Tóm tắt Luận án Nghiên cứu nồng độ beta - Crosslaps, hormone tuyến cận giáp huyết thanh ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối
Bệnh thận mạn là bệnh lí suy giảm dần và không hồi phục chức năng
của thận do nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng đến chất lượng
sống của bệnh nhân và làm tiêu tốn ngân sách y tế của bất kì quốc gia
nào. Tại Hoa Kì, có khoảng 26 triệu người mắc bệnh thận mạn hoặc có
albumin niệu đơn độc; phần lớn là do đái tháo đường, tăng huyết áp và
bệnh lí tim mạch. Ngoài ra, chi phí điều trị cho nhóm này tăng đáng kể
với 5,8% ngân sách cho y tế năm 2000, lên đến 16% năm 2009. Ở Việt
Nam, hiện tại chưa có thống kê một cách đầy đủ, tuy nhiên, số bệnh
nhân bệnh lí thận mạn nhập viện hằng năm tăng cao, chủ yếu là bệnh
thận mạn giai đoạn cuối với các biến chứng của nó. Tác giả Võ Phụng,
Võ Tam và cộng sự khi nghiên cứu tại cộng đồng cho thấy tỉ lệ bệnh
thận mạn trong dân là 0,92%.
Ngày nay, cùng với những tiến bộ y học, bệnh nhân bệnh thận mạn
được chăm sóc tốt về nhiều phương diện với nhiều phương pháp khác
nhau. Tuổi thọ của bệnh nhân ngày càng nâng cao, và kéo theo nó là tỉ lệ
các biến chứng như bệnh lí tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu,
loạn dưỡng xương do thận , đặc biệt khi mức lọc cầu thận <>
ml/phút/1,73m2. Loạn dưỡng xương do thận là một rối loạn chuyển hóa
xương, làm biến đổi cấu trúc vi mô của xương với nhiều dạng khác nhau:
từ chu chuyển xương cao (viêm xương nang xơ) đến chu chuyển xương
thấp (bệnh xương bất sản, nhuyễn xương), hoặc dạng hỗn hợp. Mặc dù sinh
thiết xương là tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh, đây là một xét nghiệm xâm
nhập và kết quả của nó chỉ phản ánh vi cấu trúc tại một thời điểm nhất
định. Vậy có phương pháp nào có thể cải thiện các nhược điểm của sinh
thiết xương ở đối tượng bệnh nhân đặc biệt này không?
Tóm tắt nội dung tài liệu: Tóm tắt Luận án Nghiên cứu nồng độ beta - Crosslaps, hormone tuyến cận giáp huyết thanh ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối
ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y DƢỢC NGUYỄN HOÀNG THANH VÂN NGHIÊN CỨU NỒNG ĐỘ BETA-CROSSLAPS, HORMONE TUYẾN CẬN GIÁP HUYẾT THANH Ở BỆNH NHÂN BỆNH THẬN MẠN GIAI ĐOẠN CUỐI Chuyên ngành: NỘI THẬN-TIẾT NIỆU Mã số: 62 72 01 46 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC HUẾ - 2015 Công trình được hoàn thành tại: Trường Đại học Y Dược Huế Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. VÕ TAM 2. GS. TS. PHẠM NHƯ THẾ Phản biện 1: Phản biện 2: Phản biện 3: Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Đại học Huế họp tại 03 Lê Lợi, TP Huế Vào lúc 08 giờ 00 ngày tháng năm 2015 Có thể tìm hiểu luận án tại - Thư viện Trường Đại học Y Dược Huế - Thư viện Quốc gia 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết Bệnh thận mạn là bệnh lí suy giảm dần và không hồi phục chức năng của thận do nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng đến chất lượng sống của bệnh nhân và làm tiêu tốn ngân sách y tế của bất kì quốc gia nào. Tại Hoa Kì, có khoảng 26 triệu người mắc bệnh thận mạn hoặc có albumin niệu đơn độc; phần lớn là do đái tháo đường, tăng huyết áp và bệnh lí tim mạch. Ngoài ra, chi phí điều trị cho nhóm này tăng đáng kể với 5,8% ngân sách cho y tế năm 2000, lên đến 16% năm 2009. Ở Việt Nam, hiện tại chưa có thống kê một cách đầy đủ, tuy nhiên, số bệnh nhân bệnh lí thận mạn nhập viện hằng năm tăng cao, chủ yếu là bệnh thận mạn giai đoạn cuối với các biến chứng của nó. Tác giả Võ Phụng, Võ Tam và cộng sự khi nghiên cứu tại cộng đồng cho thấy tỉ lệ bệnh thận mạn trong dân là 0,92%. Ngày nay, cùng với những tiến bộ y học, bệnh nhân bệnh thận mạn được chăm sóc tốt về nhiều phương diện với nhiều phương pháp khác nhau. Tuổi thọ của bệnh nhân ngày càng nâng cao, và kéo theo nó là tỉ lệ các biến chứng như bệnh lí tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, loạn dưỡng xương do thận, đặc biệt khi mức lọc cầu thận < 60 ml/phút/1,73m 2. Loạn dưỡng xương do thận là một rối loạn chuyển hóa xương, làm biến đổi cấu trúc vi mô của xương với nhiều dạng khác nhau: từ chu chuyển xương cao (viêm xương nang xơ) đến chu chuyển xương thấp (bệnh xương bất sản, nhuyễn xương), hoặc dạng hỗn hợp. Mặc dù sinh thiết xương là tiêu chuẩn để chẩn đoán bệnh, đây là một xét nghiệm xâm nhập và kết quả của nó chỉ phản ánh vi cấu trúc tại một thời điểm nhất định. Vậy có phương pháp nào có thể cải thiện các nhược điểm của sinh thiết xương ở đối tượng bệnh nhân đặc biệt này không? Trong đề tài này, chúng tôi phối hợp định lượng hai dấu ấn sinh hóa của chu chuyển xương là hormone tuyến cận giáp và beta-crosslaps huyết thanh nhằm khảo sát chu chuyển xương nói chung và quá trình hủy xương nói riêng ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối trong điều kiện chưa thể làm sinh thiết xương. Hormone tuyến cận giáp là một hormone quan trọng trong quá trình điều chỉnh cân bằng canxi ở người bình thường và đặc biệt ở bệnh nhân bệnh thận mạn. Ở bệnh nhân bệnh thận mạn, hormone tuyến cận giáp thường được dùng để theo dõi chuyển hóa xương. Nồng độ hormone này có thể tăng, bình thường hoặc giảm kéo theo nó là những rối loạn chuyển hóa xương tương ứng. 2 Beta-crosslaps là một phân mảnh của collagen loại 1 được tạo ra trong quá trình hủy xương. Chính vì vậy, nồng độ của nó phản ảnh gián tiếp chu chuyển xương, được Hội loãng xương quốc tế (IOF) công nhận và sử dụng trên lâm sàng trong chẩn đoán, tiên lượng và theo dõi một số bệnh lí cơ xương khớp. Tuy nhiên hiện nay vẫn chưa rõ là mối liên quan giữa beta-crosslaps huyết thanh với bệnh thận mạn và với các dấu ấn chuyển hóa xương khác như thế nào? Quá trình lọc máu chu kì ở bệnh nhân thận mạn có ảnh hưởng tới nồng độ beta-crosslaps huyết thanh không? 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Đánh giá nồng độ beta- crosslaps và hormone tuyến cận giáp ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối điều trị bảo tồn và lọc máu chu kì. 2.2. Khảo sát mối tương quan giữa nồng độ beta- crosslaps, nồng độ hormone tuyến cận giáp với các yếu tố lâm sang và cận lâm sàng ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối điều trị bảo tồn và lọc máu chu kì. 3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 3.1. Ý nghĩa khoa học Bệnh thận mạn và các rối loạn chuyển hóa xương là hai bệnh lí có liên quan chặt chẽ. Beta- crosslaps và hormone tuyến cận giáp là hai dấu ấn sinh học phản ánh chu chuyển xương ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối. Nồng độ hai dấu ấn sinh hóa này biến đổi sớm, trước khi có sự thay đổi cấu trúc của xương. Do đó, xét nghiệm định lượng beta-crosslaps và hormone tuyến cận giáp huyết thanh giúp đánh giá sớm rối loạn chu chuyển xương của bệnh nhân bệnh thận mạn. 3.2. Ý nghĩa thực tiễn - Xác định nồng độ của các chất này ở bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối điều trị bảo tồn và bệnh thận mạn giai đoạn cuối đang lọc máu chu kì bằng thận nhân tạo. - Đánh giá mối tương quan của các dấu ấn sinh học này với mức lọc cầu thận, bước đầu phát hiện sớm các rối loạn chuyển hóa xương và khoáng chất ở bệnh nhân bệnh thận mạn. 4. Đóng góp của luận án Là luận án đầu tiên nghiên cứu đồng thời hai dấu ấn sinh hóa của chu chuyển xương trên bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối. Nồng độ beta-crosslaps và hormone tuyến cận giáp tăng cao có ý nghĩa thống kê trong nhóm bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối, phản ánh sự gia tăng tình trạng hủy xương trên đối tượng này. 3 Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU 1.1. TỔNG QUAN VỀ BỆNH THẬN MẠN 1.1.1. Định nghĩa Bệnh thận mạn là tình trạng tổn thương thận về cấu trúc hoặc chức năng, tồn tại trên 3 tháng, biểu hiện bởi albumin niệu, hoặc các bất thường về hình ảnh học hoặc suy giảm chức năng thận được xác định thông qua mức lọc cầu thận < 60 ml/phút/ 1,73 m2. 1.1.2. Phân độ giai đoạn bệnh thận mạn Phân độ bệnh thận mạn của Hội thận học Hoa Kì công bố năm 2012. Mức lọc cầu thận được tính theo công thức CKD – EPI 2009. 1.1.3. Điều trị bệnh thận mạn giai đoạn cuối 1.1.3.1. Điều trị bảo tồn Còn gọi là điều trị nội khoa, được áp dụng đối với các bệnh nhân bệnh thận mạn tất cả các giai đoạn: từ giai đoạn 1 đến 5, giai đoạn có can thiệp với lọc máu chu kì, hoặc lọc màng bụng, hoặc ghép thận. 1.1.3.2. Lọc máu chu kì bằng thận nhân tạo Áp dụng cho hầu hết bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối không kèm các bệnh lí tim mạch nặng, không có các rối loạn đông chảy máu, bệnh nhân suy thận kèm các rối loạn chức năng não, tăng K+ máu không đáp ứng với điều trị bảo tồn, toan máu không đáp ứng với điều trị bảo tồn, hệ số thanh thải creatinine máu < 15 ml/phút/1,73m2. 1.1.3.3. Lọc màng bụng: chỉ định trong các trường hợp: - Bệnh thận mạn kèm suy tim nặng. - Bệnh nhân trẻ tuổi khỏe mạnh, tự phục vụ được bản thân, nhất là trong độ tuổi lao động, không có các dị dạng bẩm sinh hoặc mắc phải ảnh hưởng đến khoang phúc mạc. 1.1.3.4. Ghép thận: áp dụng với tất cả bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối đã lọc máu hoặc sắp lọc máu, với điều kiện bệnh nhân tự nguyện ghép thận và không có chống chỉ định. 1.2. LOẠN DƢỠNG XƢƠNG DO THẬN 1.2.1. Định nghĩa loạn dƣỡng xƣơng do thận Loạn dưỡng xương do thận là biến đổi cấu trúc tại mô xương xuất hiện khi bị bệnh thận mạn, do thận không còn vai trò điều hòa canxi- phospho trong máu. Đây là bệnh phổ biến, chiếm tỉ lệ 90-100% bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối. 4 1.2.2. Phân loại loạn dƣỡng xƣơng do thận - Nhóm chu chuyển xương cao hoặc bình thường - Nhóm chu chuyển xương thấp - Rối loạn chu chuyển xương từ thấp đến cao 1.2.4. Chẩn đoán loạn dƣỡng xƣơng do thận 1.2.4.1. Các dấu ấn sinh học chu chuyển xương Có 2 loại dấu ấn sinh học chu chuyển xương: sản phẩm phân hủy của collagen (CTX, NTX, pyridinoline) và không collagen (PTH, phosphatase kiềm, canxi, phospho máu) 1.2.4.2. Các xét nghiệm hình ảnh học X- Quang xương, đo mật độ xương 1.2.4.3. Sinh thiết xương: tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán nhưng nó vẫn chỉ cho thấy hình ảnh tổn thương xương vào một thời điểm nhất định, không thể phản ánh quá trình kéo dài của chu chuyển xương, giá thành xét nghiệm rất cao, gây đau cho bệnh nhân và là một xét nghiệm xâm nhập nên không thể chỉ định một cách thường qui. 1.3. HORMONE TUYẾN CẬN GIÁP- CƢỜNG TUYẾN CẬN GIÁP THỨ PHÁT DO BỆNH THẬN MẠN 1.3.1. Hormone tuyến cận giáp: là phân tử gồm 84 axit amin đóng vai trò trong điều hòa chuyển hóa canxi. Nó được tiết ra bởi các tế bào trưởng thành của các tuyến cận giáp do sự giảm canxi máu và tăng phospho máu. Nồng độ PTH ở người bình thường khoảng 10-65 pg/ml. PTH hoạt động chủ yếu ở xương và thận. 1.3.2. Cƣờng tuyến cận giáp thứ phát do bệnh thận mạn Cường tuyến cận giáp thứ phát là một rối loạn thường gặp của bệnh thận mạn, là hậu quả của sự hạ canxi máu, tăng phospho máu và giảm tổng hợp vitamin D tại thận do giảm nồng độ calcitriol huyết thanh. 1.4. DẤU ẤN SINH HÓA HỦY XƢƠNG BETA-CROSSLAPS Beta- crosslaps là một phân mảnh của collagen loại 1 với cấu trúc β- isomerized C telopeptide. 1.4.1. Đối với thận bình thƣờng Màng lọc cầu thận có tính thấm chọn lọc cao. Tính thấm chọn lọc của màng phụ thuộc vào 2 yếu tố: kích thước của lỗ lọc và điện tích của thành lỗ lọc. Chất có trọng lượng phân tử < 15000 daltons có thể qua màng dễ dàng, chất có trọng lượng phân tử > 80000 daltons không đi qua được màng. Trọng lượng phân tử của beta-crosslaps là 1000-10000 daltons nên nó có thể đi qua màng đáy cầu thận dễ dàng. Hơn nữa, beta- crosslaps được bài xuất chủ yếu qua thận, nên khi chức năng thận còn 5 bảo tồn, dấu ấn này được bài xuất liên tục trong ngày. Điều này duy trì nồng độ beta-crosslaps huyết thanh ổn định ở người khỏe mạnh. Khi thận bị suy, số lượng nephron còn hoạt động giảm hơn 50%, cấu trúc của cầu thận bị biến đổi. Chức năng bài tiết nước tiểu giảm, giảm thể tích nước tiểu sẽ kéo theo nồng độ beta-crosslaps giảm bài tiết, gây tăng beta-crosslaps huyết thanh. Một yếu tố nữa gây tăng cao nồng độ beta-crosslaps huyết thanh ở nhóm bệnh thận mạn là cường cận giáp thứ phát. Sự rối loạn canxi-phospho máu, với chủ yếu hạ canxi và tăng phospho, kích thích tuyến cận giáp tăng tiết PTH kéo dài. Điều này làm mất cân bằng chu chuyển xương với tăng hủy xương, tăng các sản phẩm của quá trình hủy xương, trong đó có beta-crosslaps. Trên thế giới có nhiều nghiên cứu tìm thấy mối tương quan rất có ý nghĩa giữa nồng độ beta-crosslaps và PTH. 1.4.2. Đối với màng lọc của thận nhân tạo Ở nhóm bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối có lọc máu chu kì, nồng độ creatinine máu cũng như các chất sinh ra do quá trình thoái hóa các mô bị ảnh hưởng chủ yếu bởi quá trình lọc máu. Hiện nay, tùy thuộc tình trạng bệnh nhân và máy lọc, có nhiều kĩ thuật lọc máu khác nhau: thẩm phân máu, siêu lọc, hoặc xem kẽ thẩm phân máu và siêu lọc Đối với thẩm phân máu, các phân tử có trọng lượng phân tử < 500 Daltons sẽ đi qua tự do và các phân tử có trọng lượng > 2000 daltons thì ngược lại. Những yếu tố này, cùng với chu kì bài tiết của beta-crosslaps cao nhất vào buổi sáng và giảm dần đến trưa chiều, làm cho nồng độ beta-crosslaps huyết tương ở nhóm LMCK cao hơn so với nhóm ĐTBT khi lấy cùng thời điểm, đối tượng chọn bệnh tương đương và lấy mẫu máu trước khi lọc. Trong khi đó, kĩ thuật siêu lọc với màng lọc thấm nước cao- 20-50 lít mỗi giờ- cho phép kéo các chất có trọng lượng phân tử trung bình và cao ra khỏi cơ thể, nên nồng độ của nó sau lọc sẽ thấp hơn so với trước lọc. Nghiên cứu của Alvarez và cộng sự là một ví dụ. Alvarez sử dụng kĩ thuật siêu lọc với màng lọc cellulose triacetate, kết quả cho thấy sau khi lọc máu có sự giảm nồng độ beta- crosslaps khoảng 30% so với trước lọc máu. Nghiên cứu cũng phát hiện trọng lượng phân tử của beta- crosslaps nằm trong khoảng 1000-10000 daltons. 6 Chƣơng 2 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU Nghiên cứu của chúng tôi tiến hành từ tháng 01/2009 đến tháng 06/2014. Chúng tôi tiến hành khảo sát 186 người được chia làm 3 nhóm: nhóm bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối đang điều trị bảo tồn (61 bệnh nhân), nhóm bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối lọc máu chu kì (66 bệnh nhân) và nhóm chứng (59 người). 2.1.1.1. Phương pháp chọn mẫu Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu thuận tiện. Nghiên cứu được thực hiện trên các bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối với mức lọc cầu thận < 15 ml/phút/1,73m 2 đang điều trị 2.1.1.2. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối điều trị bảo tồn - Bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối với mức lọc cầu thận < 15 ml/phút/1,73 m 2 . - Nguyên nhân bệnh thận mạn: viêm cầu thận mạn và viêm thận bể thận mạn - Chưa được điều trị bằng các phương pháp thay thế thận suy: lọc máu chu kì, hoặc lọc màng bụng, hoặc ghép thận. - Không sử dụng bất kì chế phẩm thuốc có ảnh hưởng đến chu chuyển xương: canxi, vitamin D, các thuốc điều trị loãng xương (bisphosphonate, raloxifene) corticoid, insulin ít nhất trong vòng 1 tháng trước khi chọn bệnh làm xét nghiệm. - Tiền sử không có các bệnh lí ảnh hưởng chu chuyển xương như bệnh lí xương khớp, bệnh lí gan mật, cường tuyến cận giáp, bệnh lí ống tiêu hóa, bất động kéo dài, bệnh hệ thống, thiếu máu không do bệnh thận hoặc các bệnh máu khác. - Tuổi trưởng thành ≥ 18 tuổi - Đồng ý tham gia nghiên cứu. 2.1.1.3. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối lọc máu chu kì - Bệnh nhân bệnh thận mạn giai đoạn cuối với mức lọc cầu thận < 15 ml/phút/1,73 m 2 . - Nguyên nhân bệnh thận mạn: viêm cầu thận mạn và viêm thận bể thận mạn - Không sử dụng bất kì chế phẩm thuốc có ảnh hưởng đến chu 7 chuyển xương: canxi, vitamin D, các thuốc điều trị loãng xương (bisphosphonate, raloxifene) corticoid, insulin ít nhất trong vòng 1 tháng trước khi chọn bệnh làm xét nghiệm. - Tiền sử không có các bệnh lí ảnh hưởng chu chuyển xương như bệnh lí xương khớp, bệnh lí gan mật, cường tuyến cận giáp, bệnh lí ống tiêu hóa, bất động kéo dài, bệnh hệ thống, thiếu máu không do bệnh thận hoặc các bệnh máu khác. - Điều trị thay thế thận suy bằng lọc máu chu kì từ 6 tháng trở lên. - Chưa từng ghép thận. - Tuổi trưởng thành ≥ 18 tuổi - Đồng ý tham gia nghiên cứu. 2.1.1.4. Tiêu chuẩn chọn nhóm chứng - Là những người khỏe mạnh đến kiểm tra sức khỏe tại khoa Khám bệnh. - Không có tiền sử mắc các bệnh thận, bệnh lí cơ xương khớp, bệnh gan mật, bệnh lí tuyến cận giáp và các bệnh nội tiết- chuyển hóa khác. - Không hút thuốc lá, không nghiện bia rượu - Không sử dụng bất kì chế phẩm thuốc có ảnh hưởng đến chu chuyển xương: canxi, phospho, vitamin D, các thuốc điều trị loãng xương (bisphosphonate, raloxifene) ít nhất trong vòng 1 tháng làm xét nghiệm. - Đồng ý tham gia nghiên cứu. 2.1.1.5. Tiêu chuẩn loại trừ đối tượng - Bệnh nhân suy thận cấp - Bệnh nhân có các bệnh lí gan mật, bệnh cơ xương khớp, bệnh nội tiết- chuyển hóa. - Bệnh nhân sử dụng các chế phẩm ảnh hưởng đến chu chuyển xương trong vòng 1 tháng trở lại đây. - Bệnh nhân bệnh th ... eight of beta- crosslaps range 1000-10000 Daltons. In contrast to the alkaline phosphatase, its molecular weight was about 85000-170000 Daltons. So it will not be filted through the membrane and after filtration its levels will be risen about 16%. The process of dialysis affect concentrations of markers of bone turnover in patients with end-stage chronic kidney disease: molecular weight <500 Daltons are filted freely, molecular weight> 2000 Daltons cannot pass through the membrane. Furthermore, the filtering process alters the extracellular fluid volume, changes the volume of the veins. In our study, patients with chronic kidney disease are maily treated by diffuse method. Thus, the concentration of serum beta-crosslaps in hemodialysis group is higher than one in medical treatment group is entirely corrected. 19 4.2. CORRELATIONS BETWEEN THE CONCENTRATION OF SERUM BETA-CROSSLAPS, CONCENTRATION OF PARATHYROID HORMONE WITH SOME FACTORS IN PATIENTS WITH END-STAGE CHRONIC KIDNEY DISEASE 4.2.1. The correlation between the concentration of serum beta- crosslaps and parathyroid hormone in end-stage chronic kidney disease patients Concentration of serum Β-CTx is positive correlated to PTH concentrations in medical treatment group (r = 0.315 and p = 0.01). This correlation is statiscally significant either analysis the result of hemodialysis group or the result of two CKD groups (r = 0.633 and p <0.005). Our results are similar with many researchers on over the world and in Viet nam. The results of Alvarez and his colleagues showed that PTH level is correlated with serum β-CTx concentrations (r = 0.426). Research by Okuno et al: serum β-CTx concentrations have a positive correlation with PTH concentrations (r = 0.6 and p <0.01) and with total bone alkaline phosphatase concentration (r = 0.66 and p <0.01). Inaba et al: PTH concentrations are correlated with serum β-CTx concentrations (r = 0.561 and p <0.001) and with bone ALP (r = 0.414 and p <0.001). In medical treatment group, the correlation between PTH and serum beta-crosslaps is statistically significant but weak; in hemodialysis group, this correlation is significant statistically and strong. To explain to this result, we would note levels of PTH: the rate of patients who have PTH level increase was 26.23% in medical treatment group and 42.42% in hemodialysis group. This is consistent with theories of renal osteodystrophy. According to the type of this disease, PTH concentrations may be increased, normal or decreased. With the concentration of serum beta-crosslaps, nowadays, we have not had yet a consensus on the normal value of the concentration of serum beta-crosslaps for human; because of depending on gender, age and manufacturers. This is also similar with CKD patients. We consider the change of serum beta-crosslaps concentrations by comparing the average concentration of serum beta- crosslaps of patient and control group. The average concentration of serum beta-crosslaps in hemodialysis is the highest and is higher than one in control group. Also, when considering the changes in the levels of serum beta-crosslaps through subclass concentrations of PTH: serum beta-crosslaps concentration decreases as the concentration of PTH from 150-300pg / ml, increases as concentrations of PTH 100-150 pg/ml and > 300 pg/ml. PTH is the biochemical markers reflecting the bone turnover, while serum beta- crosslaps only reflects the bone resorption. Thus, even if the 20 concentration of PTH decreases, serum beta-crosslaps still increases. Therefore, in medical treatment group, the correlation between these two markers is statistically significant but weak. In hemodialysis group, the concentration of these markers also increase due to the dialysis technique and the hemodialysis duration. Prolonged increase in blood urea make the calcium-phosphorus balance ineffective, lead to prolonged increase PTH levels despite of serum calcium levels normal or increased. We can only diagnose the change of bone turnover by bone biopsy. However, this is an intervention procedure, only carried out on a number of patients, have some complications, and only reflects the bone structure in a point time. Meanwhile, using a combination of bone turnover markers, will reflect overall bone turnover process. This method is easy to implement, no contraindications, no complications and can do many times, reflect bone turnover in a stage. It is also our targets to do this subject: simulteous studying biochemical markers such as PTH, serum β-CTx and ALP to track in bone turnover in patients with chronic kidney disease. 4.2.2. The correlation between the concentration of parathyroid hormone, serum beta-crosslaps with other factors in end-stage chronic kidney disease For a comprehensive view, we have analysed the multivariate regression model. In this analysis, beta-crosslaps and PTH were dependent variables. 4.2.2.1. The correlation between parathyroid hormone concentrations and other factors in end-stage chronic kidney disease patients - In medical treatment group: Sex, level of serum phosphorus, serum adjusted calcium levels and Ca x P product are independent factors predicting an increase of PTH concentrations (p <0.05). Multivariate regression showed that PTH concentrations is positive correlated with Ca x P product (t = 2.55) and is negative correlated with gender (t = -2.31), is negative correlated with concentrations of serum phosphorus (t = -2.22) and is negative correlated with adjusted serum calcium levels (t = -2.04). This means: if Ca x P product is 1 and the other factors remain unchanged, the concentration of PTH will increase by 2.55 times. - In hemodialysis group: Age and total ALP concentration are independent factors predicting the increase of PTH concentrations (p <0.05). Multivariate regression showed that PTH concentrations is negative correlated with age (t = -2.58) and is positive correlated with concentration of total ALP (t = 2.03). If age is 1 and the concentration of total ALP is not changed, PTH concentration will be fallen 2.58 times. 21 - Group in chronic kidney disease patients (medical treatment and hemodialysis): Gender, level of total ALP and GFR are independent factors predicting the increase of PTH concentrations. The most significant variables are gender and concentration of total ALP (p <0.001). Multivariate regression showed that PTH concentration is positive correlated with concentration of total ALP (t = 3.29) and is negative correlated with gender (t = -3.46) and GFR (t = - 2.32). If concentration of total ALP is 1 and the other factors remain unchanged, the concentration of PTH will be increased by 3.29 times. Ghosh and colleagues had analysed in two groups of medical treatment and hemodialysis by multivariate regression, PTH concentration was a dependent variable and some independent variables such as age, disease duration, adjusted serum calcium, serum phosphorus, total ALP levels, serum creatinine levels and GFR. No correlation was found in medical treatment group. In hemodialysis group, adjusted serum calcium is correlated significantly and negative with PTH concentrations (p <0.05). In hemodialysis group, The author Inaba had found that only serum calcium levels had a significant negative correlation with PTH concentrations (p <0.05). 4.2.2.2. The correlation between the concentration of serum beta- crosslaps with other factors in patients with end-stage chronic kidney disease According to the regression equation, we have some remarks: - Medical treatment group: serum phosphorus level, adjusted serum calcium levels, Ca x P product are the independent factors predicting the increase of serum β-CTx concentrations (p <0.05). Multivariate regression showed concentrations of serum beta-crosslaps is positive correlated with serum Ca x P product (t = 2.58) and is negative correlated with concentrations of serum phosphorus (t = -2.78) and adjusted level of serum calcium (t = - 2.67). This means that if Ca x P product is 1 and the other factors remain unchanged, the concentration of serum beta-crosslaps will be increased 2.58 times. - Hemodialysis group: Age, total ALP concnetrations and GFR are independent factors predicting the increase of serum β-CTx concentrations; the age is the most significant variable (p <0.001). Multivariate regression showed that concentrations of serum beta- crosslaps is positive correlated with total ALP level (t = 3.19); is negative correlated with age (t = - 4.61) and GFR (t = - 2.75). This means that if level of total ALP is 1 and the other factors remain unchanged, the concentration of serum beta-crosslaps will be increased 3.19 times. 22 - Group in chronic kidney disease patients (medical treatment and hemodialysis): Age, total ALP concnetration, serum phosphorus and Ca x P product are independent factors predicting an increase of serum β-CTx concentration. A multivariate regression showed that concentration of serum beta-crosslaps is positive correlated with total ALP concentration (t = 3.94) and Ca x P product (t = 2.16); is negative correlated with age (t = - 4.09) and the concentration of serum phosphorus (t = - 2.01). This means that if the age is 1 and the other factors remain unchanged, the concentration of serum beta-crosslaps wil be decreased 4.09 times. The models which predict an increase in the concentration of serum β-CTx have the same relatively at independent factors in each analyzed group: medical treatment, hemodialysis or CKD group. Specifically, the medical treatment group, serum phosphorus concentration, adjusted serum calcium level, Ca x P product are independent significantly factors. In hemodialysis group, total ALP level and GFR are independent significantly factors. In CKD group (medical treatment and hemodialysis), level of total ALP is also an independent significantly factor. These results suggest two problems. Firstly, we can be used independent variables such as levels of serum calcium, serum phosphorus levels, age, gender ... to predict the increase of serum β-CTx and PTH. Secondly, assaying total ALP level and other conventional tests should be performed routinely in patients with chronic renal failure to assess the calcium-phosphorus disorders, especially hemodialysis patients . CONCLUSION By studying the concentration of serum beta-crosslaps and parathyroid hormone in 127 patients with end-stage chronic kidney disease treated conservatively and dialysis cycle, we have obtained some conclusions: 1. The concentration of serum beta-crosslaps and serum parathyroid hormone in patients with end-stage chronic kidney disease - The average concentration of serum beta-crosslaps was 2.59 ± 1.58 ng / ml in hemodialysis group, higher than one in medical treatment group, 2.010 ± 0.919 ng / ml; and was higher than one in control group, 0.483 ± 0.259 ng / ml, the difference was statistically significant. - Parathyroid hormone concentrations was 324.64 ± 287.23 pg / ml in hemodialysis group, higher than one in medical treatment group, 23 228.05 ± 172.55 pg / ml; and was higher than the control group, 23.09 ± 9.58 pg / ml, the difference was statistically significant. - Concentration of parathyroid hormone is ≥ 100 pg ml primarily in medical treatment group (81.97%) and hemodialysis group (74.24%). - 32.79% in medical treatment group and 19.7% in hemodialysis group had parathyroid hormone levels from 150-300 pg/ml; 26.23%in medical treatment group and 42.42% in hemodialysis group had parathyroid hormone levels > 300 pg/ml. 2. The relationship between the concentration of parathyroid hormone, serum beta-crosslaps with a number of clinical and subclinical factors in end-stage CKD patients - The concentration of parathyroid hormone had a positive correlation with the concentration of serum beta-crosslaps and total alkaline phosphatase level in the medical treatment group, hemodialysis group and a whole chronic kidney disease group. - The concentration of parathyroid hormone had a positive correlation with serum phosphorus levels in hemodialysis group and a whole chronic kidney disease group. - The concentration of serum beta-crosslaps had a positive correlation with the level of total alkaline phosphatase in hemodialysis group and a whole chronic kidney disease group. - Adjusted serum calcium level had a negative correlation with concentration of serum phosphorus in medical treatment and hemodialysis group. - In medical treatment group: Parathyroid hormone levels = 3.14 -2.31 x gender - 2.22 x serum P level - 2.04 x serum calcium level + 2.55 x Ca x P product Concentration of serum beta-crosslaps = 2 - 2.78 x concentration of serum phosphorus – 2.67 x serum calcium level x 2.58 + Ca x P product - In hemodialysis group: Parathyroid hormone levels = 1.11 - 2.58 x Age + 2.03 x total alkaline phosphatase level Concentration of serum beta-crosslaps = 2.22 -0.461 x age + 3.19 x total alkaline phosphatase level - 2.75 x GFR - A whole chronic kidney disease group: Parathyroid hormone levels = 1.47 - 3.46 x gender + 3.29 x total alkaline phosphatase level - 2.32 x GFR Concentration of serum beta-crosslaps = 2.65 - 4.09 x Age + 3.94 x level of total alkaline phosphatase – 2.01 x serum phosphorus levels + 2.16 x x Ca x P product 24 RECOMMENDATIONS Through the results of this study, we propose some recommendations as follow: 1. Need to expand the sample size to study PTH levels and serum beta-crosslaps in patients with stage 5 chronic kidney disease on many other subjects: conservative treatment, hemodialysis, peritoneal dialysis and renal transplantation. Then, we would have a more comprehensive review of PTH levels and serum beta-crosslaps in CKD group. 2. Research concentrations of PTH and serum beta-crosslaps CKD before end-stage, to be able to find earlier the change of marker concentrations, disorders of bone turnover; as well as earlier treatment. 25 LIST TOPICS OF SCIENTIFIC PUBLICATION 1. Nguyen Hoang Thanh Van and Vo Tam (2010), “Studying the correlation between bone mass density and concentration of total alkaline phosphatase in end-stage chronic kidney disease patents with medical treatment”, Vietnam Association of Internal Medicine, ISSN 1859-1884, pp. 146-149. 2. Nguyen Hoang Thanh Van , Vo Tam and Pham Nhu The (2013), “Studying concentraion of serum beta-crosslaps in end-stage chronic kidney disease”, Journal of medicine and pharmacy, Hue university of medicine and pharmacy, ISSN 1859-3836, pp. 62-67.
File đính kèm:
- tom_tat_luan_an_nghien_cuu_nong_do_beta_crosslaps_hormone_tu.pdf