Cơ khí, chế tạo máy - Bài 2: Tiện côn bằng cách xoay xiên bàn trượt dọc

 1 
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG SỐ : 02 Thời gian thực hiện : 16h 
Tên bài học trước : Tiện côn bằng dao rộng lưỡi 
BÀI 2 : TIỆN CÔN BẰNG CÁCH XOAY XIÊN BÀN TRƯỢT DỌC 
I. MỤC TIÊU (Tiết thứ 2 của bài): 
 Sau khi học xong bài học này học sinh có khả năng: 
 - Kiến thức: Hiểu và trình bày được cách điều chỉnh bàn trượt dọc trên và cách tiện 
 côn ngoài. 
 - Kỹ năng: Điều chỉnh được bàn trượt dọc trên và tiện được côn ngoài đúng kỹ thuật. 
 - Thái độ: Có ý thức tổ chức nơi làm việc phù hợp và đảm bảo an toàn theo quy định. 
II. NỘI DUNG 
 3. Các bước tiến hành tiện côn (tiếp theo): 
 - Xoay xiên bàn trượt dọc trên một góc α (trường hợp đỉnh côn nằm về phía ụ 
động) 
+ Kiểm tra độ song song của băng trượt của bàn trượt dọc với đường tâm máy, kiểm 
tra vị trí vạch số 0 của thang chia độ trên đế bàn trượt và vạch chuẩn, nới lỏng nhẹ 
bu lông hãm bàn trượt trên và xoay bàn trượt trên theo góc dốc α và tính cùng chiều 
hay ngược chiều kim đồng hồ tùy theo đỉnh côn ở phía ụ sau hay ụ trước và xiết chặt 
bu lông hãm bàn trượt dọc. 
+ Điều chỉnh bàn trượt dọc sao cho dao có thể cắt gọt suốt chiều dài đoạn côn khi cố 
định vị trí xe dao trên băng máy 
 * Trình tự thực hiện: 
 Chuẩn bị thiết bị: Máy tiện LUX-MATTER. 
 2 
 Bàn trượt dọc trên 
 Các bước thực hiện xoay xiên bàn trượt dọc trên (gồm 04 bước): 
Bước 1: Nới lỏng nhẹ bu lông hãm bàn trượt trên. 
Bước 2: Xoay xiên bàn trượt trên theo góc dốc α. 
Bước 3: Xiết chặt bu lông hãm bàn trượt dọc trên. 
Bước 4: Điều chỉnh bàn trượt dọc trên sao cho dao có thể cắt gọt suốt chiều dài 
 đoạn côn. 
 - Tiện thử mặt côn: 
Lấy chiều sâu cắt bằng du xích bàn trượt ngang, tiện côn thược hiện bằng cách quay 
tay của bàn trượt dọc trên đều tay nếu: 
+ Lượng dư trên đường kính lớn và đường kính nhỏ bằng nhau là góc côn đã đạt. 
+ Lượng dư trên đường kính lớn hơn lượng dư trên đường kính nhỏ thì góc côn đã 
xoay lớn, phải điều chỉnh bàn trượt cùng chiều kim đồng hồ (về phía người thợ). 
+ Lượng dư trên đường kính lớn hơn nhỏ hơn lượng dư trên đường kính nhỏ thì góc 
côn đã xoay nhỏ, phải điều chỉnh bàn trượt ngược chiều kim đồng hồ (về phía trước 
người thợ). 
Mỗi lần điều chỉnh lại xong phải tiện thử. Có thể phải chỉnh nhiều lần mới đạt kết 
quả. 
 3 
 * Trình tự thực hiện: 
Bước 1: Tiện thử mặt côn. 
Bước 2: Kiểm tra góc côn 600. 
- Tiện thô để lượng dư so với đường kính cần tiện 1mm để tiên tinh: 
+ Chọn chế độ cắt như khi tiện ngoài. 
+ Điều chỉnh dao đúng tâm và thẳng góc với đường tâm phôi. 
+ Tiện thử bằng cách tiến dao đều tay bằng tay quay bàn trượt trên. 
+ Kiểm tra góc côn: Dùng thước đo góc vạn năng, panme hoặc dùng bạc côn đúng rà 
côn. 
 4 
+ Phát hiện và khắc phục kịp thời các khuyết tật khi còn lượng dư. 
 * Trình tự thực hiện: 
Bước 1: Tiện thô. 
 Bước 2: Kiểm tra góc côn. 
- Tiện tinh: 
+ Dùng dao tiện ngoài có bán kính mũi dao r = 3, tiến dao đều tay và giảm lượng 
tiến dao để tăng độ nhẵn bề mặt côn. Dao phải gá đúng tâm để đảm bảo độ thẳng của 
đường sinh. 
+ Tiện tinh đạt kích thước đường kính với sai lệch giới hạn -0,1mm, đường sinh 
thẳng. 
 * Trình tự thực hiện: 
Bước 1: Tiện tinh. 
Bước 2: Kiểm tra đầu nhọn. 
 5 
III. CỦNG CỐ: 
 - Củng cố kiến thức: Cách xoay bàn trượt dọc trên một góc α 
 - Củng cố kỹ năng: Cách tiện côn ngoài 
 6 
PHIẾU HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN 
Bài 2: TIỆN CÔN BẰNG CÁCH XOAY XIÊN BÀN TRƯỢT DỌC 
1.Trình tự thực hiện tiểu kỹ năng 1: Xoay xiên bàn trượt dọc trên một góc α (trường 
hợp đỉnh côn nằm về phía ụ động) 
TT NỘI DUNG CÔNG 
VIỆC 
GIẢI THÍCH 
1 Bước1:Nới lỏng nhẹ bu 
lông hãm bàn trượt 
trên. 
2 Bước 2: Xoay bàn trượt 
trên theo góc dốc α = 
300. 
3 Bước 3: Xiết chặt bu 
lông hãm bàn trượt dọc 
trên. 
4 Bước 4: Điều chỉnh bàn 
trượt dọc trên sao cho 
dao có thể cắt gọt suốt 
chiều dài đoạn côn. 
2.Trình tự thực hiện tiểu kỹ năng 2: Tiện thử mặt côn 
TT NỘI DUNG CÔNG VIỆC GIẢI THÍCH 
1 
Bước 1: Tiện thử mặt côn 
Chế độ cắt chọn: t= 1, 
n= 770 (vòng/phút), 
s: Bằng tay khoảng 
0,4÷0,5 (mm/vòng) 
2 
Bước 2: Kiểm tra góc côn 
-Đảm bảo góc côn 600 
 7 
3.Trình tự thực hiện tiểu kỹ năng 3: Tiện thô để lượng dư so với đường kính cần tiện 1 
mm để tiện tinh. 
TT NỘI DUNG CÔNG VIỆC GIẢI THÍCH 
1 
Bước 1: Tiện thô 
Chế độ cắt chọn: t= 1, 
n= 770 (vòng/phút), 
s: Bằng tay khoảng 
0,4÷0,5 (mm/vòng) 
2 
Bước 2: Kiểm tra góc côn 
-Đảm bảo góc côn 600 
4.Trình tự thực hiện tiểu kỹ năng 4: Tiện tinh 
TT NỘI DUNG CÔNG VIỆC GIẢI THÍCH 
1 
Bước 1: Tiện tinh 
Chế độ cắt chọn: t= 1, 
 n= 770 (vòng/phút), 
 s: Bằng tay khoảng 
0,2÷0,3 (mm/vòng) 
2 
Bước 2: Kiểm tra đầu nhọn 
-Đảm bảo góc côn 600 
-Kiểm tra độ thẳng của 
đường sinh bề mặt côn 
-Đầu mũi tâm nhọn. 
 8