Tóm tắt Luận án Tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh alpha và beta thalassemia ở trẻ em dân tộc Ê đê và M' nông tỉnh Đắk lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
ĐẠI HỌC Y DƢỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
TRẦN THỊ THUÝ MINH 
TỶ LỆ MẮC VÀ KIỂU HÌNH GEN 
BỆNH ALPHA VÀ BETA THALASSEMIA 
Ở TRẺ EM DÂN TỘC Ê ĐÊ VÀ M’NÔNG 
TỈNH ĐẮK LẮK 
Chuyên ngành: Nhi khoa 
Mã số: 62720135 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC 
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. BÙI QUỐC THẮNG 
2. PGS.TS. ĐỖ VĂN DŨNG 
TP. Hồ Chí Minh - Năm 2015 
i 
LỜI CAM ĐOAN 
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết 
quả và số liệu trong luận án là trung thực, không sao chép và chưa từng được 
ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. 
Nghiên cứu sinh 
ii 
MỤC LỤC 
Trang 
Lời cam đoan ...................................................................................................... i 
Mục lục .............................................................................................................. ii 
Danh mục các chữ viết tắt ................................................................................. v 
Danh mục các bảng ......................................................................................... vii 
Danh mục các biểu đồ, sơ đồ ............................................................................ x 
Danh mục các hình ........................................................................................... xi 
ĐẶT VẤN ĐỀ .............................................................................................. 153 
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 4 
Chƣơng 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................. 5 
1.1. Hemoglobin và phân loại hemoglobin ....................................................... 5 
1.2. Bệnh thalassemia ........................................................................................ 7 
1.3. Gen globin ............................................................................................ 11 
1.3.1. Cấu trúc gen globin............................................................................ 12 
1.3.2. Phân bố đột biến gen globin .............................................................. 16 
1.3.3. Rối loạn do kết hợp với bệnh di truyền khác ........................................ 19 
1.3.4. Tỷ lệ mang gen bệnh thalassemia ...................................................... 20 
1.4. Gen  globin ............................................................................................. 20 
1.4.1. Cấu trúc gen  globin ............................................................................ 20 
1.4.2. Một vài cơ chế đột biến trong tổng hợp chuỗi  globin ....................... 22 
1.4.3. Một số đột biến thường gặp .................................................................. 23 
1.4.4. Tỷ lệ mang gen bệnh  thalassemia trên thế giới ................................. 26 
1.5. Người Êđê và M’nông .............................................................................. 31 
iii 
Chƣơng 2 ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............. 32 
2.1. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................. 32 
2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 32 
2.3. Cách chọn mẫu ......................................................................................... 33 
2.5. Tiêu chuẩn loại trừ ................................................................................... 37 
2.6. Thời gian nghiên cứu ............................................................................... 37 
2.7. Các bước thực hiện................................................................................... 37 
2.8. Vận chuyển và bảo quản mẫu: ................................................................. 40 
2.9. Định nghĩa các biến số: ............................................................................ 40 
2.10. Công cụ thu thập số liệu ......................................................................... 43 
2.11. Xử lý số liệu: bằng phương pháp thống kê y học. ................................. 51 
2.12. Vấn đề y đức trong nghiên cứu: ............................................................. 52 
Chƣơng 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 53 
3.1. Tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh thalassemia ...................................... 53 
3.1.1. Đặc điểm dân số nghiên cứu ................................................................. 53 
3.1.2. Tỷ lệ mang gen thalassemia .............................................................. 54 
3.1.3. Các kiểu hình gen bệnh thalassemia .................................................. 56 
3.1.4. Biểu hiện huyết học ............................................................................... 61 
3.2. Tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh  thalassemia ...................................... 68 
3.2.1. Đặc điểm dân số nghiên cứu ................................................................. 68 
3.2.2. Tỷ lệ tăng HbA2 hoặc/và HbF .............................................................. 69 
3.2.3. Tỷ lệ mắc Hb E ..................................................................................... 71 
3.2.4. Tỷ lệ mang gen bệnh  thalassemia ...................................................... 73 
3.2.6. Biểu hiện huyết học ............................................................................... 75 
iv 
Chƣơng 4 BÀN LUẬN ................................................................................. 80 
4.1. Tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh thalassemia ...................................... 80 
4.1.1. Tỷ lệ mang gen bệnh: ............................................................................ 80 
4.1.2. Tỷ lệ mang gen bệnh thalassemia: .................................................... 81 
4.1.3. Tỷ lệ các kiểu gen ................................................................................. 85 
4.1.4. Biểu hiện huyết học ............................................................................... 89 
4.1.5. Trung bình các thành phần Hb .............................................................. 93 
4.2. Tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh  thalassemia: ..................................... 93 
4.2.1. Tỷ lệ mang gen bệnh  thalassemia ...................................................... 94 
4.2.2. Tỷ lệ mắc bệnh HbE .............................................................................. 99 
4.2.3. Các đột biến β thalassemia thường gặp ở trẻ Êđê và M’nông ............ 102 
4.2.4. Biểu hiện huyết học ............................................................................. 104 
KẾT LUẬN .................................................................................................. 108 
KIẾN NGHỊ ................................................................................................. 110 
HƢỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO ..................................................... 111 
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC 
Phụ lục 1: Một vài hình ảnh sinh học phân tử trong nghiên cứu 
Phụ lục 2: Danh sách các xã được chọn nghiên cứu 
Phụ lục 3: Mẫu phiếu điều tra 
Phụ lục 4: Danh sách bệnh nhân nghiên cứu 
Phụ lục 5: Bản đồ các xã được chọn nghiên cứu 
v 
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 
TIẾNG VIỆT 
BC : bạch cầu 
HC : hồng cầu 
TC : tiểu cầu 
TIẾNG ANH 
ARMS : Amplification Refractory Mutation System 
 Khuếch đại có tính chất trơ 
ATRX : Alpha-thalassemia X-linked intellectual disability 
 Hội chứng khuyết tật trí tuệ liên kết với nhiễm sắc thể giới tính 
C : Cytosine 
cd : codon 
DNA : Deoxyribonucleic acid 
FISH : Fluorescent in situ hybridization 
G : Guanin 
Hb : hemoglobin 
IVSs : Intervening sequences 
MCH : Mean corpuscular hemoglobin 
 Hemoglobin trung bình trong một hồng cầu 
MCHC : Mean corpuscular hemoglobin concentration 
 Nồng độ hemoglobin trung bình hồng cầu 
MCV : Mean corpuscular volume 
 Thể tích trung bình hồng cầu 
vi 
MLPA : Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification 
 K thuật khuếch đại nhiều đoạn dò phụ thuộc sự kết nối 
PPS : Probability proportionat to size cluser Sampling 
 Phương pháp chọn mẫu xác suất tỷ lệ theo cỡ dân số 
PCR : Polymerase Chain Reaction 
 Phản ứng chuỗi trùng hợp 
RNA : Ribonucleic acid 
T : Thymine 
U : Uraxin 
vii 
DANH MỤC CÁC BẢNG 
Trang 
Bảng 1.1. Cấu trúc hemoglobin và thời kỳ xuất hiện hemoglobin sinh lý ....... 6 
Bảng 1.2. Tương xứng giữa kiểu hình và thành phần Hb Bart’s lúc sinh ........ 8 
Bảng 1.3. Kiểu hình, kiểu gen bệnh  thalassemia ........................................... 9 
Bảng 1.4. Đột biến thalassemia ở các nhóm chủng tộc ............................... 17 
Bảng 1.5. Đột biến phổ biến bệnh  thalassemia ............................................ 24 
Bảng 1.6. Đột biến gen  thalassemia ở các dân tộc trên thế giới .................. 25 
Bảng 1.7. Dịch tễ học toàn cầu của bệnh  thalassemia ................................. 26 
Bảng 1.8. Tỷ lệ mang gen bệnh ở các quốc gia Châu Á ................................. 27 
Bảng 1.9. Tình hình mắc  thalassemia tại Việt Nam .................................... 28 
Bảng 1.10. Tỷ lệ của các đột biến  thalassemia ở Việt Nam và các nước 
trong khu vực .................................................................................. 29 
Bảng 1.11. Tỷ lệ mắc bệnh HbE ..................................................................... 29 
Bảng 3.12. Tuổi thai ........................................................................................ 53 
Bảng 3.13. Cân nặng lúc sinh ......................................................................... 54 
Bảng 3.14. Tỷ lệ máu cuống rốn có Hb Bart’s ............................................... 54 
Bảng 3.15. Tỷ lệ mang gen bệnh thalassemia ............................................. 55 
Bảng 3.16. Tỷ lệ các đột biến gen bệnh thalassemia ở cả hai dân tộc ........ 56 
Bảng 3.17. Tỷ lệ các kiểu gen bệnh thalassemia ở cả hai dân tộc .............. 57 
Bảng 3.18. Tỷ lệ bệnh HbE theo các đột biến thalassemia ở hai dân tộc ... 58 
Bảng 3.19. Tỷ lệ bệnh HbE theo các đột biến thalassemia dân tộc Êđê ..... 59 
Bảng 3.20. Tỷ lệ bệnh HbE theo các đột biến thalassemia ở dân tộc 
M’nông ............................................................................................ 60 
viii 
Bảng 3.21. Trung bình các chỉ số huyết học theo kiểu gen bệnh thalassemia 
ở cả hai dân tộc ............................................................................... 61 
Bảng 3.22. Trung bình các chỉ số huyết học theo kiểu gen bệnh thalassemia 
ở dân tộc Êđê ................................................................................... 62 
Bảng 3.23. Trung bình các chỉ số huyết học theo kiểu gen bệnh thalassemia 
ở dân tộc M’nông ............................................................................ 64 
Bảng 3.24. Trung bình các thành phần Hb theo kiểu hình gen bệnh 
thalassemia ở cả hai dân tộc ............................................................ 65 
Bảng 3.25. Trung bình các thành phần Hb theo kiểu gen bệnh thalassemia ở 
dân tộc Êđê ...................................................................................... 66 
Bảng 3.26. Trung bình các thành phần Hb theo kiểu hình gen bệnh 
thalassemia ở dân tộc M’nông. ....................................................... 67 
Bảng 3.27. Tuổi ............................................................................................... 68 
Bảng 3.28. Giới tính ........................................................................................ 69 
Bảng 3.29. Tỷ lệ tăng HbF hoặc/và HbA2 ở cả hai dân tộc ............................ 69 
Bảng 3.30. Tỷ lệ tăng HbA2 hoặc/và HbF ở dân tộc Êđê ............................... 70 
Bảng 3.31. Tỷ lệ tăng HbA2 hoặc/và HbF ở dân tộc M’nông ......................... 71 
Bảng 3.32. Tỷ lệ mắc HbE ở cả hai dân tộc .................................................... 71 
Bảng 3.33. Tỷ lệ mắc HbE ở dân tộc Êđê theo giới........................................ 72 
Bảng 3.34. Tỷ lệ mắc HbE ở dân tộc M’nông theo giới ................................. 73 
Bảng 3.35. Tỷ lệ mang gen bệnh  thalassemia ............................................. 73 
Bảng 3.36. Các đột biến gây  thalassemia .................................................... 74 
Bảng 3.37. Trung bình các chỉ số huyết học theo kiểu gen  thalassemia 
ở cả hai dân tộc ............................................................................... 75 
Bảng 3.38. Trung bình các chỉ số huyết học theo kiểu gen  thalassemia 
ở dân tộc Êđê. .................................................................................. 76 
ix 
Bảng 3.39. Trung bình các chỉ số huyết học theo kiểu gen  thalassemia 
ở dân tộc M’nông ............................................................................ 77 
Bảng 3.40. Trung bình các thành phần Hb theo kiểu gen  thalassemia 
ở cả hai dân tộc ............................................................................... 78 
Bảng 3.41. Trung bình các thành phần Hb theo kiểu gen  thalassemia 
ở dân tộc Êđê ................................................................................... 79 
Bảng 3.42. Trung bình các thành phần Hb theo kiểu gen  thalassemia 
ở dân tộc M’nông ............................................................................ 79 
Bảng 4.43. Tỷ lệ mang gen bệnh ở các dân tộc trên thế giới .......................... 81 
Bảng 4.44. Tỷ lệ các kiểu đột biến bệnh thalassemia tại một số quốc gia .. 83 
Bảng 4.45. Tỷ lệ các kiểu gen bệnh ................................................................ 85 
Bảng 4.46. Tỷ lệ mắc bệnh  thalassemia các dân tộc Việt Nam ................... 94 
Bảng 4.47. Tỷ lệ mang gen  thalassemia ở các vùng trên thế giới ............... 98 
Bảng 4.48. Tỷ lệ mắc bệnh HbE ở Việt Nam ............................................... 100 
x 
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ 
Trang 
Biểu đồ 3.1. So sánh tỷ lệ mang gen bệnh thalassemia ở hai dân tộc ......... 55 
Biểu đồ 3.2. Tỷ lệ tăng HbF>3,5% hoặc/và HbA2>3,5% ở hai dân tộc 
theo giới .......................................................................................... 70 
Biểu đồ 3.3. So sánh tỷ lệ mắc HbE ở cả hai dân tộc ..................................... 72 
Biểu đồ 4.4. So sánh tỷ lệ mắc bệnh  thalassemia ở các dân tộc Việt Nam 153 
Sơ đồ 2.1: Các bước thực hiện nghiên cứu tỷ lệ thalassemia ...................... 38 
Sơ đồ 2.2: các bước thực hiện nghiên cứu xác định tỷ lệ mang gen 
 thalassemia ................................................................................... 39 
Sơ đồ 2.3: Các bước tiến hành khảo sát gen thalassemia ............................ 50 
Sơ đồ 2.4: Các bước tiến hành khảo sát gen  thalassemia ............................ 51 
xi 
DANH MỤC CÁC HÌNH 
 ... 93 Xã: Ea Wy - 0 0 0 
24196 Xã: C Mốt - 0 0 0 
24199 Xã: Ea Hiao 524 0 23 0 
24202 Xã: Ea Khăl 413 0 18 0 
24205 Xã: Đliê Yang 1,520 0 5 66 0 5 
24208 Xã: Ea Nam 981 3 43 0 
24194 Xã: C Amung 2 1 0 0 
24207 Xã: EA Tir 217 0 9 0 
646 Huyện: Ea Súp - 0 0 
24211 Thị trấn: Ea Súp 33 8 1 0 
24232 Xã: C M'lan - 0 0 0 
24220 Xã: Ya Tờ Mốt 0 0 0 0 
24221 Ia R Vê 8 0 0 0 
24229 Xã: Ea Bung - 0 0 0 
24223 Xã: Ea Lê - 0 0 0 
24226 Xã: C KBang 0 0 0 0 
24217 Xã: Ea Rốk 97 0 4 0 
24215 Ia J Lơi - 0 0 0 
24214 Xã: Ia Lốp 1 0 0 0 
648 Huyện: C M'gar - 0 0 
24256 Thị trấn: Ea Pốk 3,051 0 6 132 0 6 
24259 Thị trấn: Quảng Phú 5 0 0 0 
24265 Xã: Ea Kiết 421 1 18 0 
24271 Xã: C Dliê M'nông 1,384 1 60 0 
24268 Xã: Ea Tar 1,446 0 7 63 0 7 
24283 Xã: Ea M'Dróh 887 0 38 0 
24274 Xã: Ea H'đing 1,637 0 8 71 0 8 
24280 Xã: Ea KPam 256 0 11 0 
Mã 
Huyện/quận/thị xã/ 
thành phố thuộc tỉnh 
Đắk Lắk 
Nghiên cứu  thalassemia Nghiên cứu thalassemia 
Trẻ em 
dƣới 15 tuổi 
Xã đƣợc chọn 
Trẻ em 
mới sinh 
Xã 
đƣợc chọn 
 TỔNG SỐ Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông 
24277 Xã: Ea Tul 3,505 0 9 152 0 9 
24289 Xã: C M'gar 1,737 0 75 0 
24262 Xã: Quảng Tiến 0 0 0 0 
24292 Xã: Ea D'rơng 3,193 0 10 138 0 10 
24295 Xã: Ea M'nang - 0 0 0 
24298 Xã: C Suê 1,688 1 73 0 
24201 Xã: Cuôr Đăng 2,963 3 11 128 0 11 
24286 Xã: Quảng Hiệp 2 0 0 0 
24264 Xã: Ea Kuếh 1,059 0 46 0 
651 Huyện: Ea Kar - 0 0 
24373 Thị trấn: Ea Kar 1,326 0 12 57 0 12 
24376 Thị trấn: Ea Knốp 2 0 0 0 
24379 Xã: Ea Sô 202 0 9 0 
24382 Xã: Xuân Phú 198 0 9 0 
24385 Xã: C Huê 21 0 1 0 
24388 Xã: Ea Týh 1,405 1 61 0 
24391 Xã: Ea Đar 136 0 6 0 
24394 Xã: Ea Kmút 854 0 13 37 0 13 
24397 Xã: C Ni 270 0 12 0 
24400 Xã: Ea Păl 734 0 32 0 
24403 Xã: Ea Ô 2 0 0 0 
24406 Xã: C Bông - 0 0 0 
24409 Xã: C Yang 402 0 17 0 
24380 Xã: Ea Xa - 0 0 0 
24404 Xã: C EaLang 392 0 17 0 
24401 Xã: C Prông 60 0 3 0 
656 Huyện: Lăk - 0 
24580 Thị trấn: Liên Sơn 17 592 1 1 27 1 
24583 Xã: Yang Tao 26 2869 
2.3.4.
5.6 
1 129 
2.3.4.
5.6 
24586 Xã: Bông Krang 8 2161 7,8,9, 0 97 7,8,9,
Mã 
Huyện/quận/thị xã/ 
thành phố thuộc tỉnh 
Đắk Lắk 
Nghiên cứu  thalassemia Nghiên cứu thalassemia 
Trẻ em 
dƣới 15 tuổi 
Xã đƣợc chọn 
Trẻ em 
mới sinh 
Xã 
đƣợc chọn 
 TỔNG SỐ Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông 
10 10 
24589 Xã: Đắk Liêng 4 1708 
11,12,
13 
0 77 
11,12,
13 
24592 Xã: Buôn Triết 335 146 14 14 7 14 
24595 Xã: Buôn Tría 152 4 7 0 
24598 Xã: Đắk Phơi 6 1702 15,16 0 77 15,16 
24601 Xã: Đắk Nuê 210 907 17 9 41 17 
24604 Xã: Krông Nô 7 1874 
18,19,
21 
0 84 
18,19,
21 
24607 Xã: Nam Ka 2 395 22 0 18 22 
24610 Xã: Ea R'Bin - 149 23 0 7 23 
655 Huyện: Krông Ana - 0 19 
24538 Thị trấn: Buôn Trấp 1,071 2 14 46 0 14 
24577 Xã: Quảng Điền - 0 0 0 
24571 Xã: Đur Kmăl 939 3 41 0 
24574 Xã: Bình Hòa 2 0 0 0 
24568 Xã: Băng A Drênh 371 2 16 0 
24565 Xã: Ea Bông 1,989 2 86 0 
24559 Xã: Ea Na 1,096 2 15 47 0 15 
24556 Xã: Dray Sáp 699 415 24 30 19 24 
657 Huyện C Kuin - 0 0 
24547 Xã: Ea Tiêu 3,074 1 16 133 0 16 
24544 Xã: Ea Ktur 2,088 0 90 0 
24561 D Ray BHăng 1,218 1 17 53 0 17 
24550 Xã: Ea Bhốk 2,596 3 112 0 
24553 Xã: Ea Hu 1 0 0 0 
24541 Xã: C Ê Wi 173 0 7 0 
24540 Xã: Ea Ning 430 0 18 19 0 18 
24562 Xã: Hòa Hiệp 719 5 31 0 
650 H: Krông Năng - 0 0 
24343 TT: Krông Năng 911 1 39 0 
Mã 
Huyện/quận/thị xã/ 
thành phố thuộc tỉnh 
Đắk Lắk 
Nghiên cứu  thalassemia Nghiên cứu thalassemia 
Trẻ em 
dƣới 15 tuổi 
Xã đƣợc chọn 
Trẻ em 
mới sinh 
Xã 
đƣợc chọn 
 TỔNG SỐ Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông 
24364 Xã: Phú Xuân 2 0 0 0 
24352 Xã: Ea Tam 114 0 5 0 
24349 Xã: Ea Tóh 166 0 7 0 
24361 Xã: Ea Hồ 2,809 0 19 121 0 19 
24355 Xã: Phú Lộc 1 0 0 0 
24358 Xã: Tam Giang - 0 0 0 
24347 Xã: Đliê Ya 1,327 0 57 0 
24370 Xã: Ea Tân 3 0 0 0 
24367 Xã: C Klông 151 0 7 0 
24360 Xã: Ea Dáh 2 0 0 0 
24359 Xã: Ea Puk 0 0 0 0 
649 Huyện: Krông Búk - 0 0 
24304 Thị trấn: Buôn Hồ 96 0 4 0 
24307 Xã: C Né 2,694 0 20 116 0 20 
24310 Xã: Chứ KBô 126 0 5 0 
24313 Xã: C Pơng 2,333 0 21 101 0 21 
24314 Xã: Ea Sin 430 0 19 0 
24316 Xã: Pơng DRang 1,245 0 54 0 
24317 Xã: Ea Đê 412 0 18 0 
24319 Xã: Ea Ngai 5 0 0 0 
24322 Xã: Đoàn Kết 2 0 0 0 
24325 Xã: Ea BLang 902 1 39 0 
24328 Xã: Ea Drông 2,635 1 22 114 0 22 
24331 Xã: Thống Nhất - 0 0 0 
24334 Xã: Ea Siên 934 0 40 0 
24337 Xã: Bình Thuận 155 0 7 0 
24340 Xã: C Bao 1,809 0 23 78 0 23 
647 Huyện: Buôn Đôn - 0 
24235 Xã: Krông Na 477 645 25 21 29 25 
24238 Xã: Ea Huar 51 319 2 14 
Mã 
Huyện/quận/thị xã/ 
thành phố thuộc tỉnh 
Đắk Lắk 
Nghiên cứu  thalassemia Nghiên cứu thalassemia 
Trẻ em 
dƣới 15 tuổi 
Xã đƣợc chọn 
Trẻ em 
mới sinh 
Xã 
đƣợc chọn 
 TỔNG SỐ Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông 
24241 Xã: Ea Wer 413 324 26 18 15 26 
24244 Xã Tân Hoà 3 1 0 0 
24247 Xã: Cuôr Knia 1 0 0 0 
24253 Xã: Ea Nuôl 1,792 2 24 77 0 24 
24250 Xã: Ea Bar 877 1 38 0 
654 H: Krông Pắc - 12 
24490 Thị trấn: Phớc An 73 0 3 0 
24493 Xã: Krông Búk 1,635 0 71 0 
24496 Xã: Ea Kly 676 0 25 29 0 25 
24499 Xã: Ea Kênh 1,114 0 48 0 
24502 Xã: Ea Phê 1,337 1 58 0 
24505 Xã: Ea KNuêc 2,610 1 26 113 0 26 
24508 Xã: Ea Yông 2,549 7 27 110 0 27 
24511 Xã: Hoà An 185 0 8 0 
24514 Xã: Ea Kuăng 3 0 0 0 
24517 Xã: Hoà Đông 1,160 1 50 0 
24520 Xã: Ea Hiu 293 0 13 0 
24523 Xã: Hòa Tiến 0 0 0 0 
24526 Xã: Tân Tiến 1,144 1 49 0 
24529 Xã: Vụ Bổn 417 0 18 0 
24532 Xã: Ea Uy 275 0 28 12 0 25 
24535 Xã: Ea Yiêng 7 0 0 0 
652 Huyện: M'Drắk - 0 0 
24412 Thị trấn: M'Đrắk 17 0 1 0 
24445 Xã: Ea Trang 1,228 0 53 0 
24436 Xã: C M'ta 1,225 0 53 0 
24439 Xã: C KRóa 0 0 0 0 
24427 Xã: Krông Jing 2,298 0 29 99 0 29 
24442 Xã: Krông á 2 0 0 0 
24421 Xã: Ea Lai 49 0 2 0 
Mã 
Huyện/quận/thị xã/ 
thành phố thuộc tỉnh 
Đắk Lắk 
Nghiên cứu  thalassemia Nghiên cứu thalassemia 
Trẻ em 
dƣới 15 tuổi 
Xã đƣợc chọn 
Trẻ em 
mới sinh 
Xã 
đƣợc chọn 
 TỔNG SỐ Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông Êđê M’nông 
24418 Xã: Ea PiL 63 0 3 0 
24433 Xã: Ea Riêng 1 0 0 0 
24424 Xã: Ea H'Mlay 1 0 0 0 
24430 Xã: Ea M'Doal 7 0 0 0 
24415 Xã: C Prao 561 0 24 0 
24444 Xã: C san 3 0 0 0 
653 H: Krông Bông - 0 
24448 Thị trấn: Krông Kmar 11 16 0 1 
24469 Xã Yang Reh 691 7 30 0 
24472 Xã: Ea Trul 1,209 110 52 5 
24481 Xã: Hòa Sơn 77 183 3 8 
24475 Xã: Khuê Ngọc Điền 0 0 0 0 
24466 Xã: Hòa Lễ 2 0 0 0 
24463 Xã: Hòa Phong 567 251 30 27 25 11 30 27 
24478 Xã: C Pui 660 606 28 29 27 28 
24484 Xã: C Drăm 521 0 23 0 
24487 Xã: Yang Mao 211 1172 29,30 9 53 29,30 
24460 Xã: Hòa Tân - 0 0 0 
24454 Xã: C Kty 2 0 0 0 
24457 Xã: Hòa Thành 0 0 0 0 
24451 Xã: Dang Kang 1,338 0 58 0 
 - 
 111,040 16894 4814 773 
 Khoảng cách mẫu 3,701 563 160 26 
Phụ lục 3 
TRANG THÔNG TIN NGHIÊN CỨU 
VỀ TỶ LỆ MẮC VÀ KIỂU HÌNH GEN BỆNH BÊ TA THA-LAT-SÊ-MI-A 
Ở TRẺ EM DÂN TỘC Ê ĐÊ VÀ M NÔNG TỈNH ĐẮK LẮK 
Giới thiệu về nghiên cứu: Bệnh bê ta tha-lat-se-mia là một trong các bệnh thiếu 
máu phổ biến tại vùng Đông Nam Á nước ta, đây là bệnh di truyền. Theo các y văn 
quốc tế thì tỷ lệ mắc rất cao ở các dân tộc ít người. Đắk Lắk là tỉnh có nhiều dân tộc 
ít người cư trú, bệnh bê -ta tha-lat-se-mia có thể là bệnh phổ biến ở đây. 
Mục đích của nghiên cứu này: xác định tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh bê-ta tha-
lat-se-mi-a ở trẻ em dân tộc Êđê và M’nông tỉnh Đắk Lắk dựa trên ứng dụng về 
khảo sát gen từ đó có nhận định về tính nghiêm trọng của bệnh để có kế hoạch trong 
dự phòng căn bệnh di truyền này. 
Cơ quan chủ trì: sở khoa học công nghệ Đắk Lắk 
Cơ quan thực hiện: bệnh viện đa khoa tỉnh Đắk Lắk 
Chúng tôi sẽ giải thích cho anh/chị về nghiên cứu trước. Nếu anh/chị đồng ý 
cho con/em mình tham gia nghiên cứu. Chúng tôi sẽ khám trẻ, lấy máu ở khuỷu tay 
trẻ 2ml. Sau đó chúng tôi sẽ trả kết quả xét nghiệm công thức máu cho anh chị trong 
vòng khoảng 15 phút. Bác s của chúng tôi sẽ giải thích cho anh chị cháu có thiếu 
máu hay không và nếu có phải điều trị các bước tiếp theo như thế nào. 
Việc lấy máu ở khuỷu tay do các điều dưỡng nhi khoa thực hiện sẽ không 
làm trẻ đau nhiều và không ảnh hưởng gì đến trẻ trước mắt cũng như sau này. 
Các thông tin thu được sẽ được bảo mật và chỉ nhằm phục vụ mục đích 
nghiên cứu khoa học. Việc tham gia nghiên cứu là hoàn toàn tự nguyện, Anh/chị có 
quyền từ chối bất kỳ lúc nào. 
Sẽ có 1200 cháu cùng con chị tham gia nghiên cứu này. 
Mọi câu hỏi có liên quan đến nghiên cứu này xin liên hệ với: 
Nghiên cứu viên: Trần Thị Thúy Minh 
Địa chỉ: 02 Mai HắC Đế Buôn Ma Thuột Đắk Lắk 
Điện thoại cơ quan 05003858469 - Đt di động 0983399755 
GIẤY ĐỒNG Ý THAM GIA NGHIÊN CỨU TỶ LỆ MẮC BÊ TA 
THALASSEMIA 
Hôm nay, ngày / /201 
Tôi tên là (viết tắt).tuổi 
Dân tộc Ê đê M nông 
Địa chỉ: xã:.............huyện ...................................................... 
Tôi đã đọc về thông tin nghiên cứu. Tôi đã được nghe giải thích và tôi đã hiểu 
về lợi ích và nguy cơ khi tham gia nghiên cứu. 
Tôi Đồng ý [ ] Từ chối [ ] 
Cho con/em mình là..................................................................tuổi.................... 
Tham gia nghiên cứu gồm lấy máu xét nghiệm và lấy thông tin nghiên cứu 
bệnh bê- ta thalassemia. 
 Ngày lấy mẫu: / / 201 
 CHA MẸ 
PHIẾU ĐIỀU TRA 
BỆNH BÊ -TA THALASSEMIA 
Mã số phiếu:................... 
Dân tộc: Ê đê  M’nông  
1. Ngày lấy mẫu: ............................................................................................... 
2. Địa chỉ: xã.....................................huyện............................................... 
3. Họ tên mẹ:.........................................................tuổi............................... 
4. Họ và tên trẻ:............................................................................................ 
5. Ngày tháng năm sinh: ..................................................................................... 
6. Tuổi:  
7. Cân nặng kg. 
Suy dinh dưỡng: có  không  
Tiền sử gia đình mắc bệnh thalassemia có  không  
Lâm sàng: Có Không Lâm sàng: Có Không 
Da xanh Gan to 
Xạm da Suy tim 
Lòng bàn tay nhợt 
Gan to 
Lách to 
độ 1 
độ 2 
độ 3 
độ 4 
Công thức máu 
8. HC /L 
9. Hb  g/Dl 
10. Hct  % 
11. MCVfl 
12. MCHpg 
13. MCHCg/dL 
14. RDW% 
15. BCK/UL 
16. TC K//L 
Điện di hb 
17. Hb A1: .. % 18. Hb A2: .. % 
19. Hb F: .% 20. Hb H: .% 
21. Hb E: ..% 22. Hb khác.. 
23. Xác định bệnh: 
Không mắc bệnh Hb  Thalassemia  
  Thalassemia  Hb E  
 HB H  Khác . 
Sinh học phân tử 
24. Đột biến Thalassemia 
Đột biến Có Không Đột biến Có Không 
-- SEA CS 
- 3.7 
-
4.2
 THAI, 
-- FIL 
25. Đột biến  thalassemia 
Đột biến Có Không Đột biến Có Không 
-28A>G IVS1-1G>T 
cd17A>T cd7172+A 
cd26G>A cd95+5 
cd4142-TCTT IVS2-654C>T 
 Khác 
Ngày...... tháng...... năm.......... 
Người lấy mẫu 
TRANG THÔNG TIN CHO NGƢỜI THAM GIA NGHIÊN CỨU 
VỀ TỶ LỆ MẮC VÀ KIỂU HÌNH GEN BỆNH AN-PHA THA-LAT-SÊ-MI-A 
Ở TRẺ EM DÂN TỘC Ê ĐÊ VÀ M NÔNG TỈNH ĐẮK LẮK 
Giới thiệu về nghiên cứu: Bệnh tha-lat-se-mia là một trong các bệnh thiếu máu 
phổ biến tại vùng Đông Nam Á nước ta, đây là bệnh di truyền. Theo các y văn quốc 
tế thì tỷ lệ mắc thalassemia rất cao ở các dân tộc ít người. Đắk Lắk là tỉnh có nhiều 
dân tộc ít người cư trú, bệnh thalassemia có thể là bệnh phổ biến ở đây. 
Mục đích của nghiên cứu này: xác định tỷ lệ mắc và kiểu hình gen bệnh an-pha 
tha-lat-se-mi-a ở trẻ em dân tộc Êđê và M’nông tỉnh Đắk Lắk dựa trên ứng dụng về 
khảo sát gen từ đó có nhận định về tính nghiêm trọng của bệnh để có kế hoạch trong 
dự phòng căn bệnh di truyền này. 
Cơ quan chủ trì: sở khoa học công nghệ Đắk Lắk 
Cơ quan thực hiện: bệnh viện đa khoa tỉnh Đắk Lắk 
Mô tả nghiên cứu: Nếu chị đồng ý tham gia nghiên cứu. Chúng tôi sẽ giải thích 
cho chị về nghiên cứu trước khi chị sinh và sau khi sinh xong sẽ lấy 2ml máu cuống 
rốn phần đã cắt đi để làm xét nghiệm xác định bệnh. Việc lấy máu cuống rốn sau 
khi rốn đã cắt không có ảnh hưởng gì đến trẻ. Các thông tin thu được sẽ được bảo 
mật và chỉ nhằm phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học. Việc tham gia nghiên cứu 
là hoàn toàn tự nguyện, chị có quyền từ chối bất kỳ lúc nào. 
Sẽ có 200 bà mẹ mang thai cùng chị tham gia nghiên cứu này. 
Tiền làm xét nghiệm do chủ nhiệm đề tài chi trả 
Xin chân thành cám ơn anh chị và cháu đã tham gia vào nghiên cứu của 
chúng tôi. 
Mọi câu hỏi có liên quan đến nghiên cứu này xin liên hệ với: 
Nghiên cứu viên: Trần Thị Thúy Minh 
Địa chỉ: 02 Mai Hắc Đế, Buôn Ma Thuột Đắk Lắk 
Điện thoại cơ quan: 05003858469 - ĐT di động: 0983399755 
GIẤY ĐỒNG Ý THAM GIA NGHIÊN CỨU 
TỶ LỆ MẮC AN-PHA THALASSEMIA 
Tôi tên là (viết tắt):...................................................tuổi............................... 
Địa chỉ: xã:.............huyện ...................................................... 
Tôi đã đọc về thông tin nghiên cứu. Sau khi được giải thích rất cặn kẽ về lợi 
ích và nguy cơ tham gia nghiên cứu. Tôi đã hiểu về lợi ích và nguy cơ khi 
tham gia nghiên cứu 
Tôi Đồng ý [ ] Từ chối [ ] 
Tham gia nghiên cứu gồm lấy mẫu máu cuống rốn xét nghiệm (phần đã cắt 
đi) sau khi sinh và lấy thông tin nghiên cứu bệnh an-pha Thalassemia. 
Ngày phỏng vấn: / / 201 
Bà mẹ mang thai 
PHIẾU ĐIỀU TRA 
BỆNH AL-PHA THALASSEMIA 
Mã số phiếu:....................... 
1. Nơi sinh (lấy mẫu) 
Bệnh viện tỉnh  bệnh viện huyện  trạm xá xã  
2. Họ và tên mẹ ................ PARA     
3. Địa chỉ mẹ........................................................................................................ 
Thông tin về mẹ 
4. Tuổi mẹ................. 5. Nghề nghiệp mẹ................................ 
6. Cân nặng mẹ..................kg 7. Bệnh lý mãn tính mẹ......................... 
Thông tin con 
8. Dân tộc. Êđê  M’ nông  
9. Giới tính trẻ: Nam  Nữ  
10. Tuối thai..tuần 
Tuổi thai (tuần) 42 
11. Cân nặng...............................g 
 Cân nặng (g) <1000 1000-<1500 1500-<2500 2500 
Công thức máu 
12. HC /L 
13. Hb  g/Dl 
14. Hct  % 
15. MCVfl 
16. MCHpg 
17. MCHCg/dL 
18. RDW% 
19. BCK/UL 
20. TC K//L 
Điện di Hb 
21. HB BART’S có  không ............................ % 
Nồng độ Hb Bart’s 
22. Hb A1:...............................% 23. Hb H:...............................% 
24. Hb A2:...............................% 25. Hb F:...............................% 
26. Hb E:.................................% 27. Hb khác:.......................... 
28. Mang gen bệnh 
 Thalassemia  Không mang gen bệnh thalassemia  
 Khác  
29. Sinh học phân tử 
Đột biến xóa đoạn Có Không Đột biến Có Không 
-- SEA CS 
- 3.7 
-
4.2
 THAI, 
-- FIL 
-- FIL 
1-9%  >9-<25%  25%  
Kiểu gen 
 Kiểu gen Có Không Đột biến Có Không 
 / 
 /- 3.7 
 /- cs 
 /-- SEA 
 - 3.7/- 3.7 
 - CS /- cs 
 cs/- 3.7 
- 3.7/-- SEA 
Ngày...... tháng...... năm........... 
Người lấy mẫu 
Phụ lục 5: BẢN ĐỒ CÁC XÃ ĐƢỢC CHỌN DÂN TỘC Ê ĐÊ 
BẢN ĐỒ CÁC XÃ ĐƢỢC CHỌN DÂN TỘC M’NÔNG