Luận án Nghiên cứu nấm colletotrichum spp. gây bệnh thán thư trên cây cà phê chè và biện pháp quản lý bệnh tại tỉnh Sơn La

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT 
VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 
---------- 
HOÀNG VĂN THẢNH 
NGHIÊN CỨU NẤM COLLETOTRICHUM SPP. GÂY BỆNH THÁN 
THƯ TRÊN CÂY CÀ PHÊ CHÈ VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỆNH TẠI 
TỈNH SƠN LA 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP 
Hà Nội – Năm 2020 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT 
VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM 
---------- 
HOÀNG VĂN THẢNH 
NGHIÊN CỨU NẤM COLLETOTRICHUM SPP. GÂY BỆNH THÁN THƯ TRÊN 
CÂY CÀ PHÊ CHÈ VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỆNH TẠI TỈNH SƠN LA 
Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật 
Mã số: 9620112 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NÔNG NGHIỆP 
 Người hướng dẫn khoa học: 
 1: TS. Trịnh Xuân Hoạt 
 2: GS.TS. Nguyễn Văn Tuất 
Hà Nội – Năm 2020 
i 
LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan các kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận án 
“Nghiên cứu nấm Colletotrichum spp. gây bệnh thán thư trên cây cà phê chè và biện 
pháp quản lý bệnh tại tỉnh Sơn La” là do tôi thực hiện. Các số liệu và kết quả nghiên 
cứu trình bày trong luận án là trung thực và chưa được người khác công bố trên bất 
kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Các tài liệu trích dẫn và kế thừa đã được chỉ rõ 
nguồn gốc. 
 Sơn La, ngày tháng năm 2020 
 TÁC GIẢ LUẬN ÁN 
 Hoàng Văn Thảnh 
ii 
LỜI CẢM ƠN 
 Trong quá trình thực hiện đề tài “Nghiên cứu nấm Colletotrichum spp. gây 
bệnh thán thư trên cây cà phê chè và biện pháp quản lý bệnh tại tỉnh Sơn La”, tôi đã 
nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, tạo điều kiện của tập thể lãnh đạo, các nhà khoa 
học, cán bộ, chuyên viên, tập thể Ban Đào tạo sau đại học thuộc Viện Khoa học 
Nông nghiệp Việt Nam, tập thể Ban Lãnh đạo, cán bộ nghiên cứu của Viện Bảo vệ 
thực vật. Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành về sự giúp đỡ đó. 
 Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS.TS. Nguyễn Văn Tuất, TS. Trịnh 
Xuân Hoạt những thầy giáo trực tiếp hướng dẫn và chỉ bảo cho tôi hoàn thành luận 
án này. 
 Các thí nghiệm nghiên cứu được triển khai tại một số vùng trồng cà phê tại 
tỉnh Sơn La, tôi đã đã nhận được sự tạo điều kiện, giúp đỡ của người dân và chính 
quyền địa phương trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Tôi chân thành cảm ơn sự 
giúp đỡ quý báu đó. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp của tôi đang công tác tại 
Trường Đại học Tây Bắc và gia đình luôn động viên, khích lệ, tạo điều kiện và giúp 
đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận án này. 
 Sơn La, ngày tháng năm 2020 
 TÁC GIẢ LUẬN ÁN 
 Hoàng Văn Thảnh 
iii 
MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................................... I 
LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................................... II 
MỤC LỤC ............................................................................................................................... III 
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................................... VIII 
DANH MỤC BẢNG .............................................................................................................. IX 
DANH MỤC HÌNH ............................................................................................................ XIII 
MỞ ĐẦU ................................................................................................................................... 1 
1. Tính cấp thiết của đề tài....................................................................................................... 1 
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................................ 2 
3. Tính mới và những đóng góp của đề tài ............................................................................ 2 
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .......................................................................... 3 
4.1. Ý nghĩa khoa học .............................................................................................................. 3 
4.2. Ý nghĩa thực tiễn ............................................................................................................... 3 
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 3 
5.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................................................... 3 
5.2. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................................... 3 
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................................. 4 
1.1. Giới thiệu chung về cây cà phê ....................................................................................... 4 
1.2. Tình hình sản xuất, tiêu thụ cà phê trên thế giới và ở Việt Nam ................................ 6 
1.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cà phê trên thế giới .................................................... 6 
1.2.2. Tình hình sản xuất và xuất khẩu cà phê của Việt Nam và Sơn La .......................... 7 
1.3. Tình hình nghiên cứu về bệnh thán thư hại cây cà phê trên thế giới và Việt Nam .. 8 
1.3.1. Tác hại của bệnh thán thư đối với cây cà phê ............................................................ 8 
1.3.2. Triệu chứng bệnh thán thư .......................................................................................... 10 
1.3.3. Nghiên cứu về nguyên nhân gây bệnh thán thư hại cây cà phê ............................. 11 
1.3.3.1. Vị trí phân loại của nấm Colletotrichum ............................................................... 11 
iv 
1.3.3.2. Các loài nấm gây bệnh thán thư trên cây cà phê .................................................. 11 
1.3.3.3. Xác định tác nhân gây bệnh thán thư cà phê dựa vào đặc điểm hình thái nấm .. 15 
1.3.3.4. Phương pháp xác định tác nhân gây bệnh thán thư bằng kỹ thuật phân tử ....... 21 
1.3.3.5. Đánh giá độc tính của các loài nấm thuộc Colletotrichum ................................. 23 
1.3.3.6. Điều kiện phát sinh và gây hại của bệnh ............................................................... 25 
1.3.3.7. Giải pháp phòng trừ bệnh thán thư hại cà phê ...................................................... 27 
CHƯƠNG 2. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............ 34 
2.1. Vật liệu nghiên cứu ......................................................................................................... 34 
2.2. Nội dung ........................................................................................................................... 35 
2.3. Địa điểm nghiên cứu....................................................................................................... 35 
2.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................................ 36 
2.4.1. Khảo sát hiện trạng sản xuất cà phê, tình hình sâu, bệnh hại tại Sơn La.............. 36 
2.4.1.1. Khảo sát hiện trạng sản xuất cà phê tại Sơn La .................................................... 36 
2.4.1.2. Đánh giá tình hình sâu, bệnh hại trên cây cà phê tại Sơn La .............................. 36 
2.4.2. Xác định các loài nấm Colletotrichum gây bệnh thán thư trên cây cà phê chè tại 
Sơn La ...................................................................................................................................... 37 
2.4.2.1. Thu thập và phân lập nấm gây bệnh thán thư trên cây cà phê chè tại Sơn La .. 37 
2.4.2.2. Đánh giá khả năng gây bệnh của các loài nấm Colletotrichum.......................... 38 
2.4.2.3. Xác định tên khoa học loài nấm Colletotrichum gây bệnh thán thư trên cây cà 
phê chè tại Sơn La .................................................................................................................. 40 
2.4.2.4. Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học của các loài nấm Colletotrichum gây 
bệnh thán thư trên cây cà phê chè tại Sơn La...................................................................... 41 
2.4.3. Nghiên cứu mức độ gây hại của bệnh thán thư (Colletotrichum spp.) trên cà phê 
chè và các yếu tố ảnh hưởng ................................................................................................. 43 
2.4.3.1. Điều tra diễn biến bệnh thán thư hại cà phê ......................................................... 43 
2.4.3.2. Điều tra tỷ lệ quả cà phê bị rụng do bệnh thán thư gây hại ................................. 43 
v 
2.4.3.3. Ảnh hưởng của biện pháp canh tác kỹ thuật đến tỷ lệ quả cà phê bị rụng do 
bệnh thán thư. .......................................................................................................................... 44 
2.4.4. Khảo sát hiệu lực của một số loại thuốc bảo vệ thực vật đối với bệnh thán thư 
trên cây cà phê chè tại Sơn La .............................................................................................. 47 
2.4.4.1. Hiệu quả ức chế của một số thuốc đối với sự phát triển của nấm Colletotrichum 
spp. trên môi trường nhân tạo ............................................................................................... 47 
2.4.4.2. Khảo sát hiệu lực thuốc bảo vệ thực vật phòng trừ bệnh thán thư hại cây cà phê 
chè ngoài đồng ruộng ............................................................................................................. 48 
2.4.4.3. Đánh giá hiệu quả của sử dụng chế phẩm sinh học đến bệnh thán thư trên cà 
phê chè ..................................................................................................................................... 49 
2.4.5. Xây dựng mô hình quản lý tổng hợp bệnh thán thư hại cà phê chè tại Sơn La ... 50 
2.5. Phương pháp xử lý số liệu ............................................................................................. 52 
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ...................................................................... 53 
3.1. Hiện trạng sản xuất cà phê và tình hình sâu, bệnh hại tại Sơn La ............................ 53 
3.1.1. Tình hình sản xuất cà phê tại Sơn La ........................................................................ 53 
3.1.2. Giống cà phê trồng tại Sơn La ................................................................................... 53 
3.1.3. Một số biện pháp kỹ thuật áp dụng trong sản xuất cà phê chè tại Sơn La ........... 55 
3.1.4. Tình hình sâu, bệnh hại trên cây cà phê chè tại Sơn La .......................................... 55 
3.1.4.1. Tình hình sâu hại ...................................................................................................... 55 
3.1.4.2. Tình hình bệnh hại .................................................................................................... 57 
3.2. Thành phần loài nấm Colletotrichum gây bệnh thán thư trên cây cà phê chè tại Sơn 
La .............................................................................................................................................. 58 
3.2.1. Triệu chứng bệnh ......................................................................................................... 58 
3.2.2. Đặc điểm hình thái của các loài nấm Colletotrichum ............................................. 61 
3.2.3. Lây nhiễm nhân tạo ..................................................................................................... 68 
3.2.3.1. Lây nhiễm nhân tạo trên thân cây cà phê chè con ................................................ 68 
3.2.3.2. Lây nhiễm nhân tạo trên quả cà phê chè .............................................................. 74 
vi 
3.2.4. Kết quả giải trình tự vùng ITS của các mẫu nấm .................................................... 84 
3.2.5. Một số đặc điểm sinh học của nấm Colletotrichum spp. gây hại trên cây cà phê 
chè tại Sơn La.......................................................................................................................... 91 
3.2.5.1. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự tăng trưởng của tản nấm Colletotrichum spp. 
trên môi trường nhân tạo ....................................................................................................... 91 
3.2.5.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự nảy mầm của nấm Colletotrichum spp. trên 
môi trường nhân tạo ............................................................................................................... 94 
3.2.5.3. Ảnh hưởng của ánh sáng đến sự phát triển của nấm Colletotrichum spp. trên 
môi trường nhân tạo ............................................................................................................... 96 
3.3. Mức độ gây hại của bệnh thán thư trên cây cà phê chè và một số yếu tố ảnh hưởng 
đến bệnh ................................................................................................................................... 98 
3.3.1. Diễn biến bệnh thán thư hại trên cà phê chè tại Sơn La ......................................... 98 
3.3.2. Tỷ lệ quả cà phê chè bị rụng do bệnh thán thư gây ra tại Sơn La ....................... 104 
3.3.3. Ảnh hưởng của yếu tố che bóng đến bệnh thán thư hại cây cà phê chè ............. 108 
3.3.4. Ảnh hưởng của yếu tố địa hình đến bệnh thán thư hại cây cà phê chè ............... 113 
3.3.5. Ảnh hưởng của yếu tố tuổi cây đến bệnh thán thư hại cây cà phê chè ............... 118 
3.3.6. Ảnh hưởng của các điều kiện canh tác đến sự phát sinh gây hại của bệnh thán thư 
trên cây cà phê chè ............................................................................................................... 123 
3.4. Đánh giá hiệu lực phòng trừ của một số thuốc hóa học, chế phẩm sinh học đối với 
bệnh thán thư hại cây cà phê chè tại Sơn La ..................................................................... 128 
3.4.1. Hiệu quả ức chế của một số loại hoạt chất đối với nấm Colletotrichum spp. trên 
môi trường nhân tạo ............................................................................................................. 128 
3.4.2. Hiệu lực của một số loại thuốc BVTV đối với bệnh thán thư trong điều kiện 
đồng ruộng ............................................................................................................................. 130 
3.4.3. Sử dụng chế phẩm CFO phòng trừ bệnh thán thư hại cây cà phê chè ................ 132 
3.5. Kết quả xây dựng mô hình quản lý tổng hợp bệnh thán thư hại cà phê chè tại Sơn 
La ............................................................................................................................................ 133 
vii 
3.5.1. Mức độ gây hại của bệnh thán thư và năng suất quả cà phê chè tại mô hình .... 133 
3.5.2. Hạch toán hiệu quả kinh tế của mô hình quản lý tổng hợp bệnh thán thư trên cây 
cà phê chè .............................................................................................................................. 135 
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .............................. ... - Mẫu MNTC10: 
CCTTTGAGGGCCTACATCAGCTGTAGGGCCCCAACACCAAGCAGAGCTT
GAGGGTTGAAATGACGCTCGAACAGGCATGCCCGCCAGAATGCTGGCGGGCG
164 
CAATGTGCGTTCAAAGATTCGATGATTCACTGAATTCTGCAATTCACATTACTT
ATCGCATTTCGCTGCGTTCTTCATCGATGCCAGAACCAAGAGATCCGTTGTTAA
AAGTTTTGATTATTTGCTTGTACCACTCAGAAGAAACGTCGTTAAATCAGAGTT
TGGTTATCCTCCGGCGGGCGCCGACCCGCCCGGGGGGGGCGGGAGGCCGGGA 
- Mẫu CBMS1: 
CATTACTGAGTTTACGCTCTACAACCCTTTGTGAACATACCTACAACTGTTGCT
TCGGCGGGTAGGGTCCCCGTGACCCTCCCGGCCTCCCGCCCCCCCCGGGCGGG
TCGGCGCCCGCCGGAGGATAACCAAACTCTGATTTAACGACGTTTCTTCTGAGT
GGTACAAGCAAATAATCAAAACTTTTAACAACGGATCTCTTGGTTCTGGCATC
GATGAAGAACGCAGCGAAATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAGAATTCAGTG
AATCATCGAATCTTTGAACGCACATTGCGCCCGCCAGCATTCTGGCGGGCATG
CCTGTTCGAGCGTCATTTCAACCCTCAAGCTCTGCTTGGTGTTGGGGCCCTACA
GCTGATGTAGGCCCTCAAAGGTAGTGGCGGACCCTCCCGGAGCCTCCTTTGCG
TAGTAACTTTACGTCTCGCACTGGGATCCGGAGGGACTCTTGCCGTAAAACCC
CCCAATTTTCCAAAGGTTGACCTCGGATCAGGTAGGAATACCCGCTGAACTTA
AGCATATCAATAAGCGGAGGA 
- Mẫu MNTC7: 
CCGAGGCTGAGCCTGACTACCGCTCGAGTCAATTTGAATGGGGTGGGG
GTTTACGGCAGAGTCCCTCCGGATCCCAGTGCGAGACGTATAGTTACTAAGCA
AAGGAGGCTCCGGGAGGGTCCGGCACTACCTTTGAGGGCCGACTTCTTCTGTA
CGGCCCCCACACCAAACAGAGCGAGGGGATTGATGTGACGCTCGCACGGGTGT
GCCCGGCAAAATGCTGGCGGGCGCTGTGTGCGTTCAAAGATTCTAAGATTCTG
TGATTTCTGCTTTTCACATTATTTATCGCTTTTCTGTGCTTTTTTCCTCGATGCCA
AAACCAAGATATCCGGTGTTAAATTTTTTGATTATTTGCTTGTACCAATCCTAA
GAGACGTCGATAAATCGTATTTTGGTTAGCCTCGGGGGGGCGCCGACCCGCCC
GGGAAGGGCGGGACGCCGGAAGGGTCGCGGGGACCCTACCCCTTTAAGCAGC
ATTGGTACGTATGTTCCCCTATGTTTGAATGTAGTAATCCTTCCGTGATCCCTCC
GCTGAAACCTTGTAAAGACCTTTACTTTCATTTTACTTTCATTCTCCCAGACAGT
GGACACGGGTTTGTGGGAGTATAGTGGGTGTAGGCGGGCCGGGACACTTTTTG
GCGTTCGTATGGGCTGGCCAAATCTTTACTAATGATCCTTCTGCAAGTTTACCT
ACAAAAACCTTGTTTCCACTTTTTACTTTTCAAA 
- Mẫu MNTC11: 
TGGATTCTTACCTGATCGAGGTCACCATTGAGAAATTGGGGGGTTTTAC
GGCAAGAGTCCCTCCGGATCCCAGTGCGAGACGTAAAGTTACTACGCAAAGGA
GGCTCCGGGAGGGTCCGCCACTACCTTTGAGGGCCTACATCAGCTGTAGGGCC
CCAACACCAAGCAGAGCTTGAGGGTTGAAATGACGCTCGAACAGGCATGCCC
GCCAGAATGCTGGCGGGCGCAATGTGCGTTCAAAGATTCGATGATTCACTGAA
TTCTGCAATTCACATTACTTATCGCATTTCGCTGCGTTCTTCATCGATGCCAGA
ACCAAGAGATCCGTTGTTAAAAGTTTTGATTATTTGCTTGTACCACTCAGAAGA
AACGTCGTTAAATCAGAGTTTGGTTATCCTCCGGCGGGCGCCGACCCGCCCGG
GGGGGGCGGGAGGCCGGGAGGGTCACGGGGACCCTACCCGCCGAAGCAACAG
TTGTAGGTATGTTCACAAAGGGTTGTAGAGCGTAAACTCAGTAATGATCCCTC
CGCTGGTTCACCAACGGAGACCTTGTTACGACTTTTACTTT 
- Mẫu CBMS16: 
GTTGCTTCGGCGGGTAGGGTCCCCGTGACCCTCCCGGCCTCCCGCCCCC
CCCGGGCGGGTCGGCGCCCGCCGGAGGATAACCAAACTCTGATTTAACGACGT
TTCTTCTGAGTGGTACAAGCAAATAATCAAAACTTTTAACAACGGATCTCTTGG
165 
TTCTGGCATCGATGAAGAACGCAGCGAAATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAG
AATTCAGTGAATCATCGAATCTTTGAACGCACATTGCGCCCGCCAGCATTCTGG
CGGGCATGCCTGTTCGAGCGTCATTTCAACCCTCAAGCTCTGCTTGGTGTTGGG
GCCCTACAGCTGATGTAGGCCCTCAAAGGTAGTGGCGGACCCTCCCGGAGCCT
CCTTTGCGTAGTAACTTTACGTCTCGCACTGGGATCCGGAGGGACTCTTGCCGT
AAAACCCCCCAATTTTCCAAAGGTTGA 
- Mẫu CBMS13: 
CGCTCTACAACCCTTTGTGAACATACCTATAACTGTTGCTTCGGCGGGT
AGGGTCTCCGTGACCCTCCCGGCCTCCCGCCCCCGGGCGGGTCGGCGCCCGCC
GGAGGATAACCAAACTCTGATTTAACGACGTTTCTTCTGAGTGGTACAAGCAA
ATAATCAAAACTTTTAACAACGGATCTCTTGGTTCTGGCATCGATGAAGAACG
CAGCGAAATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAGAATTCAGTGAATCATCGAATC
TTTGAACGCACATTGCGCCCGCCAGCATTCTGGCGGGCATGCCTGTTCGAGCGT
CATTTCAACCCTCAAGCTCTGCTTGGTGTTGGGGCCCTACAGCTGATGTAGGCC
CTCAAAGGTAGTGGCGGACCCTCCCGGAGCCTCCTTTGCGTAGTAACTTTACGT
CTCGCACTGGGATCCGGAGGGACTCTTGCCGTAAAACCCCCAATTTTCCAAAG
GTTGACCTC 
- MNTC14: 
CATTACTGAGTTTACGCTCTATAACCCTTTGTGAACATACCTATAACTGT
TGCTTCGGCGGGTAGGGTCTCCGCGACCCTCCCGGCCTCCCGCCTCCGGGCGG
GTCGGCGCCCGCCGGAGGATAACCAAACTCTGATTTAACGACGTTTCTTCTGA
GTGGTACAAGCAAATAATCAAAACTTTTAACAACGGATCTCTTGGTTCTGGCA
TCGATGAAGAACGCAGCGAAATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAGAATTCAGT
GAATCATCGAATCTTTGAACGCACATTGCGCCCGCCAGCATTCTGGCGGGCAT
GCCTGTTCGAGCGTCATTTCAACCCTCAAGCTCTGCTTGGTGTTGGGGCCCTAC
AGCTGATGTAGGCCCTCAAAGGTAGTGGCGGACCCTCCCGGAGCCTCCTTTGC
GTAGTAACTTTACGTCTCGCACTGGGATCCGGAGGGACTCTTGCCGTAAAACC
CCCCAATTTTCCAAAGGTTGACCTCGGATCAGGTAGGAATACCCGCTGAACTT
AAGCATATCAATAAGCGGAGGA 
- MNTC15 
ACCCTTTGTGAACATACCTACAACTGTTGCTTCGGCGGGTAGGGTCCCC
GTGACCCTCCCGGCCTCCCGCCCCCCCCGGGCGGGTCGGCGCCCGCCGGAGGA
TAACCAAACTCTGATTTAACGACGTTTCTTCTGAGTGGTACAAGCAAATAATCA
AAACTTTTAACAACGGATCTCTTGGTTCTGGCATCGATGAAGAACGCAGCGAA
ATGCGATAAGTAATGTGAATTGCAGAATTCAGTGAATCATCGAATCTTTGAAC
GCACATTGCGCCCGCCAGCATTCTGGCGGGCATGCCTGTTCGAGCGTCATTTCA
ACCCTCAAGCTCTGCTTGGTGTTGGGGCCCTACAGCTGATGTAGGCCCTCAAA
GGTAGTGGCGGACCCTCCCGGAGCCTCCTTTGCGTAGTAACTTTACGTCTCGCA
CTGGGATCCGGAGGGACTCTTGCCGTAAAACCCCCCAATTTTCCAAAGGT. 
- Mẫu MNTC18: 
GTGGTTAACTTACCTGTATCCGAGGTCACCTTTGCAATGGGGTGGGTTT
AAGGGGTGGACTCCCTCGGGACCCCTTAGCGAGAAGTTTCCTTACTACTCAGG
AGACGCTCCAGGAGGCCCCGCGACTTGCTTTGAGGGCCTACATGATCGGTAGG
GTCCCAACCGAGGCAAAGCTTGAGGGTTGAGTTGACGCTCGATCAGGCATGCC
CGCCCCAAGGGGCGCAGGGGCCGTGCGCGAATTCAAAGATTATGAGTCTTCGA
ATTTTGCCATTCATTATACTTATCCCCTGCGTTCGCCTTCTTCGCCGAAGCCAAA
AAACCCAGAGTTGATGTTTTAAATTTAGAATGTATGTTTGCACCAATTGCAAAA
166 
TTCCCCAAAATTTCAAAATTTGGTTATCCTCCCCCGGCCGCCAACCCGGCCGGC
CCCGGAAGGCCGGGAGTCTCACGGAAAGGGATTGAATTCCCGGCGCTAGGGC
CGGGTTCACATTGGAATGATCCCTCCACACGCTCACCTGAGGCCACCTTGGGA
CAACTACCACAAAACATTG 
Phụ lục 3. Số liệu thí nghiệm thuốc trên môi trường nhân tạo 
a) Sau 3 ngày 
One-way ANOVA: CBMS15 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 17141.78 3428.36 739.85 0.000 
Error 12 55.61 4.63 
Total 17 17197.39 
S = 2.153 R-Sq = 99.68% R-Sq(adj) = 99.54% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev --+---------+---------+---------+------- 
Ant 3 100.00 0.00 (*) 
ANV 3 100.00 0.00 (*) 
CFO 3 73.14 2.86 (*) 
Mantu 3 44.20 0.80 (*) 
MBG 3 33.35 4.01 (*) 
SPC 3 22.45 1.70 (*) 
 --+---------+---------+---------+------- 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 2.15 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
Individual confidence level = 99.43% 
One-way ANOVA: MNTC10 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 17812.62 3562.52 496.17 0.000 
Error 12 86.16 7.18 
Total 17 17898.78 
S = 2.680 R-Sq = 99.52% R-Sq(adj) = 99.32% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev --+---------+---------+---------+------- 
Ant 3 100.00 0.00 (*) 
ANV 3 100.00 0.00 (*) 
CFO 3 76.51 3.61 (-*) 
Mantu 3 43.36 2.63 (*-) 
MBG 3 31.92 0.35 (-*) 
SPC 3 22.16 4.79 (*) 
 --+---------+---------+---------+------- 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 2.68 
167 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
Individual confidence level = 99.43% 
Thuốc = Ant subtracted from: 
One-way ANOVA: CBMS3 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 16636.65 3327.33 673.25 0.000 
Error 12 59.31 4.94 
Total 17 16695.95 
S = 2.223 R-Sq = 99.64% R-Sq(adj) = 99.50% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev -+---------+---------+---------+-------- 
Ant 3 100.00 0.00 (*) 
ANV 3 100.00 0.00 (*) 
CFO 3 76.26 2.47 (-*) 
Mantu 3 44.50 0.87 (*) 
MBG 3 33.55 2.36 (*-) 
SPC 3 25.28 4.15 (*) 
 -+---------+---------+---------+-------- 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 2.22 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
One-way ANOVA: CBMS9 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 17367.0 3473.4 185.67 0.000 
Error 12 224.5 18.7 
Total 17 17591.5 
S = 4.325 R-Sq = 98.72% R-Sq(adj) = 98.19% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev ---+---------+---------+---------+------ 
Ant 3 100.00 0.00 (-*-) 
ANV 3 100.00 0.00 (-*-) 
CFO 3 84.33 9.83 (-*-) 
Mantu 3 44.03 1.88 (--*-) 
MBG 3 36.49 2.21 (--*-) 
SPC 3 23.60 2.69 (-*--) 
 ---+---------+---------+---------+------ 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 4.33 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
One-way ANOVA: MNTC14 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
168 
Thuốc 5 19340.7 3868.1 305.68 0.000 
Error 12 151.9 12.7 
Total 17 19492.6 
S = 3.557 R-Sq = 99.22% R-Sq(adj) = 98.90% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev ---+---------+---------+---------+------ 
Ant 3 100.00 0.00 (-*-) 
ANV 3 100.00 0.00 (-*-) 
CFO 3 81.39 8.29 (-*) 
Mantu 3 37.83 1.52 (-*-) 
MBG 3 30.64 0.76 (-*-) 
SPC 3 21.81 2.07 (-*-) 
 ---+---------+---------+---------+------ 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 3.56 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
b) Sau 7 ngày 
One-way ANOVA: CBMS15 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 13851.2 2770.2 42.31 0.000 
Error 12 785.8 15.5 
Total 17 14636.9 
S = 8.092 R-Sq = 94.63% R-Sq(adj) = 92.39% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev ------+---------+---------+---------+--- 
Ant 3 74.76 0.57 (---*---) 
ANV 3 91.78 14.24 (---*---) 
CFO 3 55.26 8.97 (---*---) 
Mantu 3 25.85 3.63 (---*---) 
MBG 3 22.84 9.75 (---*---) 
SPC 3 19.57 0.99 (---*---) 
 ------+---------+---------+---------+--- 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 8.09 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
One-way ANOVA: MNTC10 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 10398.5 2079.7 146.95 0.000 
Error 12 169.8 14.2 
Total 17 10568.4 
S = 3.762 R-Sq = 98.39% R-Sq(adj) = 97.72% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
169 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev --+---------+---------+---------+------- 
Ant 3 70.286 1.273 (-*--) 
ANV 3 77.058 1.715 (--*-) 
CFO 3 58.439 0.742 (-*--) 
Mantu 3 20.689 1.084 (-*--) 
MBG 3 22.216 8.225 (-*-) 
SPC 3 22.449 3.313 (-*--) 
 --+---------+---------+---------+------- 
 20 40 60 80 
Pooled StDev = 3.762 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
One-way ANOVA: CBMS3 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 10454.5 2090.9 135.03 0.000 
Error 12 185.8 15.5 
Total 17 10640.3 
S = 3.935 R-Sq = 98.25% R-Sq(adj) = 97.53% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev ---+---------+---------+---------+------ 
Ant 3 78.824 1.193 (-*--) 
ANV 3 72.080 1.165 (-*--) 
CFO 3 58.287 2.630 (-*--) 
Mantu 3 25.975 1.560 (-*-) 
MBG 3 25.046 8.277 (--*-) 
SPC 3 18.838 3.504 (-*--) 
 ---+---------+---------+---------+------ 
 20 40 60 80 
Pooled StDev = 3.935 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
One-way ANOVA: CBMS9 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 8951.5 1790.3 79.56 0.000 
Error 12 270.0 22.5 
Total 17 9221.6 
S = 4.744 R-Sq = 97.07% R-Sq(adj) = 95.85% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev --+---------+---------+---------+------- 
Ant 3 75.439 0.968 (--*--) 
ANV 3 63.663 0.589 (--*--) 
CFO 3 62.761 3.277 (--*--) 
Mantu 3 23.281 0.493 (--*--) 
MBG 3 24.400 10.861 (--*--) 
170 
SPC 3 22.677 2.189 (--*--) 
 --+---------+---------+---------+------- 
 20 40 60 80 
Pooled StDev = 4.744 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
One-way ANOVA: MNTC14 versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 5 13040.0 2608.0 36.22 0.000 
Error 12 864.0 12.0 
Total 17 13904.0 
S = 8.485 R-Sq = 93.79% R-Sq(adj) = 91.20% 
 Individual 95% CIs For Mean Based on 
 Pooled StDev 
Level N Mean StDev -------+---------+---------+---------+-- 
Ant 3 91.64 14.47 (----*---) 
ANV 3 66.43 1.86 (----*---) 
CFO 3 52.55 10.40 (---*---) 
Mantu 3 27.14 1.57 (---*---) 
MBG 3 20.68 9.35 (---*----) 
SPC 3 17.61 4.58 (---*---) 
 -------+---------+---------+---------+-- 
 25 50 75 100 
Pooled StDev = 8.49 
Grouping Information Using Tukey Method 
Thuốc N Mean Grouping 
Ant 3 91.64 A 
ANV 3 66.43 B 
CFO 3 52.55 B 
Mantu 3 27.14 C 
MBG 3 20.68 C 
SPC 3 17.61 C 
Means that do not share a letter are significantly different. 
Tukey 95% Simultaneous Confidence Intervals 
All Pairwise Comparisons among Levels of Thuốc 
Phụ lục 4. Số liệu thí nghiệm thuốc ngoài đồng ruộng năm 2016 
One-way ANOVA: 5NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 18.9 9.4 0.24 0.794 
Error 6 236.8 39.5 
Total 8 255.7 
S = 6.282 R-Sq = 7.39% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 7NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 5.5 2.7 0.23 0.799 
Error 6 70.5 11.7 
171 
Total 8 75.9 
S = 3.427 R-Sq = 7.22% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 10NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 4.84 2.42 0.39 0.694 
Error 6 37.43 6.24 
Total 8 42.27 
S = 2.498 R-Sq = 11.44% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 12NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 7.70 3.85 0.76 0.507 
Error 6 30.32 5.05 
Total 8 38.01 
S = 2.248 R-Sq = 20.24% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 15NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 48.19 24.09 7.36 0.024 
Error 6 19.64 3.27 
Total 8 67.83 
S = 1.809 R-Sq = 71.04% R-Sq(adj) = 61.39% 
One-way ANOVA: 20NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 22.52 11.26 2.34 0.178 
Error 6 28.91 4.82 
Total 8 51.43 
S = 2.195 R-Sq = 43.78% R-Sq(adj) = 25.04% 
Phụ lục 5. Số liệu thí nghiệm thuốc ngoài đồng ruộng năm 2017 
One-way ANOVA: 5NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 9.4 4.7 0.26 0.779 
Error 6 108.6 18.1 
Total 8 118.0 
S = 4.255 R-Sq = 7.98% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 7NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 3.60 1.80 0.55 0.602 
Error 6 19.48 3.25 
Total 8 23.08 
S = 1.802 R-Sq = 15.58% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 10NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 1.11 0.56 0.23 0.801 
Error 6 14.48 2.41 
Total 8 15.59 
S = 1.553 R-Sq = 7.12% R-Sq(adj) = 0.00% 
One-way ANOVA: 12NSP versus Thuốc 
172 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 30.39 15.19 6.81 0.029 
Error 6 13.40 2.23 
Total 8 43.78 
S = 1.494 R-Sq = 69.41% R-Sq(adj) = 59.21% 
One-way ANOVA: 15NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 246.14 123.07 33.82 0.001 
Error 6 21.83 3.64 
Total 8 267.97 
S = 1.908 R-Sq = 91.85% R-Sq(adj) = 89.14% 
One-way ANOVA: 20NSP versus Thuốc 
Source DF SS MS F P 
Thuốc 2 299.72 149.86 42.60 0.000 
Error 6 21.11 3.52 
Total 8 320.83 
S = 1.876 R-Sq = 93.42% R-Sq(adj) = 91.23% 
Phụ lục 6. Số liệu khí tượng tại khu vực Thành phố Sơn La và vùng lân cận 
Tháng 
Năm 2016 Năm 2017 
Nhiệt 
độ 
(
o
C) 
 Ẩm 
độ (%) 
Lượng 
mưa 
(mm) 
Số giờ 
năng 
(giờ) 
Nhiệt 
độ 
(
o
C) 
 Ẩm 
độ 
(%) 
Lượng 
mưa 
(mm) 
Số giờ 
năng 
(giờ) 
1 14,2 75,6 54,9 148,2 17,1 82,0 151,2 102,3 
2 17,0 71,0 4,1 120,2 17 73,0 20,3 156,2 
3 22,2 71,2 10,9 193,3 21,1 70,0 84,7 200,1 
4 23,7 66,0 42,3 258,4 23,1 75,0 112,5 187,1 
5 28,5 63,5 63,3 224 24,6 74,0 200,6 231,1 
6 27,1 75,0 279,4 235 26,2 78,0 137,4 162,2 
7 25,2 81,1 326,6 185,5 25,2 84,0 194,2 157,2 
8 25,5 82,2 249,8 177,7 25,1 85,0 319,3 145,6 
9 25,1 83,3 145,4 157,5 25,2 83,0 105,4 172,4 
10 22,4 79,1 70,7 193,9 22 80,0 76,4 132,4 
11 21,0 82,0 17 171,8 18,6 82,0 - 137,6 
12 14,9 84,8 78,7 196 15 80,0 - 142,3 
TB/tổng 
TB: 
22,23 
TB: 
76,23 
Tổng: 
1343,1 
Tổng: 
2261,5 
TB: 
21,7 
TB: 
78,8 
Tổng: 
1402 
Tổng: 
1926,5