Luận án Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả phẫu thuật chỉnh trục xương chi dưới ở bệnh nhân tạo xương bất toàn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG 
HỌC VIỆN QUÂN Y 
TRẦN QUỐC DOANH 
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, 
CẬN LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT 
CHỈNH TRỤC XƯƠNG CHI DƯỚI 
Ở BỆNH NHÂN TẠO XƯƠNG BẤT TOÀN 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC 
HÀ NỘI 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG 
HỌC VIỆN QUÂN Y 
TRẦN QUỐC DOANH 
NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, 
CẬN LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT 
CHỈNH TRỤC XƯƠNG CHI DƯỚI 
Ở BỆNH NHÂN TẠO XƯƠNG BẤT TOÀN 
Chuyên ngành: Ngoại khoa 
Mã số: 9720104 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC 
 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: 
1. PGS.TS. Phạm Đăng Ninh 
2. TS. Lương Đình Lâm 
HÀ NỘI 2020 
LỜI CAM ĐOAN 
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi với sự hướng 
dẫn khoa học của tập thể cán bộ hướng dẫn. 
Các kết quả nêu trong luận án này là trung thực và được công bố một 
phần trong các bài báo khoa học. Luận án chưa từng được công bố. Nếu có 
điều gì sai trái tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. 
Hà Nội, ngày... tháng.. năm 2020 
Nghiên cứu sinh 
Trần Quốc Doanh 
MỤC LỤC 
Trang phụ bìa 
Lời cam đoan 
Mục lục 
Danh mục chữ viết tắt trong luận án 
Danh mục các bảng 
Danh mục hình 
Danh mục ảnh 
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ............................................................................. 3 
1.1. Bệnh tạo xương bất toàn ........................................................................ 3 
1.1.1. Tình hình nghiên cứu .................................................................. 3 
1.1.2. Đặc điểm về dịch tễ ..................................................................... 4 
1.1.3. Đặc điểm di truyền ...................................................................... 4 
1.1.4. Đặc điểm lâm sàng và phân loại ................................................. 5 
1.1.5. Đặc điểm cận lâm sàng ............................................................... 9 
1.2. Chẩn đoán ............................................................................................. 17 
1.2.1. Chẩn đoán xác định ................................................................... 18 
1.2.2. Chẩn đoán phân biệt.................................................................. 18 
1.3. Tình hình nghiên cứu và điều trị .......................................................... 20 
1.3.1. Trên thế giới .............................................................................. 20 
1.3.2. Tại Việt Nam ............................................................................. 31 
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 33 
2.1. Đối tượng, thời gian, địa điểm nghiên cứu .......................................... 33 
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân nghiên cứu ................................... 33 
2.1.2. Tiêu chuẩn điều trị phẫu thuật: ................................................. 33 
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ .................................................................... 33 
2.2. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 34 
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu .................................................................. 34 
2.2.2. Mẫu nghiên cứu ........................................................................ 34 
2.3. Nội dung nghiên cứu ............................................................................ 34 
2.3.1. Chỉ tiêu nghiên cứu mục tiêu 1 ................................................. 34 
2.3.2. Chỉ tiêu nghiên cứu mục tiêu 2 ................................................. 39 
2.4. Các bước tiến hành ............................................................................... 54 
2.4.1. Thu thập thông tin ..................................................................... 54 
2.4.2. Lập hồ sơ bệnh án nghiên cứu .................................................. 54 
2.4.3. Lập phiếu đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật ......................... 54 
2.5. Phương pháp xử lý số liệu.................................................................... 55 
2.6. Phương pháp khắc phục sai lệch .......................................................... 55 
2.6.1. Kiểm soát sai lệch chọn lựa ...................................................... 55 
2.6.2. Kiểm soát sai lệch thông tin ...................................................... 56 
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu .................................................................... 56 
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ....................................................... 58 
3.1. Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh Xquang xương dài, xương sọ, 
xương cột sống, xét nghiệm sinh hóa máu và điện giải đồ ở các 
bệnh nhân tạo xương bất toàn ............................................................. 58 
3.1.1. Tuổi và giới ............................................................................... 58 
3.1.2. Tiền sử gia đình......................................................................... 59 
3.1.3. Tiền sử: Gãy xương, số lần gãy, tần suất gãy và vị trí gãy 
xương ........................................................................................ 60 
3.1.4. Phương pháp điều trị gãy xương chi dưới trong các lần gãy trước ... 62 
3.1.5. Triệu chứng cơ năng ở bệnh nhân tạo xương bất toàn ............. 65 
3.1.6. Triệu chứng thực thể ở bệnh nhân tạo xương bất toàn ............. 66 
3.1.7. Tình trạng vận động của bệnh nhân tại thời điểm vào viện...... 67 
3.1.8. Hình ảnh Xquang: Xương dài chi trên và chi dưới, xương cột 
sống, xương sọ .......................................................................... 67 
3.1.9. Kết quả một số xét nghiệm máu ............................................... 70 
3.1.10. Kết quả xét nghiệm điện giải đồ ............................................. 71 
3.2. Kết quả điều trị biến dạng xương chi dưới ở bệnh tạo xương bất 
toàn bằng kết xương bên trong có sử dụng bộ dụng cụ tự tạo ........... 71 
3.2.1. Kết quả gần ............................................................................... 72 
3.2.2. Đánh giá kết quả xa sau phẫu thuật cắt xương chỉnh trục ....... 85 
3.2.3. Kết quả phẫu thuật theo hệ thống tính điểm của El Sobk ......... 91 
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN .............................................................................. 93 
4.1. Về đặc điểm lâm sàng và hình ảnh Xquang xương dài, xương sọ, 
xương cột sống, xét nghiệm sinh hóa máu và điện giải đồ ở các 
bệnh nhân tạo xương bất toàn ............................................................. 93 
4.1.1. Đặc điểm tuổi và giới ................................................................ 93 
4.1.2. Tiền sử gia đình......................................................................... 94 
4.1.3. Tiền sử gãy, số lần gãy, tần suất gãy và vị trí gãy xương 
trước đây ................................................................................... 95 
4.1.4. Phương pháp điều trị gãy xương chi dưới trong các lần gãy 
trước .......................................................................................... 95 
4.1.5. Đánh giá về triệu chứng cơ năng ở bệnh nhân tạo xương bất 
toàn ............................................................................................ 98 
4.1.6. Đánh giá về triệu chứng thực thể ở bệnh nhân tạo xương bất 
toàn ............................................................................................ 98 
4.1.7. Đánh giá tình trạng vận động tại thời điểm vào viện ............... 99 
4.1.8. Hình ảnh Xquang ...................................................................... 99 
4.1.9. Đặc điểm xét nghiệm sinh hóa máu ........................................ 101 
4.1.10. Đặc điểm xét nghiệm điện giải đồ ........................................ 101 
4.2. Đánh giá kết quả kết xương bên trong có sử dụng bộ dụng cụ tự tạo 
điều trị biến dạng xương chi dưới ở bệnh nhân tạo xương bất toàn . 101 
4.2.1. Đánh giá kết quả gần............................................................... 105 
4.2.2. Đánh giá kết quả xa sau phẫu thuật cắt xương chỉnh trục ..... 114 
KẾT LUẬN ................................................................................................... 123 
HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................. 125 
KIẾN NGHỊ .................................................................................................. 126 
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 
CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC VII 
DANH MỤC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN 
TT Phần viết tắt Phần tên đầy đủ 
1 BN Bệnh nhân 
2 cs Cộng sự 
3 CXCT Cắt xương chỉnh trục 
4 CTCH Chấn thương chỉnh hình 
5 DI Dentinogenesis imperfecta (tạo ngà răng bất toàn) 
6 ĐNT Đinh nội tủy 
7 KHX Kết hợp xương 
8 STT Số thứ tự 
9 SGOT Serum glutamic oxaloacetic transaminase 
10 SGPT Serum glutamic pyruvic transaminase 
11 TXBT Tạo xương bất toàn 
DANH MỤC CÁC BẢNG 
Bảng Tên bảng Trang 
1.1. Phân loại bệnh tạo xương bất toàn .......................................................... 9 
3.1. Đặc điểm tuổi và giới ........................................................................... 58 
3.2. Đặc điểm tuổi nhóm bệnh nhân phẫu thuật ......................................... 59 
3.3. Bệnh có liên quan tới yếu tố gia đình .................................................. 59 
3.4. Tiền sử gãy xương ................................................................................ 60 
3.5. Số lần gãy xương trung bình ................................................................ 60 
3.6. Tần suất gãy xương chi trên và chi dưới trong tiền sử ........................ 61 
3.7. Vị trí gãy xương lần đầu tiên ................................................................ 61 
3.8. Điều trị gãy xương chi dưới trong các lần gãy xương trước ............... 62 
3.9. Phương pháp kết hợp xương chi dưới trong các lần điều trị gãy 
xương trước .......................................................................................... 62 
3.10. Điều trị gãy xương bằng bó bột trong các lần gãy trước ..................... 63 
3.11. Đặc điểm về trục xương chi dưới sau phẫu thuật kết hợp xương trong 
nhóm 17 bệnh nhân .............................................................................. 63 
3.12. Tình trạng phương tiện kết hợp xương ở nhóm có phẫu thuật KHX 
trước ở 17 bệnh nhân ........................................................................... 64 
3.13. Kết quả điều trị bó bột trong nhóm gãy xương trước ở 25 bệnh nhân 65 
3.14. Triệu chứng cơ năng ............................................................................ 65 
3.15. Triệu chứng thực thể ............................................................................ 66 
3.16. Khả năng vận động lúc vào viện .......................................................... 67 
3.17. Kết quả khảo sát hình ảnh Xquang xương cánh tay và xương cẳng 
tay ......................................................................................................... 67 
3.18. Kết quả khảo sát hình ảnh Xquang xương đùi trước mổ ..................... 68 
3.19. Kết quả khảo sát hình ảnh Xquang xương chày trước mổ .................... 69 
3.20. Hình ảnh Xquang cột sống ................................................................... 69 
Bảng Tên bảng Trang 
3.21. Hình ảnh Xquang xương sọ ................................................................. 70 
3.22. Kết quả một số xét nghiệm sinh hóa máu thường quy ........................ 70 
3.23. Đặc điểm xét nghiệm điện giải đồ ....................................................... 71 
3.24. Thời gian phẫu thuật xương đùi ........................................................... 72 
3.25. Thời gian phẫu thuật xương chày ........................................................ 72 
3.26. Lượng máu mất trong phẫu thuật ......................................................... 73 
3.27. Số lần phẫu thuật chỉnh biến dạng xương trên 1 bệnh nhân ................ 73 
3.28. Số vị trí xương phẫu thuật trên 1 bệnh nhân ........................................ 74 
3.29. Số lần cắt trên đoạn thân xương có biến dạng cong trong một lần 
phẫu thuật ............................................................................................. 75 
3.30. Số lần khoan rộng ống tủy hoặc tạo ống tủy trên đoạn xương cắt rời 
theo vị trí xương phẫu thuật ................................................................. 76 
3.31. Số lần khoan rộng hoặc tạo ống tủy theo vị trí xương phẫu thuật ....... 77 
3.32. Phương tiện kết hợp xương và số lượng sử dụng tại vị trí xương phẫu 
thuật ...................................................................................................... 77 
3.33. Phương tiện kết hợp xương theo từng vị trí xương ............................. 78 
3.34. Số ngày hậu phẫu trung bình của các lần phẫu thuật ........................... 79 
3.35. Kết quả kiểm tra Xquang ..................................................................... 80 
3.36. Kết quả chỉnh trục xương và phương pháp kết hợp xương. ................. 81 
3.37. Kết quả phương tiện kết hợp xương và phương pháp kết hợp xương . 82 
3.38. Kết quả tình trạng trượt 2 đinh theo sự phát triển ................................ 83 
3.39. Kết quả đánh giá vận động sau phẫu thuật .......................................... 84 
3.40. Phân loại theo thời gian kiểm tra két quả xa ....................................... 85 
3.41. Kết quả chỉnh trục xương và phương pháp kết hợp xương ................. 86 
3.42. Kết quả phương tiện kết hợp xương và phương pháp kết hợp xương . 87 
3.43. Kết quả tình trạng trượt 2 đinh theo sự phát triển của xương ............. 88 
Bảng Tên bảng Trang 
3.44. Khoảng cách trượt giữa 2 đầu đinh đo trung bình tại các thời điểm 
tái khám ................................................................................................ 89 
3.45. Kết quả đánh giá vận động sau phẫu thuật tại thời điểm tái khám ≥ 
12, ≥ 24, ≥ 36 tháng ............................................................................. 90 
3.46. Đánh giá kết quả phẫu thuật theo hệ thống tính điểm của El Sobk tại 
thời điểm tái khám ≥ 6, ≥ 12, ≥ 24, ≥ 36 tháng ................................... 91 
3.47. Đánh giá mức độ hài lòng của bệnh nhân trên các tiêu chí đi lại, tự 
chăm sóc, sinh hoạt, đau/khó chịu, lo lắng theo thời gian theo dõi ...... 92 
DANH MỤC CÁC HÌNH 
Hình Tên hình Trang 
1.1. Phần còn lại của hộp sọ trẻ sơ sinh bị bệnh tạo xương bất toàn với 
hình ảnh sọ biến dạng "Tam O'Shanter " ................................................ 3 
1.2. Gãy đầu dưới xương đùi đã có can xương bồi đắp ở thành sau .............. 10 
1.3. Cốt hóa màng liên cốt ở phía xương trụ ............................................... 11 
1.4. Vôi hóa bỏng ngô ở hành xương đùi .................................................... 11 
1.5. Hình cây gậ ... Bầm tím [ ] 2. Không [ ] 
 g. Cẳng chân P: 1. Bầm tím [ ] 2. Không [ ] 
 h. Cẳng chân T: 1. Bầm tím [ ] 2. Không [ ] 
 i. Đầu mặt cổ: 1. Bầm tím [ ] 2. Không [ ] 
 k. Ngực/ bụng/ lưng: 1. Bầm tím [ ] 2. Không [ ] 
45. Xét nghiệm sinh hóa – huyết học – điện giải [ ] 
 1. Glucose : ......... ....mmol/L 2. SGOT : ......UI/L 3. SGPT :........ UI/L 
4. Creatinin : ........... µmol/l 5. Ure: ..........mmol/L 6.Hồng cầu:......(T/l) 
7. Bạch cầu :.................(G/l) 8. Hct: ...........(%) 9.Hb :................(g/dl) 
10. Ca++: ................. mmol/L 11. Ca-TP: ............mmol/L 
Chiều dài xương 
(cm) 
Bên phải Bên Trái 
Vào viện Sau mổ Vào viện Sau mổ 
LTg đối L TĐ LTg đối L TĐ LTg đối L TĐ LTg đối L TĐ 
Xương cánh tay 
Xương quay 
Xương trụ 
Xương đùi 
Xương chầy 
Xương mác 
46. Xquang [ ] 
 1. Xương dẹt 
 a. Sọ não [ , ] 
 1. Bình thường [ ] 2. Sọ "Darth Vader" [ ] 
 3. Lồng đáy sọ [ ] 4. Sọ "Tam O'Shanter " [ ] 
 5. Nhiều xương thóp [ ] 
 b. Xương mác Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
 2. Xương dài 
 a. Xương cánh tay Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
 b. Xương quay Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 c. Xương trụ Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 d. Xương đùi Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vôi hóa hình bỏng ngô [ ] 8. Vân đậm ở hành xương [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vôi hóa hình bỏng ngô [ ] 8. Vân đậm ở hành xương [ ] 
 e. Xương chày Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vân đậm ở hành xương[ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vân đậm ở hành xương [ ] 
 f. Xương cột sống [ , ] 
 1. Bình thường [ ] 2. Lún đốt sống [ ] 
 3. Xẹp đốt sống [ ] 4. Gù cột sống [ ] 
 5. Vẹo cột sống [ ] 5. Xương trong xương [ ] 
V. QUÁ TRÌNH ĐIỀU TRỊ 
51. Thời gian phẫu thuật:  phút 
52. Phương pháp vô cảm: 1. Tê tủy sống [ ] 2. Mê NKQ [ ] 
53. Vị trí phẫu thuật 1. Đùi P [ ] 2. Đùi T [ ] 
3. Cẳng chân P [ ] 4. Cẳng chân T [ ] 
54. Phương pháp phẫu thuật: 
 1. Cắt xương chỉnh trục + ĐNT [ ] 2. Khác:........... [ ] 
55. Số lần/ đoạn cắt thân xương: lần 
56. Phương tiện dùng trong phẫu thuật: 
 a. Phương tiện KHX: 1 Kirschner [ ] Số lượng đinh:..Đường kính:.; 
2 Rush [ ] Số lượng đinh:..Đường kính:; 
3.Vòng thép [ ] Số vòng:.. Số vị trí: 
b. C-Arm : 1.Có [ ] 2. Không [ ] 
57. Khoan ống tủy: 1.Có [ ] 2. Không [ ] Số lần khoan: 
58. Truyền máu trong phẫu thuật: 1.Có [ ] 2. Không [ ] Số lượng máu:..ml 
59. Tai biến trong phẫu thuật: 1.Có [ ] 2. Không [ ] → Nếu không 510 
 a. Tai biến gặp: 1. Chảy máu [ ] 2. Dập nát vỏ xương [ ] 3. Khác: [ ] 
b. Xử lý tai biến: 1. Truyền thêm máu [ ] 2. Buộc chỉ thép [ ] 
 3. Nẹp vít [ ] 4. Ghép xương [ ] 
510. Máng bột tăng cường: 1. Có [ ] 2. Không [ ] Thời gian lưu 
bột:...tuần 512. Kết quả chỉnh trục trong mổ: 1. Thẳng trục [ ] 2. Không thẳng [ ] 
VI. QUÁ TRÌNH NẰM VIỆN 
61. Số ngày hậu phẫu (tính từ khi phẫu thuật tới khi ra viện): .. ngày 
62. Số ngày nằm viện (tính từ khi vào viện tới khi ra viện): .. ngày 
63. Số ngày nằm viện trước mổ (tính từ khi vào viện tới khi phẫu thuật): .. ngày 
64. Liền vết mổ: 1. Liền kỳ đầu [ ] 2. Liền kỳ hai [ ] 
65. Biến chứng sau mổ [ ] 
 1. Nhiễm trùng vết mổ [ ] 2. Phù nề chi [ ] 3. Lệch trục [ ] 
66. Xử trí biến chứng [ ] 
 1. Khâu vết mổ kỳ 2 [ ] 2. Giảm nề [ ] 3. Bó bột [ ] 
67. Chiều dài tuyệt đối sau phẫu thuật : ............ cm 
68. Xquang khi ra viện 
 a. Trục chi: 1. Thẳng [ ] 2. Không thẳng [ ] 
 b. PTKX: 1. Đinh bình thường [ ] 2.Cong đinh [ ] 
 3. Gãy đinh [ ] 4. Bong nẹp vít [ ] 
 5. Đinh chồi ra vỏ xương [ ] 
 Người lập bệnh án 
PHỤ LỤC III 
PHIẾU TÁI KHÁM SAU PHẪU THUẬT 
Mã nghiên cứu :............ Số bệnh án : ....................... 
I . PHẦN HÀNH CHÍNH : 
Họ tên bệnh nhân : .........................................................................., Tuổi :......., Giới :........... 
Địa chỉ :.................................................................................................................................... 
Vị trí PT : 1. Đùi (P) 2. Đùi (T) 3. Chầy (P) 4. Chày (T) 
Ngày phẫu thuật : ........../.........../................ 
II. TÁI KHÁM LẦN ....... (Sau mổ...... tháng) [ ] 
71. Mạch: lần/phút 72. Nhiệt độ:.0C 
73. HATĐ:.. mmHg 74: HATT:. mmHg 
75. Cơ năng: 1. Đau nhức xương [ ] 2. Đau tại vết mổ [ ] 3. Không đau[ ] 
76.Vết mổ: 1. Liền đẹp [ ] 2. Viêm,dò [ ] 
77. Teo cơ chi dưới: 1. Có [ ] 2. Không [ ] 
78. Biến dạng cong: 1. Có [ ] 2. Không [ ] 
79. Vận động: 1. Ngồi độc lập [ ] 2. Trườn/Lê bằng mông [ ] 
 3. Đứng độc lập được [ ] 4. Đứng có hỗ trợ [ ] 
 5. Đi lại độc lập được [ ] 6. Đi lại có hỗ trợ [ ] 
710. Chiều dài đo mốc xương (phẫu thuật):  cm 
711. Xquang [ ] 
 a. Trục chi: 1. Thẳng trục [ ] 2. Không thẳng trục [ ] 
 b. PTKX: 1. Đinh bình thường [ ] 2.Cong đinh [ ] 
 3. Gãy đinh [ ] 4. Bong nẹp vít [ ] 
 5. Đinh chồi ra vỏ xương [ ] 
 c. Co kéo giãn 2 đinh: 1. Có [ ] 2. Không [ ] . Cm 
 d. Gãy lại xương: 1. Có [ ] 2. Không [ ] 
e. Can xương: 1. Độ I [ ] 2. Độ 2 [ ] 3. Độ 3 [ ]4. Không can[ ] 
 Bố/mẹ BN Bác sỹ khám Bác sỹ đọc Xquang Người lập phiếu 
 Ngày ....../....../....... 
PHỤ LỤC IV 
Đánh giá tình trạng liền xương tại ổ gãy theo tiêu chuẩn của Chapman.W và 
cs (2001) [86], LaVelle D.G (2007) [87]: 
- Can xương độ I: Tương ứng với giai đoạn hình thành can mềm, lâm sàng 
không còn cử động bất thường tại ổ gãy, Xquang các đầu gãy không còn sắc cạnh, 
bắt đầu xuất hiện cầu can. 
- Can xương độ II: can xương phát triển tạo thành một cầu can nối liền hai 
đầu gãy, tuy nhiên khe gãy vẫn còn rõ. 
- Can xương độ III: Tương ứng với giai đoạn can xương cứng, lâm sàng sờ 
thấy rõ khối can, không còn cử động bất thường, không còn đau tại ổ gãy., X 
quang có hình ảnh khối can xương to chắc nối liền hai đầu gãy, không còn thấy 
khe giữa hai đầu gãy. 
PHỤ LỤC V 
Các tiêu chí đánh giá khả vận động của tác giả Wilkinson J.M. và cs [16] 
 * Trước phẫu thuật 
 - Tự ngồi 
 - Trườn/lê bằng mông 
 - Tự đứng 
 - Tự đi lại được 
 * Sau phẫu thuật 
 - Tự đi lại được 
 - Đi lại có hỗ trợ 
 - Ngồi xe lăn 
PHỤ LỤC VI 
Phân loại các týp tổn thương trên Xquang trong bệnh TXBT dựa theo các tác 
giả: Rush E.T. (2018) [1], Ramachandran M. (2018) [3], Kirpalani A. [43] và Bùi 
Thị Hồng Châu [79]. 
Týp I: Vỏ xương mỏng, nhiều xương thóp sọ, gãy và biến dạng xương, 
loãng xương 
Týp II: Xương sườn hình chuỗi hạt, xương bè ngang, gẫy và biến dạng 
xương dài, loãng xương, dẹt đốt sống. 
Týp III: Nang hành xương, vôi hóa hình bỏng ngô, xương bình thường 
hoặc bè ở giai đoạn sớm, mỏng ở giai đoạn muộn, gẫy và biến dạng xương dài, 
nhiều ổ gãy cũ ở xương sườn, gãy đốt sống. Giảm mật độ của xương. 
Týp IV: Vỏ xương mỏng, gẫy và biến dạng xương. Đốt sống dẹt. 
PHỤ LỤC VII 
CỤC HẬU CẦN QUÂN KHU 7 - BỆNH VIỆN 7A Số BA: . 
KHOA CĐHA - PHÒNG X-QUANG 
466- Nguyễn Trãi -P8-Q5-Tp Hồ Chí Minh 
KẾT QUẢ X-QUANG TRƯỚC MỔ 
Họ và tên: Tuổi :. Giới tính: ... 
Địa chỉ : ... 
Đối tượng :Cơ sở ĐKKCB: . 
Chẩn đoán :.. 
BS chỉ định : 
 1. Xương dẹt 
 a. Sọ não [ , ] 
 1. Bình thường [ ] 2. Sọ "Darth Vader" [ ] 
 3. Lồng đáy sọ [ ] 4. Sọ "Tam O'Shanter " [ ] 
 5. Nhiều xương thóp [ ] 
 b. Xương mác Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
 2. Xương dài 
 a. Xương cánh tay Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ , ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
 b. Xương quay Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 c. Xương trụ Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Cốt hóa màng liên cốt [ ] 
 d. Xương đùi Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vôi hóa hình bỏng ngô[ ] 8. Vân đậm hành xương [] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vôi hóa hình bỏng ngô[ ] 8. Vân đậm hành xương[ ] 
 e. Xương chày Bên phải: [ , ] Bên trái: [ , ] Cả hai bên [ ] 
 *. Bên P 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vân đậm ở hành xương [ ] 
 *. Bên T 1. Bình thường [ ] 2. Cong [ ] 
3. Gãy [ ] 4. Can xương tăng sản [ ] 
5. Nang thân xương [ ] 6. Vỏ xương mỏng [ ] 
7. Vân đậm ở hành xương [ ] 
 3. Xương cột sống [ , ] 
 1. Bình thường [ ] 2. Lún đốt sống [ ] 
 3. Xẹp đốt sống [ ] 4. Gù cột sống [ ] 
 5. Vẹo cột sống [ ] 5. Xương trong xương [ ] 
Trả lúc , ........ giờ .....phút , ngày ......tháng......năm........... 
Bác sỹ đọc X-Quang 
PHỤ LỤC VIII 
CỤC HẬU CẦN QUÂN KHU 7 - BỆNH VIỆN 7A Số BA:. 
 KHOA CĐHA - PHÒNG X-QUANG 
466- Nguyễn Trãi -P8-Q5-Tp Hồ Chí Minh 
KẾT QUẢ X-QUANG SAU MỔ 
Họ và tên :Tuổi :. Giới tính :  
Địa chỉ : ... 
Đối tượng :... 
Cơ sở ĐKKCB : .. 
Chẩn đoán :... 
BS chỉ định :  
 Kết quả Xquang tái khám: 1. Sau mổ [ ] 2. Tái khám lần [ ] 
 a. Trục chi: 1. Thẳng trục [ ] 2. Không thẳng trục [ ] 
 b. PTKX: 1. Đinh bình thường [ ] 2.Cong đinh [ ] 
 3. Gãy đinh [ ] 4. Bong nẹp vít [ ] 
 5. Đinh chồi ra vỏ xương [ ] 
 c. Co kéo giãn 2 đinh: 1. Có [ ] 2. Không [ ] . Cm 
 d. Gãy lại xương: 1. Có [ ] 2. Không [ ] 
e. Can xương: 1. Độ I [ ] 2. Độ 2 [ ] 3. Độ 3 [ ] 4. Không can[] 
 Trả lúc , ........ giờ .....phút , ngày ......tháng......năm........... 
Bác sỹ đọc X-Quang 
PHỤ LỤC IX 
- Đánh giá kết quả phẫu thuật theo hệ thống tính điểm của El Sobk M và 
cs [88]: 
+ Xuất sắc: 15 điểm 
+ Tốt: 11- 15 điểm. 
+ Trung bình: 6 - 10 điểm 
+ Kém: < 5 điểm. 
* Các thang điểm: 
 A. Khả năng vận động: 
 1. Đi bộ không cần viện trợ: 5 điểm 
 2. Sử dụng khung hoặc nạng: 3 điểm 
 3. Phụ thuộc xe lăn: 1 điểm 
 4. Nằm: 0 điểm 
 B. Khả năng hoạt động: 
 1. Sinh viên đi làm thêm: 3 điểm 
 2. Được bổ nhiệm là người khuyết tật hoặc tại trường đặc 
 biệt: 2 điểm 
 3. Hoạt động tại nhà:1 điểm 
 4. Không có hoạt động và cần chăm sóc toàn thời gian: 0 
 điểm. 
 C. Biến dạng lâm sàng: 
 1. Không có biến dạng: 3 điểm 
 2. Biến dạng ở một chi: 2 điểm 
 3. Biến dạng ở hai chi: 1 điểm 
 4. Biến dạng ở hơn hai chi: 0 điểm 
 D. Tỷ lệ phẫu thuật lại tại 1 vị trí xương: 
 1. Không phẫu thuật lại: 3 điểm 
 2. < 2 lần phẫu thuật lại: 2 điểm 
 3. 2 - 4 lần phẫu thuật lại: 1 điểm 
 4. > 4 lần phẫu thuật lại: 0 điểm 
 E. Chênh lệch chiều dài chi: 
 1. Không rút ngắn chiều dài chi: 3 điểm 
 2. Rút ngắn dưới 2 cm: 2 điểm 
 3. Rút ngắn 2-4 cm:1 điểm 
 4. Rút ngắn hơn 4 cm: 0 điểm 
 F. Đánh giá chủ quan: 
 1. Tốt hơn trước phẫu thuật: 3 điểm 
 2. Cải thiện sau phẫu thuật nhưng xấu đi sau đó: 2 Điểm 
 3. Giống nhau: 1 điểm 
 4. Tệ hơn: 0 điểm 
PHỤ LỤC X 
Thang điểm mức độ hài lòng dựa trên 5 tiêu chí hài lòng 
1. Hài lòng vận động 
2. Hài lòng về tự chăm sóc 
3. Hài lòng về sinh hoạt 
4. Hài lòng về mức độ đau khó chịu 
5. Hài lòng về tâm lý cảm xúc 
Thang đánh giá (thang Likert 5 điểm): Anh/Chị có hài lòng về thái độ của bác sĩ 
khi làm việc?  Rất hài lòng. (5)  Hài lòng. (4)  Không ý kiến. (3)  Không 
hài lòng. (2)  Rất không hài lòng. (1) 
 ĐI LẠI: 
 1. Đi bộ không cần viện trợ 
 2. Đi lại sử dụng khung hoặc nạng 
 3. Tự đứng được 
 4. Trườn hoặc lê bằng mông 
 5. Phụ thuộc xe lăn 
 TỰ CHĂM SÓC: 
 1. Tôi thấy không khó khăn gì khi tự tắm rửa hay khi tự mặc quần áo 
 2. Tôi thấy hơi khó khăn khi tự tắm rửa hay khi tự mặc quần áo 
 3. Tôi thấy khá khó khăn khi tự tắm rửa hay khi tự mặc quần áo 
 4. Tôi thấy rất khó khăn khi tự tắm rửa hay khi tự mặc quần áo 
 5. Tôi không thể tự tắm rửa hay không thể tự mặc quần áo 
 SINH HOẠT THƯỜNG LỆ (ví dụ: làm việc, học hành, làm việc nhà, các hoạt 
động trong gia đình, vui chơi giải trí): 
 1.Tôi thấy không khó khăn gì khi thực hiện các sinh hoạt thường lệ của 
tôi 
 2.Tôi thấy hơi khó khăn khi thực hiện các sinh hoạt thường lệ của tôi 
 3. Tôi thấy khá khó khăn khi thực hiện các sinh hoạt thường lệ của tôi 
 4. Tôi thấy rất khó khăn khi thực hiện các sinh hoạt thường lệ của tôi 
 5. Tôi không thể thực hiện các sinh hoạt thường lệ của tôi 
 ĐAU / KHÓ CHỊU: 
 1. Tôi không đau hay không khó chịu 
 2. Tôi hơi đau hay hơi khó chịu 
 3. Tôi khá đau hay khá khó chịu 
 4. Tôi rất đau hay rất khó chịu 
 5. Tôi cực kỳ đau hay cực kỳ khó chịu 
 LO LẮNG / U SẦU: 
 1. Tôi không lo lắng hay không u sầu 
 2. Tôi thấy hơi lo lắng hay hơi u sầu một chút 
 3. Tôi thấy khá lo lắng hay khá u sầu 
 4. Tôi thấy rất lo lắng hay rất u sầu 
 5. Tôi thấy cực kỳ lo lắng hay cực kỳ u sầu