Kế toán nguồn vốn chủ sở hữu và kết quả kinh doanh

Chương thứ tám
KẾ TOÁN NGUỒN VỐN CHỦ SỞ HỮU 
VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH 
Mục đích: Trang bị kiến thức về kế toán các loại quỹ và một số nguồn vốn của 
ngân hàng. Ngoài ra chương này còn trang bị kiến thức về các nghiệp vụ thu chi 
nội bộ trong ngân hàng, từ đó xác định kết quả kinh doanh của ngân hàng.
8.1. Kế toán nguồn vốn chủ sở hữu
8.1.1. Khái niệm: Nguồn vốn chủ sở hữu là những nguồn hình thành nên các tài 
sản thuộc quyền sở hữu của Ngân hàng được sử dụng vào mục đích kinh doanh 
theo luật định nhằm mang lại lợi ích kinh tế cho Ngân hàng.
8.1.2. Hệ thống tài khoản kế toán 
TK 601 Vốn pháp định - Vốn đièu lệ 
TK 602 Vốn đầu tư xây dựng cõ bản, mua sắm TSCĐ
TK 603 Vốn khác
TK 611 Quỹ dự trử bổ sung vốn điều lệ
TK 612 Quỹ đầu tư phát triển
TK 613 Quỹ dự phòng tài chính
TK 485 Quỹ trợ cấp mất việc làm
TK 621 Quỹ khen thưởng 
TK 622 Quỹ phúc lợi
TK 623 Quỹ phúc lợi đã hình thành TSCĐ
TK 619 Quỹ khác
TK 631 Chênh lệch đánh gía lại ngoại tệ
TK 632 Chênh lệch đánh giá lại vàng bạc đá quí
Nội dung và kết cấu của các tài khoản
Bên Nợ: - Số vốn, quỹ đã đýợc sữ dụng
- Điều chỉnh giảm
Bên Có: - Số vốn, quỹ tăng lên do trích, nộp điều chuyển đến
- Điều chỉnh tăng
Số dư Có: - Số vốn, quỹ hiện có
8.1.3. Qui trình kế toán
1. Cuối năm sau khi xác định kết quả hoạt động kinh doanh dưới sự chỉ đạo của 
ngân hàng cấp trên và chế độ tài chính của nhà nước. Chi nhánh trích lập các quỹ
Nợ TK 69
Có TK 611, 612, 613, 619, 622, 621
2. Khi sử dụng các quỹ cho các hoạt động trong đơn vị
Nợ TK 621, 622
Có TK 1011
3. Khi được bổ sung vốn điều lệ từ cấp trên
Nợ TK 5212
Có TK 601
4. Khi cấp trên yêu cầu điều chuyển vốn điều lệ cho đơn vị khác hoặc chuyển trả 
cho cấp trên
Nợ TK 601
Có TK 5211
5. Bổ sung vốn điều lệ do các cá nhân hoặc tổ chức đơn vị khác bằng tiền mặt
Nợ TK 1011, 1031
Có TK 601
6. Các cá nhân hoặc tổ chức đơn vị góp vốn
Nợ TK 601
Có TK 1011,1031
7. Nhận vốn ĐTXDCB do cấp trên chuyển xuống hoặc đơn vị khác chuyển về
Nợ TK 5212
Có TK 602
8. Quyết toán vốn ĐTXDCB khi công việc mua sắm TSCĐ hoàn thành
Nợ TK 602
Có TK 321
9.Quyết toán vốn ĐTXDCB khi công việc XDCB hoàn thành
Nợ TK 602
Có TK 3221
8.2. Kế toán thu nhập của ngân hàng 
Tài khoản kế toán 
70 Thu về hoạt động tín dụng
701 Thu lãi tiền gửi 
702 Thu lãi cho vay
703 Thu lãi từ đầu tư chứng khoán
705 Thu lãi cho thuê tài chính
709 Thu lãi khác 
71 Thu nhập phí từ hoạt động dịch vụ 
711 Thu từ dịch vụ thanh toán
712 Thu từ nghiệp vụ bảo lãnh 
713 Thu từ dịch vụ ngân quỹ
714 Thu từ nghiệp vụ ủy thác và đại lý
715 Thu từ dịch vụ tư vấn
716 Thu từ kinh doanh và dịch vụ bảo hiểm
717 Thu phí nghiệp vụ chiết khấu
718 Thu từ cung ứng dịch vụ bảo quản tài sản, cho thuê tủ két
719 Thu khác
72 Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối
721 Thu về kinh doanh ngoại tệ
722 Thu về kinh doanh vàng bạc
74 Thu nhập từ hoạt động kinh doanh khác
741 Thu về kinh doanh chứng khoán
742 Thu từ nghiệp vụ mua bán nợ
749 Thu về hoạt động kinh doanh khác
78 Thu lãi góp vốn, mua cổ phần
79 Thu nhập khác
 Nội dung và kết cấu của các tài khoản thu nhập
Bên Nợ: Kết chuyển thu nhập vào các tài khoản liên quan 
Bên Có: Các khoản thu nhập trong kỳ 
Số dư Có: Các khoản thu nhập trong kỳ chưa kết chuyển
Qui trình kế toán
1. Thu lãi hoạt động tín dụng
Nợ TK 3941, 3942,3943, 3944
Có TK701, 702, 703, 705, 709
2. Thu phí từ các hoạt động dịch vụ
Nợ TK 1011, 1031, 4211, ....
Có TK 711, 712, 713, 714, 715, 716, ...719
3. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối
Nợ TK 1011, 1031, 4211, ....
Có TK 721, 722
4. Thu nhập từ hoạt động kinh doanh khác
Nợ TK 3911,3912, 3921, 3922, 3923
Có TK 743, 744, 749
5. Thu nhập khác
Nợ TK 1011, 1031, 4211, ....
Có TK 79
6. Kết chuyển thu nhập vào lợi nhuận
Nợ TK 701, 702... 79
Có TK 69
8.3. Kế toán chi phí hoạt động kinh doanh của ngân hàng 
Tài khoản kế toán 
80 Chi về hoạt động huy động vốn
81 Chi phí hoạt động dịch vụ 
82 Chi phí hoạt động kinh doanh ngoại hối 
83 Chi nộp phí và các khoản phí lệ phí
84 Chi hoạt động kinh doanh khác
85 Chi phí cho nhân viên
86 Chi cho hoạt động quản lý và công vụ
87 Chi về tài sản
88 Chi phí dự phòng, bảo toán và bảo hiểm tiền gửi của khách hàng
89 Các khoản chi phí khác
Nội dung và kết cấu của các tài khoản kế toán phản ánh chi phí
Bên Nợ: Các khoản chi phí thực tế phát sinh 
Bên Có: Kết chuyển chi phí vào các tài khoản liên quan 
Số dư Nợ: Các khoản chi phí chưa được kết chuyển
Cuối năm các tài khoản này không còn số dư
Qui trình kế toán chi phí của ngân hàng
1.Khi có các chi phí thực tế phát sinh căn cứ trên chứng từ gốc hợp lệ kế toán 
ghichitiết vào từng tài khoản liên quan
- Chi về hoạt động huy đông vốn
Nợ TK 80 
Có TK 491, 492....
- Chi về hoạt động dịch vụ, chi phí nhân viên, chi phí quản lý...
Nợ TK 81,82, 85, 86....
Có TK 1011, 1031, 4211....
2.Cuối kỳ kết chuyển vào tài khoản lợi nhuận chưa phân phối
Nợ TK 69
Có TK 80, 81, 82....89
8.4. Kế toán kết quả kinh doanh 
Tài khoản kế toán
69 Lợi nhuận chưa phân phối
691Lợi nhuận năm nay
692Lợi nhuận năm trước
Nội dung và kết cấu tài khoản 
Bên Nợ: Tập hợp các khoản chi phí trong năm
Phân phối lợi nhuận theo quyết định của cấp trên
Bên Có: Tập hợp tất cả các khoản thu nhập trong kỳ
Kết chuyển lỗ (nếu có)
Số dư Nợ: Lỗ chưa phân phối
Số dư Có: Lãi chưa phân phối
Qui trình kế toán
1.Kết chuyển thu nhập trong năm
Nợ TK 70, 71....
Có TK 69
3.Kết chuyển chi phí trong năm
Nợ TK 69
Có TK 80,81, 82, 83, 84....
4.Phân phối lợi nhuận
Nợ TK 69
Có TK 601,602
Câu hỏi và bài tập
1.Trình bày nét đặc trưng cơ bản của kế toán chi phí, thu nhập và kết quả kinh 
doanh trong ngân hàng ?
2. Kế toán nguồn vốn chủ sở hữu trong ngân hàng cần chú ý đến những vấn đề gì ?