Luận án Đánh giá hiệu quả một số biện pháp can thiệp cộng đồng phòng chống loãng xương ở người từ 45 tuổi trở lên tại thành phố Hồ Chí Minh

1 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƢƠNG 
-------------------*------------------ 
NGUYỄN TRUNG HÒA 
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP 
 CAN THIỆP CỘNG ĐỒNG PHÒNG CHỐNG 
LOÃNG XƢƠNG Ở NGƢỜI TỪ 45 TUỔI TRỞ LÊN 
TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC 
Chuyên ngành: VỆ SINH XÃ HỘI HỌC VÀ TỔ CHỨC Y TẾ 
Mã số: 62. 72. 01. 64 
HÀ NỘI - 2015 
2 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƢƠNG 
-------------------*------------------ 
NGUYỄN TRUNG HÒA 
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP 
 CAN THIỆP CỘNG ĐỒNG PHÒNG CHỐNG 
LOÃNG XƢƠNG Ở NGƢỜI TỪ 45 TUỔI TRỞ LÊN 
TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC 
 Chuyên ngành: VỆ SINH XÃ HỘI HỌC VÀ TỔ CHỨC Y TẾ 
Mã số: 62. 72. 01. 64 
Hƣớng dẫn khoa học 
1. PGS.TS. NGUYỄN VĂN TẬP 
2. GS.TS. ĐÀO VĂN DŨNG 
HÀ NỘI - 2015 
3 
Lời cam đoan 
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện. Các số 
liệu kết quả trong luận án là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ 
công trình nào khác. 
 Hà Nội, ngày 10 tháng 03 năm 2015 
Tác giả 
 Nguyễn Trung Hòa 
4 
Lời cám ơn 
Tôi xin chân thành cám ơn Ban Lãnh đạo Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, 
Phòng Đào tạo Sau Đại học và các thầy giáo, cô giáo của Viện đã giúp đỡ, 
tạo điều kiện cho tôi học tập và hoàn thành luận án. 
 Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến GS.TS. Đào Văn 
Dũng, PGS.TS. Nguyễn Văn Tập, là những người thầy đã tận tâm hướng dẫn, 
động viên và cung cấp những kiến thức quý báu cho tôi trong suốt quá trình 
học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án này. 
 Tôi xin chân thành cám ơn Lãnh đạo Sở Y tế thành phố Hồ Chí Minh, 
Ngành y tế quận Bình Thạnh, quận Gò Vấp, quận 6, quận 12 và huyện Hóc 
Môn. Đặc biệt tôi xin cám ơn Lãnh đạo Ủy ban nhân dân, quý đồng nghiệp 
trạm y tế và cộng tác viên của các phường 3 quận Bình Thạnh, phường 5 
quận Gò Vấp, phường Hiệp Thành quận 12 và xã Tân Xuân huyện Hóc Môn 
đã tận tình tham gia và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu 
trên thực địa. 
 Với tấm lòng thành kính, tôi cũng xin cám ơn những người dân đã 
đồng ý tham gia công trình nghiên cứu này. 
 Xin cám ơn gia đình, những người thân đã quan tâm, động viên và hết 
lòng giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận án. 
 Xin gửi đến tất cả mọi người lòng biết ơn sâu sắc. 
 Hà Nội, ngày 10 tháng 03 năm 2015 
Nguyễn Trung Hòa 
5 
MỤC LỤC 
Mục lục .................................................................................................................. i 
Danh mục các chữ viết tắt .................................................................................. ..v 
Danh mục các bảng .......................................................................................... ..vii 
Danh mục các biểu đồ............................................................................................x 
Danh mục các hình, sơ đồ ................................................................................... xi 
ĐẶT VẤN ĐỀ ..................................................................................................... 1 
Chƣơng 1. TỔNG QUAN .................................................................................. 3 
1.1. Một số khái niệm về bệnh loãng xương ........................................................ 3 
1.1.1. Định nghĩa loãng xương và giảm mật độ xương ....................................... 3 
1.1.2. Cấu trúc và chức năng của xương .............................................................. 3 
1.1.3. Sinh lý xương và bệnh loãng xương .......................................................... 4 
1.1.4. Nguyên nhân và phân loại loãng xương .................................................... 5 
1.1.5. Các dấu hiệu lâm sàng loãng xương nguyên phát và biến chứng .............. 5 
1.1.6. Các xét nghiệm thăm dò hình ảnh và chẩn đoán loãng xương....................6 
1.1.7. Điều trị và phòng bệnh loãng xương.. ....................................................... .8 
1.2. Tỷ lệ và một số yếu tố liên quan đến loãng xương trên thế giới 
 và Việt Nam.............................. ...................................................... ...........10 
1.2.1. Tỷ lệ loãng xương ở một số nước trên thế giới................... ................. ....10 
1.2.2. Tỷ lệ loãng xương tại Việt Nam..................................... .................... .....15 
1.2.3. Một số yếu tố liên quan đến loãng xương........................ ................ ........17 
1.3. Các biện pháp phòng chống loãng xương trên thế giới và tại 
 Việt Nam ............................................................................................. .......25 
1.3.1. Các biện pháp phòng chống loãng xương trên thế giới........ .............. .....25 
1.3.2. Các biện pháp phòng chống loãng xương tại Việt Nam .......................... 31 
1.4. Một số đặc điểm về thành phố Hồ Chí Minh................................................34 
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 35 
2.1. Đối tượng nghiên cứu.................................................................................. 35 
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu mô tả cắt ngang. ................................................... 35 
2.1.2. Đối tương nghiên cứu can thiệp.................................................................35 
2.1.3. Tiêu chí loại trừ khi chọn mẫu nghiên cứu .............................................. 35 
6 
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ............................................................... 35 
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu ................................................................................ 35 
2.2.2. Một số đặc điểm của địa phương nghiên cứu.............................................36 
2.2.3. Thời gian nghiên cứu ............................................................................... 37 
2.3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 37 
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu .................................................................................. 37 
2.3.2. Phương pháp chọn mẫu ............................................................................ 45 
2.4. Tổ chức thực hiện nghiên cứu ..................................................................... 48 
2.4.1. Nghiên cứu mô tả ..................................................................................... 48 
2.5. Biến số và các chỉ số nghiên cứu ................................................................ 50 
2.5.1.Định nghĩa các biến số .............................................................................. 50 
2.5.2. Các chỉ số nghiên cứu .............................................................................. 55 
2.6. Kỹ thuật hạn chế sai số nghiên cứu ............................................................. 57 
2.6.1. Hạn chế sai số trong chọn mẫu ................................................................ 57 
2.6.3. Hạn chế sai số trong thu thập thông tin. ................................................... 57 
2.7. Xử lý và phân tích số liệu ........................................................................... 58 
2.8. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ............................................................... 59 
Chƣơng 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 60 
3.1. Tỷ lệ loãng xương và một số yếu tố liên quan ở người dân từ 
 45 tuổi trở lên .............................................................................................. 60 
3.1.1. Đặc điểm chung của người dân nghiên cứu trước can thiệp .................... 60 
3.1.2. Tỷ lệ loãng xương của người dân từ 45 tuổi trở lên ................................ 66 
3.1.3. Một số yếu tố liên quan đến mật độ xương của người dân ...................... 67 
3.1.4. So sánh một số đặc điểm của người dân nghiên cứu ở các 
 phường, xã nghiên cứu can thiệp và đối chứng ....................................... 78 
3.2. Xây dựng và đánh giá hiệu quảmột số biện pháp can thiệp cộng đồng 
 Phòng chống loãng xương ........................................................................... 79 
3.2.1. Kết quả xây dựng một số biện pháp can thiệp ......................................... 79 
3.2.2. Đánh giá hiệu quả một số biện pháp can thiệp ........................................ 83 
Chƣơng 4. BÀN LUẬN .................................................................................... 93 
4.1. Tỷ lệ loãng xương và một số yếu tố liên quan ở người từ 45 tuổi 
 trở lên tại thành phố Hồ Chí Minh trước can thiệp .................................... 93 
7 
4.1.1. Đặc điểm chung của người dân nghiên cứu trước can thiệp .................... 93 
4.1.2. Tỷ lệ loãng xương của người dân nghiên cứu trước can thiệp...................94 
4.1.3. Một số yếu tố liên quan đến mật độ xương................................................95 
4.1.4. Yếu tố không liên quan đến loãng xương..... ......................................... 107 
4.2. Xây dựng và đánh giá hiệu quả một số biện pháp can thiệp ..................... 108 
4.2.1. Kết quả xây dựng một số biện pháp can thiệp ................................ .......108 
4.2.2. Đánh giá hiệu quả một số biện pháp can thiệp cộng đồng......................114 
4.2.3. Kết quả duy trì hoạt động mô hình can thiệp ........................ .................123 
4.2.4. Hạn chế của đề tài....................................................................................124 
KẾT LUẬN ......................................................................................... ............125 
KIẾN NGHỊ ........................................................................................ ........... 127 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC 
8 
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT 
BMC : Bone Mineral Concent - Khối lượng khoáng xương 
BMD : Bone Mineral Density - Mật độ khoáng xương 
BMI : Body Mass Index - Chỉ số khối cơ thể 
BT : Bình thường 
 CB-CCVC : Cán bộ - Công chức viên chức 
 CBYT : Cán bộ y tế 
 CĐ-ĐH : Cao đẳng-Đại học 
 CI : Confidence Interval – Khoảng tin cậy 
 CLB : Câu lạc bộ 
 Cs : Cộng sự 
 CSHQ : Chỉ số hiệu quả 
 CT : Can thiệp 
 CTV : Cộng tác viên 
 DXA : Dual-Energy X-ray Absorptiometry- 
 Hấp thụ năng lượng kép X quang 
H. : Huyện 
HQCT : Hiệu quả can thiệp 
HRT : Hormon Replacement Therapy- 
 Liệu pháp hormon thay thế 
KT : Kiến thức 
KTX : Không thường xuyên 
LX : Loãng xương 
MĐX : Mật độ xương 
NVYT : Nhân viên y tế 
PTH : Parathyroid Hormone - Hormone tuyến cận giáp 
P. : Phường 
Q. : Quận 
OR : Odd Ratio- Tỷ suất chênh 
9 
RLHTÐR : Rối loạn hấp thu đường ruột 
SD : Standard Deviation - Độ lệch chuẩn 
SE : Standard Error – Sai số chuẩn 
SL : Số lượng 
STT : Số thứ tự 
TB : Trung bình 
TDTT : Thể dục thể thao 
TH : Thực hành 
THCS : Trung học cơ sở 
THPT : Trung học phổ thông 
TPHCM : Thành Phố Hồ Chí Minh 
TX : Thường xuyên 
IU : International Unit – Đơn vị Quốc tế 
UNICEF : United Nations Children's Fund- 
 Quỹ nhi đồng Liên Hiệp quốc 
USD : United State Dollars – Đô la Mỹ 
WHO : World Health Organization- 
 Tổ chức Y tế thế giới 
X. : Xã 
10 
DANH MỤC CÁC BẢNG 
Bảng Nội dung Trang 
1.1. Những yếu tố nguy cơ gây ra bệnh loãng xương.....................................................17 
2.1. Địa điểm nghiên cứu mô tả và can thiệp..................................................................36 
2.2. Nội dung biện pháp can thiệp trên các nhóm đối tượng..........................................43 
2.1. Tiêu chuẩn chẩn đoán loãng xương theo mật độ xương..........................................50 
2.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán xẹp đốt sống theo phương pháp Genant..............................51 
2.3. Phân loại BMI theo WHO năm 2000 khu vực Châu Á...........................................52 
3.1. Phân bố tỷ lệ người dân nghiên cứu theo giới và nhóm tuổi...................................60 
3.2. Phân bố trung bình cân nặng, chiều cao, BMI theo giới..........................................60 
3.3. Phân bố tỷ lệ người dân nghiên cứu theo đặc điểm nhân trắc.................................61 
3.4. Phân bố tỷ lệ người dân nghiên cứu theo tiền sử bệnh và chiều cao.......................62 
3.5. Phân bố tỷ lệ người dân nghiên cứu theo lối sống...................................................63 
3.6. Phân bố tỷ lệ phụ nữ nghiên cứu theo kinh nguyệt và số con..................................63 
3.7. Phân bố tỷ lệ người dân trả lời đúng về kiến thức bệnh loãng xương.....................64 
3.8. Phân bố tỷ lệ người dân nhận thông tin về loãng xương và nguồn nhận.................65 
3.9. Phân bố tỷ lệ người dân thực hiện hành vi có lợi và có hại cho xương...................65 
3.10. Phân bố tỷ lệ kiến thức và thực hành của người dân nghiên cứu..........................66 
3.11. Phân bố tỷ lệ loãng xương của người dân nghiên cứu theo giới tính....................67 
3.12. Phân bố tình trạng mật độ xương theo trung bình BMD và giới tính....................67 
3.13. Liên quan loãng xương với giới tính người dân nghiên cứu..................................67 
3.14. Liên quan loãng xương với nhóm tuổi theo giới tính của người dân.....................68 
3.15. Liên quan loãng xương với với BMI của người dân..............................................69 
3.16. Liên quan loãng xương với yếu tố địa dư..............................................................70 
3.17. Liên quan loãng xương với yếu tố nghề nghiệp và học vấn..................................71 
3.18. Liên quan loãng xương với kinh nguyệt và số con ở phụ nữ nghiên cứu..............71 
3.19. Liên quan loãng xương với sử dụng rượu bia, hút thuốc lá theo giới...................72 
3.20. Liên quan loãng xương với uống sữa, thể dục thể thao theo giới.........................73 
3.21. Liên quan loãng xương với tiền sử cá nhân, gia đình và chiều cao......................73 
11 
3.22. Liên quan tình trạng xẹp đốt sống với BMD của người bị loãng xương...............74 
3.23. Liên quan loãng xương với kiến thức và thực hành của người dân.......................75 
3.24. Liên quan loãng xương trên mô hình hồi quy đa biến...........................................76 
3.25. Liên quan loãng xương trên mô hình hồi quy đa biến ở nữ giới............................77 
3.26. Số người dân ở phường xã can thiệp được tư vấn trong 2 năm tại đơn vị 
tư vấn chung...........................................................................................................80 
3.27.Số người dân ở phường, xã can thiệp được tư vấn trong 2 năm tại các 
trạm y tế.................................................................................................................81 
 3.28. Số lượt người dân được truyền thông trực tiếp tại cộng đồng ở các phường xã 
can thiệp sau 2 năm................................................................................................81 
3.29. Số hộ ... , pp. 104-118. 
49. Australian Institute of Health and Welfare (2011), A Snapshot of Osteoporosis in 
Australia, Report of the National Center for Monitoring Arthritis and 
Musculoskeletal Conditions at the Australian Institute of Health and Welfare. 
50. B. Häussler, H. Githe, D. Göl, G. Glaeske, L. Pientka, D. Felsenberg (2007), 
“Epidemiology, treatment and cost of osteoporosis in Germany – the BoneEVA 
Study”, Osteoporosis Int., Vol. 18, pp.77-84. 
51. D. Nick Carteret al. (2002), “Community-based exercise program reduces risk 
factors for falls in 65 to 75 year-old women with osteoporosis: randomized 
controlled trial”,CMAJ, Vol. 167(9), pp. 997-1004. 
52. Didier B.Hans et al. (2008), “Peripheral Dual-Energy X-Ray Absorptiometry in 
the Management of Osteoporosis: The 2007 ISCD Official Position”, Journal 
of Clinical Densitometry: Assessment of Skeletal Health, Vol. 11(11), pp. 188-
206. 
53. Elizabeth Barrett-Connor et al. (2005), “Osteoporosis and Fracture Risk in 
Women of Different Ethnic Groups”, Journal of Bone and Mineral research, 
Vol. 20(2), pp. 185-194. 
54. Ellen Edmonds et al. (2012), “Osteoporosis knowledge, beliefs, and calcium 
intake of college students: Utilization of the health belief model”, Journal of 
preventive Medicine, Vol. 2(1), pp. 27-32. 
55. Fahad M. Al-Shahrani et al. (2010), “Knowledge of osteoporosis in middle-aged 
and elderly women”, Saudi Medicine Journal, Vol. 31(6), pp. 684-687. 
56. Farida Habid et al. (2012), “Assessment and modification of risk behavior 
osteoporosis among childbearing working women”, Journal of American 
Science, Vol. 8(9), pp.111-119. 
149 
57. Francis KL et al. (2009), “Effectiveness of a community-based osteoporosis 
education and self-management course: a wait list controlled trial”, 
Osteoporosis Int., Vol. 20(9), pp. 1563-1570. 
58. G. Maalouf et al. (2007), “Middle East and North Africa consensus on 
osteoporosis”, Journal Musculoskelet Neuronal Interact, Vol. 7(2), pp.131-
143. 
59. Glen M. Blake, Ignac Fogelman (2001), “Peripheral or Central Densitometry: 
Does It Matter Which Technique We use?”, Journal of Clinical Densitometry, 
Vol. 4(2), pp. 83-96. 
60. Gourlay ML, Callahan LF, Preisser JS, Sloane PD (2007), “Osteoporosis 
preventive care in white and black women in community family medicine 
settings”, Journal Family Medicine, University of North Carolina, Vol. 100(7), 
pp. 677-682. 
61. Gourlay Margaret L. et al. (2006), “Survey of Osteoporosis Preventive Care in 
Community Family Medicine Settings”, Journal Family Medicine, Vol. 38(10), 
pp. 724-730. 
62. Health Service Excutive and the Department of Health and Children and the 
National Council on Ageing and Older People (2008), Strategy to prevent falls 
and fractures in Ireland´s Ageing population. Sumary, Conclusions and 
Recommendations, Ireland. 
63. International Osteoporosis Foundation (2004), Invest in your bones Osteoporosis 
in Men the silent epidemic strikes men too, Report of International 
Osteoporosis Foundation, pp.1-16. 
64. International Osteoporosis Foundation (2005), Invest in your bones. Move it or 
Lose it. How excercise helps to build and maintain strong bones, prevent falls 
and fractures, and speed rehabilitation, Report annual of International 
Osteoporosis Foundation. 
150 
65. International Osteoporosis Foundation (2006), Bone Appetite. The role of food 
and nutrition in building and maintaining strong bones, Report annual of 
International Osteoporosis Foundation, pp.1-22. 
66. International Osteoporosis Foundation (2007), Know and reduce your risk of 
osteoporosis, Report annual of International Osteoporosis Foundation. 
67. International Osteoporosis Foundation (2008), Beat the Break. Know and reduce 
your osteoporosis risk factors,Report annual of International Osteoporosis 
Foundation, pp. 1-14. 
68. International Osteoporosis Foundation (2008), Osteoporosis in the European 
Union in 2008: Ten years of progress and ongoing challengers, Report of 
International Osteoporosis Foundation. 
69. International Osteoporosis Foundation (2009), FRAX ® Identifying people at 
high risk of fracture, WHO Fracture Risk Assessment Tool, a new clinical tool 
for informed treatment decisions, Report of International Osteoporosis 
Foundation, pp.1-16. 
70. International Osteoporosis Foundation (2009), The Asian Audit Epidemiology, 
cost and burden of osteoporosis in Asia 2009, Report annual of International 
Osteoporosis Foundation, pp.1-57. 
71. International Osteoporosis Foundation (2010), The Breaking Spin, Report of 
International Osteoporosis Foundation. 
72. International Osteoporosis Foundation (2010), The Eastern European and 
Central Asian regional audit: Epidermiology, cost and burden of osteoporosis 
in 2010, Report annual of International Osteoporosis Foundation. 
73. International Osteoporosis Foundation (2011), The Middle East and Africa 
regional Audit, Report annual of International Osteoporosis Foundation. 
74. International Osteoporosis Foundation (2011), Three steps to unbreakable 
bones: Vitamin D, Calcium and Exercise, Report of International Osteoporosis 
Foundation. 
151 
75. International Osteoporosis Foundation (2012), The Latin America regional 
Audit: Epidemiology, cost and burden of osteporosis in 2012, Report annual of 
International Osteoporosis Foundation, pp. 1-67. 
76. International Osteoporosis Foundation (2012), Facts and Statistics, Report of 
International Osteoporosis Foundation. 
77. John A. Kanis et al. (2008), “European guidance for the diagnosis and 
management of osteoporosis in postmenopausal women”, Osteoporosis int. 
Vol. 19, pp. 399-428. 
78. Jian-min Liu, Guang Ning, Jia-lun Chen (2007), “Osteoporotic fractures in Asia: 
risk factors and strategies for prevention”, Journal Bone Mineral Metabolism, 
Vol. 25, pp. 1-5. 
79. Jorge Morales-Torres (2007), “Strategies for the prevention and control of 
osteoporosis in developing countries”, Review of Clinical Rheumatology 
Mexico, Vol. 26(3), pp. 139-143. 
80. Julienne K. Kirk, Mindy Nichols, John G.Spangler (2002), “Use of a Peripheral 
Dexa Measurement for Osteoporosis Screening”, Clinical Research and 
Methods, Vol. 34(3), pp. 201-205. 
81. Kamila POSLUŠNÁ et al. (2008), “Risk factors of osteoporosis- Knowledge 
and practices among adolescent females”, School and Health, Vol. 21, pp. 211-
220. 
82. Karen Bohaty, Holly Rocole, Kelli Wehling, Nancy Waltman (2008), “Testing 
the effectiveness of an educational intervention to increase dietary intake of 
calcium and vitamin D in young adult women”, Journal of the American 
Academy of Nurse Practioners, Vol. 20, pp. 93-99. 
83. L K H Koh (2007), “Osteoporosis in Asian populations”, Menopausal Medicine, 
Vol. 5, pp. 10-14. 
84. Lin Pao-Hwa et al. (2003), “The DASH diet and sodium reduction improve 
markers of bone turnover and calcium metabolism in adults”, Journal Nutrition, 
Vol. 133, pp. 3130-3136. 
152 
85. Linda Yin-King Lee et al. (2006), “Osteoporosis in older Chinese men: 
knowledge and health beliefs”, Journal of Clinical Nursing, Vol. 15, pp. 353-
355. 
86. Lionel S. Lim, Laura J. Hoeksema, Kevin Sherin (2009), “Screening for 
osteoporosis in the adult U.S. population ACMP position statement on 
preventive practice”, American Journal of Preventive Medicine, Vol. 36(4), pp. 
366-375 
87. Loh KY, Shong HK (2007), “Osteoporosis: Primary Prevention in the 
Community”, Med. J. Malaysia, Vol. 62(4), pp. 355-358. 
88. Lorentzon Mattias et al. (2007), “Smoking is associated with lower bone mineral 
density and reduced cortical thickness in young men”, The Journal of Clinical 
Endocrinology and Metabolism, Vol. 92(2), pp. 497-503. 
89. M. Allison Ford et al. (2011), “Osteoporosis knowledge, self-efficacy, and 
beliefs among college students in the USA”, Journal of Osteoporosis, Vol. 
2011, pp. 1-8. 
90. M. Duyvendak et al. (2011), “Doctors´ beliefs and knowledge on 
corticosteroid-induced osteoporosis: identifying barriers to improve 
prevention”, Journal of Clinical Pharmacy and Therapeutics”, Vol. 36(3), pp. 
356-366. 
91. M. Sadat-Ali et al. (2009), “Osteoporosis-related vertebral fractures in 
postmenopausal women: Prevalence in a Saudi Arabian sample”, La Revue de 
Santé de la Méditerranée orientale, Vol. 15(6), pp. 1420-1425. 
92. Mahfouz et al (2007), “Osteoporosis-related lifestyle choices and knowledge 
among adolescent females in El-Minia city, Egypt”, El-Minia Med., Bull., Vol. 
18(1), pp. 29-41 
93. Marian T.Hannan et al. (2000), “Effect of Dietary Protein on Bone Loss in 
Elderly Men and Women: The Framingham Osteoporosis Study”, Journal of 
Bone and Mineral Research, Vol. 15(12), pp. 2504-2512. 
153 
94. Mervat M.A. El-Sayed et al. (2013), “Osteoporosis-Related Life Habits, 
Knowledge and Attitude among Group of Female Employees in King Saud 
University”, World Applied Sciences Journal, Vol. 22(7), pp. 919-925. 
95. Ministry of Health and Long-Term Care (2003), Osteoporosis Action Plan: An 
Osteoporosis Strategy for Ontario, Report of the Osteoporosis Action Plan 
Committee, Ontario Canada. 
96. Miriam F. Delaney (2006), “Strategies for the prevention and treatment of 
osteoporosis during early postmenopause”,American Journal of Obstetrics and 
Gynecology, Vol. 194, pp. 12-23. 
97. Moon Fai Chan et al. (2006), “Osteoporosis prevention education programme 
for women”, Journal of Advanced Nursing, Vol. 54(2) , pp. 159-170. 
98. National Osteoporosis Society United Kingdom (2006), Osteoporosis Facts and 
Figures, Report of National Osteoporosis Society, United Kingdom. 
99. Neil Hirschenbein (2002), Nutritional Stretegies in the Prevention of 
Osteoporosis, ANSR-Applied Nutritional Science Reports, pp. 1-5 
100.Ngoc Lan T. Nguyen, Minh Thuy T. Tao (2013), “Assessing the risk factors for 
osteoporosis in women aged from 50 years and above in the Northern part of 
Vietnam”, Report of The Fifth Strong Bone Asia conference: Osteoporosis in 
Asean (+), Danang city Vietnam, p. 49. 
101.H.T.T. Nguyen et al. (2009), “Peak bone mineral density in Vietnamese 
women”, Arch Osteoporosis, Vol. 4, pp. 9-15. 
102.H.T.T. Nguyen, N.D. Nguyen, T.T. Le, T.V. Nguyen (2013), “Knowledge of 
Osteoporosis among Tertiary Students in Vietnam”, Report of The Fifth Strong 
Bone Asia conference: Osteoporosis in Asean (+), Danang city Vietnam, p. 91. 
103.Patricia M Ciaschini et al. (2010), “Community-based intervention to optimize 
osteoporosis management: randomized controlled trial
”,
BMC Geriatric,Vol.10 
(60). 
104.Pensylvania Department of Health and Pensylvania Osteoporosis Coalition 
(2004), Osteoporosis and Bone health: Pennsylvania Osteoporosis prevention 
154 
and education strategic plan, Report of Department of Health Harrisburg, 
Commonwealth of Pennsylvania. 
105.Peter M Wayne et al. (2012), “Impact of Tai Chi exercise on multiple fracture-
related risk factors in post-menopausal osteopenic women: a pilot pragmatic, 
randomized trial”, BMC Complement Alternal Medicine, Vol. 12(7), pp. 1-12. 
106.Philip Sambrook, Cyrus Cooper (2006), “Osteoporosis”, The Lancet, Vol. 367, 
pp. 2010-2018. 
107.Prema B Rapuri et al. (2000), “Alcohol intake and bone metabolism in elderly 
women”, American Journal Clinical Nutrition, Vol. 72, pp.1206-1213 
108.R.Bartl, B.Frisch (2009), Osteoporosis, ® Springer-Verlag Berlin Heidelberg. 
109.R. Rizzoli et al. (2008), “The role of calcium and vitamin D in the management 
of osteoporosis”, Bone, Vol. 42, pp.246-249. 
110.Rafraf M, Bazyun B, Afsharnia F (2009), “Osteoporosis-related life habits 
knowledge about osteoporosis among women in Tabriz, Iran”, The 
International Medical Journal, Vol.8(2), pp. 17-20. 
111.Rebecca L Kesman et al. (2010), “Population informatics-based system to 
improve osteoporosis screening in women in a primary care practice”, J. Am. 
Med. Inform. Assoc., Vol. 17(2), pp. 212–216. 
112.Rizzoli René, Jean-Philippe Bonjour (2004), “Dietary Protein and Bone 
Health”, Journal of Bone and Mineral Research, Vol. 19(4), pp. 527-531. 
113.Rohini Handa et al. (2008), “Osteoporosis in developing countries”, Best 
Practice and Research Clinical Rheumatology, Vol. 22(4), pp. 693-708. 
114.Russel Burge et al. (2007), “Incidence and Economic Burden of Osteoporosis-
Related Fractures in the United States 2005-2025”, Journal of Bone and 
Mineral Research, Vol. 22(3), pp. 465-475. 
115.S.Boonen et al. (2006), “Calcium and vitamin D in the prevention and 
treatment of osteoporosis – a clinical update”, Journal of Internal Medicine, 
Vol. 259, pp. 539-552. 
155 
116.Saneya A Wahba et al. (2010), “Osteoporosis knowledge, beliefs, and 
behaviors among Egyption female students”, JASMR, Vol. 5(2), pp. 173-180. 
117.Sarina Schrager (2003), “Osteoporosis Prevention in Primary Care”, Winconsin 
Medical Journal, Vol. 102(3), pp.52-55. 
118.South Eastern Health and Social Care Trust(2012), Falls and Osteoporosis 
Strategy 2012-2016, Report of National Health Services Lothian, Scotland. 
119.Shu-Wen Chen et al. (2012), “Osteoporosis Prevention-Adolescents´ 
knowledge, attitudes, and practices”, American Journal of Health Behavior, 
Vol. 36(6), pp.736-745. 
120.Susan B. Jaglal et al. (2003), “How are family physicians managing 
osteoporosis? Qualitative study of their experiences and educational needs”, 
Canadian Family Physician, Vol. 49, pp. 462-468. 
121.Susan B. Jaglal et al. (2012), “Impact of a centralized osteoporosis coordinator 
on post-fracture osteoporosis management: a cluster randomized trial”, 
Osteoporos Int., Vol.23(1), pp. 87–95. 
122.Tania Winzenberg et al. (2006), “The effect on behavior and bone mineral 
density of individualized bone mineral density feedback and educational 
interventions in premenopausal women: a randomized controlled trial,” BMC 
Public Health, Vol. 6(12). 
123.The Taiwanese Osteoporosis Association (2011), Taiwanese Guidelines for the 
Prevention and Treatment of Osteoporosis, Report of The Taiwanese 
Osteoporosis Association, Taiwan. 
124.Thu Hien T.Vu, Bach Mai Le, Lam T. Nguyen (2013), “Effect of nutrition 
education on calcium intake and bone mass in Vietnamese women”, Report of 
The Fifth Strong Bone Asia conference: Osteoporosis in Asean (+), Danang 
city Vietnam, pp. 99-101. 
125.W.C.Tung, Iris F.K. Lee (2006), “Effects of an osteoporosis educational 
programme for men”, Issues and Innovations in Nursing practice, pp. 26-34. 
156 
126.Wan Arfah Nadiah Wan Jamil et al. (2010), “Knowledge, Attitude and Dietary 
and Lifestyle Practices on Bone Health Status among Undergraduate 
University Students in Health Campus, University Sains Malaysia, Kelantan”, 
Health and Environment Journal, Vol. 1(1), pp.34-40. 
127.Xingqiong Meng et al. (2010), “Calcium Intake in Elderly Australian Women 
Is Inadequate”, Nutrients, Vol. 2(9), pp. 1036–1043.