Kế toán, kiểm toán - Chuẩn mực số 10 Ảnh hưởng của việc thay đổi tỷ giá hối đoái

CHUẨN MỰC SỐ 10 
ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC THAY ĐỔI TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI 
QUY ĐỊNH CHUNG 
01. Mục đích của chuẩn mực này là quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và phương 
pháp kế toán những ảnh hưởng do thay đổi tỷ giá hối đoái trong trường hợp doanh nghiệp 
có các giao dịch bằng ngoại tệ hoặc có các hoạt động ở nước ngoài. Các giao dịch bằng 
ngoại tệ và các báo cáo tài chính của các hoạt động ở nước ngoài phải được chuyển sang 
đơn vị tiền tệ kế toán của doanh nghiệp, bao gồm: Ghi nhận ban đầu và báo cáo tại ngày 
lập Bảng cân đối kế toán; Ghi nhận chênh lệch tỷ giá hối đoái; Chuyển đổi báo cáo tài 
chính của các hoạt động ở nước ngoài làm cơ sở ghi sổ kế toán, lập và trình bày báo cáo 
tài chính. 
02. Chuẩn mực này áp dụng cho việc: 
(a) Kế toán các giao dịch bằng ngoại tệ; 
(b) Chuyển đổi báo cáo tài chính của hoạt động ở nước ngoài khi hợp nhất các báo cáo 
này vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp bằng phương pháp hợp nhất hoặc phương 
pháp vốn chủ sở hữu. 
03. Các doanh nghiệp phải sử dụng Đồng Việt Nam làm đơn vị tiền tệ kế toán, trừ trường 
hợp được phép sử dụng một đơn vị tiền tệ thông dụng khác. 
04. Chuẩn mực này không quy định việc chuyển đổi báo cáo tài chính của một doanh 
nghiệp từ đơn vị tiền tệ kế toán sang một đơn vị tiền tệ khác để thuận tiện cho người sử 
dụng đã quen thuộc với đơn vị tiền tệ được chuyển đổi đó hoặc cho các mục đích tương 
tự. 
05. Chuẩn mực này không đề cập đến việc trình bày các luồng tiền phát sinh từ các giao 
dịch bằng ngoại tệ và từ việc chuyển đổi các luồng tiền của một hoạt động ở nước ngoài 
trong báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Quy định tại Chuẩn mực “Báo cáo lưu chuyển tiền tệ”). 
06. Các thuật ngữ trong chuẩn mực này được hiểu như sau: 
Hoạt động ở nước ngoài: Là các chi nhánh, công ty con, công ty liên kết, công ty liên 
doanh, hợp tác kinh doanh, hoạt động liên kết kinh doanh của doanh nghiệp lập báo cáo 
mà hoạt động của các đơn vị này được thực hiện ở một nước khác ngoài Việt Nam. 
Cơ sở ở nước ngoài: Là một hoạt động ở nước ngoài, mà các hoạt động của nó là một 
phần độc lập đối với doanh nghiệp lập báo cáo. 
Đơn vị tiền tệ kế toán: Là đơn vị tiền tệ được sử dụng chính thức trong việc ghi sổ kế 
toán và lập báo cáo tài chính. 
Ngoại tệ: Là đơn vị tiền tệ khác với đơn vị tiền tệ kế toán của một doanh nghiệp. 
Tỷ giá hối đoái: Là tỷ giá trao đổi giữa hai đơn vị tiền tệ. 
Chênh lệch tỷ giá hối đoái: Là chênh lệch phát sinh từ việc trao đổi thực tế hoặc quy đổi 
của cùng một số lượng ngoại tệ sang đơn vị tiền tệ kế toán theo các tỷ giá hối đoái khác 
nhau. 
Tỷ giá hối đoái cuối kỳ: Là tỷ giá hối đoái sử dụng tại ngày lập Bảng cân đối kế toán. 
Đầu tư thuần tại một cơ sở ở nước ngoài: Là phần vốn của doanh nghiệp báo cáo trong 
tổng tài sản thuẩn của cơ sở nước ngoài đó. 
Các khoản mục tiền tệ: Là tiền và các khoản tương đương tiền hiện có, các khoản phải 
thu, hoặc nợ phải trả bằng một lượng tiền cố định hoặc có thể xác định được. 
Các khoản mục phi tiền tệ: Là các khoản mục không phải là các khoản mục tiền tệ. 
Giá trị hợp lý: Là giá trị tài sản có thể được trao đổi hoặc giá trị một khoản nợ được thanh 
toán một cách tự nguyện giữa các bên có đầy đủ hiểu biết trong sự trao đổi ngang giá. 
NỘI DUNG CHUẨN MỰC 
CÁC GIAO DỊCH BẰNG NGOẠI TỆ 
Ghi nhận ban đầu 
07. Một giao dịch bằng ngoại tệ là giao dịch được xác định bằng ngoại tệ hoặc yêu cầu 
thanh toán bằng ngoại tệ, bao gồm các giao dịch phát sinh khi một doanh nghiệp: 
(a) Mua hoặc bán sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ mà giá cả được xác định bằng ngoại tệ; 
(b)Vay hoặc cho vay các khoản tiền mà số phải trả hoặc phải thu được xác định bằng 
ngoại tệ; 
(c) Trở thành một đối tác (một bên) của một hợp đồng ngoại hối chưa được thực hiện; 
(d) Mua hoặc thanh lý các tài sản; phát sinh hoặc thanh toán các khoản nợ xác định bằng 
ngoại tệ; 
(e) Dùng một loại tiền tệ này để mua, bán hoặc trao đổi lấy một loại tiền tệ khác. 
08. Một giao dịch bằng ngoại tệ phải được hạch toán và ghi nhận ban đầu theo đơn vị tiền 
tệ kế toán bằng việc áp dụng tỷ giá hối đoái giữa đơn vị tiền tệ kế toán và ngoại tệ tại 
ngày giao dịch. 
09. Tỷ giá hối đoái tại ngày giao dịch được coi là tỷ giá giao ngay. Doanh nghiệp có thể 
sử dụng tỷ giá xấp xỉ với tỷ giá hối đoái thực tế tại ngày giao dịch. Ví dụ tỷ giá trung bình 
tuần hoặc tháng có thể được sử dụng cho tất cả các giao dịch phát sinh của mỗi loại ngoại 
tệ trong tuần, tháng đó. Nếu tỷ giá hối đoái giao động mạnh thì doanh nghiệp không được 
sử dụng tỷ giá trung bình cho việc kế toán của tuần hoặc tháng kế toán đó. 
Báo cáo tại ngày lập Bảng cân đối kế toán 
10. Tại ngày lập Bảng cân đối kế toán: 
(a) Các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ phải được báo cáo theo tỷ giá hối đoái cuối kỳ; 
(b) Các khoản mục phi tiền tệ có gốc ngoại tệ phải được báo cáo theo tỷ giá hối đoái tại 
ngày giao dịch; 
(c) Các khoản mục phi tiền tệ được xác định theo giá trị hợp lý bằng ngoại tệ phải được 
báo cáo theo tỷ giá hối đoái tại ngày xác định giá trị hợp lý. 
11. Giá trị ghi sổ của một khoản mục được xác định phù hợp với các chuẩn mực kế toán 
có liên quan. Ví dụ hàng tồn kho được xác định theo giá gốc, tài sản cố định được xác 
định theo nguyên giá cho dù giá trị ghi sổ được xác định trên cơ sở giá gốc, nguyên giá 
hay giá trị hợp lý, giá trị ghi sổ được xác định của các khoản mục có gốc ngoại tệ sau đó 
sẽ được báo cáo theo đơn vị tiền tệ kế toán phù hợp với quy định của chuẩn mực này. 
Ghi nhận chênh lệch tỷ giá hối đoái 
12. Chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh khi thanh toán các khoản mục tiền tệ có gốc 
ngoại tệ hoặc trong việc báo cáo khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ của một doanh nghiệp 
theo các tỷ giá hối đoái khác với tỷ giá hối đoái đã được ghi nhận ban đầu, hoặc đã được 
báo cáo trong báo cáo tài chính trước, được xử lý như sau: 
(a) Trong giai đoạn đầu tư xây dựng để hình thành tài sản cố định của doanh nghiệp mới 
thành lập, chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh khi thanh toán các khoản mục tiền tệ có 
gốc ngoại tệ để thực hiện đầu tư xây dựng và chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh khi 
đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ cuối năm tài chính được phản ánh luỹ 
kế, riêng biệt trên Bảng Cân đối kế toán. Khi TSCĐ hoàn thành đầu tư xây dựng đưa vào 
sử dụng thì chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong giai đoạn đầu tư xây dựng được 
phân bổ dần vào thu nhập hoặc chi phí sản xuất, kinh doanh trong thời gian tối đa là 5 
năm. 
(b) Trong giai đoạn sản xuất, kinh doanh, kể cả việc đầu tư xây dựng để hình thành tài 
sản cố định của doanh nghiệp đang hoạt động, chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh khi 
thanh toán các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ và đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có 
gốc ngoại tệ cuối năm tài chính sẽ được ghi nhận là thu nhập, hoặc chi phí trong năm tài 
chính, ngoại trừ chênh lệch tỷ giá hối đoái quy định trong đoạn 12c, 14, 16. 
(c) Đối với doanh nghiệp sử dụng công cụ tài chính dự phòng rủi ro hối đoái thì các 
khoản vay, nợ phải trả có gốc ngoại tệ được hạch toán theo tỷ giá thực tế tại thời điểm 
phát sinh. Doanh nghiệp không được đánh giá lại các khoản vay, nợ phải trả có gốc ngoại 
tệ đã sử dụng công cụ tài chính để dự phòng rủi ro hối đoái. 
13. Chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh được ghi nhận khi có sự thay đổi tỷ giá hối đoái 
giữa ngày giao dịch và ngày thanh toán của mọi khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ. Khi 
giao dịch phát sinh và được thanh toán trong kỳ kế toán, các khoản chênh lệch tỷ giá hối 
đoái được hạch toán trong kỳ đó. Nếu giao dịch được thanh toán ở các kỳ kế toán sau, 
chênh lệch tỷ giá hối đoái được tính theo sự thay đổi của tỷ giá hối đoái trong từng kỳ 
cho đến kỳ giao dịch đó được thanh toán. 
Đầu tư thuần vào cơ sở ở nước ngoài 
14. Chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh từ các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại tệ về bản 
chất thuộc phần vốn đầu tư thuần của doanh nghiệp báo cáo tại một cơ sở ở nước ngoài 
thì được phân loại như là vốn chủ sở hữu trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp cho 
đến khi thanh lý khoản đầu tư này. Tại thời điểm đó các khoản chênh lệch tỷ giá hối đoài 
này sẽ được hạch toán là thu nhập hoặc chi phí phù hợp với đoạn 30. 
15. Một doanh nghiệp có thể có các khoản mục tiền tệ phải thu hoặc phải trả đối với cơ 
sở ở nước ngoài. Một khoản mục mà việc thanh toán không được xác định hoặc có thể 
không xảy ra trong một khoảng thời gian có thể đoán trước trong tương lai, về bản chất, 
làm tăng lên hoặc giảm đi khoản đầu tư thuần của doanh nghiệp ở cơ sở nước ngoài đó. 
Các khoản mục tiền tề này có thể bao gồm các khoản phải thu dài hạn hoặc các khoản 
vay nhưng không bao gồm các khoản phải thu thương mại và các khoản phải trả thương 
mại. 
16. Các khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh từ các khoản nợ phải trả có gốc ngoại 
tệ được hạch toán như một khoản hạn chế rủi ro cho khoản đầu tư thuần của doanh 
nghiệp tại một cơ sở ở nước ngoài sẽ được phân loại như là vốn chủ sở hữu trên báo cáo 
tài chính của doanh nghiệp cho đến khi thanh lý khoản đầu tư thuần. Tại thời điểm đó các 
khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái này sẽ được hạch toán là thu nhập hoặc chi phí phù hợp 
với đoạn 30. 
BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC HOẠT ĐỘNG Ở NƯỚC NGOÀI 
Phân loại hoạt động ở nước ngoài 
17. Phương pháp chuyển đổi các báo cáo tài chính của hoạt động ở nước ngoài tuỳ theo 
mức độ phụ thuộc về tài chính và hoạt động với doanh nghiệp báo cáo. Với mục đích 
này, các hoạt động ở nước ngoài được chia thành hai loại: “hoạt động ở nước ngoài 
không thể tách rời với hoạt động của doanh nghiệp báo cáo” và “cơ sở ở nước ngoài”. 
18. Hoạt động ở nước ngoài không thể tách rời với hoạt động của doanh nghiệp báo cáo 
thực hiện hoạt động kinh doanh của mình như một bộ phận của doanh nghiệp báo cáo. Ví 
dụ, hoạt động bán hàng nhập khẩu từ doanh nghiệp ở nước ngoài và chuyển số tiền thu 
được về doanh nghiệp báo cáo. Trong trường hợp này, sự thay đổi tỷ giá hối đoái giữa 
đồng tiền báo cáo và đồng tiền của nước có hoạt động ở nước ngoài, sẽ ảnh hưởng trực 
tiếp đến lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động của doanh nghiệp báo cáo. Do đó, sự thay đổi tỷ 
giá hối đoái ảnh hưởng đến từng khoản mục tiền tệ của hoạt động ở nước ngoài hơn là 
khoản đầu tư thuần của doanh nghiệp báo cáo trong hoạt động đó. 
19. Cơ sở ở nước ngoài là đơn vị hoạt động kinh doanh độc lập, có tư cách pháp nhân ở 
nước sở tại, sử dụng đồng tiền của nước sở tại làm đơn vị tiền tệ kế toán. Cơ sở này có 
thể cùng tham gia vào các giao dịch bằng ngoại tệ, bao gồm cả giao dịch bằng đồng tiền 
báo cáo. Khi có sự thay đổi tỷ giá hối đoái giữa đồng tiền báo cáo và đồng tiền của nước 
sở tại, chỉ có ảnh hưởng nhỏ hoặc không ảnh hưởng trực tiếp đến hiện tại và tương lai của 
các luồng tiền từ các hoạt động của cơ sở ở nước ngoài cũng như doanh nghiệp báo cáo. 
Thay đổi tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến khoản đầu tư ròng của doanh nghiệp báo cáo hơn 
là đối với các khoản mục tiền tệ và phi tiền tệ riêng lẻ của cơ sở ở nước ngoài. 
20. Những đặc điểm nhận biết một cơ sở ở nước ngoài: 
(a) Các hoạt động ở nước ngoài được tiến hành với mức độ độc lập cao với doanh nghiệp 
báo cáo. 
(b) Các giao dịch với doanh nghiệp báo cáo chiếm tỷ trọng không lớn trong các hoạt 
động ở nước ngoài. 
(c) Các hoạt động ở nước tự tài trợ là chính hoặc từ các khoản vay tại nước ngoài hơn là 
từ doanh nghiệp báo cáo. 
(d) Các chi phí về lao động, nguyên vật liệu và các bộ phận cấu thành khác của sản phẩm 
dịch vụ của hoạt động ở nước ngoài được chi trả và thanh toán chủ yếu bằng đồng tiền 
của nước sở tại hơn là đơn vị tiền tệ của doanh nghiệp báo cáo. 
(đ) Doanh thu của hoạt động ở nước ngoài chủ yếu bằng các đơn vị tiền tệ khác với đơn 
vị tiền tệ của doanh nghiệp báo cáo; 
(e) Lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp báo cáo là biệt lập với các hoạt động hàng ngày 
của hoạt động ở nước ngoài, không bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các hoạt động của hoạt 
động ở nước ngoài. 
Phân loại hợp lý từng hoạt động ở nước ngoài có thể dựa trên các đặc điểm phân biệt nêu 
trên. Trong một số trường hợp, phân loại một hoạt động ở nước ngoài là một cơ sở nước 
ngoài hay là một hoạt động ở nước ngoài không thể tách rời với doanh nghiệp báo cáo có 
thể rõ ràng, do đó cần phải đánh giá để phân loại hợp lý. 
Hoạt động ở nước ngoài không thể tách rời với hoạt động của doanh nghiệp báo cáo 
21. Các báo cáo tài chính của hoạt động ở nước ngoài không thể tách rời với hoạt động 
của doanh nghiệp báo cáo sẽ được chuyển đổi theo các quy định từ đoạn 7 đến đoạn 16 
như là hoạt động của chính doanh nghiệp báo cáo. 
22. Từng khoản mục trong báo cáo tài chính của hoạt động ở nước ngoài được chuyển 
đổi như giao dịch của hoạt động ở nước ngoài được thực hiện bởi doanh nghiệp báo cáo. 
Nguyên giá và khấu hao tài sản cố định được quy đổi theo tỷ giá tại ngày mua tài sản. 
Nếu tài sản tính theo giá trị hợp lý thì sử dụng tỷ giá tại ngày xác định giá trị hợp lý. Trị 
giá hàng tồn kho được quy đổi theo tỷ giá tại thời điểm xác định trị giá hàng tồn kho. 
Khoản có thể thu hồi hoặc giá trị có thể thực hiện của một tài sản được chuyển đổi theo tỷ 
giá thực tế tại thời điểm xác khoản này được xác định. 
23. Trên thực tế, một tỷ giá xấp xỉ với tỷ giá thực tế tại ngày diễn ra hoạt động giao dịch 
thường được sử dụng. Ví dụ tỷ giá trung bình trong tuần hoặc tháng có thể được sử dụng 
cho tất cả các giao dịch bằng ngoại tệ diễn ra trong thời kỳ đó. Tuy nhiên, nếu tỷ giá hối 
đoái dao động mạnh, việc sử dụng tỷ giá trung bình cho một giai đoạn là không thể áp 
dụng được. 
Cơ sở ở nước ngoài 
24. Khi chuyển đổi báo cáo tài chính của cơ sở ở nước ngoài để tổng hợp vào báo cáo tài 
chính của doanh nghiệp báo cáo phải tuân theo những quy định sau: 
a) Tài sản và nợ phải trả (cả khoản mục tiền tệ và phi tiền tệ) của cơ sở ở nước ngoài 
được quy đổi theo tỷ giá cuối kỳ; 
b) Các khoản mục về doanh thu, thu nhập khác và chi phí của cơ sở ở nước ngoài được 
quy đổi theo tỷ giá tại ngày giao dịch. Trường hợp báo cáo của cơ sở ở nước ngoài được 
báo cáo bằng đồng tiền của một nền kinh tế siêu lạm phát thì doanh thu, thu nhập khác và 
chi phí được quy đổi theo tỷ giá cuối kỳ; 
c) Tất cả các khoản chênh lệch hối đoái khi chuyển đổi báo cáo tài chính của cơ sở ở 
nước ngoài để tổng hợp vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp báo cáo phải được phân 
loại như là vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp báo cáo cho đến khi thanh lý khoản đầu tư 
thuần đó. 
25. Trường hợp tỷ giá trung bình xấp xỉ tỷ giá thực tế thì tỷ giá trung bình được sử dụng 
để chuyển đổi các khoản mục doanh thu, thu nhập khác và chi phí của cơ sở ở nước 
ngoài. 
26. Các trường hợp phát sinh chênh lệch tỷ giá hối đoái khi chuyển đổi báo cáo tài chính 
của cơ sở ở nước ngoài: 
a) Chuyển đổi các khoản mục doanh thu, thu nhập khác và chi phí theo tỷ giá hối đoái tại 
ngày giao dịch, các tài sản và các khoản nợ phải trả theo tỷ giá hối đoái cuối kỳ; 
b) Chuyển đổi khoản đầu tư thuần đầu kỳ tại cơ sở ở nước ngoài theo một tỷ giá hối đoái 
khác với tỷ giá hối đoái đã được phản ánh kỳ trước; 
c) Các khoản thay đổi khác liên quan đến vốn chủ sở hữu tại cơ sở nước ngoài. 
Những khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái này không được ghi nhận là thu nhập hoặc chi 
phí trong kỳ. Những khoản thay đổi tỷ giá này thường có ít ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng 
không trực tiếp đến các luồng tiền từ hoạt động hiện tại và trong tương lai của cơ sở ở 
nước ngoài cũng như của doanh nghiệp báo cáo. Khi một cơ sở ở nước ngoài được hợp 
nhất nhưng không phải là sở hữu toàn bộ thì khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái luỹ kế phát 
sinh từ việc chuyển đổi và gắn liền với phần đầu tư vào cơ ở nước ngoài của cổ đông 
thiểu số phải được phân bổ và được báo cáo như là một phần sở hữu của cổ đông thiểu số 
tại cơ sở ở nước ngoài trong Bảng cân đối kế toán hợp nhất. 
27. Mọi giá trị lợi thế thương mại phát sinh khi mua cơ sở ở nước ngoài và mọi sự điều 
chỉnh giá trị hợp lý về giá trị ghi sổ của tài sản và nợ phải trả phát sinh trong quá trình 
mua cơ sở ở nước ngoài đều được xử lý như là: 
a) Tài sản và nợ phải trả của cơ sở ở nước ngoài được chuyển đổi theo tỷ giá cuối kỳ như 
quy định tại đoạn 23. 
b) Tài sản và nợ phải trả của doanh nghiệp báo cáo đã được thể hiện bằng ngoại tệ báo 
cáo, hoặc là khoản mục phi tiền tệ, được báo cáo theo tỷ giá tại ngày giao dịch như quy 
định tại đoạn 10(b). 
28. Việc hợp nhất báo cáo tài chính của cơ sở ở nước ngoài vào báo cáo tài chính của 
doanh nghiệp báo cáo phải tuân thủ các thủ tục hợp nhất thông thường, như loại bỏ các số 
dư trong tập đoàn và các nghiệp vụ với các công ty trong tập đoàn của một công ty con 
(Xem Chuẩn mực kế toán “Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản vốn góp vào các 
công ty con” và Chuẩn mục kế toán “Thông tin tài chính về các khoản vốn góp liên 
doanh”). Tuy nhiên, một khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh trong một khoản mục 
tiền tệ trong tập đoàn dù là ngắn hạn hay dài hạn cũng không thể loại trừ vào khoản 
tương ứng trong số dư khác trong tập đoàn bởi vì khoản mục tiền tệ này thể hiện một sự 
cam kết để chuyển đổi một ngoại tệ thành một ngoại tệ khác và đưa đến lãi lỗ cho doanh 
nghiệp báo cáo do thay đổi tỷ giá hối đoái. Vì vậy, trong báo cáo tài chính hợp nhất của 
doanh nghiệp báo cáo, chênh lệch tỷ giá hối đoái được hạch toán là thu nhập hoặc chi 
phí, hoặc nếu nó phát sinh từ các trường hợp như trình bày ở đoạn 14 và 16 thì sẽ được 
phân loại như là vốn chủ sở hữu cho đến khi thanh lý khoản đầu tư thuần. 
29. Ngày lập báo cáo tài chính của cơ sở ở nước ngoài phải phù hợp với ngày lập báo cáo 
tài chính của doanh nghiệp báo cáo. Trường hợp không thể lập được báo cáo tài chính 
cùng ngày thì cho phép tổng hợp báo cáo tài chính có ngày khác biệt không quá 3 tháng. 
Trường hợp này, tài sản và nợ phải trả của cơ sở ở nước ngoài được chuyển đổi theo tỷ 
giá tại ngày lập Bảng cân đối kế toán của cơ sở ở nước ngoài. Khi có sự thay đổi lớn về 
tỷ giá hối đoái giữa ngày lập báo cáo tài chính của cơ sở ở nước ngoài so với ngày lập 
báo cáo tài chính của doanh nghiệp báo cáo thì phải có sự điều chỉnh thích hợp từ ngày 
đó cho đến ngày lập Bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp báo cáo theo Chuẩn mực kế 
toán “Báo cáo tài chính hợp nhất và kế toán khoản vốn góp vào các công ty con” và 
Chuẩn mực kế toán “Thông tin tài chính về các khoản vốn góp liên doanh”. 
Thanh lý cơ sở ở nước ngoài 
30. Khi thanh lý cơ sở ở nước ngoài, khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái luỹ kế đã bị hoãn 
lại (theo quy định tại đoạn 24.c) và liên quan đến cơ sở ở nước ngoài đó sẽ được ghi nhận 
là thu nhập hoặc chi phí cùng với kỳ mà lãi lỗ về việc thanh lý được ghi nhận. 
31. Một doanh nghiệp có thể thanh lý khoản đầu tư tại một cơ sở ở nước ngoài thông qua 
bán, phát mại, thanh toán lại vốn cổ phần hoặc từ bỏ tất cả hoặc một phần vốn ở cơ sở đó. 
Thanh toán cổ tức là một hình thức thanh lý chỉ khi nó là một sự thu hồi khoản đầu tư. 
Trường hợp thanh lý từng phần, chỉ có chênh lệch tỷ giá hối đoái luỹ kế liên quan đến 
phần vốn sở hữu được tính vào lãi hoặc lỗ. Một sự ghi giảm giá trị kế toán của cơ sở 
nước ngoài không tạo nên thanh lý từng phần. Trường hợp này, không có phần lãi hoặc lỗ 
nào về chênh lệch tỷ giá hối đoái hoãn lại được ghi nhận vào thời điểm ghi giảm. 
Sự thay đổi trong việc phân loại hoạt động ở nước ngoài 
32. Khi có sự thay đổi trong việc phân loại hoạt động ở nước ngoài, các quy định chuyển 
đổi báo cáo tài chính của hoạt động ở nước ngoài được áp dụng kể từ ngày thay đổi phân 
loại đó. 
33. Việc phân loại hoạt động ở nước ngoài có thể thay đổi khi có sự thay đổi mức độ phụ 
thuộc về tài chính và hoạt động với doanh nghiệp báo cáo. Khi hoạt động ở nước ngoài là 
một bộ phận không thể tách rời với hoạt động của doanh nghiệp báo cáo được phân loại 
lại như một cơ sở ở nước ngoài thì chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh từ việc chuyển đổi 
tài sản phi tiền tệ được phân loại như là vốn chủ sở hữu tại ngày phân loại lại. Khi một cơ 
sở ở nước ngoài được phân loại lại như một hoạt động ở nước ngoài không thể tách rời 
với hoạt động của doanh nghiệp báo cáo, giá trị đã được chuyển đổi của những khoản 
mục tài sản phi tiền tệ tại ngày chuyển đổi được coi như là giá gốc của chúng trong kỳ 
thay đổi và các kỳ tiếp theo. Chênh lệch tỷ giá hối đoái hoãn lại không được ghi nhận là 
thu nhập hoặc chi phí đến khi thanh lý hoạt động. 
TRÌNH BÀY BÁO CÁO TÀI CHÍNH 
34. Doanh nghiệp phải trình bày trong báo cáo tài chính: 
a) Khoản chênh lệch tỷ giá hối đoái đã được ghi nhận trong lãi hoặc lỗ thuần trong kỳ; 
b) Chênh lệch tỷ giá hối đoái đã được phân loại như vốn chủ sở hữu (theo đoạn 12a, đoạn 
14) và phản ảnh là một phần riêng biệt của vốn chủ sở hữu và phải trình bày cả khoản 
chênh lệch tỷ giá hối đoái đầu kỳ và cuối kỳ. 
35. Khi đơn vị tiền tệ báo cáo khác với đồng tiền của nước sở tại mà doanh nghiệp đang 
hoạt động, doanh nghiệp phải trình bày rõ lý do, kể cả khi thay đổi đơn vị tiền tệ báo cáo. 
36. Khi có sự thay đổi trong việc phân loại hoạt động ở nước ngoài có ảnh hưởng lớn đến 
doanh nghiệp báo cáo tài chính thì doanh nghiệp phải trình bày: 
a) Bản chất của sự thay đổi trong việc phân loại; 
b) Lý do thay đổi; 
c) Ảnh hưởng của sự thay đổi trong việc phân loại đến vốn chủ sở hữu; 
d) Tác động đến lãi, lỗ thuần của kỳ trước có ảnh hưởng trong việc phân loại diễn ra ở 
đầu kỳ gần nhất. 
37. Doanh nghiệp phải trình bày phương pháp được lựa chọn (theo quy định tại đoạn 27) 
để chuyển đổi các điều chỉnh về giá trị lợi thế thương mại và giá trị hợp lý phát sinh trong 
việc mua cơ sở ở nước ngoài. 
* * *