Bài giảng Thị trường chứng khoán - Chương 1: Tổng quan thị trường chứng khoán

L/O/G/O
Bộ môn : Thị trường chứng khoán
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
www.themegallery.com
Contents
15/8/201
Tổng quan về TTCK1
Thị trường sơ cấp2
Thị trường thứ cấp3
Phân tích chứng khoán4
CCông ty chứng khoán25
www.themegallery.com
Chương 1 :Tổng quan thị trường 
chứng khoán
• Quá trình hình thành và phát triển TTCK
• Khái niệm, ñặc ñiểm TTCK
• Nguyên tắc hoạt ñộng, chức năng, vai trò 
của TTCK
• Cơ cấu TTCK
• Hàng hóa trên TTCK
• Các chủ thể tham gia TTCK
Lịch sử ra ñời

 TK 17 tại Hà Lan – SGDCK Amsterdam

 Hàng hóa giao dịch trên thị trường từ giấy tờ có giá, 
trái phiếu, cổ phiếu, ñến công cụ phái sinh.

 ðịa ñiểm giao dịch có sự thay ñổi từ không có ñịa 
ñiểm cụ thể
 “chợ ngoài trời” 
 SGDCK

 Phương thức giao dịch thay ñổi từ giao dịch thủ công -
> bán tự ñộng -> tự ñộng hoàn toàn

 Một số giai ñoạn ñáng chú ý của TTCK : 1929 – 1933 
; 1987; 2008 - 2009
www.themegallery.com
 ðặc ñiểm thị trường 
chứng khoán?
• TTCK gắn liền với hình thức tài chính trực 
tiếp
• TTCK gần với thị trường tự do cạnh tranh 
hoàn hảo
• TTCK vừa gắn liền với tài chính dài hạn 
vừa gắn liền với tài chính ngắn hạn
www.themegallery.com
Chức năng của TTCK
• Công cụ huy ñộng vốn ñầu tư cho nền 
kinh tế
• Công cụ tăng tiết kiệm quốc gia
• Cung cấp khả năng thanh khoản cho các 
chứng khoán
• ðánh giá giá trị tài sản của doanh nghiệp 
và tình hình nền kinh tế
www.themegallery.com
Nguyên tắc hoạt ñộng
• Nguyên tắc trung gian
Giao dịch mua bán chứng khoán phải 
thông qua trung gian
• Nguyên tắc ñấu giá
• Giá cả xác ñịnh thông qua ñấu giá
• Nguyên tắc công khai thông tin
• Công khai thông tin trên thị trường sơ 
cấp và thị trường thứ cấp.
www.themegallery.com
Mục tiêu của TTCK
• Hoạt ñộng có hiệu quả
• ðiều hành công bằng
• Phát triển ổn ñịnh
Cơ cấu của TTCK
 Căn cứ vào phương thức giao dịch
 Thị trường sơ cấp
 Thị trường thứ cấp
 Căn cứ vào tính chất ñăng ký
 Sở Giao dịch Chứng khoán
 Thị trường OTC
 Thị trường tự do
 Căn cứ vào công cụ lưu thông
 Thị trường cổ phiếu
 Thị trường trái phiếu
 Thị trường công cụ phái sinh
3/1/2010
www.themegallery.com
Hàng hóa trên TTCK
• Chứng khoán
– Cổ phiếu
– Trái phiếu
– Chứng khoán phái sinh
– Chứng chỉ quỹ ñầu tư
Chứng khoán
Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích 
hợp pháp của người sở hữu ñối với tài sản hoặc phần 
vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán ñược thể
hiện dưới hình thức chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ
liệu ñiện tử, bao gồm các loại sau ñây:
a) Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ;
b) Quyền mua cổ phần, chứng quyền, quyền chọn 
mua, quyền chọn bán, hợp ñồng tương lai, nhóm 
chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán;
c) Hợp ñồng góp vốn ñầu tư;
d) Các loại chứng khoán khác do Bộ Tài chính quy ñịnh.”
( Luật CK)
3/1/2010
ðặc ñiểm của chứng khoán

 Có ba thuộc tính là tính sinh lời, tính rủi ro và tính thanh 
khoản.

 Sinh li = l	i tucthsacc + chênh lch giá

 Ruthhoii ro : là sucthnang bin ng cuthhoia thu nh p k# v%ng

 Thanh kho'n : kh' n(ng chuy*n +i chucthsacng khoán thành ti,n và tài 
s'n khác.

 Xác nhận quyền hợp pháp của chủ sở hữu chứng khoán, 
bao gồm:

 Quyền sở hữu (ñối với chứng khoán vốn).

 Quyền chủ nợ (ñối với chứng khoán nợ).

 Quyền về tài chính có liên quan ñến chứng khoán (ñối với 
các chứng khoán phái sinh)

 ðược pháp luật bảo hộ thông qua luật chứng khoán
www.themegallery.com
Cổ phiếu
Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận 
quyền và lợi ích hợp pháp của người sở
hữu ñối với một phần vốn cổ phần của tổ
chức phát hành.
( Luật CK)
www.themegallery.com
ðặc ñiểm của cổ phiếu
• Cổ phiếu là loại chứng khoán vốn 
• Cổ phiếu là một loại chứng khoán vô thời 
hạn
www.themegallery.com
Phân loại
• Cổ phiếu thường : là một lọai chứng 
khoán vốn, không có kỳ hạn, tồn tại cùng 
với sự tồn tại của công ty.
– Quyền: nhận cổ tức, biểu quyết, mua cổ
phần, nhận lại tài sản khi thanh lý,
• Cổ phiếu ưu ñãi :
– Ưu ñãi dự phần – ưu ñãi không dự phần
– Ưu ñãi tích lũy – ưu ñãi không tích lũy
– Ưu ñãi có thể chuyển ñổi
– Ưu ñãi có thể thu hồi
Hình thức giá trị của cổ phiếu 
thường

 Mnh giá

 Giá tr0 danh ngh2a cuthhoia c+ phiu

 Xác 0nh mucthsacc V6L cuthhoia công ty c+ ph9n, c+ tucthsacc chi tr' theo mnh giá.

 Th0 giá

 Xác 0nh thông qua cung c9u c+ phiu trên th0 tructhng

 Giá tr0 s+ sách

 Xác 0nh trên s+ sách k toán cuthhoia công ty

 Giá tr0 hin t>i

 Thông qua các phucth?ng pháp 0nh giá
 xác 0nh giá tr0 thucthnangc cuthhoia c+
phiu ( giá tr0 hin t>i )
Một số thuật ngữ
• Cổ phiếu được phép phát hành
– Cổ phiếu công ty được phép phát hành đã đăng ký 
trong điều lệ
• Cổ phiếu đã phát hành
– Cổ phiếu đã được phát hành
• Cổ phiếu đang lưu hành
– Cổ phiếu đã được phát hành và đang lưu hành
• Cổ phiếu quỹ
– Cổ phiếu đã phát hành được tổ chức phát hành mua 
lại trên thị trường.
15/8/2011
www.themegallery.com
Trái phiếu
Trái phiếu là một loại chứng khoán quy 
ñịnh nghĩa vụ của người phát hành (người 
ñi vay) phải hoàn trả cho sở hữu chứng 
khoán (người cho vay/chủ nợ) khoản tiền 
gốc khi ñến hạn và một khoản tiền nhất 
ñịnh (lãi) trong khoảng thời gian nhất ñịnh.
Quyền và Nghĩa vụ
Trái chủ là người cho vay, do ñó họ phải có quyền 
lợi và nghiã vụ ñối với khoản vay này, ñó là:
 ðược hưởng lợi tức trái phiếu (trái tức) không phụ thuộc vào 
kết quả kinh doanh của công ty (nếu là trái phiếu công ty)
 ðược hoàn vốn ñúng hạn hay trước hạn tuỳ thuộc vào quy 
ñịnh trong bản quảng cáo phát hành.
 ðược quyền bán, chuyển nhượng, chuyển ñổi, cầm cố 
 ðược thanh toán trước các cổ phiếu khi công ty thanh lý, giải 
thể( nếu là trái phiếu công ty)
3/1/2010
ðặc ñiểm
Mệnh giá
 Giá danh nghĩa của TP, ñược ghi trên bề mặt TP
Thời hạn
 Là thời gian ñáo hạn của TP, khoảng thời gian từ khi phát hành 
cho tới khi chấm dứt khoản nợ
Lãi suất
 Là tỷ lệ % số tiền lãi mà tổ chức phát hành cam kết trả cho 
người nắm giữ TP theo mệnh giá TP
Giá phát hành
 Là giá bán ra của TP tại thời ñiểm phát hành
 Giá phát hành có thể lớn hơn, nhỏ hơn hoặc bằng mệnh giá TP
Kỳ trả lãi
 Khoảng thời gian người phát hành trả lãi cho người nắm giữ TP
3/1/2010
www.themegallery.com
Phân loại Trái phiếu
• Tính chất chuyển nhượng
– TP vô danh, TP ký danh
• Hình thức góp vốn
– TP hiện kim, TP hiện vật
• Phương thức trả lãi
– TP Coupon, TP zero Coupon ( TP gộp, TP 
chiết khấu)
• Chủ thể phát hành
– TP chính phủ, TP công ty, TP ñịa phương
www.themegallery.com
Chứng khoán phái sinh
• Quyền mua cổ phần
• Chứng quyền
• Quyền chọn
• V.v.
www.themegallery.com
Quyền mua cổ phần
Quyền mua cổ phần là loại chứng khoán 
do công ty cổ phần phát hành nhằm mang 
lại cho cổ ñông hiện hữu quyền mua cổ
phần mới theo ñiều kiện ñã ñược xác ñịnh.
( Luật CK)
www.themegallery.com
ðặc ñiểm quyền mua 
cổ phần
• Thời hạn quyền mua
– Thường ngắn , tối ña bằng thời gian ñợt phát 
hành
• Giá cổ phiếu ghi trên quyền mua thường 
thấp hơn giá thị trường hiện hành của cổ
phiếu.
www.themegallery.com
Chứng quyền
Chứng quyền là loại chứng khoán ñược 
phát hành cùng với việc phát hành trái 
phiếu hoặc cổ phiếu ưu ñói, cho phộp 
người sở hữu chứng khoán ñược quyền 
mua một số cổ phiếu phổ thông nhất ñịnh 
theo mức giá ñó ñược xác ñịnh trước trong 
thời kỳ nhất ñịnh..
( Luật CK)
www.themegallery.com
ðặc ñiểm chứng quyền
• Mục ñích
– Nhằm tăng tính hấp dẫn của ñợt phát hành cổ
phiếu ưu ñãi hoặc trái phiếu
• Thời hạn chứng quyền
– Thường dài
– Giá cổ phiếu ghi trên chứng quyền cao hơn 
giá thị trường hiện hành của cổ phiếu ñó.
Quyền chọn
Quyền chọn là một hợp ñồng cho phép người nắm 
giữ nó ñược mua [nếu là quyền chọn mua (calls)] 
hoặc ñược bán [nếu là quyền chọn bán (puts)] 
một khối lượng hàng hoá cơ sở nhất ñịnh tại một 
mức giá xác ñịnh và trong thời gian nhất ñịnh.
 Có hai loại quyền chọn
 Quyền chọn mua – Call Option
 Quyền chọn bán – Put Option
3/1/2010
www.themegallery.com
So sánh Call – Put 
Option
Chủ thể Call Option Put Option
Người mua 
quyền chọn
-Kỳ vong giá tăng trong 
tương lai
- Lợi nhuận lớn
- Lỗ tối ña bằng phí
-Kỳ vọng giá cổ phiếu giảm 
trong tương lai
- Lợi nhuận giới hạn
- Lỗ tối ña bằng phí
Người bán 
quyền chọn
-Kỳ vọng giá cổ phiếu giảm 
hoặc không ñổi
-Khả năng thu lợi nhuận giới 
hạn, tối ña bằng phí
-Khả năng thua lỗ rất lớn
-Kỳ vọng giá cổ phiếu tăng 
trong tương lai
- Lợi nhuận giới hạn, tối ña 
bằng phí
- Khả năng thua lỗ rất lớn 
www.themegallery.com
Chứng chỉ quỹ ñầu tư
Chứng chỉ quỹ ñầu tư chứng khoán là
chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của 
người ñầu tư ñối với một phần vốn góp 
của quỹ ñầu tư chứng khoán
Quỹ ñầu tư dạng ñóng – mở
www.themegallery.com
NAV của chứng chỉ
quỹ ñầu tư
• Quỹ ñầu tư dạng ñóng
– Giá có thể cao hơn hoặc thấp hơn NAV 
– Thường thấp hơn NAV ở mức chiết khấu D
– D thông thường là 5 % – 20%
MV : Giá thị trường của 1 chứng chỉ
( )NAV MVD
NAV
−
=
www.themegallery.com
NAV của chứng chỉ
quỹ ñầu tư
( giá thị trường của TS quỹ ñầu tư - Nợ) 
NAV/CCQ= -------------------------------------------
Tổng số chứng chỉ ñang lưu hành
www.themegallery.com
Chủ thể tham gia thị 
trường
• Tổ chức phát hành
• Nhà ñầu tư
• Chủ thể kinh doanh
• Tổ chức quản lý giám sát thị trường
• Tổ chức hỗ trợ thị trường
www.themegallery.com
Tổ chức phát hành
www.themegallery.com
Nhà ñầu tư
www.themegallery.com
Công ty chứng khoán
• Một số nghiệp vụ của CTCK
– Môi giới
– Tự doanh
– Bảo lãnh phát hành
– Tư vấn
• ðiều kiện thành lập hoạt ñộng của CTCK
– Vốn ñiều lệ
– Nhân sự
– Cơ sở vật chất
www.themegallery.com
Tổ chức quản lý giám 
sát thị trường
www.themegallery.com
Tổ chức hỗ trợ thị 
trường
www.themegallery.com
Tổ chức kinh doanh 
trên thị trường