Luận án Nghiên cứu phanh môi trên bám bất thường và hiệu quả điều trị bằng laser diode ở học sinh 7 – 11 tuổi

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI 
PHÙNG THỊ THU HÀ 
NGHIÊN CỨU PHANH MÔI TRÊN 
BÁM BẤT THƢỜNG VÀ HIỆU QUẢ 
ĐIỀU TRỊ BẰNG LASER DIODE Ở 
HỌC SINH 7 – 11 TUỔI 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC 
HÀ NỘI - 2020 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
TRƢỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI 
PHÙNG THỊ THU HÀ 
NGHIÊN CỨU PHANH MÔI TRÊN 
BÁM BẤT THƢỜNG VÀ HIỆU QUẢ 
ĐIỀU TRỊ BẰNG LASER DIODE Ở 
HỌC SINH 7 – 11 TUỔI 
Chuyên ngành : Răng - Hàm - Mặt 
Mã số : 62720601 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC 
Người hướng dẫn khoa học: 
 1. PGS.TS Võ Trương Như Ngọc 
 2. TS. Nguyễn Đình Phúc 
HÀ NỘI - 2020 
LỜI CẢM ƠN 
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: 
PGS.TS Võ Trương Như Ngọc, Phó viện trưởng Viện Đào tạo Răng Hàm 
Mặt, Trưởng bộ môn Răng trẻ em, Trường Đại học Y Hà Nội; TS. Nguyễn 
Đình Phúc, Giám đốc bệnh viện hữu nghị Việt Nam – CuBa những người thầy 
đã trực tiếp hướng dẫn tạo mọi điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình 
nghiên cứu, học tập và hoàn thành luận văn này. 
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến: 
Thầy Tống Minh Sơn, Viện trưởng Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt, Trường 
Đại học Y Hà Nội. 
Cô Nguyễn Thị Thu Phương, Viện phó Viện Đào tạo Răng Hàm Mặt, 
Trưởng bộ môn Nắn chỉnh răng, Trường Đại học Y Hà Nội và những người 
thầy, nhà khoa học đã giảng dạy, hướng dẫn, đóng góp nhiều ý kiến quý báu 
cho tôi trong quá trình hoàn thành luận văn này. 
Tôi xin chân thành cám ơn Ban lãnh đạo cùng tập thể khoa Răng miệng 
cũng như các đồng nghiệp tại các khoa phòng trong bệnh viện hữu nghị Việt 
Nam – Cu Ba đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và 
nghiên cứu. 
Tôi cũng xin trân trọng cám ơn Phòng Đào tạo Viện Đào tạo Răng 
Hàm Mặt và Khoa Sau đại học Trường Đại học Y Hà Nội. 
Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến gia đình, bạn bè 
tôi, những người luôn bên tôi cổ vũ động viên và là chỗ dựa vững chắc cho tôi 
vượt qua những khó khăn trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu để có 
được kết quả như ngày hôm nay. 
Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2020 
Học Vi n 
Phùng Thị Thu Hà 
LỜI CAM ĐOAN 
Tôi là Phùng Thị Thu Hà, nghiên cứu sinh khóa 34, Viện đào tạo 
Răng Hàm Mặt, Trường Đại học Y Hà Nội, chuyên ngành Răng Hàm Mặt, 
xin cam đoan: 
1. Đây là luận án do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng 
dẫn của Thầy PGS.TS.Võ Trương Như Ngọc và Thầy TS. Nguyễn 
Đình Phúc 
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã 
được công bố tại Việt Nam 
3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, 
trung thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp thuận của cơ sở 
nơi nghiên cứu. 
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam kết này 
 Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2020 
Ngƣời viết cam đoan 
Phùng Thị Thu Hà 
DANH MỤC ĐỐI CHỨNG TIẾNG ANH – TIẾNG VIỆT 
Từ tiếng 
Anh 
Diễn giải tiếng Anh Từ tiếng Việt 
Diễn giải Tiếng 
Việt 
Frenectomy Excision of the frenulum 
left to heal by secondary 
intention. The procedure of 
complete removal of the 
frenum, including its 
attachment to the 
underlying bone is known 
as frenectomy 
Phẫu thuật cắt 
bỏ phanh môi 
Cắt phanh môi trên 
sau đó chờ quá trình 
lành thương thứ 
phát. Dùng đường 
cắt đến tận màng 
xương, chỗ bám của 
phanh môi trên 
Frenotomy Simple cutting or incision 
of the frenulum. The 
incision and the relocation 
of the frenal attachment is 
known as frenotomy. 
Phẫu thuật 
phanh môi trên 
Cắt phanh môi trên 
và đặt lại vị trí bám 
của phanh môi trên 
Frenuloplasty Excisions involving 
sutures releasing the 
frenulum and correcting 
the anatomic situation. 
Phẫu thuật tạo 
hình phanh môi 
trên 
Là thủ thuật vừa cắt 
bỏ hoàn toàn phanh 
môi trên có khâu 
nhằm giải phóng 
phanh môi trên và 
sửa chữa tình trạng 
giải phẫu của phanh 
môi trên 
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT: 
STT TỪ VIẾT TẮT TỪ TIẾNG VIỆT 
1 R11 Răng cửa giữa hàm trên bên phải 
2 R21 Răng cửa giữa hàm trên bên trái 
MỤC LỤC 
ĐẶT VẤN ĐỀ ............................................................................................... 1 
Chƣơng 1: TỔNG QUAN ............................................................................ 3 
1.1. Đại cương về phanh môi trên .................................................................. 3 
1.1.1. Giải phẫu phanh môi trên .........................................................................3 
1.1.2. Sinh lý ........................................................................................................3 
1.1.3. Mô học phanh môi trên ............................................................................3 
1.1.4. Phân loại phanh môi trên ..........................................................................4 
1.1.5. Các nghiên cứu trong và ngoài nước về phanh môi trên ........................8 
1.2. Mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với răng và nha chu 
của hai răng cửa giữa hàm trên ............................................................. 11 
1.2.1. Khe thưa giữa hai răng cửa giữa hàm trên ........................................... 11 
1.2.2. Mối liên quan của phanh môi trên bám bất thường với hai răng cửa 
giữa hàm trên ........................................................................................... 12 
1.2.3. Mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với nha chu của 
hai răng cửa giữa hàm trên ...................................................................... 13 
1.2.4. Các nghiên cứu trong và ngoài nước về mối liên quan của phanh môi 
trên bám bất thường với răng và nha chu của hai răng cửa giữa hàm 
trên ............................................................................................................ 14 
1.3. Phương pháp điều trị phanh môi trên bám bất thường ......................... 14 
1.3.1. Chẩn đoán phanh môi trên bám bất thường ......................................... 14 
1.3.2. Chỉ định phẫu thuật phanh môi trên bám bất thường .......................... 15 
1.3.3. Các kỹ thuật áp dụng trong điều trị phẫu thuật phanh môi trên bám bất 
thường ....................................................................................................... 15 
1.4. Khái niệm chung về Laser .................................................................... 27 
1.4.1. Định nghĩa .............................................................................................. 27 
1.4.2. Những loại Laser thường dùng trong nha khoa ................................... 31 
1.4.3. Ứng dụng của Laser Diode trong nha khoa trẻ em .............................. 32 
1.4.4. Phẫu thuật cắt phanh (môi, má, lưỡi) bám bất thường ....................... 34 
1.4.5. Chống chỉ dịnh khi sử dụng Laser Diode ............................................. 35 
1.4.6. Các biến chứng và cách xử trí khi sử dụng Laser Diode: ................... 36 
1.4.7. Sự an toàn của Laser: ............................................................................. 37 
1.5. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về phẫu thuật phanh 
môi trên bám bất thường bằng Laser .................................................... 38 
1.5.1. Trên thế giới ........................................................................................... 38 
1.5.2. Trong nước ............................................................................................. 40 
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............ 41 
2.1. Địa điểm nghiên cứu và thời gian nghiên cứu ...................................... 41 
2.1.1. Địa điểm nghiên cứu .............................................................................. 41 
2.1.2. Thời gian thu thập số liệu ...................................................................... 41 
2.2. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................... 41 
2.2.1. Nghiên cứu mô tả cắt ngang trên cộng đồng ....................................... 41 
2.2.2. Nghiên cứu can thiệp lâm sàng mở không đối chứng ......................... 42 
2.3. Cỡ mẫu .................................................................................................. 43 
2.3.1. Nghiên cứu mô tả cắt ngang .................................................................. 43 
2.3.2. Nghiên cứu can thiệp lâm sàng mở không đối chứng điều trị phanh 
môi trên bám bất thường bằng Laser Diode .......................................... 44 
2.4. Các chỉ số và biến số nghiên cứu .......................................................... 45 
2.4.1. Nghiên cứu mô tả cắt ngang .................................................................. 45 
2.4.2. Nghiên cứu can thiệp lâm sàng mở không đối chứng ......................... 52 
2.5. Phương pháp và công cụ thu thập thông tin ......................................... 59 
2.5.1. Nghiên cứu mô tả cắt ngang .................................................................. 59 
2.5.2. Nghiên cứu can thiệp lâm sàng mở không đối chứng ......................... 61 
2.6. Quy trình tiến hành nghiên cứu hiệu quả điều trị phanh môi trên bám 
bất thường bằng Laser Diode ................................................................ 62 
2.6.1. Lập phiếu thu thập thông tin ................................................................. 62 
2.6.2. Thu thập thông tin trước phẫu thuật ..................................................... 62 
2.6.3. Các bước tiến hành phẫu thuật cắt phanh môi trên bám bất thường 
bằng Laser Diode ..................................................................................... 63 
2.7. Các bước tiến hành nghiên cứu ............................................................. 65 
2.7.1. Nghiên cứu cắt ngang ............................................................................ 65 
2.7.2. Nghiên cứu can thiệp lâm sàng mở không đối chứng ......................... 65 
2.8. Thời gian và trình tự nghiên cứu (Sơ đồ GIANT) ................................ 67 
2.9. Xử lý số liệu và phân tích số liệu .......................................................... 67 
2.10. Sai số và biện pháp thống kê sai số .................................................... 68 
2.10.1. Sai số ..................................................................................................... 68 
2.10.2. Biện pháp khống chế sai số ................................................................. 68 
2.11. Đạo đức trong nghiên cứu ................................................................... 68 
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................. 69 
3.1. Tỷ lệ phanh môi trên bám bất thường của học sinh 7 - 11 tuổi ............ 69 
3.1.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu ........................................... 69 
3.1.2. Đặc điểm vị trí bám phanh môi trên ..................................................... 69 
3.1.3. Đặc điểm hình thể phanh môi trên ........................................................ 71 
3.1.4. Chiều cao phanh môi trên ...................................................................... 74 
3.2. Mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với răng và nha chu 
của hai răng cửa giữa hàm trên ở học sinh 7-11 tuổi ............................ 75 
3.2.1. Mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với hai răng cửa 
giữa hàm trên ........................................................................................... 75 
3.2.2. Mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với nha chu hai 
răng cửa giữa hàm trên ............................................................................ 82 
3.2.3. Tỷ lệ xuất hiện hình ảnh chữ V trên phim Xq ở nhóm học sinh có khe 
thưa ........................................................................................................... 85 
3.3. Đánh giá hiệu quả điều trị bằng Laser Diode ở nhóm bệnh nhân có 
phanh môi trên bám bất thường ............................................................ 86 
3.3.1. Đặc trưng của đối tượng nghiên cứu .................................................... 86 
3.3.2. Đánh giá hiệu quả điều trị gần .............................................................. 88 
3.3.3. Đánh giá hiệu quả can thiệp xa ............................................................. 94 
Chƣơng 4: BÀN LUẬN .............................................................................. 97 
4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu .......................................... 97 
4.2. Tỷ lệ phanh môi trên bám bất thường của học sinh 7 -11 tuổi ............. 97 
4.2.1. Đặc điểm vị trí bám phanh môi trên ..................................................... 97 
4.2.2. Đặc điểm hình thể phanh môi trên ...................................................... 101 
4.2.3. Chiều cao phanh môi trên .................................................................... 105 
4.3. Mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với răng và nha chu 
của hai răng cửa giữa hàm trên ở học sinh 7-11 tuổi .......................... 106 
4.3.1. Mối liên quan của phanh môi trên bám bất thường với hai răng cửa 
giữa hàm trên ......................................................................................... 106 
4.3.2. Mối liên quan của phanh môi trên bám bất thường với nha chu của hai 
răng cửa giữa hàm trên .......................................................................... 110 
4.4. Đánh giá hiệu quả điều trị phanh môi trên bám bất thường bằng Laser 
Diode ở nhóm bệnh nhân có chỉ định điều trị:.................................... 111 
4.4.1. Đánh giá hiệu quả điều trị gần ............................................................ 111 
4.4.2. Đánh giá hiệu quả điều trị xa .............................................................. 120 
4.4.3. Mức độ hài lòng của bệnh nhân .......................................................... 122 
 ẾT LUẬN ............................................................................................... 123 
KIẾN NGHỊ .............................................................................................. 125 
NHỮNG CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƢỢC 
CÔNG BỐ 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHỤ LỤC 
DANH MỤC BẢNG 
Bảng 1.1. Đặc điểm cấu tạo các loại Laser dùng trong nha khoa .............. 24 
Bảng 1.2. Các loại Laser thường sử dụng trong nha khoa .......................... 31 
Bảng 3.1. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo tuổi ..................................... 69 
Bảng 3.2. Vị trí bám của phanh môi trên theo giới và tuổi ......................... 70 
Bảng 3.3. Phân bố hình thể của phanh môi trên theo nhóm tuổi ................ 73 
Bảng 3.4. Chiều cao trung bình của phanh môi trên theo giới và nhóm tuổi .74 
Bảng 3.5. Mối liên hệ giữa vị trí bám và chiều cao phanh môi trên ........... 74 
Bảng 3.6. Trung bình cắn chùm, cắn chìa theo vị trí bám phanh môi trên . 75 
Bảng 3.7. Kiểu mọc hai răng cửa giữa hàm trên theo vị trí bám phanh môi 
trên .................................................................. ... n của anh/chị sẽ được giữ kín và không được tiết lộ 
cho bất cứ ai không có liên quan. Chỉ nghiên cứu viên, cơ quan quản lý. Hội 
đồng đạo đức mới được quyền xem bệnh án khi cần thiết. Tên của con anh/chị 
sẽ không được ghi trên các bản báo cáo thông tin nghiên cứu. 
10. Kết quả của nghiên cứu: 
 Kết quả nghiên cứu các chỉ số của con anh/chị kéo dài 09 tháng, chúng 
tôi sẽ khám lại cho con anh/chị sau 3 ngày, 7 ngày, 21 ngày, 3 tháng, 6 tháng 
và 9 tháng sau khi điều trị. Những kết quả đó sẽ được thông báo với anh/chị. 
Tuy nhiên, nếu kết quả chẩn đoán nào bất thường và có thể ảnh hưởng đến 
quyết định rút khỏi nghiên cứu của con anh/chị sẽ được chúng tôi thông báo 
tới anh/chị. 
11. Chi phí: 
Anh /chị không phải trả chi phí cho việc điều trị liên quan đến nghiên 
cứu này. 
12. Các thiệt hại khác liên quan đến nghiên cứu: 
Chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm chăm sóc anh/chị nếu anh/chị bị tổn hại 
sức khoẻ trong thời gian nghiên cứu. 
13. Câu hỏi: 
Nếu anh/chị có bất cứ vấn đề hay câu hỏi nào liên quan đến nghiên cứu 
này hay về quyền lợi của anh/chị với tư cách là người tham gia, hay về bất cứ 
thiệt hại nào liên quan đến nghiên cứu, xin hãy liên hệ: Bác sỹ Phùng Thị Thu 
Hà – chịu trách nhiệm thực hiện nghiên cứu, điện thoại di động: 0913039376, 
nhà riêng 024.36559548. 
Tôi đã đọc, nghe phiếu chấp thuận này. Tôi đã được cung cấp đầy đủ 
thông tin về những nguy cơ và lợi ích của việc tham gia vào nghiên cứu này 
và tôi có đủ thời gian để suy nghĩ về quyết định của mình. Tôi hiểu rõ việc 
thăm khám và điều trị phanh môi trên bám bất thường bằng Laser Diode là 
hoàn toàn tự nguyện. Tôi đồng ý tự nguyện tham gia nghiên cứu. Tôi hiểu 
rằng tôi có thể rút khỏi nghiên cứu bất cứ khi nào. 
Bản cam kết này được lập thành 02 bản, có nội dung, giá trị như. Bệnh 
nhân giữ 01 bản, Bác sĩ giữ 01 bản. 
BÁC SỸ BỆNH NHÂN 
(Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) 
Phụ lục 3: 
PHIẾU KHÁM PHANH MÔI TRÊN BÁM BẤT THƢỜNG 
(dành cho khám học sinh tại trƣờng học) 
I.THÔNG TIN BỆNH NHÂN: 
1. Họ và tên: Giới: Nam/Nữ 
2. Ngày tháng năm sinh: / / 20 
3. Lớp:. 
4. Trường tiểu học.....xã ................,quận/huyện.................., Hà Nội 
5. Địa chỉ nơi ở:............................................................................................. 
6. Họ và tên bố/mẹ:. 
7. Điện thoại: Nhà riêng:..............................di động:................................ 
 Email:........................................................................................ 
8. Ngày khám: 
9. Người khám: 
II. NỘI DUNG: 
 1. Câu hỏi Trả lời 
Có Không 
- Có bố, mẹ là người Việt Nam 
- Chưa có can thiệp tạo hình phanh môi trước đó 
- Chưa từng điều trị chỉnh nha 
- Không có tiền sử chấn thương môi, phanh môi 
- Không có dị tật bẩm sinh vùng hàm mặt 
- Tình trạng sức khỏe bình thường 
- Tình nguyện hợp tác, gia đình hợp tác 
2. Đặc điểm giải phẫu phanh môi trên: 
2.1.Vị trí bám: 
 Bám niêm mạc (I) Bám nhú lợi (II) 
 Bám lợi dính (III) Bám quá nhú lợi (IV) 
2.2. Hình thể phanh môi trên: 
 Phanh môi trên đơn 
giản (I) 
 Phanh môi trên 
hình vòm (II) 
 Phanh môi trên có 
mẩu thừa (III) 
 Phanh môi trên 
có nốt (IV) 
 Phanh môi đôi 
(V) 
 Phanh môi 
trên có chỗ lõm 
(VI) 
 Phanh môi 
trên chẻ đôi (VII) 
 Kết hợp của 2 hoặc hơn các loại phía trên (VIII) 
2.3. Chiều cao phanh môi trên: mm 
2.4. Test kéo căng phanh môi: +/- 
3. Đặc điểm răng và nha chu của hai răng cửa giữa hàm trên: 
3.1. Số lượng 2 răng cửa giữa hàm trên:..(chỉ tính răng vĩnh viễn) 
3.2.Răng vùng hai răng cửa giữa hàm trên: 
a. Cắn chéo: □ Có □ Không 
b. Cắn chùm:..mm. Bình thường □ Bất thường □ 
c. Cắn chìa:mm. Bình thường □ Bất thường □ 
3.3. Khoảng cách giữa hai răng R11 & R21 ( L; tính theo mm) 
□ L= 0mm □ 0mm ≤ L ≤ 1mm 
□ 1mm 2mm 
3.4.Tình trạng 2 răng cửa giữa HT (đã mọc): 
Chỉ ti u 
 ẾT QUẢ 
R11 R21 
Mọc thẳng bình thường 
Lệch ngoài 
Lệch trong 
Nghiêng gần 
Nghiêng xa 
3.5.Phanh môi co kéo gây co/tụt lợi (test kéo căng phanh môi dương tính): 
 □ Có □ Không 
3.6.Tình trạng viêm lợi tại chỗ: □ Có □ Không 
3.7. Mức độ viêm lợi R11,21: 
Chỉ ti u 
 ẾT QUẢ 
R11 R21 
Không viêm lợi - độ 0 
Viêm lợi nhẹ - độ 1 
Viêm lợi trung bình - độ 2 
Viêm lợi nặng - độ 3 
3.8. Hình ảnh thấu quang hình chữ V giữa 2 răng cửa giữa trên phim Xq: 
  Có  Không 
 BÁC SĨ 
 (Ký, ghi rõ họ tên) 
Phụ lục 4: 
PHIẾU ĐÁNH GIÁ DÀNH CHO BỆNH NHÂN CẮT PHANH MÔI 
TRÊN BÁM BẤT THƢỜNG BẰNG LASER DIODE 
I.THÔNG TIN BỆNH NHÂN: 
1. Họ và tên: Giới: Nam/Nữ 
2. Năm sinh: 
3. Họ và tên bố/mẹ/người giám hộ: 
4. Địa chỉ nơi ở: 
5. Điện thoại: Nhà riêng: Di động: 
6. Ngày khám: 
7. Ngày phẫu thuật: 
II. TIỀN SỬ: 
1. Bản thân 
a. Toàn thân: 
b. Nha khoa: 
2. Gia đình 
III. KHÁM PHANH MÔI TRÊN BÁM BẤT THƢỜNG TRƢỚC PHẪU 
THUẬT: 
1. Vị trí bám: 
□ Bám niêm mạc □ Bám nhú lợi 
□ Bám lợi dính □ Bám quá nhú lợi 
2. Chiều cao phanh môi:.mm 
3. Độ dày phanh môi:.mm 
4. he thƣa giữa R11 và R21: □ Có □ Không 
Nếu có: độ rộng khe thưa: mm 
IV. TIẾN TRÌNH ĐIỀU TRỊ VÀ THEO DÕI TRONG VÀ SAU PHẪU 
THUẬT 
1. Cách thức vô cảm: tê bôi bề mặt  tê tiêm  
2. Mức độ chảy máu trong quá trình phẫu thuật: Từ độ 0 đến độ 4 
  Độ 0: Không chảy máu. 
  Độ 1: Rỉ máu. 
 Độ 2: Chảy máu mức độ nhẹ. 
 Độ 3: Chảy máu mức độ nặng cần truyền máu 
 Độ 4: Chảy máu mức độ rất nặng gây ảnh hưởng chức năng não bộ, 
nguy hiểm đến tính mạng. 
3. Thời điểm cầm máu sau phẫu thuật: 
Phân độ 
chảy 
máu 
Mô tả Sau 
30 
phút 
Sau 
1 
giờ
Sau 
6 
giờ 
Độ 0 Không chảy máu 
Độ 1 Rỉ máu 
Độ 2 Chảy máu mức độ nhẹ. 
Độ 3 Chảy máu mức độ nặng cần truyển máu. 
Độ 4 Chảy máu gây ảnh hưởng chức năng não bộ, nguy 
hiểm đến tính mạng 
4. Mức độ đau: 
Mức 
độ 
đau 
Đánh 
giá 
Thang 
điểm 
Mô tả 
Sau 
1 
ngày 
Sau 
3 
ngày 
Sau 
7 
ngày 
Sau 
21 
ngày 
Độ 0 Không 
đau 
0 Không đau 
Độ 1 Đau 
nhẹ 
1–3 
Đau nhẹ, bệnh nhân hay cằn nhằn, 
khó chịu nhưng ít ảnh hưởng đến 
khả năng thực hiện các hoạt động 
sinh hoạt hàng ngày 
Độ 2 Đau 
trung 
bình 
4–6 
Ảnh hưởng đáng kể đến các hoạt 
động sinh hoạt hàng ngày 
Độ 3 Đau 
nặng 
7–10 
Đau làm hạn chế nhiều hoạt 
động, kêu khóc, rên rỉ, không 
kiểm soát được, không thể nói 
chuyện được. đau không chịu nổi. 
5. Thời điểm dùng thuốc giảm đau: 
□ Trong 1 ngày: □ Có □ Không 
□ Trong 3 ngày: □ Có □ Không 
□ Trong 7 ngày: □ Có □ Không 
6. Mức độ sƣng: 
Mức 
độ 
Đánh 
giá 
Điểm 
trên 
thang 
VAS 
Mô tả Sau 
1 
ngày 
Sau 
3 
ngày 
Sau 
7 
ngày 
Sau 
21 
ngày 
Độ 0 Không 
sưng 
nề 
0 
điểm. 
Thăm khám tổn thương 
không tăng kích thước, 
màu sắc hồng nhạt, sờ 
không đau. 
Độ 1 Sưng 
nề ít 
1 - 4 
điểm. 
Thăm khám tổn thương 
có tăng kích thước nhẹ, 
màu đỏ, sờ không đau 
Độ 2 Sưng 
nề 
nhiều 
5 - 7 
điểm. 
Thăm khám tổn thương 
có tăng kích thước 
nhiều, màu đỏ, sờ đau. 
Độ 3 Sưng 
nề rất 
nhiều 
8 - 10 
điểm. 
Khám tổn thương có 
tăng kích thước nhiều 
gây biến dạng môi trên, 
màu đỏ, sờ rất đau 
7. Khả năng vệ sinh răng miệng sau phẫu thuật: 
Phân loại Mô tả Ngày 
1 
Ngày 
3 
Ngày 
7 
Không ảnh 
hưởng 
Vệ sinh răng miệng bình thường 
không gặp khó khăn hoặc bị đau. 
Ảnh hưởng ít Vệ sinh răng miệng gặp khó khăn hoặc 
bị đau nhưng vẫn thực hiện được. 
Ảnh hưởng 
nhiều 
Vệ sinh răng miệng không thực hiện 
được. 
8. Mức độ lành thƣơng: Bảng tiêu chuẩn đánh giá: 
Mức độ lành 
thƣơng 
Tiêu chuẩn 
Độ I: Kém Có 2 hoặc hơn các dấu hiệu sau: 
 Màu sắc mô lợi ≥ 50% màu đỏ 
 Thăm khám: Chảy máu 
 Giả mạc: Có 
 Đường rạch: Không được biểu mô hóa, với sự mất 
của biểu mô ngoài lề đường rạch 
 Có thể có mủ 
Độ II: Tốt Màu sắc mô lợi ≥ 25% và < 50% màu đỏ 
 Thăm khám: Không chảy máu 
 Giả mạc: Không có 
 Đường rạch: Không có hiện diện của biểu mô liên 
kết 
Độ III: Rất tốt Màu sắc mô lợi < 25% màu đỏ 
 Thăm khám: Không chảy máu 
 Giả mạc: Không có 
 Đường rạch: Không có hiện diện của biểu mô liên 
kết 
Đánh giá lành thƣơng sau phẫu thuật : 
Ti u chuẩn 3 ngày 7 ngày 21 ngày 
Màu sắc mô lợi (3 mức) 
Thăm khám chảy máu 
Giả mạc 
Biểu mô hóa đường rạch (2 mức) 
Mủ 
Kết luận mức độ lành thương 
- Màu sắc mô lợi 
1: : ≥ 50% màu đỏ 2: : ≥ 25% và < 50% màu đỏ 3: <25% màu đỏ 
- Thăm khám chảy máu: 1: Chảy máu 2: Không chảy máu 
- Giả mạc: 1: Có 2: Không 
- Mô hạt: 1: Không được biểu mô hóa, với sự mất của biểu mô ngoài lề 
đường rạch 2: Không có hiện diện của biểu mô liên kết 3: Không có 
hiện diện của biểu mô liên kết 
- Mủ: 1: Có 2: Không 
9. Thái độ hợp tác của bệnh nhân: 
Đánh giá Biểu hiện Trong quá trình 
phẫu thuật 
Thái độ rất 
tiêu cực 
Từ chối điều trị, la hét, chống đối điều trị. 
Thái độ tiêu 
cực 
Ít chấp nhận điều trị, có những biểu hiện 
chống đối nhưng không biểu hiện hoàn 
toàn (cáu kỉnh, nhăn nhó) 
Thái độ tích 
cực 
Chấp nhân điều trị. Trẻ tỏ ra thận trọng 
nhưng làm theo yêu cầu bác sĩ. 
Thái độ rất 
tích cực 
Quan hệ tốt với bác sĩ, thích thủ khi điều 
trị. Trẻ hay cười và tỏ ra thích thủ khám 
răng 
10. Sự hài lòng của bệnh nhân sau phẫu thuật: 
a. Rất hài lòng 
b. Hài lòng 
c. Không hài lòng 
11. Hình thái sẹo sau phẫu thuật phanh môi: 
Đánh giá tính 
chất sẹo 
Sau 3 tháng Sau 6 tháng Sau 9 tháng 
Không có 
Sẹo mờ 
Sẹo rõ 
12. Vị trí bám phanh môi trên 
Đánh giá vị trí 
bám của phanh 
môi trên 
Sau 3 tháng Sau 6 tháng Sau 9 tháng 
Bám vào niêm 
mạc 
Bám vào lợi dính 
Bám vào nhú lợi 
Bám quá nhú lợi 
13. Chiều cao và độ dày phanh môi trên sau phẫu thuật (mm): 
Đánh giá chiều 
cao phanh môi 
trên 
Sau 3 ngày Sau 7 ngày Sau 21 ngày 
Chiều cao (mm) 
Đánh giá độ dày 
phanh môi trên 
Sau 3 tháng Sau 6 tháng Sau 9 tháng 
Độ dày (mm) 
 BỆNH NHÂN BÁC SỸ 
 (Ký, ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên) 
Phụ lục 5 : 
BẢN CUNG CẤP THÔNG TIN CHO ĐỐI TƢỢNG 
THAM GIA NGHIÊN CỨU 
Tên nghiên cứu: “Nghiên cứu phanh môi trên bám bất thường và hiệu quả 
điều trị bằng Laser Diode ở học sinh 7 - 11 tuổi” với ba mục tiêu: 
1. Xác định tỷ lệ phanh môi trên bám bất thường của học sinh 7 – 11 tuổi ở 
hai trường tiểu học tại Hà Nội. 
2. Mô tả mối liên quan giữa phanh môi trên bám bất thường với răng và nha 
chu của hai răng cửa giữa hàm trên ở nhóm đối tượng trên . 
3. Đánh giá hiệu quả điều trị bằng Laser Diode ở nhóm bệnh nhân có chỉ 
định điều trị. 
Số lượng người tham gia nghiên cứu: 80 
Hậu quả của phanh môi bám bất thường (một trong nhiều hậu quả sau): 
- Viêm lợi, tụt lợi vùng răng cửa. 
- Khe thưa răng cửa làm mất thẩm mỹ. 
- Khó vệ sinh, hạn chế cử động môi. 
Khe thưa răng cửa 
Phanh môi trên 
Ƣu điểm Laser Diode: 
- Không chảy máu khi thực hiện. 
- Giảm sưng, giảm đau so với phương pháp truyền thống. 
- Giảm sẹo so với phương pháp truyền thông. 
- Trẻ dễ hợp tác, ít gây sợ hãi. 
- Thời gian thủ thuật rút ngắn. 
Tiêu chuẩn lựa chọn: 
- Bệnh nhân được điều trị tại khoa Răng miệng, Bệnh viện hữu nghị Việt 
Nam - CuBa. 
- Độ tuổi: từ 7 đến 11 tuổi 
- Phanh môi độ II và độ III theo phân loại của Mirko Placek (1974) 
- Test kéo căng phanh môi dương tính 
- Được sự đồng ý của người bảo hộ. 
Tiêu chuẩn loại trừ: 
- Cha/mẹ/người giám hộ không đồng ý cho con tham gia nghiên cứu. 
- Không đầy đủ phiếu thu thập thông tin. 
- Phanh môi trên bám quá nhú và rộng. 
- U răng, răng thừa vùng răng cửa hàm trên. 
Những lợi ích của nghiên cứu: 
- Được khám và kiểm tra răng cửa hàm trên bằng phim cận chóp. 
- Được phẫu thuật miễn phí cắt phanh môi trên bằng Laser Diode. 
- Được khám định kỳ theo dõi sau phẫu thuật. 
- Được đảm bảo bí mật riêng tư của đối tượng nghiên cứu. 
Những rủi ro có thể xảy ra khi tham gia nghiên cứu: Laser Diode là một 
thủ thuật an toàn vì không chảy máu, giảm đau giảm sưng nhưng yêu cầu bác 
sĩ và bệnh nhân phải đeo kính bảo hộ khi làm thủ thuật. 
Phương thức liên hệ với nhà nghiên cứu: Sđt: 0913039376 
Email: phungha8668ncs@gmail.com 
Những cam kết của nhà nghiên cứu với đối tượng tham gia nghiên cứu 
giữ kín bí mật riêng tư của đối tượng tham gia nghiên cứu, chịu trách nhiệm 
biến chứng đối với bệnh nhân. 
Đối tượng nghiên cứu không bị ép buộc tham gia nghiên cứu và có thể 
rút khỏi nghiên cứu bất kỳ thời điểm nào. 
 Hà Nội, ngày 25 tháng 12 năm 2015 
 Họ tên và chữ ký của Nhà nghiên cứu 
Phụ lục 6: 
DẶN D BỆNH NHÂN SAU PHẪU THUẬT PHANH MÔI TRÊN BÁM 
BẤT THƢỜNG BẰNG LASER DIODE 
Dặn dò bệnh nhân sau phẫu thuật cắt phanh môi trên bám bất 
thƣờng: 
+ Tránh thức ăn cay, chua (nước chanh, nước cam), thức ăn cứng/sắc 
trong 72 giờ đầu. 
+ Có thể cần thuốc kháng viêm nhẹ (Ibuprofen 200mg) trong ngày đầu 
nếu cảm thấy khó chịu. Uống 1 – 2 viên sau mỗi 4 giờ và liều tối đa không 
quá 1200mg trong 24 h. Hoặc có thể dùng Paracetamol 500mg, liều lượng 
15mg/kg cân nặng/lần, dùng không quá 80mg/kg cân nặng/ngày. 
+ Lành thương thứ phát xuất hiện với vảy trắng mềm trên vết cắt trong 
7 – 10 ngày sau mổ. Không phải dấu hiệu nhiễm trùng, vảy có tác dụng che 
và bảo vệ mô mềm đang tạo ra. 
+ Laser có tính kháng khuẩn nên nhiễm trùng gần như không có. Tuy 
nhiên có thể súc miệng hoặc bôi Chlorhexidine 0,12% lên vết mổ (Corsodyl, 
GlaxoSmithKline) 
+ Có thể chườm lạnh trong 24 giờ đầu để giảm sưng. 
+ Dùng bàn chải mềm cẩn thận tránh vết thương. 
+ Hẹn bệnh nhân tái khám sau 3 ngày, 7 ngày và 21 ngày, 3 tháng, 6 
tháng và 9 tháng 
Phụ lục 7: 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH NGHIÊN CỨU 
1. Vị trí bám của phanh môi trên: 
Phanh môi trên bám niêm mạc Phanh môi trên bám lợi dính, phanh 
môi có nốt 
Phanh môi trên bám nhú lợi Phanh môi trên bám quá nhú 
2. Xác định đặc điểm của phanh môi trên 
Trước khi bôi dung dịch Lugol 3% Sau khi bôi dung dịch Lugol 3% 
Đo chiều cao phanh môi trên Đo chiều dày phanh môi trên 
3. Xác định cắn chùm, cắn chìa, khe thƣa, viêm lợi: 
Đo mức cắn chùm Đo mức cắn chìa 
Đo độ rộng khe thưa Đánh giá viêm lợi 
4. Chuẩn bị trƣớc phẫu thuật: 
Chuẩn bị dụng cụ Thiết lập máy Laser Diode 
Gây tê bôi bề mặt Kéo căng môi bộc lộ phanh môi trên 
5. Một số bệnh nhân phẫu thuật phanh môi trên bám bất thƣờng 
bằng Laser Diode: 
BỆNH NHÂN 1: PHẠM BẢO TR. – Nữ – 11 tuổi – Hà Tĩnh. 
Ngày phẫu thuật: 30/07/2018 
Trước phẫu thuật Tê bôi trước phẫu thuật 
Bắt đầu phẫu thuật 
Ngay sau phẫu thuật 
Sau 3 ngày phẫu thuật 
Sau 7 ngày phẫu thuật 
Sau 21 ngày phẫu thuật 
3 tháng sau phẫu thuật 6 tháng sau phẫu thuật 
9 tháng sau phẫu thuật 
BỆNH NHÂN 2: PHAN QUANG H. – Nam – 11 tuổi – Phú Thọ. 
Ngày phẫu thuật: 18/9/2018 
Trước phẫu thuật 
Bắt đầu phẫu thuật 
Ngay sau phẫu thuật 
Sau 3 ngày phẫu thuật 
Sau 7 ngày phẫu thuật 
Sau 21 ngày phẫu thuật 
BỆNH NHÂN 3: TRẦN ĐỨC H. – Nam – 7 tuổi – Hà Nội. 
Ngày phẫu thuật: 27/4/2018 
Trước phẫu thuật Ngay sau phẫu thuật 
Sau 3 ngày phẫu thuật Sau 7 ngày phẫu thuật 
BỆNH NHÂN 4: NGUYỄN Đ. HÀ M. – Nữ – 8 tuổi – Hà Nội. 
Ngày phẫu thuật: 29/9/2018 
Trước phẫu thuật 
Chuẩn bị phẫu thuật 
Ngay sau phẫu thuật 
3 ngày sau phẫu thuật 
7 ngày sau phẫu thuật 
21 sau ngày phẫu thuật