Luận án Thực trạng ứng dụng thống kê trong Luận văn cao học, bác sĩ nội trú và kết quả một số biện pháp can thiệp

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI 
HOÀNG THỊ HẢI VÂN 
THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG 
THỐNG KÊ TRONG LUẬN VĂN 
CAO HỌC, BÁC SĨ NỘI TRÚ 
VÀ KẾT QUẢ 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG 
HÀ NỘI - 2016 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI 
HOÀNG THỊ HẢI VÂN 
THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG 
THỐNG KÊ TRONG LUẬN VĂN 
CAO HỌC, BÁC SĨ NỘI TRÚ 
VÀ KẾT QUẢ 
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP 
 Chuyên ngành: Y tế công cộng 
 Mã số: 62720301 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG 
 Người hướng dẫn khoa học: 
1. PGS.TS Lưu Ngọc Hoạt 
2. PGS.TS Đoàn Quốc Hưng 
HÀ NỘI - 2016 
LỜI CẢM ƠN 
Để hoàn thành luận án này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến sự hướng 
dẫn và chỉ bảo tận tình của hai thày hướng dẫn là PGS.TS Lưu Ngọc Hoạt 
và PGS.TS Đoàn Quốc Hưng. 
Tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến: 
- Lãnh đạo Bộ môn Thống kê Tin học Y học và lãnh đạo Viện Đào tạo Y học 
dự phòng và Y tế công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội đã tạo mọi điều kiện 
thuận lợi trong công việc cho tôi vừa học tập và nghiên tại Bộ môn, tại Viện. 
- Lãnh đạo và các anh chị em Phòng Quản lý Đào tạo Sau Đại học Trường 
Đại học Y Hà Nội, Phòng Quản lý Đào tạo, Nghiên cứu khoa học và Hợp tác 
quốc tế Viện Đào tạo Y học dự phòng và Y tế công cộng đã giúp đỡ tôi trong 
suốt quá trình học tập. 
- Lãnh đạo và các cán bộ Thư viện, lãnh đạo và các cán bộ Phòng Công nghệ 
thông tin Trường Đại học Y Hà Nội đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong 
quá trình thu thập số liệu cho nghiên cứu. 
- Các giảng viên, cán bộ Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế công cộng, 
Trường Đại học Y tế công cộng, Bệnh Viện Việt Đức, Bệnh viện Đại học Y Hà 
Nội đã giúp đỡ và động viên tôi trong quá trình thu thập số liệu, đánh giá các 
luận văn. 
- Bạn bè và người thân trong gia đình, những người đã luôn giúp đỡ động 
viên và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. 
Hoàng Thị Hải Vân 
LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi là Hoàng Thị Hải Vân, nghiên cứu sinh khóa 31 Trường Đại học Y 
Hà Nội, chuyên ngành Y tế công cộng, xin cam đoan: 
1. Đây là luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn 
của Thầy Lưu Ngọc Hoạt và Thầy Đoàn Quốc Hưng. 
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã 
được công bố tại Việt Nam 
3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung 
thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp thuận của cơ sở nơi 
nghiên cứu. 
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam kết này. 
Hà Nội, ngày 9 tháng 8 năm 2016 
Hoàng Thị Hải Vân 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
CONSORT Consolidated Standards of Reporting Trials 
EBM Y học dựa vào bằng chứng 
NCKH Nghiên cứu khoa học 
PPNCKH Phương pháp nghiên cứu khoa học 
SE Sai số chuẩn (standard error) 
SD Độ lệch chuẩn (standard deviation) 
STROBE Strengthening the Reporting of Observational Studies in 
Epidemiology 
SAML The “Statistical Analyses and Methods in the Published 
Literature 
TB Trung bình 
TK Thống kê 
YHDP Y học dự phòng 
YTCC Y tế công cộng 
i 
MỤC LỤC 
MỤC LỤC .................................................................................................................. i 
DANH MỤC CÁC BẢNG ...................................................................................... iv 
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ............................................................................... viii 
DANH MỤC CÁC HÌNH ....................................................................................... ix 
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................................ 1 
CHƢƠNG 1.TỔNG QUAN ...................................................................................... 3 
1.1. Cơ sở khoa học của môn học Thống kê y học ........................................... 3 
1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của thống kê y học .......................... 3 
1.1.2. Các khái niệm và kỹ thuật thống kê ứng dụng trong nghiên cứu y học 
hiện nay ......................................................................................................... 5 
1.2. Các sai sót thống kê thường gặp trong nghiên cứu y học ........................ 10 
1.2.1. Các sai sót thường gặp trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu ............ 11 
1.2.2. Các sai sót thường gặp trong giai đoạn xử lý, phân tích số liệu ...... 17 
1.2.3. Các sai sót thường gặp trong trình bày và phiên giải kết quả ......... 21 
1.2.4. Các yếu tố liên quan đến các sai sót thường gặp trong các nghiên 
cứu y học và các biện pháp khắc phục........................................................ 29 
1.3. Đào tạo thống kê y học cho bác sỹ y khoa ............................................... 30 
1.3.1. Nhu cầu được đào tạo về thống kê của bác sỹ .................................. 30 
1.3.2. Giảng dạy thống kê y học cho sinh viên y khoa trên thế giới ........... 33 
1.3.3. Giảng dạy thống kê cho sinh viên, học viên cao học, nội trú tại 
trường Đại học Y Hà Nội ............................................................................ 36 
1.4. Vấn đề đạo đức nghiên cứu đối với các nghiên cứu y sinh học đối tượng 
nghiên cứu là con người .................................................................................. 38 
1.4.1. Các nguyên tắc cơ bản của đạo đức nghiên cứu y sinh học ............. 38 
1.4.2. Các quy định về đạo đức trong nghiên cứu y sinh học trên thế giới 39 
ii 
1.4.3. Các quy định về đạo đức trong nghiên cứu y sinh học tại Việt Nam 40 
CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................... 43 
2.1. Đối tượng và địa điểm nghiên cứu ........................................................... 43 
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ....................................................................... 43 
2.2.2. Địa điểm nghiên cứu ......................................................................... 43 
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 43 
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................... 43 
2.2.2. Cỡ mẫu và chọn mẫu ......................................................................... 43 
2.2.3. Các biện pháp can thiệp .................................................................... 45 
2.2.4. Các biến số nghiên cứu ..................................................................... 49 
2.2.5. Công cụ và kỹ thuật thu thập thông tin ............................................. 57 
2.2.6. Xử lý và phân tích số liệu .................................................................. 59 
2.2.7. Hạn chế sai số ................................................................................... 60 
2.2.8. Đạo đức nghiên cứu .......................................................................... 60 
CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .............................................................. 62 
3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu ............................................................... 62 
3.2. Thực trạng ứng dụng thống kê của học viên cao học và bác sĩ nội trú 
trước can thiệp ................................................................................................. 66 
3.2.1. Thực trạng ứng dụng thống kê trong các luận văn cao học và bác sĩ 
nội trú trước can thiệp ................................................................................ 66 
3.2.2. Thực trạng kinh nghiệm và nhu cầu đào tạo về thống kê của các học 
viên cao học và bác sĩ nội trú ..................................................................... 97 
3.3. So sánh kết quả trước và sau can thiệp .................................................. 100 
3.3.1. Thực trạng ứng dụng thống kê trong các luận văn cao học và bác sĩ 
nội trú sau can thiệp .................................................................................. 100 
3.3.2. Đánh giá của học viên sau khóa học Phương pháp nghiên cứu khoa 
học và nhu cầu đào tạo của học viên ........................................................ 110 
iii 
CHƢƠNG 4. BÀN LUẬN ..................................................................................... 112 
4.1. Thực trạng ứng dụng thống kê trong các luận văn cao học và bác sĩ nội 
trú Trường Đại học Y Hà Nội ....................................................................... 112 
4.1.1. Thực trạng trình bày các nội dung liên quan đến thống kê trong phần 
phương pháp nghiên cứu........................................................................... 113 
4.1.2. Thực trạng ứng dụng thống kê mô tả trong trình bày kết quả nghiên 
cứu ............................................................................................................. 119 
4.1.3. Thực trạng ứng dụng thống kê suy luận trong trình bày kết quả 
nghiên cứu ................................................................................................. 125 
4.2. Kết quả một số giải pháp can thiệp ........................................................ 130 
4.3. Đề xuất mô hình ..................................................................................... 132 
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 138 
KHUYẾN NGHỊ .................................................................................................... 140 
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC 
iv 
DANH MỤC CÁC BẢNG 
Bảng 1.1. Một số ký hiệu toán học và thống kê 6 
Bảng 1.2. Bảng lựa chọn test thống kê thường gặp 9 
Bảng 1.3. Các sai sót thường gặp trong giai đoạn thiết kế nghiên cứu 16 
Bảng 1.4. Một số sai sót thường gặp trong mô tả các phép thống kê 
trong phần thiết kế nghiên cứu 
17 
Bảng 1.5. Một số sai sót thống kê thường gặp trong phân tích xử lý 
số liệu 
21 
Bảng 1.6. Một số sai sót có thể gặp trong trình bày kết quả nghiên 
cứu 
25 
Bảng 1.7. Một số sai sót thường gặp trong quá trình phiên giải kết 
quả nghiên cứu 
29 
Bảng 2.1. Phân bổ cỡ mẫu luận văn cao học và nội trú cho nghiên 
cứu theo đối tượng và theo tầng 
44 
Bảng 2.2. Tỷ lệ đồng thuận của các chuyên gia trong đánh giá luận 
văn 
59 
Bảng 3.1. Phân bố luận văn theo đối tượng 62 
Bảng 3.2. Phân bố luận văn theo chuyên ngành 62 
Bảng 3.3. Phân bố luận văn theo năm tốt nghiệp 63 
Bảng 3.4. Đặc điểm các học viên cao học và bác sĩ nội trú tham gia 
nghiên cứu 
64 
Bảng 3.5. Nội dung về biến số trình bày trong phương pháp nghiên 
cứu của luận văn 
66 
Bảng 3.6. Nội dung về biến số trình bày trong phần phương pháp 
nghiên cứu của các luận văn theo đối tượng 
67 
v 
Bảng 3.7. Nội dung về biến số trình bày trong phần phương pháp 
nghiên cứu của các luận văn theo chuyên ngành 
68 
Bảng 3.8. Nội dung xử lý phân tích số liệu được trình bày trong 
chương Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu của các 
luận văn 
69 
Bảng 3.9. Nội dung xử lý phân tích số liệu được trình bày trong 
chương Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu theo đối 
tượng nghiên cứu 
70 
Bảng 3.10. Nội dung xử lý phân tích số liệu được trình bày trong 
chương Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu theo 
chuyên ngành 
71 
Bảng 3.11. Nội dung liên quan đến các thuật toán thống kê được được 
đề cập trong phương pháp nghiên cứu 
73 
Bảng 3.12. Tỷ lệ một số sai sót khi trình bày về phương pháp xử lý, 
phân tích số liệu trong luận văn 
74 
Bảng 3.13. Tỷ lệ một số sai sót khi trình bày về phương pháp xử lý, 
phân tích số liệu trong luận văn theo chuyên ngành 
75 
Bảng 3.14. Các tham số thống kê mô tả được áp dụng trong các luận 
văn 
76 
Bảng 3.15. Các nội dung liên quan đến báo cáo giá trị trung bình 
trong các luận văn có tính giá trị trung bình 
77 
Bảng 3.16. Số chữ số thập phân sau dấu phẩy khi các tác giả trình bày 
các tham số thống kê 
78 
Bảng 3.17. Tỷ lệ biểu đồ trình bày chưa phù hợp trong các luận văn 
cao học và bác sĩ nội trú 
82 
Bảng 3.18. Tỷ lệ luận văn biểu diễn số liệu bằng biểu đồ chưa phù 
hợp theo đối tượng 
83 
vi 
Bảng 3.19. Tỷ lệ luận văn biểu diễn số liệu bằng biểu đồ chưa phù 
hợp theo chuyên khoa 
83 
Bảng 3.20. Tỷ lệ luận văn có bảng trình bày số liệu chưa phù hợp 
trong các luận văn cao học và bác sĩ nội trú 
86 
Bảng 3.21. Tỷ lệ luận văn trình bày bảng số liệu chưa phù hợp theo 
chuyên khoa 
86 
Bảng 3.22. Tỷ lệ luận văn biểu diễn số liệu bằng biểu đồ chưa phù 
hợp theo chuyên khoa 
87 
Bảng 3.23. Tỷ lệ các nội dung thống kê suy luận được áp dụng trong 
các luận văn 
91 
Bảng 3.24. Một số đặc điểm trong báo cáo kết quả các thuật toán 
thống kê suy luận trong các luận văn 
92 
Bảng 3.25. Đặc điểm các luận văn có phân tích mối liên quan 93 
Bảng 3.26. Đặc điểm các luận văn có phân tích mối tương quan 94 
Bảng 3.27. Đặc điểm các luận văn có phân tích hồi quy 95 
Bảng 3.28. Đặc điểm các luận văn có phân tích sống còn 96 
Bảng 3.29. Kinh nghiệm của các học viên về phương pháp nghiên 
cứu 
97 
Bảng 3.30. Kinh nghiệm của các học viên về ứng dụng thống kê 98 
Bảng 3.31. Nhu cầu đào tạo và kỳ vọng của học viên đối với khóa học 
phương pháp nghiên cứu khoa học 
99 
Bảng 3.32. Nội dung về biến số trình bày trong phương pháp nghiên 
cứu trước và sau can thiệp 
100 
Bảng 3.33. Nội dung xử lý phân tích số liệu được trình bày trong 
phương pháp nghiên cứu trước và sau can thiệp 
101 
Bảng 3.34. Nội dung trình bày về phương pháp xử lý, phân tích số 102 
vii 
liệu trước và sau can thiệp 
Bảng 3.35. Các nội dung liên quan đến báo cáo giá trị trung bình 
trong các luận văn trước và sau can thiệp 
103 
Bảng 3.36. Tỷ lệ biểu đồ trình bày chưa phù hợp trước và sau can 
thiệp theo từng nội dung 
105 
Bảng 3.37. Tỷ lệ bảng trình bày chưa phù hợp trước và sau can thiệp 
theo từng nội dung 
106 
Bảng 3.38. Một số đặc điểm trong báo cáo kết quả các thuật toán 
thống kê suy luận trong các luận văn trước và sau can 
thiệp 
108 
Bảng 3.39. So sánh kỳ vọng và đánh giá của học viên trước và sau 
khóa học phương pháp nghiên cứu khoa học 
110 
Bảng 3.40. Các mong muốn khác của học viên liên quan đến giảng 
dạy và tư vấn về thống kê 
111 
viii 
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ 
Biểu đồ 3.1. Tỷ lệ học viên đã được đào tạo về phương pháp 
nghiên cứu và thống kê 
65 
Biểu đồ 3.2. Tỷ lệ phần trăm các phần mềm xử lý phân tích số liệu 
được sử dụng trong các luận văn 
72 
Biểu đồ 3.3. Tỷ lệ ứng dụng thống kê mô tả và thống kê suy luận 
trong các luận văn 
79 
Biểu đồ 3.4. Tỷ lệ luận văn có ứng dụng thống kê suy luận trong 
các luận văn theo đối tượng 
79 
Biểu đồ 3.5. Tỷ lệ ứng dụng thống kê mô tả và thống kê suy luận 
trong các luận văn theo chuyên ngành 
80 
Biểu đồ 3.6. Tỷ lệ luận văn sử dụng biểu đồ và bảng trình bày kết 
quả nghiên cứu của luận văn cao học và nội trú 
81 
Biểu đồ 3.7. Phân bố số lượng biểu đồ được sử dụng biểu diễn số 
liệu trong các luận văn 
84 
Biểu đồ 3.8. Tỷ lệ các loại biểu đồ được sử dụng trong các luận văn 85 
Biểu đồ 3.9. T ... rculation, 61(1), 1–7. 
PHỤ LỤC 
PHỤ LỤC 1 
BẢNG KIỂM ỨNG DỤNG THỐNG KÊ Y SINH HỌC TRONG CÁC ĐỀ TÀI 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
Mã số . 
Đối tƣợng: 1. Cao học 2. Nội trú 
Năm tốt nghiệp: 1. 2009 2. 2011 3. 2013 4. 2015 
Chuyên ngành: 
1.Nội 2. Ngoại 3. Sản 4. Nhi 5. Chuyên khoa lẻ 6. 
YTCC 
Q1.Mục tiêu nghiên cứu: Khoanh tròn tình huống mục tiêu của nghiên cứu (có thể chọn 
nhiều tình huống trả lời) 
1. Mô tả một vấn đề hoặc thực trạng một vấn đề 
2. So sánh sự khác biệt về một vấn đề giữa các nhóm hoặc so sánh trước và sau 
3. Xác định hoặc phân tích mối liên quan/yếu tố ảnh hưởng/yếu tố nguy cơ 
4. Đánh giá hiệu quả can thiệp hoặc mô hình/thử nghiệm can thiệp 
5. Khác 
A. Nội dung xử lý phân tích số liệu trong phần đối tƣợng và phƣơng pháp nghiên 
cứu: 
Trong phần trình bày về Phương pháp đối tượng nghiên cứu tác giả có đề cập đến các nội 
dung dưới đây không? 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
A1 Các biến số được định nghĩa rõ ràng kèm 
theo phương pháp thu thập được mô tả 
đầy đủ 
1.Có đủ định nghĩa. 
phương pháp thu thập 
2. Không đầy đủ thông tin 
3. Chỉ có tên biến số 
4. Khác (ghi rõ) 
A2 Mô tả phương pháp xử lý và phân tích số 
liệu 
1. Chỉ liệt kê các thuật toán thống kê 
sử dụng trong luận văn 
2. Mô tả chi tiết các thuật toán thống kê sử 
dụng trong luận văn 
3. Liệt kê cả các thuật toán thống kê 
không sử dụng trong luận văn 
4. Chỉ đề cập đến tên phần mềm 
thống kê 
A3 Phần mềm được sử dụng để phân tích xử 
lý số liệu 
1. Epiinfo 2. Stata 3. SPSS 
4. Excel 5. Khác (ghi rõ). 
A4 Mô tả mục đích sử dụng thuật toán thống 
kê (ví dụ sử dụng thuật toán kiểm định t 
độc lập để so sánh hai giá trị trung bình 
của hai nhóm độc lập) 
1. Có 2. Không 
3. Không đầy đủ 
A5 Liệt kê các biến số sẽ được phân tích 
1. Có 2. Không 
3. Không đầy đủ 
A6 Làm rõ thuật toán thống kê nào áp dụng 
cho biến số nào 
1. Có 2. Không 
3. Không đầy đủ 
A7 Có tên thuật toán thống kê nào viết không 
đúng hay không 
1. Có Tên thuật 
toán.. 
2. Không 
3. Tên thuật toán không được đề 
cập 
A8 Các giả định cho các thuật toán thống kê 
- Số liệu phân bố không chuẩn sẽ áp dụng 
các kiểm định phi tham số 
- Số liệu ghép cặp sẽ áp dụng các kiểm 
định ghép cặp 
- Phân tích hồi quy tuyến tính với bộ số 
liệu có quan hệ tuyến tính 
1. Có 2. Không 
3. Không đầy đủ 
4. Không áp dụng 
A9 Tác giả có báo cáo giá trị an pha không? 1. 0.05 2. 0.01 3. Không báo 
cáo 
4. Không áp dụng 
A10 Số liệu có xử lý thô trước khi phân tích 
(VD: giá trị missing. chuyển dạng) 
1. Có 2. Không 
Q2. Luận văn có ứng dụng thống kê suy luận không? 
1. Có 
2. Không (Nếu không dừng lại đánh giá ở phần C) 
Q3. Loại thuật toán thống kê suy luận đƣợc áp dụng 
1. So sánh sự khác biệt 
2. Phân tích mối liên quan 
3. Phân tích mối tương quan 
4. Phân tích hồi quy 
5. Phân tích phương sai. hiệp phương sai 
6. Phân tích sống còn 
7. Phân tích độ nhạy. độ đặc hiệu và các giá trị tiên đoán 
B. Ứng dụng thống kê mô tả trong phần kết quả nghiên cứu 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi 
chú 
B1 Các tham số thống kê mô tả được áp 
dụng 
1. Giá trị trung 
bình 
2. Độ lệch chuẩn 
3. Trung vị 
4. Mốt 
5. Khoảng giá trị 
6. Khoảng tứ phân 
vị 
7. Min. max 
8. Phương sai 
9. Tần số 
10. Tỷ lệ phần 
trăm 
11. Sai số chuẩn 
12. Khác.. 
B2 Nếu có tính giá trị trung bình và độ 
lệch chuẩn. tác giả có nêu rõ là số liệu 
có được kiểm tra phân bố chuẩn hay 
không 
1. Có 2. Không 3. Khác 
4. Không áp dụng 
B3 Dấu sử dụng kèm theo giá trị trung 
bình và độ lệch chuẩn 
1. Dấu ± 2. Ngoặc đơn () 
3. Khác . 
B4 Giá trị được báo cáo kèm theo giá trị 
trung bình 
1. Độ lệch chuẩn (SD) 
2. Sai số chuẩn (SE) 
3. Không có giải thích 
B5 Số chữ số thập phân sau dấu phẩy khi 
trình bày các tham số thống kê 
1. Giá trị trung bình 1 2 3 
2. Tỷ lệ: 1 2 3 
3. Độ lệch chuẩn 1 2 3 
4. Hệ số tương quan 1 2 3 
5. Hệ số hồi quy 1 2 3 
6. Tỷ số nguy cơ (RR/OR) 1 2 3 
7. Giá trị p 1 2 3 4 
C. Trình bày số liệu 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi 
chú 
C1 Số lượng biểu đồ trong luận văn ... 
C2 Loại biểu đồ sử dụng trong luận 
văn 
1. Biểu đồ cột rời 
2. BĐ cột liên tục 
3. Biểu đồ cột chồng 
4. Biểu đồ tròn 
5. Biểu đồ gấp khúc 
6. Biểu đồ chấm 
7. Bản đồ 
8. Sơ đồ tiến trình 
9. Kaplan Meier plot 
10. Đường cong ROC 
11. Forest plot 
12. Box plot 
C3 Số biểu đồ vẽ chưa phù 1. Tên biểu đồ không phù hợp biểu đồ 
hợp:. biểu đồ 
2. Thiếu đơn vị trục tung. trục hoành BĐ 
3. Thiếu chú thích đầy đủ biểu đồ 
4. Không phù hợp với loại số liệu . BĐ 
5. Biểu đồ 3D ..biểu đồ 
6. Khác ..(.. biểu đồ) 
C4 Phiên giải. nhận xét biểu đồ có 
đúng không 
1. Có 2. Không 
3. Nhận xét khác  
C5 Số lượng bảng trong luận văn .. 
C6 Loại bảng 1. Một chiều 2. Hai chiều 
3. Nhiều chiều 4. Khác  
C7 Số bảng trình bày chưa phù 
hợp: bảng 
1. Tên bảng chưa phù hợp: ..bảng 
2. Bố trí biến theo hàng. cột chưa phù hợp 
..bảng 
3. Thiếu đơn vị: . Bảng 
4. Số liệu không phù hợp:  bảng 
5. Trùng lặp với biểu đồ:  bảng 
6. Khác (ghi rõ). 
C8 Phiên giải số liệu nhận xét bảng 
có đúng không? 
1. Có 2. Không 
3. Nhận xét khác  
C9 Báo cáo cỡ mấu (n) cho mỗi phân 
tích trong bảng 
1. Có 2. Không 3. Không đầy đủ 
C10 Báo cáo rõ tử số và mẫu số cho 
mỗi tỷ số. tỷ suất 
1. Có 2. Không 3. Không đầy đủ 
D. Ứng dụng thống kê suy luận trong phần kết quả nghiên cứu 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
D1 Các phép thống kê được tác giả áp 
dụng 
1. Ước lượng khoảng 
2. Kiểm định t độc lập 
3. Kiểm định t ghép cặp 
4. Kiểm định Mann Whitney 
5. Kiểm định Kruskal Wallis 
6. Kiểm định Sign/Wilcoxon 
7. Kiểm định ANOVA 
8. Kiểm định χ2 
9. Kiểm định Fisher exact 
10. Kiểm định χ2 MacNemar 
11. Tính OR/RR 
12. Hồi quy đơn biến 
13. Hồi quy đa biến 
14. Hồi quy logistic 
15. Hồi quy Cox 
16. Phân tích sống 
còn 
17. Độ nhạy độ đặc 
hiệu 
18. Hệ số Kappa 
19. Kiểm định 
logrank 
20. Tính Hazard ratio 
D2 Các thuật toán thống kê có được kiểm tra giả 
định trước khi thực hiện không 
1. Có 2. Không 
3. Không đầy đủ 
D3 Nếu không/không đầy đủ. thuật toán thống kê 
nào không được kiểm tra giả định 
. 
. 
D4 Có thuật toán thống kê nào áp dụng không phù 
hợp với mục tiêu hay không? 
1. Có 
2. Không 
D5 Nếu có. thuật toán thống kê nào? . 
D6 Giá trị p được báo cáo trong luận văn 1. Giá trị thực tế 
2. Theo ngưỡng (0.001; 0.05; 0.01) 
D7 Sử dụng khoảng tin cậy 95% 1. Có 2. Không 
D8 Phiên giải kết quả thống kê suy luận 1. Đúng 2. Không 
D9 Không đúng ở điểm nào  
E. Báo cáo phân tích mối liên quan 1. Có 2. Không 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
E1 Mô tả mối liên quan 1. Có 2. Không 
E2 Xác định các biến được sử dụng và mô tả tóm 
tắt thống kê biến 
1. Có 2. Không 
E3 Xác định thuật toán thống kê được sử dụng 1. Có 2. Không 
E4 Có đo lường mối liên quan hay không? 1. Có 2. Không 
E5 Nếu có. có báo cáo hệ số đo lường không? 1. Có 2. Không 
E6 Có báo cáo khoảng tin cậy không? 1. Có 2. Không 
F. Báo cáo phân tích mối tƣơng quan 1. Có 2. Không 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
F1 Xác định các biến được sử dụng và mô tả tóm 
tắt thống kê biến 
1. Có 2. Không 
F2 Xác định rõ hệ số tương quan sử dụng 1. Có 2. Không 
F3 Báo cáo giá trị hệ số tương quan 1. Có 2. Không 
F4 Báo cáo 95% khoảng tin cậy 1. Có 2. Không 
F5 Báo cáo giá trị p 1. Có 2. Không 
F6 Vẽ biểu đồ chấm 1. Có 2. Không 
G. Báo cáo phân tích hồi quy 1. Có 2. Không 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
G1 Mô tả mục tiêu phân tích 1. Có 2. Không 
G2 Kiểm tra khẳng định các giả định đã thỏa mãn 1. Có 2. Không 
G3 Báo cáo phương trình hồi quy 1. Có 2. Không 
G4 Báo cáo giá trị Alpha 1. Có 2. Không 
G5 Báo cáo hệ số hồi quy của từng biến 1. Có 2. Không 
G6 Báo cáo khoảng tin cậy của các hệ số hồi quy 1. Có 2. Không 
G7 Báo cáo giá trị p 1. Có 2. Không 
G8 Cung cấp các giá trị đo lường tính phù hợp của 
mô hình (hệ số xác định. r2. R2) 
1. Có 2. Không 
H. Báo cáo phân tích phƣơng sai và hiệp phƣơng sai 1. Có 2. Không 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
H1 Mô tả mục tiêu phân tích 1. Có 2. Không 
H2 Xác định các biến được sử dụng và mô tả tóm 
tắt thống kê biến 
1. Có 2. Không 
H3 Kiểm tra khẳng định các giả định đã thỏa mãn 1. Có 2. Không 
H4 Kiểm tra tương tác các biến nhân tố 1. Có 2. Không 
H5 Báo cáo giá trị p 1. Có 2. Không 
I. Báo cáo phân tích sống còn 1. Có 2. Không 
Stt Nội dung đánh giá Kết quả đánh giá Ghi chú 
I1 Mô tả mục đích phân tích 1. Có 2. Không 
I2 Xác định thời điểm bắt đầu và thời điểm kết 
thúc sự kiện (chết. bỏ cuộc) 
1. Có 2. Không 
I3 Làm rõ thuật toán thống kê áp dụng để ước 
lượng thời gian sống sót 
1. Có 2. Không 
I4 Kiểm tra khẳng định các giả định đã thỏa mãn 1. Có 2. Không 
I5 Báo cáo trung vị khoảng thời gian sống sót 1. Có 2. Không 
I6 Báo cáo khoảng tin cậy của trung vị thời gian 
sống sót 
1. Có 2. Không 
I7 Vẽ biểu đồ Kaplan Meier 1. Có 2. Không 
I8 Báo cáo thuật toán TK áp dụng để so sánh sự 
khác nhau giữa các đường biểu diễn sống sót 
1. Có 2. Không 
I9 Báo cáo giá trị p 1. Có 2. Không 
I10 Báo cáo mô hình hồi quy thể hiện mối liên 
quan giữa các biến 
1. Có 2. Không 
I11 Báo cáo tỷ suất nguy cơ 1. Có 2. Không 
I12 Báo cáo khoảng tin cậy của tỷ suất nguy cơ 1. Có 2. Không 
PHỤ LỤC 2 
PHIẾU KHẢO SÁT NHU CẦU ĐÀO TẠO VỀ PHƢƠNG PHÁP 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
(Trƣớc khóa học Phƣơng pháp nghiên cứu khoa học) 
Nhằm đáp ứng nhu cầu của các anh/chị đối với môn học và nâng cao chất 
lượng giảng dạy môn học PPNCKH, Phòng ĐT Sau đại học phối hợp với 
Bộ môn Thống kê, Tin học tổ chức lấy ý kiến của học viên sau đại học đối 
với môn học này. Các thông tin và ý kiến của các anh chị cung cấp sẽ góp 
phần nâng cao chất lượng môn học nhằm nâng cao chất lượng luận văn, 
luận án. 
Đề nghị các anh/chị trả lời bằng cách khoanh tròn vào câu trả lời hoặc 
điền vào chỗ trống. 
A. Thông tin chung: 
Họ và tên (có thể ghi hoặc không):  
1. Đối tượng: 1. Nội trú 2.Cao học 3. CKII 4. Khác (ghi rõ): .. 
2. Chuyên ngành:  
3. Quá trình đào tạo đại học: 
1. Bác sỹ đa khoa, 2. Bác sỹ chuyên khoa, 3.Cử nhân (hệ 4 năm), 4. Khác (ghi 
rõ) 
4. Công việc hiện tại của anh/chị (có thể chọn nhiều phương án trả lời) 
1. Lâm sàng 2. Giảng dạy 3.Nghiên cứu KH 4.Quản lý 5. Khác  
5. Anh/chị đã từng được đào tạo về Phương pháp nghiên cứu khoa học chưa? 
 1. Có 2. Chưa 
6. Anh/chị đã từng được đào tạo về thống kê ứng dụng trong y sinh học chưa? 
 1. Có 2. Chưa 
B. Kinh nghiệm hiện tại của anh/chị về nghiên cứu khoa học 
STT Kinh nghiệm Hoàn 
toàn 
không 
Một 
chút 
Bình 
thường 
Tự 
tin 
Hoàn 
toàn 
tự tin 
1. Có kinh nghiệm tham gia nghiên cứu 1 2 3 4 5 
2. Có khả năng tự thiết kế một nghiên 
cứu hoàn chỉnh 
1 2 3 4 5 
3. Có kinh nghiệm đọc, đánh giá bài báo 
trong nước 
1 2 3 4 5 
4. Có kinh nghiệm viết báo trong nước 1 2 3 4 5 
5. Có kinh nghiệm đọc, đánh giá các bài 
báo quốc tế 
1 2 3 4 5 
6. Có kinh nghiệm viết báo quốc tế 1 2 3 4 5 
7. Có khả năng tự phân tích, xử lý số 
liệu 
1 2 3 4 5 
8. Có khả năng phiên giải các kết quả 
thống kê mô tả 
1 2 3 4 5 
9. Có khả năng phiên giải các kết quả 
thống kê suy luận 
1 2 3 4 5 
10. Có khả năng đánh giá đúng sai các 
ứng dụng thống kê trong các nghiên 
cứu 
1 2 3 4 5 
11. Có khả năng sử dụng ít nhất một phần 
mềm thống kê xử lý số liệu 
1 2 3 4 5 
12. Có khả năng sử dụng ít nhất một phần 
mềm quản lý tài liệu tham khảo 
1 2 3 4 5 
C. Anh chị hy vọng đạt được gì ở khóa học này 
STT Kinh nghiệm Hoàn 
toàn 
không 
Một 
chút 
Bình 
thường 
Tự 
tin 
Hoàn 
toàn 
tự tin 
1. Có khả năng tự thiết kế một nghiên cứu 
hoàn chỉnh 
1 2 3 4 5 
2. Có khả năng triển khai một nghiên cứu 1 2 3 4 5 
3. Có khả năng đọc, đánh giá bài báo 1 2 3 4 5 
trong nước 
4. Có khả năng viết bài báo trong nước 1 2 3 4 5 
5. Có khả năng đọc, đánh giá các bài báo 
quốc tế 
1 2 3 4 5 
6. Có khả năng viết bài báo quốc tế 1 2 3 4 5 
7. Có khả năng tự phân tích, xử lý số liệu 1 2 3 4 5 
8. Có khả năng phiên giải các kết quả 
thống kê mô tả 
1 2 3 4 5 
9. Có khả năng phiên giải các kết quả 
thống kê suy luận 
1 2 3 4 5 
10. Có khả năng đánh giá đúng sai các ứng 
dụng thống kê trong các nghiên cứu 
1 2 3 4 5 
11. Có khả năng sử dụng ít nhất một phần 
mềm thống kê xử lý số liệu 
1 2 3 4 5 
12. Có khả năng sử dụng ít nhất một phần 
mềm quản lý tài liệu tham khảo 
1 2 3 4 5 
13. Có khả năng viết được luận văn, luận 
án 
1 2 3 4 5 
Các kỳ vọng khác của anh chị về khóa học: 
. 
Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của các anh chị. 
PHIẾU ĐÁNH GIÁSAU KHÓA HỌC PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
KHOA HỌC 
(Sau khóa học Phƣơng pháp nghiên cứu khoa học) 
A. Thông tin chung: 
Họ và tên:. Mã số: . 
B. Anh chị đã đạt được gì ở khóa học này 
STT Kiến thức, kỹ năng Hoàn 
toàn 
không 
Một 
chút 
Bình 
thường 
Tự 
tin 
Hoàn 
toàn 
tự tin 
1 Có khả năng tự thiết kế một nghiên cứu hoàn 
chỉnh 
1 2 3 4 5 
2 Có khả năng viết tên đề tài và mục tiêu 
nghiên cứu 
1 2 3 4 5 
3 Có khả năng viết tổng quan nghiên cứu 1 2 3 4 5 
4 Có khả năng ứng dụng phần mềm quản lý tài 
liệu tham khảo Endnote 
1 2 3 4 5 
5 Có khả năng xác định các biến số chỉ số 
nghiên cứu 
1 2 3 4 5 
6 Có khả năng xây dựng được bộ công cụ 
nghiên cứu 
1 2 3 4 5 
7 Có khả năng tính toán cỡ mẫu, chọn mẫu cho 
một nghiên cứu 
1 2 3 4 5 
8 Có khả năng tổng hợp và trình bày số liệu 1 2 3 4 5 
9 Có khả năng áp dụng các phân tích thống kê 1 2 3 4 5 
10 Có khả năng liệt kê các sai số có thể gặp phải 
trong một NC 
1 2 3 4 5 
11 Có khả năng liệt kê được các vấn đề đạo đức 
NC 
1 2 3 4 5 
12 Có khả năng đọc, đánh giá bài báo trong 
nước 
1 2 3 4 5 
13 Có khả năng đọc, đánh giá bài báo quốc tế 1 2 3 4 5 
14 Có khả năng phiên giải các kết quả thống kê 
mô tả 
1 2 3 4 5 
15 Có khả năng phiên giải các kết quả thống kê 
suy luận 
1 2 3 4 5 
16 Có khả năng đánh giá một đề cương nghiên 
cứu 
1 2 3 4 5 
17 Có khả năng viết được luận văn, luận án 1 2 3 4 5 
Các ý kiến khác của anh chị liên quan đến khóa học: 
Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của các anh chị. 
PHỤ LỤC 3 
DANH SÁCH CÁC NGHIÊN CỨU VIÊN THAM GIA XÂY DỰNG, GÓP Ý BỘ 
CÔNG CỤ VÀ RÀ SOÁT LUẬN VĂN 
STT Họ và tên Cơ quan công tác 
1. ThS. Hoàng Thị Hải Vân Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
2. PGS.TS Lưu Ngọc Hoạt Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
3. PGS.TS Đoàn Quốc Hưng Trường Đại học Y Hà Nội 
4. PGS.TS Hoàng Văn Minh Trường Đại học Y tế công cộng 
5. PGS.TS Dương Đại Hà Bệnh viện Việt Đức 
6. TS. Nguyễn Văn Huy Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
7. TS. Lê Thị Hoàn Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
8. TS. Lê Thị Thanh Xuân Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
9. TS. Trần Quỳnh Anh Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
10. TS. Hoàng Bùi Hải Bệnh viện Đại học Y Hà Nội 
11. PGS.TS Nguyễn Thị Thúy Hạnh Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
12. TS. Đỗ Thị Thanh Toàn Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
13. ThS. Bùi Hồng Ngọc Viện Đào tạo YHDP&YTCC 
14. ThS. Nguyễn Hữu Thắng Viện Đào tạo YHDP&YTCC