Giáo trình Phương pháp giáo dục Mỹ thuật và tổ chức hoạt động tạo hình - Trường Đại học Phạm Văn Đồng

 1 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG 
KHOA SƯ PHẠM TỰ NHIÊN 
---------- 
BÀI GIẢNG 
PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC MỸ THUẬT 
VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH 
 Giảng viên: Nguyễn Thị Thu Hảo 
 Quảng Ngãi, tháng 12 năm 2015 
 2 
LỜI MỞ ĐẦU 
Phương pháp giáo dục mỹ thuật và tổ chức hoạt động tạo hình là môn học trong 
chương trình đào tạo sinh viên hệ cao đẳng chính qui ngành Sư phạm mầm non. Nội 
dung môn học gồm có hai phần: lý thuyết và thực hành. Trong phần lý thuyết, sinh 
viên phải tìm hiểu những đặc điểm chung về hoạt động tạo hình trong trường mầm non, 
các dạng hoạt động tạo hình trong trường mầm non và phương pháp hướng dẫn các 
dạng hoạt động tạo hình đó cho trẻ. Trong phần thực hành môn học (thực hành tập 
giảng), sinh viên phải thực hành các nội dung lập kế hoạch tổ chức hướng dẫn các dạng 
hoạt động tạo hình cho trẻ. Bài giảng này giúp sinh viên dễ dàng hơn trong việc tìm 
hiểu các nội dung về tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ. 
 3 
MỤC TIÊU MÔN HỌC 
 1. Về phẩm chất 
- Yêu nghề, yêu trẻ, quan tâm tất cả trẻ, chú ý đến đặc điểm riêng của từng trẻ 
trong quá trình tạo hình. 
- Có tinh thần học hỏi, trau dồi những phẩm chất và năng lực tổ chức hoạt động 
tạo hình để thích ứng với sự đổi mới của môn học. 
- Yêu thích các hoạt động tạo hình của trẻ, tích cực sáng tạo, ham hiểu biết, áp dụng 
những phương pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tạo hình cho trẻ mầm non. 
- Nhận định được tầm quan trọng của hoạt động tạo hình đối với trẻ. 
2. Về năng lực 
 - Có khả năng hiểu về nguồn gốc, bản chất hoạt động tạo hình của trẻ mầm non. 
Phương pháp cho trẻ làm quen với tác phẩm nghệ thuật tạo hình. 
- Có khả năng hiểu nội dung tri thức khoa học về đặc điểm phát triển năng lực 
tạo hình của trẻ mầm non, kiến thức khoa học về phương pháp tổ chức hướng dẫn các 
dạng hoạt động tạo hình trong trường mầm non. 
- Có khả năng đọc và tìm kiếm các thông tin cần thiết về mức độ phát triển khả 
năng tạo hình của trẻ, thông tin về hình thức tổ chức hoạt động tạo hình . 
- Có khả năng lựa chọn, tổ chức và hướng dẫn trẻ phân tích các tác phẩm nghệ 
thuật tạo hình. 
- Có khả năng vận dụng được các phương pháp, hình thức đã học vào việc tổ 
chức hoạt động tạo hình và các tiết thực hành. 
- Có khả năng phân tích đánh giá được tiết dạy của mình, của bạn. 
- Có khả năng lập được kế hoạch tổ chức hoạt động tạo hình phù hợp với trẻ 
từng độ tuổi. 
- Có khả năng thiết kế môi trường hoạt động tạo hình và duy trì hứng thú tạo 
hình bền vững. 
- Có khả năng giao tiếp phối hợp với phụ huynh để tổ chức hoạt động tạo hình 
cho trẻ tại gia đình 
 4 
Chương 1 
NGUỒN GỐC, BẢN CHẤT HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH 
CỦA TRẺ MẦM NON 
1.1. Sự cần thiết phải nghiên cứu về nguồn gốc và bản chất hoạt động tạo hình 
1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu vấn đề 
Hoạt động tạo hình (HĐTH) ở trường mầm non được xem là một hoạt động 
nghệ thuật, góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ nói chung và tính sáng tạo nói 
riêng thông qua việc trẻ tái hiện lại những nhận thức của mình trong cuộc sống. 
Chính vì vậy việc nghiên cứu đặc điểm HĐTH của trẻ mầm non (MN) để đưa ra các 
hình thức, các phương pháp tổ chức HĐTH cho trẻ phù hợp với từng độ tuổi, nhằm 
phát triển tối đa HĐTH của trẻ là việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết cho những 
người làm công tác giáo dục mầm non, cho sinh viên chuyên ngành giáo dục mầm non. 
1.1.2. Nguồn gốc, bản chất hoạt động tạo hình của trẻ lứa tuổi mầm non 
1.1.2.1. Nguồn gốc 
- Trẻ em phải hoạt động để hoàn thiện và phát triển về thể chất và nhận thức. 
Một trong những hoạt động thường thấy ở trẻ là vẽ, nặn, xé, cắt dán Hoạt động tạo 
hình là một trong những nhu cầu không thể thiếu của trẻ và trẻ hoạt động rất tự nhiên 
không hề bị thúc ép từ bên ngoài. 
- HĐTH của trẻ ở độ tuổi mầm non là quá trình trẻ miêu tả, phản ánh những gì 
trẻ biết, trẻ nhìn thấy, trẻ cảm nhận từ cuộc sống xung quanh. Như vậy HĐTH của trẻ 
là một hoạt động có nguồn gốc từ xã hội. 
1.2.1.2. Bản chất 
- Bản chất HĐTH là một khía cạnh của sự phát triển tâm lí của trẻ em. 
- Hiểu theo nghĩa rộng, HĐTH của trẻ được xem là một quá trình lĩnh hội các 
kinh nghiệm lịch sử xã hội. 
Ví dụ: Trẻ học cách sử dụng các loại vật liệu tạo hình, cách thể hiện các vật trẻ 
quan sát qua các hình thức tạo hình. 
 5 
- Xét theo phạm vi hẹp, trong các hoạt động của trẻ mầm non, HĐTH được coi 
là một hoạt động sáng tạo nghệ thuật, nghĩa là nó diễn ra thông qua sự lĩnh hội và tái 
hiện vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng xung quanh. 
Ví dụ: Trẻ tái hiện lại vẻ đẹp của các sự vật qua các mảng màu, qua đường nét 
và cách thể hiện bố cục 
- Trẻ em quan sát mọi sự vật hiện tượng xung quanh bằng mắt và đối với trẻ mọi 
sự vật hiện tượng đều rất mới lạ, hấp dẫn và lôi cuốn trẻ. Trẻ xuất hiện nhu cầu tìm 
hiểu khám phá và nhu cầu tạo hình. 
 - Trẻ em có tay để cầm nắm và trẻ hoạt động liên tục (cầm nắm, vứt) đây là 
hoạt động rất cần thiết bởi vì: 
 + Phát triển thị giác cho trẻ 
 + Nâng cao nhận thức về sự vật và hiện tượng trong cuộc sống mà hàng ngày 
chúng được tiếp xúc. 
 + Tạo điều kiện cho cơ bắp, khớp hoàn thiện và phát triển 
 + Giúp trẻ tự làm ra sản phẩm đa dạng 
Như vậy, hoạt động tạo hình đòi hỏi trẻ phải có sự thống nhất của 3 quá trình, tự 
giác, cảm giác, tưởng tượng sáng tạo. Vì vậy, khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình 
phải có những rung động, hứng thú say mê, tìm hiểu để tìm ra những cái đẹp, ghi nhớ, 
tưởng tượng và tái tạo lại. 
1.2. Nhiệm vụ tổ chức và hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ MN 
1.2. 1. Hình thành và phát triển động cơ tạo hình 
- Để hình thành và phát triển động cơ tạo hình của trẻ, trước hết cần hình thành 
ở trẻ hứng thú, cảm xúc được chơi và khám phá các loại vật liệu, các thao tác thử 
nghiệm. 
- Hình thành khả năng xác định mục đích của hoạt động tạo hình 
Ví dụ: Trẻ biết xác định trước là mình sẽ tạo hình cái gì. 
 6 
1.2.2. Hình thành và phát triển các biểu tượng tạo hình 
- Hình thành và phát triển khả năng tri giác: nhận biết, phân biệt được các sự vật 
hiện tượng so sánh với chuẩn cảm giác về hình dạng, màu sắc, độ lớn 
- Hình thành và phát triển tri giác xúc cảm thẩm mĩ, tức là hình thành khả năng 
nhận ra vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng dựa vào hình dáng, đường nét. 
- Hình thành và phát triển trí tưởng tượng ngay trong quá trình tri giác 
 1.2.3. Hình thành và phát triển khả năng tạo hình 
- Dạy trẻ biết dự tính trước về đối tượng tạo hình: suy nghĩ nội dung, phương 
thức thể hiện. 
- Dạy trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản để trẻ có thể thể hiện được các ý tưởng tạo 
hình của bản thân. 
Câu hỏi ôn tập chương 
1. Trình bày nguồn gốc và bản chất hoạt động tạo hình của trẻ mầm non. 
2. Phân tích nhiệm vụ tổ chức và hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non. 
3. Theo bạn, làm thế nào để hình thành và phát triển động cơ tạo hình cho trẻ mầm 
non? 
4. Phân tích nhiệm vụ hình thành và phát triển các biểu tượng tạo hình, từ đó phát 
triển khả năng tạo hình cho trẻ. 
 7 
Chương 2: TỔ CHỨC CHO TRẺ LÀM QUEN VỚI TÁC PHẨM 
NGHỆ THUẬT 
2.1. Vai trò của tác phẩm nghệ thuật tạo hình trong giáo dục thẩm mỹ cho trẻ em 
2.1.1. Tác phẩm nghệ thuật tạo hình 
Tác phẩm nghệ thuật tạo hình bao gồm: 
- Tranh các thể loại: Tranh phong cảnh, tranh sinh hoạt, tranh tĩnh vật, tranh chân 
dung, tranh các con vật, tranh dân gian. 
+ Tranh được vẽ trên mặt phẳng bằng nhiều chất liệu và kỹ thuật khác nhau. Dưới 
mỗi tác phẩm bao giờ cũng ghi tên tác giả, tên tác phẩm, thời gian hoàn thành, chất liệu 
và kỹ thuật thể hiện. 
Ví dụ: Tô Ngọc Vân, Thiếu nữ bên hoa huệ, Tranh sơn dầu, 1943. 
- Tượng và phù điêu. 
- Các công trình kiến trúc. 
- Sản phẩm mỹ thuật ứng dụng: sản phẩm mây tre đan 
 2.1.2. Vai trò của tác phẩm tạo hình đối với đời sống con người 
Con người không chỉ làm đẹp bản thân mà còn có nhu cầu thưởng thức cái đẹp, 
thể hiện ở việc sửa sang nhà cửa gọn gàng, đẹp đẽ, dùng những vật đẹp để trang trí nơi 
ở, nơi làm việc. 
Các tác phẩm nghệ thuật tạo hình phản ánh sinh động cuộc sống xã hội. Đó là 
hình ảnh con người và mọi hoạt động như lao động, học tập, lao động, vui chơi, chiến 
đấu Con vật và các sự vật. Tác phẩm nghệ thuật tạo hình là hình ảnh thu nhỏ của 
thiên nhiên, cuộc sống và sinh hoạt muôn màu của xã hội, chính vì vậy chúng là món 
ăn tinh thần không thể thiếu của con người, chúng gắn bó với con người, thỏa mãn nhu 
cầu thưởng thức cái đẹp, làm đẹp và giải trí của con người. 
2.1.3. Vai trò của tác phẩm nghệ thuật tạo hình trong giáo dục thẩm mỹ cho trẻ em 
Hoạt động tạo hình ở trường mầm non còn có hoạt động tổ chức cho trẻ xem và 
tập nhận xét các tác phẩm tranh, tượng, các tác phẩm nghệ thuật với mục đích: 
 8 
- Tạo điều kiện cho trẻ tiếp nhận thêm kiến thức và kỹ năng tạo hình ở các tác 
phẩm, đó là: 
+ Giúp trẻ làm quen với cách sắp xếp hình ảnh, họa tiết 
+ Cách tạo hình (vẽ, nặn, xé dán) 
+ Cách tô màu 
- Bồi dưỡng khả năng cảm nhận cái đẹp về hình dáng, màu sắc. Bồi dưỡng tình 
cảm thẩm mỹ thông qua nhận biết cái đẹp ở các hình ảnh, màu sắc của tác phẩm từ đó 
góp phần giáo dục trẻ yêu đất nước, con người, có trách nhiệm với cái đẹp 
2.2. Yêu cầu cơ bản về tác phẩm nghệ thuật tạo hình cho trẻ 
 2.2.1. Tính thẩm mỹ 
- Các tác phẩm nghệ thuật tạo hình phải đẹp, thể hiện ở việc sắp xếp các hình 
ảnh chính phụ rõ ràng. 
- Các hình ảnh phải tiêu biểu, gần gũi với trẻ 
- Màu sắc tươi sáng, đậm nhạt phù hợp với nội dung 
Ví dụ: Tranh sinh hoạt, tranh phong cảnh, tranh truyện, lễ hội, chân dung 
2.2.2. Nội dung tác phẩm 
- Gần gũi, dễ hiểu, có tính giáo dục 
2.2.3. Hình thức diễn tả 
- Hình thức diễn tả rõ ràng, dễ hiểu ở các hình ảnh và màu sắc. Kích cỡ vừa tầm 
nhìn của trẻ. 
- Nếu tác phẩm có kích cỡ nhỏ nên tổ chức cho nhóm quan sát, nên sưu tầm với 
số lượng nhiều để trẻ quan sát. 
2.2.4. Nhận xét tác phẩm nghệ thuật tạo hình cho trẻ mầm non 
- Giáo viên giới thiệu tranh, tượng, thủ công mỹ nghệ của họa sỹ, nghệ nhân, 
các sản phẩm của trẻ mẫu giáo, gợi ý cho trẻ quan sát và nhận xét qua các câu hỏi, 
nhằm mục đích: 
+ Nâng cao khả năng quan sát, nhận xét 
 9 
+ Trẻ quan sát, nhận xét theo gợi ý của giáo viên ( hình ảnh trong tranh, cách sắp 
xếp hình ảnh, màu sắc) 
Ví dụ: Giáo viên cho trẻ quan sát tranh và đặt câu hỏi về tên tác phẩm, các hình 
ảnh trong tranh, các hình ảnh chính hình ảnh phụ, màu sắc nào có trong tranh... Trẻ suy 
nghĩ và trả lời theo cảm nhận riêng. Giáo viên dựa vào nhận xét của trẻ để bổ sung làm 
cho nội dung thêm phong phú. 
+ Nhận xét tác phẩm nghệ thuật tạo hình giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, cách 
diễn đạt 
2.3. Các phương pháp cho trẻ làm quen với tác phẩm nghệ thuật tạo hình 
2.3.1. Phương pháp trình bày tác phẩm 
Khi đã có nội dung, giáo viên cần chú ý cách trình bày tác phẩm để bài dạy có 
hiệu quả. 
- Đối với tranh, ảnh: Cần chọn nền phù hợp với tranh. Nếu tranh nhỏ cần dán nền 
để thống nhất khuôn khổ với các tranh có kích cỡ lớn hơn. 
- Vị trí của tranh: Treo, dán trên bảng lớp hoặc xung quanh lớp học sao cho phù 
hợp với nội dung và trình tự bài dạy. Giáo viên cần quan tâm đến tầm nhìn của trẻ. 
- Đối với tượng: Đặt ở vị trí thích hợp có ánh sáng, cao – thấp, xa – gần. Nếu là 
tượng, đồ mĩ nghệ nhỏ nên đặt ở giữa lớp trẻ đứng hoặc ngồi xung quanh để quan sát. 
2.3.2. Các hình thức cho trẻ xem tác phẩm nghệ thuật 
Tùy theo nội dung bài dạy mà giáo viên có các cách tổ chức dạy – học khác nhau: 
- Dạy – học trong lớp (như tiết học) 
- Dạy học trong lớp theo nhóm 
- Dạy học ở ngoài sân trường 
2.4. Phương pháp cho trẻ làm quen với tác phẩm tạo hình 
- Cần nắm vững mục đích của loại bài dạy để có thể tổ chức cho trẻ quan sát 
hợp lí. 
- Để trẻ có thể quan sát tác phẩm hiệu quả và giúp hình thành kiến thức về tạo 
hình, giáo viên cần sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, đó là: 
 10 
+ Phương pháp quan sát 
+ Phương pháp dùng lời 
+ Phương pháp chỉ dẫn trực quan 
- Thực hiện nhiệm vụ một cách mềm dẻo, có thể tiến hành như sau: 
+ Ổn định – Tạo hứng thú 
+ Cho trẻ quan sát tranh 
+ Đặt câu hỏi cho trẻ trong quá trình quan sát 
+ Tên tác phẩm? 
+ Các hình ảnh trong tranh? 
+ Các hình ảnh chính, hình ảnh phụ? 
+ Màu sắc nào có trong tranh 
Ngoài tổ chức chung cho cả lớp, giáo viên có thể tổ chức cho từng nhóm. Nên 
khuyến khích trẻ tự nêu nhận xét của mình trong suốt quá trình quan sát. 
 Câu hỏi ôn tập chương 2 
1. Tác phẩm nghệ thuật tạo hình cho trẻ mầm non là gì? Phân tích vai trò của tác phẩm 
tạo hình đối với trẻ. 
2. Trình bày yêu cầu cơ bản về tác phẩm nghệ thuật tạo hình cho trẻ. 
3. Hãy lựa chọn một tác phẩm nghệ thuật tạo hình và trình bày cách tổ chức cho trẻ 
nhận xét tranh. 
4. Bài tập thảo luận: Mỗi tổ sưu tầm một bức tranh và trình bày cách tổ chức cho trẻ 
phân tích tranh. Cả lớp thảo luận sau kết quả trình bày của tổ. 
 11 
Chương 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CỦA 
TRẺ LỨA TUỔI MẦM NON 
3.1. Mục tiêu, nhiệm vụ và‎ ý nghĩa của hoạt động tạo hình đối với sự phát triển 
của trẻ lứa tuổi mầm non 
3.1.1. Mục tiêu tổ chức hoạt động tạo hình của trẻ mầm non 
 - Phát triển tính độc lập và năng lực sáng tạo của trẻ: cho trẻ tự tạo ra những sản 
phẩm trong các hoạt động vẽ, nặn, thủ công. 
- Phát triển khả năng cảm nhận thẩm mỹ cho trẻ. Trẻ mầm non dễ bị lôi cuốn bởi 
những khung cảnh hay những bức tranh đẹp. HĐTH của trẻ được tổ chức nhằm phát 
triển trí tưởng tượng và khả năng cảm nhận thẩm mỹ của trẻ về thế giới xung quanh, 
nghĩa là phát triển năng lực cảm thụ và nhận biết cái đẹp trong nghệ thuật, trong tự 
nhiên và trong cuộc sống. 
→ Mục tiêu tổ chức hoạt động tạo hình là tạo điều kiện phát triển nhân cách trẻ 
nói chung và tính sáng tạo nói riêng, đồng thời phát triển khả năng cảm nhận thẩm mỹ 
của trẻ trong nghệ thuật và trong cuộc sống. 
3.1.2. Nhiệm vụ tổ chức và hướng dẫn HĐTH cho trẻ mầm non 
- Hình thành và phát triển động cơ HĐTH của trẻ. 
+ Hình thành ở trẻ hứng thú, cảm xúc được chơi và khám phá các loại vật liệu các 
thao tác thử nghiệm. 
+ Hình thành khả năng xác định mục đích của HĐTH. 
- Hình thành và phát triển các biểu tượng tạo hình. 
+ Hình thành và phát triển khả năng tri giác: nhận biết, phân biệt được các sự vật 
hiện tượng, so sánh với chuẩn cảm giác về hình dạng, màu sắc, độ lớn 
+ Hình thành và phát triển tri giác cảm xúc thẩm mỹ, tức là hình thành và phát 
triển ở trẻ khả năng nhận ra vẻ đẹp của các sự vật hiện tượng dựa vào hình dáng, đường 
nét. 
+ Hình thành và phát triển trí tưởng tượng ngay trong quá trình tri giác. 
- Hình thành và phát triển khả năng tạo hình của trẻ 
 12 
+ Dạy trẻ biết dự tính trước về đối tượng tạo hình: suy nghĩ nội dung, phương 
thức thể hiện. 
+ Giúp trẻ dần làm chủ các cách thức tạo hình. Hình thành và phát triển hệ thống 
các kỹ năng tạo hình. 
+ Từng bước hướng dẫn các phương tiện thể hiện khác nhau: đường nét, hình 
dáng, màu sắc, bố cục 
- Hình thành và phát triển khả năng tự kiểm tra cách thức tạo hình và nhận xét kết 
quả thu được. 
3.1.3. Ý nghĩa của hoạt động tạo hình ...  
không cầm tay hay làm hộ trẻ. 
- Hoạt động : Trưng bày sản phẩm, nhận 
xét đánh giá sản phẩm và kết thúc hoạt 
động. 
 44 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 [1]. Lê Thị Thanh Bình, Giáo trình Phương pháp hướng dẫn hoạt động tạo hình 
cho trẻ mầm non, NXB Giáo dục, 2006. 
 [2]. Nguyễn Lăng ình – Nguyễn Việt Hoa, Tạo hình và Phương pháp hướng 
dẫn hoạt động tạo hình (tập1, 2), Bộ giáo dục và đàò tạo - Trung tâm nghiên cứu giáo 
viên, 1995 
[3]. Trần Thị Ngọc Trâm - Lê Thị Thu Hương – Lê Thị Ánh Tuyết, Hướng dẫn 
thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục mầm non, Nhà trẻ ( 3-36 tháng tuổi) – NXB 
giáo dục Việt Nam – 2009 
[4]. Nguyễn quốc Toản, Giáo trình phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình 
cho trẻ mầm non, NXB Giáo dục, 2006 
[5]. Lê Thị Thanh Thủy, Phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mầm 
non, N Đại học sư phạm, 2009 
[6]. Trần Thị Ngọc Trâm - Lê Thị Thu Hương – Lê Thị Ánh Tuyết, Hướng dẫn 
thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục mầm non ( Mẫu giáo Bé, nhỡ, lớn), NXB 
giáo dục Việt Nam, 2009 
 [7]. Tuyển tập trò chơi, bài hát, thơ truyện mẫu giáo từ 3-6 tuổi, NXB Giáo dục 
2000 
[8]. Bộ Giáo dục và đào tạo, Chương trình giáo dục mầm non, NXB giáo dục 
Việt Nam, 2009 
Website: www.mamnon.com 
 45 
PHỤ LỤC 1 
GIÁO ÁN TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH 
Lĩnh vực: Phát triển thẩm mỹ 
Chủ đề: Thế giới động vật 
Đề tài: Vẽ con gà trống (Mẫu). 
Lớp: 5 – 6 tuổi 
Thời gian: 25 – 30 phút 
I. Mục đích – Yêu cầu 
1. Kiến thức 
- Trẻ biết phối hợp các nét thẳng, xiên, cong tròn khép kín để vẽ con gà trống. 
2. Kỹ năng 
- Củng cố kỹ năng vẽ nét thẳng, xiên, cong tròn khép kín, kỹ năng tô màu. 
3. Thái độ 
- Trẻ biết yêu quí, chăm sóc các con vật nuôi. 
- Có thái độ học tập nghiêm túc, cố gắng hoàn thành sản phẩm. 
II. Chuẩn bị 
- Tranh vẽ mẫu của cô. 
- Vở, bút màu, bút chì đủ cho trẻ. 
III. Tiến trình lên lớp: 
Hoạt động của cô Hoạt động của trẻ 
* Hoạt động 1: Ổn định 
- Cô cho cả lớp hát bài “ Con gà trống” 
+ Cô đàm thoại với trẻ về nội dung bài hát để dẫn dắt vào hoạt 
động. 
+ Cô và các con vừa hát bài hát gì? 
+ Bài hát nói về điều gi? 
+ Cô hệ thống: Bài hát nói về chú gà trống có mào đỏ chân có 
- Cả lớp hát bài “Con 
gà trống” 
+ Trò chuyện cùng 
cô. 
Bài con gà trống 
Con gà trống có mào 
 46 
cựa và gáy ò ó o 
+ Gà được nuôi ở đâu 
Ngoài gà ra các con nào còn biết những con vật nào được nuôi 
trong nhà nữa? 
+ Giáo dục 
Hoạt động 2: Giới thiệu mẫu- Phân tích mẫu 
+ Trời tối 
+ Trên bảng cô có tranh vẽ gì ? 
+ Ban nào nhận xét về tranh vẽ con gà trống trên bảng? 
+ Cô hệ thống: Gà có đầu, mình, đuôi, chân 
+ Gà được cô vẽ như thế nào? 
(+ Mình gà thế nào? 
+ Chân và cổ gà thế nào?).. 
+ Để gà đẹp hơn cô đã tô màu, bạn nào có nhận xét về màu sắc 
con gà? 
Hoạt động 3: Vẽ mẫu: Cô vẽ mẫu cho cả lớp xem: vừa vẽ mẫu 
vừa hướng dẫn: 
+ Vẽ một hình tròn nhỏ làm đầu gà, mình gà là một hình tròn 
lớn, nối đầu gà và mình gà bằng hai nét thẳng để làm cổ gà. 
Tiếp theo vẽ chân gà là những nét thẳng ngắn, móng chân gà là 
những nét xiên. 
+ Đuôi gà là những nét cong dài. Đầu gà cô vẽ . 
+ Cô hướng dẫn trẻ cách tô màu. 
Hoạt động 4: Trẻ thực hiện. 
-Trong khi trẻ thực hiên, cô theo d i hướng dẫn lại cho những 
trẻ chưa vẽ được. 
- Nhận xét sản phẩm: 
+ Cô chọn 1 vài sản phẩm tốt và chưa tốt để nhận xét. 
đỏ, chân có cựa, gáy 
ò ó o 
Gia đình 
Đi ngủ 
- Quan sát tranh mẫu 
của cô. 
- Cùng cô nhận xét 
tranh mẫu. 
- Nhìn cô vẽ mẫu và 
giải thích. 
- Trẻ vẽ 
- Nhận xét sản phẩm 
cùng cô 
 47 
+ Tuyên dương những cháu thực hiện tốt và động viên cháu vẽ 
chưa tốt cố gắng hơn nữa. 
-Tuyên dương, chuyển hoạt động. 
- Thu dọn đồ dùng. 
GIÁO ÁN HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH 
Lĩnh vực: Phát triển thẩm mỹ 
Chủ đề: Thế giới thực vật 
Đề tài : Vẽ cây xanh (vẽ theo đề tài) 
Độ tuổi: 4 – 5 tuổi 
Thời gian 20 – 25 phút 
I/ Mục đích yêu cầu 
1. Kíên thức 
- Trẻ biết phối hợp những đường nét đã học để vẽ những loại cây xanh theo ý 
thích của mình 
- Trẻ biết thể hiện bố cục tranh 
2.Kỹ năng 
- Củng cố kỹ năng vẽ nét thẳng , xiên, cong và kỹ năng phối hợp các đường nét. 
- Củng cố cho trẻ kỷ năng cầm bút, kỹ năng thể hiện bố cục. 
 - Phát triển khả năng tư duy và sáng tạo của trẻ. 
4. Thái độ: 
- Trẻ biết chăm sóc và bảo vệ cây. 
- Chú ý lắng nghe, kiên nhẫn hoàn thành sản phẩm của mình. 
II/ Chuẩn bị: 
- Một số tranh mẫu của cô 2 - 3 tranh. 
- Giấy, bút chì, bút màu sáp đủ cho trẻ. 
 48 
III/ Nội dung tích hợp: 
- ăn học : thơ “Cây đào” 
IV/ Tiến hành 
Hoạt động của cô Hoạt động của 
trẻ 
*Hoạt động 1 
Cho trẻ hát bài “Lý cây xanh”. 
- Bài hát tên gì? 
- Cô đàm thoại về nội dung bài hát và lồng ghép giới thiệu đề tài. 
- Cho trẻ đi xem mô hình vườn cây của bác nông dân kết hợp trò 
chuyện về chủ đề. 
* Hoạt động 2 : Giới thiệu mẫu – phân tích mẫu 
- Trời tối – trời sáng 
- Các con xem trên bảng cô có tranh vẽ gì? 
- Các con có nhận xét gì về tranh vẽ cây xanh của cô? 
+ Tranh vẽ những gì? 
- Cô hệ thống: Đúng rồi, tranh vẽ nhiều cây xanh, ngoài ra còn có 
cỏ, mặt trời. 
- Bạn nào nhận xét về cây xanh trong tranh. 
+ Thân cây như thế nào? 
+ Thân cây màu gì? 
+ Tương tự cành , lá và các chi tiết phụ như mặt trời, cỏ,....... 
- Tiếp tục cô cho trẻ xem tranh thứ hai và cô cũng đàm thoại như 
trên. 
 * Cô gợi ý hỏi xem trẻ định vẽ bức tranh về cây gì? 
Hoạt động 3: Trẻ thực hiện: 
 - Cô nhắc lại các tư thế ngồi và các cầm bút 
 - Cho trẻ thực hiện – cô quan sát theo dõi, gợi ý giúp trẻ hoàn thành 
- Cả lớp hát. 
- Trẻ trả lời 
-Trẻ xem tranh mẫu 
- Trẻ nhận xét 
- Trẻ trả lời 
- Trẻ tiếp tục xem 
tranh 
- Trẻ trả lời 
- Trẻ thực hiện 
- Trẻ làm động tác 
 49 
sản phẩm. 
 - Báo sắp hết giờ. 
 * Thể dục chống mệt mỏi. 
 - Cho trẻ vận động với bài “ Hãy cùng xoay”. 
 - Trưng bày và nhận xét sản phẩm. 
 - Cô nhận xét chung, động viên khuyến khích những sản phẩm 
chưa hoàn thành. 
- Giáo dục: giáo dục trẻ biết chăm sóc và bảo vệ cây 
Hoạt động 3: 
 Kết thúc .Cho lớp đọc thơ “ Cây dưa leo”. 
mô phỏng 
- Trẻ quan sát. 
Trẻ trưng bày sản 
phẩm và nhận xét 
cùng cô. 
Trẻ đọc thơ 
GIÁO ÁN HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH 
Lĩnh vực: Phát triển thẩm mỹ 
Chủ đề: Động vật 
Đề tài: Nặn con giun (Nặn theo mẫu) 
Độ tuổi: 3 – 4 tuổi 
Thời gian: 15 – 20 phút 
I. Mục đích yêu cầu 
- Trẻ biết lăn dài viên đất để tạo thành con giun 
- Củng cố kỹ năng nhào đất, kỹ năng lăn dài 
- Phát triển cho trẻ khả năng cảm thụ cái đẹp, yêu cái đẹp 
- Trẻ biết yêu thương, bảo vệ các con vật các con vật 
II. CHUẨN BỊ: 
- Đàn 
- Mô hình gà, vịt con 
 50 
- Đất nặn 
- Bảng nặn, khăn lau 
III. HƯỚNG DẪN: 
Hoạt động của cô Hoạt động của trẻ 
*Hoạt động 1: Ổn định – trò chuyện 
- Cô và trẻ cùng hát bài “ Đàn gà con” 
- Cô và trẻ cùng nhau trò chuyện về bài hát. 
- Các con vừa hát bài gì? 
- ài hát đàn gà con nói về điều gì? 
- Cô dẫn trẻ đi tham quan trang trại của bác 
nông dân. 
- Trò chuyện với trẻ về các con vật trong trang 
trại: đặc điểm, thức ăn. 
- Vừa rồi cô và các con vừa di thăm trang trại 
của bác nông dân, chúng ta nhìn thấy bác ấy 
nuôi rất nhiều gà con nhưng lại thiếu thức ăn. 
Bác ấy có nhờ lớp ta tìm hộ bác thật hiều giun 
để làm thức ăn cho gà đấy. 
 * Hoạt động 2: Giới thiệu mẫu- Phân tích mẫu – 
Làm mẫu 
- Cô đã chuẩn bị một con giun cho bác nông 
dân rồi. Các con có nhận xét gì về con giun 
này. 
+ Giun có dạng gì? 
+ Màu sắc? 
+ Để có con giun này cô đã làm gì 
Cô hệ thống: Để có con giun đầu tiên cô phải có 
- Cháu vận động cùng cô 
- Cháu trả lời tự do 
- Con gà con. Đang kiếm 
ăn 
- Cháu tự trả lời 
- Cháu trả lời tự do 
- Trả lời câu hỏi 
 51 
đất nặn, cô đặt đất nặn lên lòng bàn tay nhào đất 
cho mềm, sau đó cô lăn dài để tạo thành con giun. 
- Cô làm mẫu 
+ Lần 1: cô làm mẫu kết hợp giải thích 
Đầu tiên, cô đặt đất nặn lên bảng, cô lăn dài đất 
nặn trong lòng bàn tay. Sau đó, cô lăn nhọn 2 đầu 
tạo thành con giun. 
*Hoạt động 3: Trẻ thực hiện 
- Cô và cháu thực hiện nặn trong không gian 2 
lần 
- Trẻ vào bàn và thực hiện nặn con giun. Cô 
quan sát động viên và giúp đỡ trẻ. 
*Hoạt động 4: Trưng bày sản phẩm – Nhận xét sản 
phẩm. 
- Cho trẻ trung bày sản phẩm và cùng nhận xét. 
- Kết thúc cô và cháu cùng vận động “ ột con vịt” 
- Cháu chú ý nhìn cô làm 
mẫu 
- Cháu thực hiện nặn 
trong không gian 2 lần 
- Cháu nặn con giun cho 
gà ăn 
- Cháu thực hiện nặn giun 
lần 2 
- Cháu vận động cùng cô 
 52 
PHỤ LỤC 2 
MỘT SỐ TRANH CỦA TRẺ 
 53 
 54 
 55 
MỤC LỤC 
Chương 1: NGUỒN GỐC, BẢN CHẤT HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CỦA TRẺ 
MẦM NON ................................................................................................................... 4 
 1.1. Sự cần thiết phải nghiên cứu về nguồn gốc và bản chất của hoạt động tạo hình.4 
 1.1.1. Sự cần thiết phải ghiên cứu vấn đề ...............................................................4 
 1.1.2. Nguồn gốc, bản chất hoạt động tạo hình lứa tuổi mầm non..........................4 
 1.2. Nhiệm vụ tổ chức và hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non ...............5 
 1.2.1. Hình thành và phát triển động cơ tạo hình....................................................5 
 1.2.2. Hình thành và phát triển các biểu tượng tạo hình.........................................6 
 .2.3. Hình thành và phát triển động cơ tạo hình.................................................... 
Chương 2: TỔ CHỨC CHO VỚI TÁC TRẺ LÀM QUEN PHẨM NGHỆ 
THUẬT............................................................................................................................7 
 2.1. Vai trò của tác phẩm nghệ thuật tạo hình trong việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ 
mầm non...........................................................................................................................7 
 2.1.1. Tác phẩm nghệ thuật tạo hình ......................................................................7 
 2.1.2. Vai trò tác phẩm nghệ thuật tạo hình đối với đời sống con người ...............7 
 2.1.3. Vai trò của tác phẩm nghệ thuật tạo hình trong giáo dục thẩm mỹ cho trẻ em......7 
 2.2. êu cầu cơ bản về tác phẩm nghệ thuật tạo hình cho trẻ ...................................8 
 2.2.1. Tính thẩm mỹ ..............................................................................................8 
 2.2.2. Nội dung tác phẩm .....................................................................................8 
 2.2.3. Hình thức diễn tả.........................................................................................8 
 2.3. Các phương pháp cho trẻ làm quen với tác phẩm nghệ thuật tạo hình................9 
 2.3.1. Phương pháp trình bày tác phẩm ................................................................9 
 2.3.2. Các hình thức cho trẻ xem tác phẩm nghệ thuật ..........................................9 
 2. . Phương pháp cho trẻ làm quen với tác phẩm tạo hình ........................................9 
Chương 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CỦA TRẺ 
LỨA TUỔI MẦM NON ..............................................................................................11 
 3. . ục tiêu, nhiệm vụ và ý nghĩa của hoạt động tạo hình của trẻ lứa tuổi mầm 
non.................................................................................................................................11 
 56 
 3. . . ục tiêu tổ chức hoạt động tạo hình của trẻ mầm non .............................. 
 3.1.2. Nhiệm vụ tổ chức và hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non .... 
 3. .3. Ý nghĩa của HĐTH đối với sự phát triển của trẻ mầm non.......... ............. 2 
 3.2. Đặc điểm phát triển hoạt động tạo hình của trẻ mầm non................................... 3 
 3.2. . Đặc điểm phát triển hoạt động tạo hình của trẻ mầm non............................ 3 
 3.2.2. Đặc điểm phát triển trí tưởng tượng và sáng tạo của trẻ trong HĐTH......... 7 
 3.3. Phương pháp phát triển trí tưởng tượng sangs tạo trong hoạt động tạo hình.......19 
 3.3. . Các phương pháp, biện pháp hình thành biểu tượng về thế giới xung 
quanh..............................................................................................................................19 
 3.3.2. Hình thành nhu cầu và hứng thú của trẻ trong hoạt động tạo hình..............20 
 3.4. Hình thức tổ chức hoạt động tạo hình.................................................................2 
 3. . . Giờ học tạo hình ở trường mầm non...........................................................21 
 3. .2. Hoạt động tạo hình ở mọi lúc mọi nơi .......................................................23 
Chương 4: PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH TRONG 
TRƯỜNG MẦM NON ................................................................................................25 
 . . ẽ và phương pháp hướng dẫn trẻ vẽ..................................................................25 
 4.1.1. Tổ chức cho trẻ 2 – 6 tuổi vẽ.......................................................................25 
 4.1.2. Tổ chức hướng dẫn trẻ vẽ theo các thể loại ................................................27 
 4.2. Tổ chức hoạt động nặn ........................................................................................31 
 4.2.1. Vai trò của hoạt động nặn ..........................................................................31 
 4.2.2. Nội dung của họat động nặn .......................................................................32 
 4.2.3. Đồ dùng của hoạt động nặn ........................................................................34 
 4.2.4. Tổ chức hoạt động nặn cho trẻ mầm non....................................................34 
 4.3. Tổ chức hoạt động xé dán – chắp ghép và trò chơi tạo hình cho trẻ mầm non ...36 
 4.3.1. Vai trò của hoạt động xé dán – chắp ghép và trò chơi tạo hình .................36 
 4.3.2. Nội dung của hoạt động xé dán – chắp ghép và trò chơi tạo hình ..............36 
 .3.3. Đồ dùng, vật liệu cho hoạt động xé dán – chắp ghép và trò chơi tạo hình...38 
 4.3.4. Tổ chức hoạt động xé dán – chắp ghép và trò chơi tạo hình cho trẻ MN.... 38 
 57 
Chương 5: HƯỚNG DẪN LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠO 
HÌNH.............................................................................................................................41 
 5.1. Phần chung ..........................................................................................................41 
 5.1.1. Kế hoạch tổ chức hoạt động tạo hình .........................................................41 
 5.1.2. Cách lập kế hoạch ......................................................................................41 
 .2. Giáo án tạo hình .................................................................................................42 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 44 
PHỤ LỤC .....................................................................................................................45