Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại 1 - Chương 1: Tổng quan về quản trị NHTM - Trường Đại học Thương Mại

QUẢN TRỊ NGÂN HÀNG 
THƯƠNG MẠI 1
BỘ MÔN NGÂN HÀNG CHỨNG KHOÁN
KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
DHTM_TMU
Nội dung môn học
Chương 1: Tổng quan về quản trị NHTM
Chương 2: Quản trị tài sản, nợ và khả năng thanh khoản
Chương 3: Quản trị nguồn vốn của NHTM
Chương 4: Quản trị hoạt động cho vay của NHTM 
Chương 5: Quản trị dịch vụ thanh toán của NHTM 
DHTM_TMU
Tài liệu tham khảo
1. PGS. TS Nguyễn Thị Phương Liên (2011), “Quản trị tác nghiệp ngân
hàng thương mại”, NXB Thống Kê
2. PGS.TS Phan Thị Thu Hà (2009), “Quản trị Ngân hàng thương mại”,
NXB Giao thông vận tải
3. Peter S. Rose (2002), “Commercial Bank Management”, McGraw-Hill
Publisher.
4. Joseph F. and Sinkley Jr (2002), “Commercial Bank Financial
Management”, Prentice Hall, US
5. Luật NHNN Việt Nam, Luật các TCTD 2010
DHTM_TMU
Tài liệu tham khảo
6. Thông tư 02/2013/TT-NHNN ngày 21/02/2013 Quy định về phân loại 
tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử 
dụng dự phòng rủi ro trong việc xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức 
tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.
7. Thông tư 09/2014/TT-NHNN ngày 18/03/2014 sửa đổi, bổ sung một số 
điều của Thông tư số 02.
8. Thông tư 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014 Quy định các giới hạn, 
tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh 
ngân hàng nước ngoài.
9. Thông tư 06/2016/TT-NHNN ngày 27/05/2016 sửa đổi, bổ sung một số 
điều của Thông tư số 36.
DHTM_TMU
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ QUẢN TRỊ 
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
DHTM_TMU
Chương 1: Tổng quan về quản trị NHTM
1.1. NHTM trong nền kinh tế thị trường
1.1.1. Khái niệm NHTM
1.1.2. Phân loại NHTM
1.1.3. Mô hình tổ chức của một NHTM điển hình 
1.2. Dịch vụ ngân hàng và những xu hướng ảnh hưởng tới 
dịch vụ ngân hàng 
1.2.1. Khái niệm dịch vụ ngân hàng 
DHTM_TMU
Chương 1: Tổng quan về quản trị NHTM
1.2.2. Phân loại dịch vụ ngân hàng
1.2.3. Các dịch vụ chính của NHTM
1.2.4. Các xu hướng ảnh hưởng tới dịch vụ ngân hàng
1.3. Quản trị NHTM
1.3.1. Khái niệm và chức năng của quản trị NHTM 
1.3.2. Nội dung quản trị NHTM 
DHTM_TMU
1.1. NHTM trong nền kinh tế
thị trường
DHTM_TMU
Khái niệm NHTM
- Điều 20, Luật các TCTD: NHTM là một loại hình tổ chức
tín dụng được thực hiện toàn bộ hoạt động của ngân hàng và
các hoạt động có liên quan khác
- Luật NHNN: Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh
tiền tệ, và dịch vụ ngân hàng với nội dung là nhận tiền gửi và
sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh
toán
DHTM_TMU
Vai trò của NHTM
NHTM là cầu nối giúp phát triền
KT đối ngoại giữa các quốc gia 
NHTM là người thục hiện 
các chính sách kinh tế 
của CP,
góp phần điều tiết sự 
tăng trưởng
kinh tế và theo đuổi các 
mục tiêu XH
NHTM là người bảo lãnh, 
cam kết trả nợ cho KH 
khi KH mất khả năng thanh 
toán 
NHTM là trung gian 
thanh toán 
NHTM giữ vai trò đại lý 
NHTM là trung gian tài chính 
Vai trò của 
NHTM
DHTM_TMU
Phân loại NHTM
• NHTM công
• NHTM tưTính sở hữu
• NHTM bản xứ
• NHTM nước ngoàiQuốc tịch
• NHTM toàn quốc
• NHTM địa phương
Cơ quan cấp
giấy phép
• NHTM duy nhất
• NHTM mạng lưới
Số lượng chi 
nhánh
• NHTM chuyên doanh
• NHTM đa năng
Tính chuyên
môn hóa
hoạt động
• NHTM bán buôn
• NHTM bán lẻ
Chiến lược
kinh doanh
• NHTM hội sở
• NHTM chi nhánh
Quan hệ tổ
chức
DHTM_TMU
Phân loại hệ thống NHTM Việt Nam
NHTM nhà nước NHTM cổ phần NH liên doanh
NH 100% vốn
nước ngoài
Chi nhánh NHNN 
ở Việt Nam
DHTM_TMU
Mô hình tổ chức của NHTM
Trụ sở chính 
(Head Office)
S
ở
g
iao
d
ịch
C
h
i
n
h
án
h
cấp
1
V
ăn
p
h
ò
n
g
đ
ại
d
iện
Đ
ơ
n
v
ị
sự
n
g
h
iệp
C
ô
n
g
ty
trự
c
th
u
ộ
c
P
h
ò
n
g
g
iao
d
ịch
Q
u
ỹ
tiết
k
iệm
C
h
i n
h
án
h
cấp
2
C
h
i n
h
án
h
p
h
ụ
th
u
ộ
c
DHTM_TMU
Cơ cấu tổ chức bộ máy điều hành trụ
sở chính
Hội đồng quản trị
BAN GIÁM ĐỐC
Bộ máy giúp việc: Ủy ban quản lý rủi ro, 
Ban kiểm soát, kiểm toán nội bộ
Bộ máy giúp việc: Hội đồng quản lý tài
sản, Hội đồng tín dụng trung ương
K
h
ố
i
v
ăn
p
h
ò
n
g
K
h
ố
i
k
iểm
so
át
K
h
ố
i
tổ
ch
ứ
c
cán
b
ộ
đ
ào
tạo
K
h
ố
i
k
in
h
d
o
an
h
đ
ố
i
n
g
o
ại
K
h
ố
i
k
ế
h
o
ạch
th
ị
trư
ờ
n
g
K
h
ố
i
k
in
h
d
o
an
h
đ
ố
i
n
ộ
i
K
h
ố
i
k
ế
to
án
tài
ch
ín
h
DHTM_TMU
1.2. Dịch vụ ngân hàng và những xu
hướng ảnh hưởng đến dịch vụ ngân hàng
DHTM_TMU
Khái niệm
- Theo nghĩa rộng (WTO): Dịch vụ NH bao gồm toàn bộ
các hoạt động tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối của NH
- Theo nghĩa hẹp:
Dịch vụ NH chỉ bao gồm những hoạt động không thuộc
phạm vi kinh doanh tiền tệ và các nghiệp vụ NH theo chức
năng trung gian tài chính (huy động tiền gửi, cho vay)
DHTM_TMU
Phân loại dịch vụ NH
Dựa vào bảng cân đối kế
toán
DV nội bảng
DV ngoại bảng
DHTM_TMU
Phân loại dịch vụ NH
Dựa vào đối tượng
khách hàng
DV khách hàng
cá nhân
DV khách hàng
doanh nghiệp
DHTM_TMU
Phân loại DV ngân hàng
Dựa vào tính chất
thu nhập
DV tín dụng
DV phi tín dụng
DHTM_TMU
Phân loại DV ngân hàng
Các cách phân loại khác 
DV ngân hàng
bán buôn
Dịch vụ ngân
hàng bán lẻ
Dịch vụ ngân
hàng truyền
thống
Dịch vụ
ngân hàng
hiện đại
DHTM_TMU
Các dịch vụ chính của NHTM
Cung cấp dịch vụ ủy thác 
Tài trợ các hoạt động 
của chính phủ 
Nhận tiền gửi – dịch vụ 
thanh toán 
Chiết khấu thương phiếu 
và cho vay thương mại
Bảo quản vật có giá 
Trao đổi ngoại tệ 
Các dịch vụ 
truyền thống 
DHTM_TMU
Các dịch vụ chính của NHTM
Các dịch vụ tương hỗ và trợ cấp 
DỊch vụ môi giới chứng 
đầu tư chứng khoán –
Các dịch vụ đầu tư và 
NH bán buôn 
Cho thuê tài chính
Tư vấn tài chính-
Quản lý tiền – Cung cấp các
kế hoạch hưu trí 
Bán các dịch vụ bảo 
hiểm 
Cho vay tiêu dùng-
Cho vay tài trợ dự án 
Các dịch vụ 
mới phát triền 
gần đây 
DHTM_TMU
Dịch vụ NH và những xu hướng ảnh
hưởng đến dịch vụ NH
Danh mục dịch
vụ tăng mạnh
Sự gia tăng
cạnh tranh
Sự gia tăng chi 
phí vốn
Rủi ro vỡ nợ
ngân hàng
Quá trình toàn
cầu hóa ngân
hàng
QLNH và xu
hương phi 
QLNH đối với
ngành NH
Sự gia tăng
nguồn vốn nhạy
cảm với lãi suất
Sự mở rộng về
mặt địa lý
DHTM_TMU
1.3. Quản trị tác nghiệp NHTM
DHTM_TMU
Chủ thể quản
trị: HĐQT, 
Ban giám
đốc, nhà quản
trị các cấp
Đối tượng
chịu quản trị: 
quá trình
hoạch định
tổ chức triển
khai các dịc h 
vụ NHTM
Đạt các
mục tiêu đề
ra theo luật
định quốc
gia và
thông lệ
quốc tế
Tác động
liên tục
Khái niệm quản trị NHTMDHTM_TMU
Chức năng quản trị NHTM
1. Hoạch định chính sách, chiến lược kinh doanh
2. Tổ chức thực hiện kế hoạch, chính sách kinh doanh
3. Kiểm tra, giám sát và quản trị rủi ro
DHTM_TMU
Nguyên tắc quản trị
Tuân thủ
pháp luật, 
thông lệ
KD
Tập trung, 
dân chủ
Xuất phát
từ KH 
Tiết kiệm, hiệu
quả trong QL
DHTM_TMU
Phương pháp quản trị NHTM
 Phương pháp hành chính
 Phương pháp giáo dục
 Phương pháp kinh tế
 Phương pháp cạnh tranh
 Phương pháp marketing
DHTM_TMU
Nội dung quản trị tác nghiệp NHTM
 Quản trị vốn chủ sở hữu
 Quản trị nợ
 Quản trị tài sản
 Quản trị khả năng thanh khoản
 Quản trị các hoạt động ngoại bảng
DHTM_TMU
Nội dung quản trị tác nghiệp NHTM
• Khái niệm
• Mục tiêu quản trị
• Các biện pháp quản trị vốn chủ sở hữu
Quản trị vốn chủ sở
hữu
• Thành phần nợ của NHTM
• Mục tiêu quản trị nợ của NHTM
• Nội dung quản trị nợ của NHTM
Quản trị nợ
• Thành phần tài sản của NHTM
• Mục tiêu quản trị tài sản của NHTM
• Nội dung quản trị tài sản của NHTM
Quản trị tài sản
DHTM_TMU
Nội dung quản trị tác nghiệp NHTM
• Cung, cầu thanh khoản, khe hở thanh khoản
• Các chiến lược quản trị thanh khoản
• Ước lượng nhu cầu thanh khoản
Quản trị khả năng
thanh khoản
• Khái niệm, đặc điểm các hoạt động ngoại
bảng của NHTM
• Nội dung quản trị các hoạt động ngoại bảng
Quản trị các hoạt
động ngoại bảng
DHTM_TMU