Kế toán ngân hàng - Chương 4: Kế toán nghiệp vụ tín dụng

KTNH
1
CHƯƠNG 4
KEÁ TOAÙN NGHIEÄP VUÏ TÍN DUÏNG
Muïc tieâu

 Phaân bieät caùc phöông thöùc cho vay cuûa NH

 Nguyeân taéc vaø baùo caùo keá toaùn aùp duïng trong nghieäp vuï
tín duïng

 Naém ñöôïc phöông phaùp keá toaùn ñoái vôùi phöông thöùc cho
vay
2
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng ngaân haøng
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng ngaân haøng
Nội dung
Taøi lieäu tham khaûo

 Chöông 4, Giaùo trình Keá toaùn NH

 Chuaån möïc keá toaùn VN soá 1 vaø 14 (VAS 1 vaø VAS 14)

 Quyeát ñònh 1627/2001/QÑ-NHNN “Quy cheá cho vay cuûa toå
chöùc tín duïng ñoái vôùi KH” ngaøy 31/12/2001vaø QÑ
127/2005/QÑ-NHNN ngaøy 03/02/2001 boå sung QÑ
3
1627/2001/QÑ-NHNN

 Quyeát ñònh 493/2005/QÑ-NHNN “Phaân loaïi nôï, trích laäp vaø
söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng
ngaân haøng cuûa caùc toå chöùc tín duïng” ngaøy 22/04/2005

 Quyết đđdịnh 29/2006/QĐ-NHNN vaø 02/2008/QÑ-NHNN veà
vieäc söûa ñoåi boå sung moät soá taøi khoaûn trong Heä thoáng taøi
khoaûn keá toaùn caùc TCTD
NGHIEÄP VUÏ TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.1. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng
4
Hình thöùc 
phaùp lyù
Thôøi haïn
cho vay 
Möùc ñoä tín 
nhieäm KH 
Ngaén 
haïn
Trung 
haïn
Daøi 
haïn
Coù TS 
baûo ñaûm
Khoâng coù 
TS baûo ñaûm
NGHIEÄP VUÏ TÍN DUÏNG 
Hình thöùc phaùp lyù
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.1. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng
5
Cho vay Cho thueâ taøi 
chính
Chieát khaáu Baûo laõnh
Cho vay 
töøng laàn
CV theo 
haïn möùc 
TD
CV 
theo 
DA ÑT
CV 
hôïp 
voán
CV traû 
goùp
CV theo 
haïn möùc 
TDDP
CV thaáu 
chi
BTT
 Caên cöù vaøo phöông thöùc cho vay
1.1.1. Cho vay töøng laàn:
Moãi laàn vay voán: thuû tuïc vay voán vaø hôïp ñoàng tín duïng
 KH coù nhu caàu vay voán khoâng thöôøng xuyeân
1.1.2. Cho vay theo haïn möùc tín duïng:
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.1. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng
6
 Thoaû thuaän haïn möùc tín duïng duy trì trong moät khoaûng
thôøi gian nhaát ñònh
 KH coù nhu caàu vay voán thöôøng xuyeân
1.1.3. Cho vay theo döï aùn ñaàu tö:
 Ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh
 Ñaàu tö phuïc vuï ñôøi soáng
1.1.4. Cho vay hôïp voán:
 Nhieàu toå chöùc tín duïng cuøng cho vay moät döï aùn vay voán 
cuûa KH
Moäât toå chöùc tín duïng laøm ñaàu moái cho vay
1.1.5. Cho vay theo haïn möùc tín duïng döï phoøng:
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.1. Phaân loaïi tín duïng ngaân haøng
7
 Ngaân haøng cam keát haïn möùc tín duïng 
 Thôøi haïn hieäu löïc cuûa haïn möùc
 Traû phí 
1.1.6. Cho vay traû goùp: voán vaø laõi ñöôïc chia ra ñeå traû nôï theo 
nhieàu kyø trong thôøi haïn cho vay
1.1.7. Cho vay theo haïn möùc thaáu chi:
 TCTD thoaû thuaän baèng vaên baûn chaáp thuaän cho KH chi 
vöôït soá tieàn coù treân taøi khoaûn thanh toaùn cuûa KH
1.2.1. PP thu nôï goác vaø laõi moät laàn khi ñaùo haïn
☺ Cho vay töøng laàn ngaén haïn
☺ Cho vay tieâu duøng
☺ Cho vay doanh nghieäp saûn xuaát
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
8
☺ Laõi cho vay = Dö nôï cho vay x Laõi suaát x Kyø haïn cho vay
Ví dụ : Khách hàng A đề nghị thanh toán nợ gốc tiền vay và
lãi vay của một hợp đồng tín dụng đến hạn thanh toán, số tiền
vay 50 triệu đồng, kỳ hạn vay 6 tháng, lãi suất ngân hàng cho
vay 18%/năm.
Yêu cầu : Tính tổng số tiền KHA phải trả cho ngân hàng.
1.2.2. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø xaùc ñònh trong HÑTD
☺ Cho vay ngaén haïn (cho vay thöông maïi, cho vay tieâu duøng traû
goùp,)
☺ Cho vay trung vaø daøi haïn (cho vay ñaàu tö döï aùn, cho thueâ taøi
chính, cho vay traû goùp,)
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
9
☺ Coâng thöùc tính soá tieàn thu nôï goác vaø laõi ñònh kyø
☺ Soá tieàn thu haøng kyø (goác + laõi) nhö nhau (kyø khoaûn baèng
nhau)
☺ Soá tieàn thu haøng kyø (goác + laõi) giaûm daàn (kyø khoaûn giaûm
daàn)
1.2.2. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø xaùc ñònh trong HÑ TD
a. Soá tieàn thu haøng kyø (goác+laõi) nhö nhau (kyø khoaûn baèng nhau)
1)1(
)1( *r * 0
−+
+
=
n
n
r
rV
a
a = Gi + Li
Li = Vi * r * t
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
10
☺ a: soá tieàn thu moãi kyø (goác+laõi) baèng nhau
☺ Vo: Dö nôï cho vay ban ñaàu
☺ r: laõi suaát cho vay
☺ n: toång soá kyø traû nôï
☺ t: thôøi haïn cho vay (moãi kyø)
☺ Vi: Dö nôï coøn laïi ñaàu kyø thöù i
☺ Gi: Nôï goác thu hoài ôû kyø thöù i
☺ Li : Laõi cho vay thu ôû kyø thöù i
Kyø traû 
nôï Ngaøy Ñònh kyø Laõi Goác Dö Nôï coøn laïi
1/10/N 600,000,000
Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
Kyø khoaûn baèng nhau
Ngaøy 1/10/N giaûi ngaân 600trñ. Thôøi haïn vay 5 naêm, LS cho vay 12%/naêm. Tính 
soá tieàn nôï goác vaø laõi phaûi traû trong töøng kyø neáu NH tính kyø khoaûn baèng nhau .
11
1 1/10/N+1 166,445,839 72,000,000 94,445,839 505,554,161 
2 1/10/N+2 166,445,839 60,666,499 105,779,340 399,774,821 
3 1/10/N+3 166,445,839 47,972,979 118,472,860 281,301,961 
4 1/10/N+4 166,445,839 33,756,235 132,689,604 148,612,357 
5 1/10/N+5 166,445,839 17,833,483 148,612,357 0 
Toång 832,229,195 232,229,196 600,000,000 
1.2.2. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø xaùc ñònh trong HÑ TD
b. Soá tieàn thu haøng kyø (goác + laõi) giaûm daàn (kyø khoaûn giaûm daàn)
ai = G + Li G = V0 /n
Li = Vi * r * t
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
12
☺ ai: soá tieàn thu moãi kyø (goác+laõi)
☺ Vo: Dö nôï cho vay ban ñaàu
☺ r: laõi suaát cho vay
☺ n: toång soá kyø traû nôï
☺ t: thôøi haïn cho vay (moãi kyø)
☺ Vi: Dö nôï coøn laïi ñaàu kyø thöù i
☺ G: Nôï goác thu hoài ôû moãi kyø baèng nhau
☺ Li : Laõi cho vay thu ôû kyø thöù i
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
Ngaøy 1/10/N giaûi ngaân 600trñ. Thôøi haïn vay 5 naêm, LS cho vay
12%/naêm. Tính soá tieàn nôï goác vaø laõi phaûi traû trong töøng kyø (năm)
neáu NH tính kyø khoaûn baèng nhau .
G = V0/ n = 600/5 =120
13
Li = Vi * r * t = 600*18%*1 = 108
a1 = G + L1 = 120 +108 =228 (coi Excel)
1.2.3. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø khoâng xaùc ñònh cuï
theå trong HÑ TD
☺ Thu goác? KH trả nhiều hay ít tùy tình hình tài chính
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
14
☺ Thu laõi (pp tích soá)
Lãi mỗi định kỳ =SD đầu kỳ*Số ngày tồn tại SD*LS ngày
1.2.3. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø khoâng xaùc ñònh cuï
theå trong HÑ TD
Ví dụ : KH C được NHX cho vay tiêu dùng, số tiền 100
triệu đồng, lãi suất 18%/năm, kỳ hạn 3 tháng, giải ngân
ngày 12/3/N, thỏa thuận giữa KH và NH : Thu gốc và lãi
theo định kỳ tháng xác định cụ thể trong HĐTD đúng
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
15
ngày NH phát tiền vay các tháng kế tiếp (lãi tính theo số dư
giảm dần)
Yêu cầu: Hãy xác định lãi tiền vay KH C phải trả NH
Bảng thu nợ gốc + lãi tháng (trđ)
Kỳ thứ Diễn
giải
Gốc vay
ban đầu
Thu gốc Thu lãi Tổng
gốc và
lãi vay
Gốc còn
lại
0 Nhận
tiến vay
100
1(12/4) 33.0 1.500 34.500 67
2(12/05) 33.0 1.005 34.005 34
3(12/06) 34 0.510 34.510 0
Cộng 100 3.015 103.015
16
Tính lãi theo số dư giảm dần
-Lãi tháng thứ 1 (từ 12/03 đến 12/04)
= 100*1* (18%/12) = 1.5
-Lãi tháng thứ 2 (từ 13/04 đến 12/05)
= 67*1* (18%/12) = 1.005
-Lãi tháng thứ 2 (từ 13/05 đến 12/06)
= 34*1* (18%/12) = 0.51
17
1.2.3. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø khoâng xaùc ñònh cuï
theå trong HÑ TD
Ví dụ : KH C được NHX cho vay tiêu dùng, số tiền 100
triệu đồng, lãi suất 15%/năm, kỳ hạn 3 tháng, giải ngân
ngày 12/3/N, thỏa thuận giữa KH và NH : Thu gốc và lãi
theo định kỳ tháng xác định cụ thể trong HĐTD đúng
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
18
ngày NH phát tiền vay các tháng kế tiếp (lãi tính theo số dư
ban đầu)
Yêu cầu: Hãy xác định lãi tiền vay KH C phải trả NH
Bảng thu nợ gốc + lãi tháng (trđ)
Kỳ thứ Diễn
giải
Gốc vay
ban đầu
Thu gốc Thu lãi Tổng
gốc và
lãi vay
Gốc còn
lại
0 Nhận
tiến vay
100
1(12/4) 33.0 1.25 34.25 67
2(12/05) 33.0 1.25 34.25 34
3(12/06) 34 1.25 35.25 0
Cộng 100 3.75 103.75
Tính lãi theo số dư giảm dần
-Lãi tháng thứ 1 (từ 12/03 đến 12/04)
= 100*1* (15%/12) = 1.25
-Lãi tháng thứ 2 (từ 13/04 đến 12/05)
= 100*1* (15%/12) = 1.25
-Lãi tháng thứ 2 (từ 13/05 đến 12/06)
= 100*1* (15%/12) = 1.25
20
1.2.3. PP thu goác vaø laõi vay theo ñònh kyø khoâng xaùc ñònh cuï
theå trong HÑ TD
Ví dụ : KH C được NHX cho vay tiêu dùng, số tiền 100
triệu đồng, lãi suất 18%/năm, kỳ hạn 3 tháng, giải ngân
ngày 12/3/N, thỏa thuận giữa KH và NH : Thu gốc và lãi
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
21
theo định kỳ tháng không xác định cụ thể trong HĐTD
(thu lãi theo số dư giảm dần)
Yêu cầu: Hãy xác định lãi tiền vay KH C phải trả NH
trong các trường hợp sau:
1. Ngày 5/4 KH đề nghị trả gốc 40 trđ và lãi tháng thứ nhất.
2. Ngày 18/5 KH đề nghị trả gốc 35 trđ và lãi tháng thứ 2
3. Ngày 10/6 KH trả phần gốc còn lại và lãi.
Bảng thu nợ gốc + lãi tháng (trđ)
Kỳ thứ Diễn
giải
Gốc vay
ban đầu
Thu gốc Thu lãi Tổng gốc
và lãi vay
Gốc
còn lại
0 Nhận
tiến vay
100
1(05/4) 40 1.2000 41.20 60
2(18/05) 35 1.2900 36.29 25
3(12/06) 25 0.2875 25.2875 -
Cộng 100 2.7775 102.7775
Tính lãi theo số dư giảm dần
-Lãi tháng thứ 1 (từ 12/03 đến 04/04)
= 100*24* (18%/360) = 1.184
-Lãi tháng thứ 2 (từ 05/04 đến 17/05)
= 60*43* (18%/360) = 1.290
-Lãi tháng thứ 3 (từ 18/05 đến 10/06)
= 25*23* (18%/360) = 0.2875
Tổng số lãi (tính theo ngày) =2.7775
23
Ví duï 1

 Taïi NHTM A coù HÑ tín duïng vôùi KH B, giaûi ngaân ngaøy
1/1/N, dö nôï cho vay laø 500,000,000 ñ, laõi suaát 12%/naêm, kyø
haïn 5 naêm.
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.2. Caùc phöông phaùp tính thu nôï goác vaø laõi
24

 Xaùc ñònh thu goác, laõi trong caùc tröôøng hôïp sau (chæ nhaèm muïc
ñích vaän duïng pp tính laõi):
 Thu goác vaø laõi moät laàn khi ñaùo haïn
 Thu goác, laõi ñònh kyø 6 thaùng theo PP kyø khoaûn baèng nhau
 Thu goác, laõi ñònh kyø 6 thaùng theo PP kyø khoaûn giaûm daàn
 Quyeát ñònh QÑ 493/2005/QÑ-NHNN
-Nhoùm I: Nôï ñuû
tieâu chuaån (0%)
-Nôï trong haïn coù khaû naêng thu hoài ñuû goác vaø laõi
-Caùc khoaûn baûo laõnh, cam keát cho vay vaø chaáp nhaän
thanh toaùn
-Nôï cô caáu laïi coù khaû naêng traû goác vaø laõi theo cô caáu
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.3. Phaân loaïi nôï
25
laïi
-Nhoùm II: Nôï caàn
chuù yù (5%)
-Nôï quaù haïn döôùi 90 ngaøy
-Nôï cô caáu laïi trong thôøi haïn cô caáu laïi
-Caùc khoaûn nôï trong haïn cuûa 1 KH coù khoaûn nôï
khaùc bò chuyeån nhoùm ruûi ro cao hôn
--Nôï (keå caû trong haïn), maø khaû naêng traû nôï cuûa KH
bò suy giaûm chuyeån nôï sang möùc ruûi ro cao hôn
-Nhoùm III: Nôï
döôùi tieâu chuaån
(20%)
-Nôï quaù haïn töø 90 ngaøy ñeán 180 ngaøy
-Nôï cô caáu laïi nhöng quaù haïn döôùi 90 ngaøy
-Caùc khoaûn nôï trong haïn cuûa 1 KH coù khoaûn nôï
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.3. Phaân loaïi nôï
 Quyeát ñònh QÑ 493/2005/QÑ-NHNN
26
khaùc bò chuyeån nhoùm ruûi ro cao hôn
--Nôï (keå caû trong haïn), maø khaû naêng traû nôï cuûa KH
bò suy giaûm chuyeån nôï sang möùc ruûi ro cao hôn
-Nhoùm IV: Nôï 
nghi ngôø (50%)
-Nôï quaù haïn töø 181 ngaøy ñeán 360 ngaøy
-Nôï cô caáu laïi nhöng quaù haïn töø 90 ngaøy ñeán 180
ngaøy
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.3. Phaân loaïi nôï
 Quyeát ñònh QÑ 493/2005/QÑ-NHNN
27
-Caùc khoaûn nôï trong haïn cuûa 1 KH coù khoaûn nôï
khaùc bò chuyeån nhoùm ruûi ro cao hôn
--Nôï (keå caû trong haïn), maø khaû naêng traû nôï cuûa KH
bò suy giaûm chuyeån nôï sang möùc ruûi ro cao hôn
-NhoùmV: Nôï coù 
khaû naêng maát 
voán (100%)
-Nôï quaù haïn treân 360 ngaøy
-Nôï khoanh chôø chính phuû xöû lyù
-Nôï cô caáu laïi quùa haïn treân 180 ngaøy
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.3. Phaân loaïi nôï
 Quyeát ñònh QÑ 493/2005/QÑ-NHNN
28
-Caùc khoaûn nôï trong haïn cuûa 1 KH coù khoaûn nôï
khaùc bò chuyeån nhoùm ruûi ro cao hôn
--Nôï (keå caû trong haïn), maø khaû naêng traû nôï cuûa
KH bò suy giaûm chuyeån nôï sang möùc ruûi ro cao hôn

 Ruûi ro tín duïng: khaû naêng xaûy ra toån thaát trong hoaït ñoäng ngaân
haøng do KH khoâng thöïc hieän hoaëc khoâng coù khaû naêng thöïc hieän
nghóa vuï ñaõ cam keát

 Döï phoøng ruûi ro: khoaûn tieàn ñöïôc trích laäp ñeå döï phoøng cho
nhöõng toån thaát coù theå xaûy ra do KH khoâng thöïc hieän nghiaõ vuï
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.4. Döï phoøng ruûi ro tín duïng
29
ñaõ cam keát. Döï phoøng ruûi ro ñöôïc tính theo dö nôï goác vaø haïch
toaùn vaøo chi phí hoaït ñoäng:
 Döï phoøng cuï theå: treân cô sôû phaân loaïi cuï theå caùc khoaûn nôï
 Döï phoøng chung: döï phoøng cho nhöõng toån thaát chöa xaùc ñònh
trong quaù trình phaân loaïi nôï vaø trích laäp döï phoøng cuï theå vaø
trong tröôøng hôïp khoù khaên veà taøi chính do söï suy giaûm chaát
löôïng caùc khoaûn cho vay
- Moãi quyù trích laäp ít nhaát 1 laàn trong 15 ngaøy ñaàu cuûa thaùng keá 
tieáp vaø trích ñeán thôøi ñieåm cuoái quyù
- Quyù IV, trong thôøi haïn 15 ngaøy ñaàu cuûa thaùng 12 trích laäp cho 
ñeán ngaøy 30/11
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.4. Döï phoøng ruûi ro tín duïng
30
 Soá tieàn döï phoøng cuï theå:
R= max {0, (A-C)} * r
- R: Soá tieàn döï phoøng cuï theå phaûi trích
- A: Giaù trò khoaûn nôï
- C: Giaù trò taøi saûn baûo ñaûm 
- r: tyû leä trích laäp döï phoøng cuï theå

 Döï phoøng chung
Rc = D 1->4 * 0.75 %
Buø ñaép toån thaát ñoái vôùi caùc khoaûn nôï

 Nguyeân taéc
Döï phoøng cuï theå duøng ñeå xöû lyù ñoái vôùi chính khoaûn nôï ñoù
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.4. Döï phoøng ruûi ro tín duïng
31

 Phaùt maïi taøi saûn ñaûm baûo ñeå thu hoài nôï
 Neáu taøi saûn phaùt maõi khoâng ñuû ñeå buø ñaép cho ruûi ro tín
duïng cuûa khoaûn nôï thì söû duïng Döï phoøng chung
 Cheânh leäch coøn laïi (neáu coù) -> chi phí hoaït ñoäng

 Caùc tröôøng hôïp xöû lyù: 1 quyù xöû lyù 1 laàn
 KH laø toå chöùc, doanh nghieäp bò giaûi theå, phaù saûn, caù nhaân
bò cheát hay maát tích
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.4. Döï phoøng ruûi ro tín duïng
32
 Caùc khoaûn nôï thuoäc nhoùm 5

 Sau khi xöû lyù vaãn tieáp tuïc theo doõi ngoaïi baûng ñeå thu nôï
 Neáu thu ñöôïc nôï trong thôøi gian theo doõi ôû TK ngoaïi baûng
-> Xöû lyù???
 Sau 5 naêm hay KH bò giaûi theå, phaù saûn, cheát, maát tích
seõ xuaát khoûi taøi khoaûn ngoaøi baûng
 Soá döï phoøng khoâng ñuû xöû lyù toaøn boä ruûi ro TD thì
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.4. Döï phoøng ruûi ro tín duïng
33
ñöôïc haïch toaùn tröïc tieáp vaøo chi phí hoaït ñoäng
 Soá tieàn döï phoøng ñaõ trích lôùn hôn soá tieàn döï phoøng
phaûi trích: hoaøn nhaäp cheânh leäch
NÔÏ KHOÙ ÑOØI, NÔÏ TOÀN ÑOÏNG
COÙ TS BAÛO ÑAÛM KHOÂNG COÙ TS BAÛO ÑAÛM
1. Toång quan veà nghieäp vuï tín duïng NH
1.5. Xöû lyù nôï khoù ñoøi
34
BAÙN 
TAØI 
SAÛN
KHAI 
THAÙC TAØI 
SAÛN
CHUYEÅN
QSH TAØI 
SAÛN
KHOÂNG 
HOAÏT ÑOÄNG
COØN HOAÏT 
ÑOÄNG
BAÙN NÔÏ GOÙP VOÁN
 Chöùng töø goác:
	 Giaáy ñeà nghò vay voán
	 Hôïp ñoàng tín duïng
	 Giaáy nhaän nôï
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.1. Chöùng töø vaø nguyeân taéc keá toaùn
35
	 Caùc giaáy tôø xaùc nhaän taøi saûn theá chaáp, caàm coá
 Chöùng töø ghi soå:
	 Phieáu chi,
	 Phieáu thu
	 .
 Chuaån möïc keá toaùn soá 14 “ Doanh thu & thu nhaäp khaùc”

Doanh thu ñöôïc xaùc ñònh theo giaù trò hôïp lyù cuûa caùc khoaûn ñaõ thu hoaëc
seõ thu

Giaù trò hôïp lyù: laø giaù trò taøi saûn coù theå trao ñoåi hoaëc giaù trò moät
khoaûn nôï ñöôïc thanh toaùn moät caùch töï nguyeän giöõa caùc beân coù ñaày
ñuû söï hieåu bieát trong söï trao ñoåi ngang giaù
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.1. Chöùng töø vaø nguyeân taéc keá toaùn
36

Doanh thu töø tieàn laõi ñöôïc ghi nhaän khi thoaû maõn ñoàng thôøi:

 Coù khaû naêng thu ñöôïc lôïi ích kinh teá töø giao dòch ñoù

 Ñöôïc xaùc ñònh töông ñoái chaéc chaén

 Tieàn laõi ñöôïc ghi nhaän treân cô sôû: Thôøi gian thöïc teá
Laõi suaát töøng kyø
 Ghi nhaän giaù trò khoaûn tín duïng theo nguyeân taéc giaù goác
 Nguyeân taéc phuø hôïp (Thu nhaäp vaø chi phí)
 Nguyeân taéc thaän troïng (->Döï phoøng ruûi ro tín duïng)
☺ Coù 3 nhoùm taøi khoaûn
☺ Nhoùm TK lieân quan ñeán nghieäp vuï TD
☺ Nhoùm TK lieân quan ñeán thu laõi cho vay
☺ Nhoùm TK lieân quan ñeán ruûi ro TD
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.2. Taøi khoaûn söû duïng
37
Soá tieàn cho caùc toå chöùc, caù
nhaân vay(5 nhoùm khaùc nhau)
Soá tieàn thu nôï
Soá tieàn cho vay chuyeån
sang caùc loaïi nôï quaù haïn vaø
TK “Cho vay khaùch haøng” 
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.2. Taøi khoaûn söû duïng
38
 Soá tieàn chuyeån töø caùc taøi
khoaûn nôï thích hôïp khaùc
chuyeån sang theo caùch phaân
loaïi nôï
Soá dö: Soá tieàn hieän coøn cho
vay toå chöùc, caù nhaân
nôï xaáu theo caùch phaân loaïi
nôï
Soá nôï xaáu toàn ñoïng ñaõ
ñöôïc xöû lyùù
 Nhaäp:
Giaù trò TS caàm coá, theá
chaáp giao cho TCTD
nhaèm ñaûm baûo nôï vay
 Xuaát
Giaù trò TS caàm coá, theá chaáp
traû laïi cho KH sau khi thu hoài
nôï
TK “TS Theá chaáp, caàm coá cuûa KH” 
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.2. Taøi khoaûn söû duïng
39
Giaù trò TS caàm coá, theá chaáp
ñöôïc ñem ñi xöû lyù ñeå thu hoài
nôï vayï
Soá coøn laïi: Giaù trò TS caàm coá, theá chaáp maø TCTD ñang
quaûn lyù cuûa KH
TK 394 “Laõi phaûi thu töø hoaït ñoäng tín duïng”
Soá tieàn laõi phaûi thu töø
hoaït ñoäng tín duïng tính
coäng doàn
Soá tieàn laõi ñaõ thu ñöôïc
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.2. Taøi khoaûn söû duïng
40
Soá dö: Soá tieàn laõi cho
vay coøn phaûi thu
TK 94 “Laõi cho vay chöa thu ñöôïc”
 Nhaäp:
Soá tieàn laõi chöa thu ñöôïc
 Xuaát:
Soá tieàn laõi ñaõ thu ñöôïc
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.2. Taøi khoaûn söû duïng
41
Soá coøn laïi: Soá tieàn laõi cho vay ñaõ quaù haïn maø NH
chöa thu ñöôïc
TK “Döï phoøng ruûi ro tín duïng”
Söû duïng khoaûn döï phoøng ñeå
xöû lyù caùc ruûi ro TD
Hoaøn nhaäp cheânh leäch döï
Trích laäp döï phoøng ñoái vôùi 
khoaûn cho vay vaøo chi phí
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.2. Taøi khoaûn söû duïng
42
phoøng thöøa ñaõ laäp (neáu soá
tieàn trích laäp döï phoøng phaûi
trích laäp cho naêm sau nhoû hôn
soá tieàn döï phoøng coøn laïi)
Soá dö: Soá döï phoøng hieän coù 
cuoái kyø
TK TM, TGKH (1011, 4211, ...) TK “Nôï ñuû tieâu chuaån ”
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
2.3.1. Giaûi ngaân, thu goác, laõi ñuùng haïn
GIAÛI NGAÂN
43
Ñoàng thôøi:
Nhaäp TK “Taøi saûn theá chaáp, caàm coá cuûa KH” (994)

 LAÕI CHO VAY
TK Thu laõi cho vay” (702) TK TM; TGKH.... (1011, 4211...)
(1) – Thöïc thu laõi
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
2.3.1. Giaûi ngaân, thu goác, laõi ñuùng haïn
44
TK “Laõi phaûi thu”(394)
(2a)–Döï thu laõi cho vay
(2b) Thu laõi cho vay khi ñeán kyø 

 THU NÔÏ GOÁC
TK “Cho vay KH” TK TM, TGKH, TTV
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
2.3.1. Giaûi ngaân, thu goác, laõi ñuùng haïn
45
(1) Soá tieàn cho vay 
Ñoàng thôøi:
Xuaát TK “taøi saûn theá chaáp, caàm coá cuûa KH” (994)
Ví duï 2

 Ngaøy 25/9/N: NHTM X kyù HÑTD vôùi KH A: Dö nôï cho vay KH laø
500 trieäu ñoàng, kyø haïn 6 thaùng, laõi suaát 1%/thaùng (Theo hôïp ñoàng tín
duïng, thôøi haïn khoaûn vay tính töø ngaøy giaûi ngaân ñaàu tieân)
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
2.3.1. Giaûi ngaân, thu goác, laõi ñuùng haïn
46

 Ngaøy 1/10/N: giaûi ngaân baèng chuyeån khoaûn vaøo TK TG KKH cuûa
KHA:300 trieäu ñoàng

 Ngaøy 1/11/N: giaûi ngaân cho KH A baèng caùch traû cho ngöôøi T coù TK
TG taïi NH Y laø 200 trieäu ñoàng

 Tình huoáng:
1. Traû goác + laõi khi ñaùo haïn.
2. Traû goác, laõi vaøo cuoái moãi thaùng keå töø laàn giaûi ngaân cuoái
Xöû lyù vaø haïch toaùn nghieäp vuï treân töø luùc giaûi ngaân ñeán luùc thu
nôï.
TK Nôï ñuû tieâu 
chuaån 
TK Nôï caàn 
chuù yù
TK Nôï döôùi 
tieâu chuaån
TK Nôï nghi 
ngôø
TK Nôï coù 
khaû naêng 
maát voán
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
2.3.2. Nôï goác, laõi quaù haïn
47
1
2
3
4
5
7
6

 Neáu KH khoâng traû laõi ñuùng haïn
 Nôï TK Thu laõi cho vay/ TK Chi phí khaùc (809)
Coù TK Laõi phaûi thu
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
2.3.2. Nôï goác, laõi quaù haïn
48
(Neáu ñaõ döï thu laõi)
 Theo doõi ngoaïi baûng : Nhaäp TK “Laõi cho vay quaù haïn chöa
thu ñöôïc”

 Khoâng döï thu laõi vôùi caùc khoaûn nôï ñaõ quaù haïn

 Khi thu ñöôïc laõi quaù haïn:
 Nôï TK Thích hôïp
Coù TK Thu laõi cho vay
 Ñoàng thôøi Xuaát TK “Laõi cho vay quaù haïn chöa thu ñöôïc”
TK “Nôï thích hôïp”
TK “ Nôï coù khaû naêng TK “Chi döï phoøng Nôï 
TK “Döï phoøng RR TD ” 
(3) Hoaøn nhaäp 
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
49
maát voán” phaûi thu khoù ñoøi” 
(1) Trích laäp DP
(2) Söû duïng DP
(4) Chi tröïc tieáp töø chi phí hoaït ñoäng 
Ví duï 3: Tieáp ví duï 2
Giaû söû ñeán ngaøy 01/4/N+1, KH A khoâng traû ñöôïc nôï. Yeâu caàu
xöû lyù vaø haïch toaùn nghieäp vuï töø ngaøy 02/4/N+1 ñeán luùc
KH traû ñuû nôï cho NH.
2.3.2. Nôï goác, laõi quaù haïn
2. Keá toaùn nghieäp vuï tín duïng NH
2.3. Haïch toaùn keá toaùn
50
Cho bieát: - LS nôï quaù haïn laø 1.5%/thaùng.
- KH A traû nôï vaøo ngaøy 01/10/N+1
- NH ñaõ döï thu toaøn boä soá laõi cho vay ñuû tieâu chuaån
Baøi taäp
Baøi 1: Taïi NH ÑT Long An, ngaøy 25/12/X coù moät soá NVKTPS nhö sau:
1. Caên cöù vaøo HÑTD vaø phieáu chi TM keøm CMND, keá toaùn cho vay KH A soá
tieàn 20trñ, thôøi haïn cho vay 6 thaùng, LS cho vay ñoái vôùi nôï ñuû tieâu chuaån laø
1%/thaùng.
2. Sau khi HÑTD ñöôïc kyù keát, Cty C noäp UNC vôùi soá tieàn 100trñ ñeà nghò giaûi
ngaân tieàn vay ñeå thanh toaùn tieàn haøng cho Cty Z coù TK taïi NH NT Long An.
3. Cty B noäp UNT keøm hoùa ñôn baùn haøng coù soá tieàn laø 100trñ nhôø NH thu hoä
51
tieàn baùn haøng töø cty A (coù TK taïi NH ÑT LA)
4. KH D noäp TM 21,2 trñ ñeå thanh toaùn nôï vay vaø laõi cuûa 1 HÑTD ñeán haïn
thanh toaùn. Soá tieàn vay laø 20trñ, thôøi haïn vay 6 thaùng, LS cho vay 1%/thaùng.
Tröôùc ñoù NH ñaõ döï thu toaøn boä soá laõi cho vay ñuû tieâu chuaån.
5. Cty B noäp tôø seùc keøm CMND coù soá tieàn 120trñ ñeà nghò laõnh TM ñeå ñi mua
haøng.
Yeâu caàu: Xöû lyù vaø ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân.
Bieát: Ñaàu ngaøy 25/12/X: TK nôï vay ñuû tieâu chuaån – Cty B : 300 trñ
Haïn möùc tín duïng quyù 4 cuûa Cty B laø 500trñ
Caùc TK coù lieân quan ñuû soá dö.
Caùc NH khaùc heä thoáng treân ñòa baøn Long An ñeàu tham gia thanh toaùn buø tröø
Baøi taäp
Baøi 2: Taïi NH ÑT Beán Tre, ngaøy 25/12/X coù moät soá NVKTPS nhö sau:
1. Nhaän ñöôïc töø NHÑT Long An caùc chöùng töø sau:
a. Leänh chuyeån nôï keøm noäi dung Seùc baûo chi do NH caáp cho 1 KH tröôùc ñaây
ñeå mua haøng vôùi soá tieàn 50trñ (tröôùc ñaây KH ñaõ kyù quyõ ñaûm baûo 100% giaù trò
tôø seùc)
b. Leänh chuyeån coù keøm noäi dung UNC soá tieàn 120trñ thanh toaùn tieàn haøng
cho Cty An Bình.
2. KH C noäp vaøo NH 30trñ ñeå thanh toaùn nôï vay vaø laõi vay cuûa 1 HÑTD ñeán haïn
52
thanh toaùn. Soá tieàn vay 50trñ, LS 1%/thaùng, thôøi haïn vay 9 thaùng.
Yeâu caàu: Xöû lyù vaø ñònh khoaûn caùc nghieäp vuï treân.
Bieát: Ñaàu ngaøy 25/12/X:
- TKTG Cty An bình heát soá dö
- TK nôï caàn chuù yù – Cty An Bình : 80trñ (Cty ñaõ vay NH soá tieàn naøy vôùi thôøi
haïn 6 thaùng vaø ñaõ bò chuyeån sang TK nôï caàn chuù yù ñeán nay ñaõ ñöôïc 2 thaùng
nhöng chöa coù khaû naêng thanh toaùn)
- Laõi suaát cho vay ñoái vôùi nôï ñuû tieâu chuaån laø 1%/thaùng. LS cho vay caùc nhoùm
coøn laïi laø 1.5%/thaùng.
- Nguyeân taéc cuûa NH laø thu laõi cho vay tröôùc, coøn laïi thu nôï vay trong tröôøng
hôïp KH khoâng coù ñuû khaû naêng thanh toaùn.
Baøi taäp
Baøi 2:
1.a) Nợ TK 4271 : 50trñ 1,5ñ
Coù TK 511
b) Nôï TK 511 : 120trñ 1,5ñ
Coù TK 4211
NH thu nôï cuûa Cty An Bình:
- Laõi trong haïn:
2.
Laõi vay: 50 x 9 x 1% = 4,5trñ
Thu laõi:
Nôï TK 1011 : 4,5trñ 1,5ñ
Coù TK 702
Coøn laïi NH thu goác:
Nôï TK 1011 : 25,5trñ 1,5ñ
53
80 x 6 x 1% = 4,8trñ
- Laõi quaù haïn:
(80 + 4,8) x 2 x 2% = 2,544trñ
Thu goác:
Nôï TK 4211 : 80trñ 1ñ
Coù TK 2112
Thu laõi:
Nôï TK 4211 : 7,344trñ 1,5ñ
Coù TK 702
Xuaát TK 941 : 4,8trñ 0,5ñ
Coù TK 2111
Phaàn nôï coøn laïi: chuyeån nôï quaù haïn:
Nôï TK 2112 : 24,5trñ 1ñ
Coù TK 2111