Luận án Tình trạng nhiễm hiv, các nhiễm trùng lây qua đường tình dục ở phụ nữ bán dâm tại 4 quận Hà Nội và hiệu quả một số biện pháp can thiệp

i 
 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG 
-------------------*------------------ 
PHẠM THỊ MINH PHƯƠNG 
TÌNH TRẠNG NHIỄM HIV, 
CÁC NHIỄM TRÙNG LÂY QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤC 
Ở PHỤ NỮ BÁN DÂM TẠI 4 QUẬN HÀ NỘI 
VÀ HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP 
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC 
HÀ NỘI, 2013
ii 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG 
-------------------*------------------ 
PHẠM THỊ MINH PHƯƠNG 
TÌNH TRẠNG NHIỄM HIV, 
CÁC NHIỄM TRÙNG LÂY QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤC 
Ở PHỤ NỮ BÁN DÂM TẠI 4 QUẬN HÀ NỘI 
VÀ HIỆU QUẢ MỘT SỐ BIỆN PHÁP CAN THIỆP 
Chuyên ngành: Dịch tễ học 
 Mã số: 62 72 01 17 
LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC 
Người hướng dẫn khoa học: 
1. PGS.TS. Trần Hậu Khang 
2. PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn 
HÀ NỘI, 2013 
iii 
LỜI CAM ĐOAN 
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. 
Các số liệu, kết quả trong luận án là trung thực và chưa được công bố 
trong bất kỳ công trình nào khác 
Phạm Thị Minh Phương 
iv 
LỜI CẢM ƠN 
Hoàn thành Luận án Tiến sỹ y học, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: 
- PGS.TS Trần Hậu Khang và PGS. TS. Nguyễn Anh Tuấn là hai người 
thầy đã tận tâm hướng dẫn và động viên tôi trong suốt thời gian nghiên cứu 
và hoàn thành luận án. 
- GS.TS. Nguyễn Trần Hiển đã tận tình hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi 
cho tôi trong quá trình nghiên cứu và đóng góp những ý kiến quý báu cho 
bản luận văn. 
- GS.TS. Phạm Ngọc Đính đã giúp đỡ tôi những ý kiến quý báu để tôi 
hoàn thành bản luận án. 
Tôi xin gửi lời cám ơn chân thành tới: 
- Khoa phòng chống HIV/AIDS, Khoa xét nghiệm, phòng Đào tạo sau 
đại học Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương đã nhiệt tình hỗ trợ tôi trong suốt 
quá trình nghiên cứu và học tập. 
- Sở Y tế Hà Nội, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS Hà Nội, Dự án 
Sức khỏe gia đình quốc tế đã giúp đỡ tôi trong quá trình tiến hành nghiên 
cứu 
Tôi cũng xin bày tỏ lời cám ơn chân thành tới các đồng nghiệp tại Bệnh 
viện Da liễu trung ương, và các đồng nghiệp khác đã đồng hành cùng tôi 
trong suốt quá trình học tập 
Cuối cùng, tôi xin gửi lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình tôi và các bạn bè 
thân thiết đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên 
cứu. 
Phạm Thị Minh Phương 
v 
MỤC LỤC 
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ iii 
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. iv 
MỤC LỤC.. ............................................................................................................... v 
DANH MỤC CHŨ VIẾT TẮT ................................................................................. ix 
DANH MỤC BẢNG................................................................................................... xi 
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ........................................................................................... xiii 
ĐẶT VẤN ĐỀ............................................................................................................... 1 
CHƯƠNG 1. ............................................................................................................. 3 
TỔNG QUAN ............................................................................................................... 3 
1.1. Một số khái niệm .................................................................................... 3 
1.2. Tình hình hoạt động mua bán dâm trên thế giới và Việt nam .................. 4 
1.3. Các căn nguyên của nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục. ........... 5 
1.4. Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến nhiễm HIV và STI ở phụ nữ 
bán dâm ................................................................................................ 7 
1.4.1. Thực trạng tình hình nhiễm HIV và STI ở phụ nữ bán dâm .................. 7 
1.4.2. Đặc điểm và các hành vi nguy cơ của phụ nữ bán dâm ...................... 13 
1.4.3. Liên quan giữa các hành vi và nhiễm HIV/STI ................................... 18 
1.5. Các biện pháp can thiệp làm giảm nhiễm HIV/STI ............................... 20 
1.5.1. Các can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV/STI ở PNBD trên thế giới ..... 20 
1.5.2. Các can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV/STI ở PNBD tại Việt Nam ..... 24 
1.6. Một số đặc điểm về thành phố Hà nội................................................... 29 
CHƯƠNG 2................................................................................................................. 33 
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................... 33 
vi 
2.1. Đối tượng ............................................................................................. 33 
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................... 33 
2.3. Thiêt kế nghiên cứu .............................................................................. 34 
2.3.1. Cỡ mẫu ........................................................................................................ 34 
2.3.2. Phương pháp chọn mẫu: .......................................................................... 35 
2.4. Các bước tiến hành điều tra .................................................................. 37 
2.5. Các xét nghiệm được sử dụng............................................................... 40 
2.5.1. Các xét nghiệm đã được sử dụng ........................................................ 40 
2.5.2. Nguyên lý và cách tiến hành của các xét nghiệm được ứng dụng ...... 41 
2.6. Các chỉ số nghiên cứu........................................................................... 44 
2.7. Biện pháp can thiệp .............................................................................. 47 
2.8. Nhập và phân tích số liệu ..................................................................... 50 
2.9. Hạn chế sai số....................................................................................... 50 
2.10. Đạo đức trong nghiên cứu .................................................................... 51 
2.11. Hạn chế của nghiên cứu........................................................................ 52 
CHƯƠNG 3 ............................................................................................................ 55 
KẾT QUẢ.. ............................................................................................................. 55 
3.1. Mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan đến nhiễm HIV và STI ở 
phụ nữ bán dâm tại 4 quận Hà nội năm 2005-2006 ............................. 55 
3.1.1. Một số thông tin cá nhân của PNBD trước can thiệp ......................... 55 
3.1.2. Tỷ lệ nhiễm HIV và STI của PNBD tại Hà nội 2005-2006 .................. 56 
3.1.3. Các hành vi nguy cơ nhiễm HIV và STI của PNBD tại 4 quận Hà Nội 
năm 2005 -2006 ................................................................................. 61 
vii 
3.2. Hiệu quả của mô hình can thiệp lên hành vi nguy cơ và tỷ lệ nhiễm 
HIV/STI của PNBD ở Hà Nội năm 2005-2010 ................................. 80 
3.2.1. Tỷ lệ PNBD tiếp cận với các chương trình can thiệp ......................... 80 
3.2.2. Sự thay đổi hiểu biết cơ bản về HIV/STI ............................................ 81 
3.2.3. Sự thay đổi về thái độ xử trí khi nhiễm STI ......................................... 82 
3.2.4. Sự thay đổi về hành vi sử dụng ma túy ................................................. 84 
3.2.5. Sự thay đổi về hành vi dùng bao cao su ............................................... 85 
3.2.6. Sự thay đổi về tỷ lệ nhiễm HIV/STI ...................................................... 87 
CHƯƠNG 4 ............................................................................................................ 90 
BÀN LUẬN ............................................................................................................ 90 
4.1. Thực trạng và một số yếu tố liên quan đến nhiễm HIV và STI ở phụ nữ 
bán dâm tại 4 quận Hà Nội năm 2005-2006........................................ 90 
4.1.1. Các đặc trưng cơ bản của PNBD ở Hà Nội năm 2005-2006 .............. 90 
4.1.2. Tỷ lệ nhiễm HIV và một số STI của PNBD ở Hà nội năm 2005-2006 . 93 
4.1.3. Một số yếu tố ảnh hưởng tới tỷ lệ nhiễm HIV và Chlamydia trong nhóm 
PNBD ở Hà nội năm 2005 - 2006 ....................................................... 98 
4.2. Hiệu quả một số biện pháp can thiệp phòng nhiễm HIV/STI của phụ nữ 
bán dâm ở ở Hà Nội năm 2005-2010. ............................................... 109 
4.2.1. Tiếp cận với các hoạt động can thiệp giảm tác hại ........................... 109 
4.2.2. Hiệu quả can thiệp đối với hiểu biết về HIV/STI ............................. 110 
4.2.3. Hiệu quả can thiệp lên hành vi SDMT ................................................ 111 
4.2.4. Hiệu quả can thiệp lên hành vi sử dụng bao cao su .......................... 112 
4.2.5. Hiệu quả can thiệp lên tỷ lệ nhiễm HIV ............................................. 115 
4.2.6. Hiệu quả can thiệp lên tỷ lệ nhiễm STI............................................... 116 
KẾT LUẬN ........................................................................................................... 120 
KHUYẾN NGHỊ ...................................................................................................... 122 
viii 
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ ................. 123 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 124 
ix 
DANH MỤC CHŨ VIẾT TẮT 
Chữ viết tắt Tiếng Việt 
AIDS Acquired Immuno-Deficiency Syndrome 
Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải 
BCS Bao cao su 
BDĐP Bán dâm đường phố 
BDNH Bán dâm nhà hàng 
BKT Bơm kim tiêm 
CSHQ Chỉ số hiệu quả 
CT Can thiệp 
GSTĐ Giám sát trọng điểm 
HIV Human Immunodeficiency Virus 
Vi rút gây suy giảm miễn dịch mắc phải ở người 
PCR Polymerase Chain Reaction 
Phản ứng khuếch đại chuỗi polyme 
PNBD Phụ nữ bán dâm 
QHTD Quan hệ tình dục 
RPR Rapid Plasma Reagin 
Phản ứng RPR 
SDMT Sử dụng ma túy 
STI Sexually Transmitted Infection 
Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục 
TCMT Tiêm chích ma túy 
THCS Trung học cơ sở 
THPT Trung học phổ thông 
TPHA Treponema Pallidum Haemagglutination Assay 
Phản ứng TPHA 
x 
TTVCĐ Tuyên truyền viên cộng đồng 
UNAIDS The Joint United Nations Programme on HIV/AIDS 
Chương trình phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS 
VCT Voluntary Counselling and Testing 
Tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện 
WHO World Health Organization 
Tổ chức Y tế thế giới 
XN Xét nghiệm 
xi 
DANH MỤC BẢNG 
Bảng 1.1. Một số thông tin về các quận Hà nội .................................................... 30 
Bảng 3.1. Một số đặc trưng cá nhân của PNBD trước can thiệp ........................ 55 
Bảng 3.2. Thu nhập của PNBD khi tiếp khách trước can thiệp (VNĐ) ............ 56 
Bảng 3.3. Phân bố tỷ lệ nhiễm STI theo tình trạng nhiễm HIV trước CT ........ 61 
Bảng 3.4. Tuổi bán dâm, thời gian hành nghề và số lượng bạn tình ................. 62 
Bảng 3.5. Kiến thức cơ bản về HIV của PNBD ở Hà Nội năm 2005-2006 ..... 63 
Bảng 3.6. Tỷ lệ PNBD làm xét nghiệm HIV.......................................................... 64 
Bảng 3.7. Tỷ lệ PNBD nhận biết được các triệu chứng STI trước CT ........... 65 
Bảng 3.8. Thái độ xử trí khi có các biểu hiện STI trong lần gần đây nhất ....... 66 
Bảng 3.9. Tính sẵn có của bao cao su năm 2005-2006 ........................................ 67 
Bảng 3.10. Tỷ lệ PNBD biết các địa điểm cung cấp BCS ................................... 67 
Bảng 3.11. Hành vi tiêm chích ma túy trong số PNBD có SDMT .................... 69 
Bảng 3.12. Mối liên quan giữa tuổi, số tiền nhận được khi bán dâm, số lượng 
khách hàng và tình trạng nhiễm HIV của PNBD ở Hà Nội năm 
2005-2006 ................................................................................................ 70 
Bảng 3.13. Mối liên quan giữa các đặc trưng về nhóm đối tượng, nhóm tuổi, 
trình độ học vấn, tình trạng hôn nhân và tình trạng nhiễm HIV ... 71 
Bảng 3.14. Một số hành vi SDMT và nguy cơ nhiễm HIV trong nhóm PNBD 
trước can thiệp ........................................................................................ 72 
Bảng 3.15. Hành vi SDMT của khách hàng và nguy cơ nhiễm HIV của PNBD
 ................................................................................................................... 73 
Bảng 3.16. Mối liên quan giữa sử dụng BCS, tiền sử STI và nhiễm HIV trong 
nhóm PNBD trước can thiệp (n=499) ................................................ 74 
Bảng 3.17. Phân tích đa biến các yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm HIV trong 
nhóm PNBD ở Hà Nội năm 2005 – 2006. ......................................... 75 
xii 
Bảng 3.18. Mối liên quan giữa một số đặc trưng của PNBD và nhiễm 
Chlamydia (n=499) ................................................................................ 76 
Bảng 3.19. Tuổi, số tiền thu được khi bán dâm, số lượng khách hàng và nguy 
cơ nhiễm Chlamydia của PNBD ở Hà Nội năm 2005-2006 .......... 77 
Bảng 3.20. Hiểu biết về STI, tiền sử mắc STI, thái độ xử trí khi nhiễm STI và 
nguy cơ nhiễm Chlamydia .................................................................... 78 
Bảng 3.21. Hành vi sử dụng BCS và nguy cơ nhiễm Chlamydia của PNBD ở 
Hà Nội năm 2005-2006 (n=499) ......................................................... 79 
Bảng 3.22. Phân tích đa biến nguy cơ nhiễm Chlamydia .................................... 79 
Bảng 3.23. Tỷ lệ tiếp cận với chương trình can thiệp của BDĐP ...................... 80 
Bảng 3.24. Tỷ lệ tiếp cận với chương trình can thiệp của BDNH ..................... 81 
Bảng 3.25. Sự thay đổi hiểu biết cơ bản về HIV/STI của nhóm BDĐP .......... 81 
Bảng 3.26. Sự thay đổi hiểu biết cơ bản về HIV/STI của nhóm BDNH ......... 82 
Bảng 3.27. Thái độ xử trí khi nhiễm STI của BDĐP ........................................... 82 
Bảng 3.28. Thái độ xử trí khi nhiễm STI của BDNH........................................... 83 
Bảng 3.29. Sự thay đổi về hành vi sử dụng ma túy của nhóm BDĐP .............. 84 
Bảng 3.30. Sự thay đổi về hành vi sử dụng ma túy của nhóm BDNH............. 84 
Bảng 3.31. Sự sẵn có BCS trước và sau can thiệp đối với nhóm BDĐP .......... 85 
Bảng 3.32. Sự sẵn có BCS trước và sau can thiệp đối với nhóm BDNH ......... 86 
xiii 
DANH MỤC BIỂU ĐỒ 
Biểu đồ 3.1.Tỷ lệ hiện nhiễm HIV trong nhóm PNBD trước can thiệp ......... 57 
Biểu đồ 3.2.Tỷ lệ nhiễm HIV theo nhóm tuổi của PNBD (n=499) ............... 57 
Biểu đồ 3.3.Phân bố nhiễm HIV theo tình trạng hôn nhân của PNBD ......... 58 
Biểu đồ 3.4.Tỷ lệ nhiễm HIV theo nhóm đối tượng và hành vi SDMT của 
PNBD trước can thiệp ................................................................ 58 
Biểu đồ 3.5.Tỷ lệ nhiễm STI trong PNBD ở Hà Nội trước can thiệp ............ 59 
Biểu đồ 3.6.Phân bố ... i trang web 
v%E1%BB%8B_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_c%E1%BA%A5p_hu
y%E1%BB%87n_c%E1%BB%A7a_H%C3%A0_N%E1%BB%99i. 
Tiếng Anh 
48. Agha S., Nchima NC. (2004), " Life circumstances, working conditions 
and HIV risk among street and nightclub-based sex workers in Lusaka, 
Zambia. " Culture, Health and Sexuality. 6, pp. 283–99. 
49. Alary M., et al. (2002), "Decline in the prevalence of HIV and sexually 
transmitted diseases among female sex workers in Cotonou, Benin, 
1993–1999", AIDS 2002. 16(3), pp. 463–70. 
50. Alberto Matteelli, et al. (2003), "Chlamydia trachomatis genital 
infection in migrant female sex workers in Italy", International Journal 
of STD and AIDS. 14, pp. 591-595. 
130 
51. Bautista C T. (2006), "Seroprevalence of and risk factors for HIV-1 
infection among female commercial sex workers in South America", 
Sexually Transmitted Infections. 82(4), pp. 311-316 
52. Bhave G., et al. (1995), "Impact of an intervention on HIV, sexually 
transmitted diseases, and condom use among sex workers in Bombay", 
India. AIDS 9 (Suppl. 1), pp. S21– S30. 
53. Borghi J., et al. (2005), "The costeffectiveness of a competitive voucher 
scheme to reduce sexually transmitted infections in high-risk groups in 
Nicaragua", Health Policy & Planning 20, pp. 222–231. 
54. Brown T, Thailand A2 Team (2005), Preliminary results of HIV/AIDS 
projection 2005-2025, Integrated Analysis and Advocacy - HIV/AIDS 
Projection Meeting, Thailand. 
55. C Ison, D Martin (2003), Gonorrhea, Atlas of sexually transmitted 
diseases and AIDS, Stephen A Morse, ed, Mosby. 
56. Cambodia Ministry of Health (2001), Cambodia STI Prevalence Survey 
2001, Behavioral Surveillance Surveys 
57. Cambodia National AIDS Authority (March 2010), UNGASS Country 
Progress Report, Cambodia, Reporting Period January 2008 – 
December 2009 
58. Cambodia National Center for HIV/AIDS Dermatology and STD 
(2006), HIV Sentinel Surveillance 2006. 
59. Campbell C. (2000), " Selling sex in the time of AIDS the psycho-
social context of condom use by sex workers on a southern African 
mine", Social Science and Medicine. 50(4), pp. 479–94. 
60. Celentano DD., et al. (2002), "Decreasing incidence of HIV and 
sexually transmitted diseases in young Thai men: Evidence fo success 
131 
of the HIV/AIDS control and prevention program", AIDS 12(5), pp. 29-
36. 
61. J Chin, et al. (1995), Commercial Sex Industry in Hong Kong: report of 
a preliminary study, ASSR. 
62. CMOH & WHO UNAIDS. (2006), Update on the HIV/STD Epidemic 
and response in China 2005, Beijing, China Ministry of Health. 
63. Cohan D, Lutnick A, et al. (2006), "San Francisco style", Sexually 
Transmitted Infections. 82(5), pp. 418-22. 
64. Donegan E., et al. (2003), Prevalence of cervical Neisseria gonorrhoeae 
and Chlamydia trachomatis in Indonesian female sex workers using 
amplified and non-amplified nucleic acid tests [Abstract 0622], 
International Society for Sexually Transmitted Diseases Research 
(ISSTDR). 
65. Evans C.,Lambert H. (1997), "Health-seeking strategies and sexual 
health among female sex workers in urban India: implications for 
research and serviceprovision", Social Science and Medicine. 44(12), 
pp. 1791–803. 
66. Feldblum PJ, Hatzell T, et al. (2005), "Results of a randomised trial of 
male condom promotion among Madagascar sex workers", Sexually 
Transmitted Infections. 81(2), pp. 166–173. 
67. Eko Rahardjo Flora K Tanudyaya, Liesbeth JM Bollen, et al. (March 
2010), "Prevalence of sexually transmitted infections and and sexual 
risk behavior among female sex workers in nine provices in Indonesia, 
2005", Southeast Asian J trop med public health 41(2), pp. 463-473. 
68. Fung Y P (2001), "Working with SexWorkers", Hong Kong 
Dermatology &Venereology Bulletin. 9(1). 
132 
69. Hankins CA, Friedman SR, et al. (2002), "Transmission and prevention 
of HIV and sexually transmitted infections in war settings: implications 
for current and future armed conflicts", AIDS & Behavior. 16(17). 
70. Harcourt C., B Donovan (2005), "The Many Faces of Sex Work", 
Sexually Transmitted Infections. 81(3), pp. 201–206 
71. Hayes RJ, Schulz KF, Plummer FA. (1995), "The cofactor effect of 
genital ulcers on the per-exposure risk of HIV transmission in Sub-
Saharan in Africa. " Journal of tropical medicine and hygine. 98(1), pp. 
1-8. 
72. Heng Sopheab, Joyce J. Neal Guy Morineau, Chhea Chhorvann 
(2005), Cambodia STI Prevalence Survey. Integrated Biological and 
Behavioral Survey. 
73. King K Holmes (2008), Sexually transmitted diseases, 4th, Mc Graw 
Hill. 
74. J Schachter, R.Stephen (2003), Infection caused by Chlamydia 
trachomatis, Atlas of sexually transmitted diseases and AIDS, Stephen 
A Morse, ed, Mosby. 
75. Jacqueline Duncan, Yitades Gebre, et al. (2010), "HIV Prevalence and 
Related behaviors Among Sex Workers in Jamaica", Sexually 
Transmitted Diseases. 37(5), pp. 306-310. 
76. Kakar SR, Biggs K, et al. (2010), "A retrospective case note review of 
sex worker attendees at sexual health clinics in the western suburbs of 
Sydney", Sexual Health. 7(1), pp. 3-7. 
77. Kaul R, Kimani J, et al. (2004), "Monthly antibiotic chemoprophylaxis 
and incidence of sexually transmitted infections and HIV-1 infection in 
Kenyan sex workers: a randomized controlled trial", The Journal of the 
American Medical Association. 291(21), pp. 2555–2562. 
133 
78. Labbe A-C, et al. (2003), A randomised placebo-controlled trial of 
routine monthly antibiotics against gonococcal and chlamydial 
infections among female sex workers in Ghana and Benin: Intention to 
treat analysis [abstract 0524]. Program and Abstracts of the ISSTDR, 
15th Biennial Congress of the International Society for Sexually 
Transmitted Disease Research, Ottawa, pp. 187. 
79. Laga M, Alary M, et al. (1994), "Condom promotion, sexually 
transmitted diseases treatment, and declining incidence of HIV- 1 
infection in female Zairian sex workers", Lancet 344(8917), pp. 246–
48. 
80. Leng HB, Wantha SS, et al. (2002), Success of Cambodian HIV 
prevention efforts confirmed by low prevalence of sexually transmitted 
infections and declining HIV and risk behaviors. Abstract. XIV 
International Conference on AIDS, Barcelona, Spain, 6–10 July, 2002. 
81. Ma S, Dukers NH, et al. (2002), "Decreasing STD incidence and 
increasing condom use among Chinese sex workers following a short 
term intervention: A prospective cohort study", Sexually Transmitted 
Infections. 78(2), pp. 110–114. 
82. Maryam Shahmanesh, Vikram Patel, David Mabey and Frances Cowan 
(2008), "Effectiveness of interventions for the prevention of HIV and 
other sexually transmitted infections in female sex workers in resource 
poor setting: a systematic review", Tropical Medicine and International 
Health. 13(5), pp. 659–679 
83. Mayaud P, Mabey D. (2004), "Approach to the control of STIs in 
developing country:old problem and modern challenges", Sexually 
transmitted infections. 80(3), pp. 174-182. 
134 
84. Ministry of Health China, UNAIDS và WHO (2006), Update on 
HIV/AIDS Epidemic in China. 
85. Morio S, Soda K., et al. (1999), "Sexual behaviour of commercial sex 
workers and their clients in Cambodia", Journal of Epidemiology. 9(3), 
pp. 175- 82. 
86. Ngugi EN, et al. (1988), "Prevention of transmission of human 
immunodeficiency virus in Africa: effectiveness of condom promotion 
and health education among prostitutes", Lancet. 2, pp. 887-890. 
87. Nguyen Anh Tuan, Nguyen Tran Hien (2004), "Intravenous Drug Use 
Among Street-Based Sex Workers A High-Risk Behavior for HIV 
Transmission", Sexually Transmitted Diseases. 31(1), pp. 15-19. 
88. Nguyen Thi Thanh Thuy, Vo Tuyet Nhung, et al. (1998), "HIV 
infection and risk factors among female sex workers in southern 
Vietnam", AIDS. 12(4), pp. 425–432 
89. Nguyen TV, Van Khuu N, et al. (2008), "Sexually transmitted 
infections and risk factors for gonorrhea and chlamydia in female sex 
workers in Soc Trang, Vietnam", Sexually Transmitted Diseases. 
35(11), pp. 935-40. 
90. Nguyen VT, Nguyen TL, et al. (2005), "Sexually transmitted infections 
in female sex workers in five border provinces of Vietnam", Sexually 
Transmitted Diseases. 32(9), pp. 550-6. 
91. Nguyen Vu Thuong, Khuu Van Nghia, et al. (2007), "Impact of a 
community sexually transmitted infection/HIV intervention project on 
female sex workers in five border provinces of Vietnam", Sexually 
transmitted infections. 83(5), pp. 376-382. 
92. R Ballard, S Morse (2003), Chancroid, Atlas of sexually transmitted 
diseases and AIDS, Stephen A Morse, ed, Mosby. 
135 
93. R Coombs (2003), Human Immunodeficiency Virus infection and the 
acquirred Immunodeficiency Syndrom: Viral pathogenesis, laboratory 
diagnosis and monitoring, Atlas of Sexually transmitted diseases and 
AIDS, Stephen A Morse, ed, Mosby. 
94. R.S.Morton,G.R.Kinghorn,F.Kerdel-Vegas (2004),The treponematoses, 
Rook's textbook of dermatology, Tony Burn, ed, Vol. 2, Blackwell, 
30.1-30.36. 
95. Rachakulla, et al. (2011), "Condom use and prevalence of syphilis and 
HIV among female sex workers in Andhra Pradesh,India – following a 
large-scale HIV prevention Intervention", BioMed Center Public 
Health. 11(Suppl 6), pp. S1 
96. Ramesh BM., et al. (2008), "Determinants of HIV prevalence among 
female sex workers in four south Indian states: analysis of cross-
sectional surveys in twenty-three districts", AIDS. 22(Supp. 5), pp. 
S35–S44. 
97. Rekart ML (2002), "Sex in the city: sexual behaviour, societal change 
and STDs in Saigon", Sexually Transmitted Infections. 78(Suppl 1), pp. 
i47–54. 
98. Richard Steen, Gina Dallabetta (2003), "Sexually Transmitted Infection 
Control with Sex Workers: Regular Screening and Presumptive 
Treatment Augment Efforts to Reduce Risk and Vulnerability", 
Reproductive Health Matters 11(22), pp. 74–90. 
99. Rou K, Wu Z, et al. (2007), "A five-city trial of a behavioural 
intervention to reduce sexually transmitted disease/HIV risk among sex 
workers in China", AIDS. 21(Suppl 8), pp. S95-101 
136 
100. Ryan C, Gorbach P, et al. (1998), "Explosive spread of HIV-1 and 
sexually transmitted diseases in Cambodia", Lancet. 351(9110), pp. 
1175. 
101. Sanchez J, Campos PE, Courtois B, et al. (2003), "Prevention of 
sexually transmitted diseases (STDs) in female sex workers: 
prospective evaluation of condom promotion and strengthened STD 
services." Sexually Transmitted Diseases. 30(4), pp. 273–279. 
102. Schachter J, Donegan EA, et al. (2005), Prevalence of Chlamydia 
trachomatis and Neisseria gonorrhoeae in Indonesian female sex 
workers using gen-probe’s APTIMA COMBO 2 Test. , Interscience 
Conference on Antimicrobal Agents and Chemotherapy (ICAAC), 
December 16-19, 2005., Washington DC. 
103. Stanley Luchters, Matthew F Chersich, et al. (2008), " Impact of five 
years of peer-mediated interventions on sexual behavior and sexually 
transmitted infections among female sex workers in Mombasa, Kenya", 
BioMed Center Public Health. 8(143), pp. p 1-10. 
104. Tanudyaya, et al. (March 2010), "Prevalence of sexually transmitted 
infections and sexual risk bahavior among female sex workers in nine 
provinces in Indonesia, 2005." The Southeast asian Journal of tropical 
medicine and public health. 41(2), pp. 463-473. 
105. Thuong Vu Nguyen, Nghia Van Khuu, et al. (2009), "Correlation 
Between HIV and Sexual Behavior, Drug Use, Trichomoniasis and 
Candidiasis Among Female Sex Workers in a Mekong Delta Province 
of Vietnam", AIDS Behavior. 13(5), pp. 873-880. 
106. Thuong Vu Nguyen, Nghia Van Khuu, et al. (2008), "Sexually 
transmitted infection and risk factor for Gonorrhea and Chlamydia in 
137 
Female Sex workers in Soc Trang, Vietnam." Sexually transmitted 
diseases. 35(11), pp. 935-940. 
107. Tran TN, Detels R, et al. (2005), " HIV infection and risk 
characteristics among female sex workers in Hanoi, Vietnam." Journal 
of Acquired Immune Deficiency Syndrom. 39(5), pp. 581-6 
108. UNAIDS (2008), Report on global AIDS epidemic: exercutive 
summary. 
109. UNAIDS (2009), AIDS epidemic update 
110. UNAIDS (2010), Sex work & HIV Cambodia 2010. 
111. UNAIDS (2010), UNAIDS report on the global AIDS epidemic. 
112. UNAIDS (2012), UNAIDS Report on the global AIDS epidemic. 
113. UNAIDS và WHO. (2006), HIV/AIDS surveillance in Europe, mid-
year report 2006, No 74. 
114. UNAIDS. (2011), The report of the UNAIDS Advisory Group on HIV 
and Sex Work 
115. UNAIDS/WHO (2008), Report on the Global AIDS Epidemic. 
116. UNGASS (2010), India country progress report. 
117. UNGASS (2010), Thailand country progress report. 
118. Van Veen MG, et al. (2010), "HIV and sexual risk behavior among 
commercial sex workers in the Netherlands", Archives of Sexual 
Behavior. 39(3), pp. 714-23. 
119. Wang H, Chen RY, et al. (2009), "Prelavence and predictors of HIV 
infection among female sex workers in Kaiyuan City, Yunnan 
province, China", International Journal of Infectious Diseases. 13(2), 
pp. 162-9. 
120. Wariki WM, Ota E, et al. (2012), "Behavioral interventions to reduce 
the transmission of HIV infection among sex workers and their clients 
138 
in low- and middle-income countries", Cochrane Database Syst Rev. 2, 
pp. CD005272. 
121. WHO (2004), Experiences of 100% condom use program in selected 
coutries of Asia. . 
122. WHO (2007), Global Strategy for the preventiona and control of 
sexually transmitted infection: 2006-2015. 
123. WHO (2009), "HIV/AIDS programme hightlights 2008-2009". 
124. WHO (2010), Surveillance of antibiotic resistant in Neisseria 
gonorrhoeae in the WHO Western Pacific and South East Asian 
Regions, Annual report. 
125. WHO Western Pacific region (2006), Report on the second generation 
surveillance surveys of HIV, other STI and risk behaviors in 6 pacific 
island countries Manila, Philippines. 
126. WHO Western pacific region (2008), Regional strategic Action plan for 
the prevention and control of sexually transmitted infection 2008-2012 
127. WHO Western Pacific region (2009), Country health information 
profile 
128. Xiang-Sheng Chen, et al. (2005), "Sexually Transmitted Infections 
Among Female Sex Workers in Yunnan, China", AIDS patient care 
and STD. 19(12), pp. 853-860. 
129. Yan Hong, Xiaoming Li (2009), "HIV/AIDS Behavioral Interventions 
in China: A Literature Review and Recommendation for Future 
Research", AIDS Behavior. 13(3), pp. 603–613 
130. Yan Li, Roger Detels, et al. (2010), "Prevalence of Human 
immunodeficiency Virus and Sexually Transmitted Infections and 
Associated Risk Factors among Female Sex Workers in Guangdong 
139 
Province, China", Journal of Acquired Immune Defciency Syndromes. 
53(Suppl 1), pp. S48–S53. 
131. Population Council Vietnam (1999), Access to reproductive health 
services of sex workers in Ho Chi Minh City. Research report No 7.