Thực trạng phụ nữ mang thai nhiễm HIV và kết quả thực hiện dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại một số cơ sở sản khoa khu vực phía bắc Việt Nam, 2006 - 2013

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG 
--------*-------- 
DƯƠNG LAN DUNG 
THỰC TRẠNG PHỤ NỮ MANG THAI NHIỄM HIV 
VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN DỰ PHÒNG 
LÂY TRUYỀN HIV TỪ MẸ SANG CON TẠI 
MỘT SỐ CƠ SỞ SẢN KHOA 
KHU VỰC PHÍA BẮC VIỆT NAM, 2006-2013 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG 
HÀ NỘI - 2017 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ 
VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG 
--------*-------- 
DƯƠNG LAN DUNG 
THỰC TRẠNG PHỤ NỮ MANG THAI NHIỄM HIV 
VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN DỰ PHÒNG LÂY TRUYỀN HIV 
TỪ MẸ SANG CON TẠI MỘT SỐ CƠ SỞ SẢN KHOA 
KHU VỰC PHÍA BẮC VIỆT NAM, 2006-2013 
Chuyên ngành : Y tế công cộng 
Mã số : 62 72 03 01 
LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG 
 Người hướng dẫn khoa học 
1. GS.TS Nguyễn Viết Tiến 
 2. PGS.TS Nguyễn Thị Hiền Thanh 
HÀ NỘI - 2017 
LỜI CAM ĐOAN 
 Tôi xin cam đoan số liệu trong đề tài luận án là một phần số liệu trong 
nghiên cứu “Đánh giá thực trạng các biện pháp điều trị dự phòng lây truyền HIV 
từ mẹ sang con tại một số tỉnh phía Bắc giai đoạn 2006 đến 2011” và một phần là 
số liệu nghiên cứu tiếp theo của riêng bản thân tôi. 
 Kết quả nghiên cứu này là thành quả nghiên cứu của tập thể mà tôi là 
thành viên chính. Tôi đã được Chủ nhiệm đề tài và các thành viên trong các 
nhóm nghiên cứu đồng ý cho phép tôi được sử dụng một phần số liệu đề tài 
này trong luận án để bảo vệ lấy bằng tiến sĩ. Các số liệu, kết quả nêu trong 
luận án là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình 
nào khác. 
 Tác giả luận án 
Dương Lan Dung 
LỜI CẢM ƠN 
 Trước hết tôi xin gửi lời cám ơn chân thành tới các đơn vị, cá nhân, các 
thày cô giáo, các đồng nghiệp, bạn bè đã giúp tôi trong quá trình hoàn thành 
luận án. 
 Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ban giám đốc, Phòng Đào tạo 
Sau Đại học, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã luôn tạo điều kiện và giúp 
đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận án. 
 Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và cảm ơn chân thành tới 
GS.TS Nguyễn Viết Tiến và PGS.TS Nguyễn Thị Hiền Thanh, những thầy cô 
có nhiều kinh nghiệm và kiến thức đã tận tình giảng dạy, hướng dẫn tôi trong 
quá trình học tập, thực hiện đề tài cũng như hoàn thành luận án. 
 Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các cán bộ y tế tại các bệnh viện 
phụ sản, các khoa sản và các trung tâm phòng chống HIV/AIDS của 8 tỉnh 
thành phía Bắc đã tích cực ủng hộ và hợp tác với các cán bộ điều tra trong quá 
trình thu thập số liệu tại địa phương. Tôi cũng xin gửi lời cám ơn đến các cán 
bộ y tế tuyến cơ sở và các bà mẹ mang thai và sinh con đã đồng ý tham gia 
vào nghiên cứu này. 
 Tôi xin chân thành cám ơn sự hỗ trợ và giúp đỡ của Ban giám đốc Bệnh 
viện Phụ sản Trung ương, sự động viên và góp ý của tập thể anh chị em 
Phòng Nghiên cứu khoa học và Phát triển công nghệ, cùng với sự hỗ trợ tham 
gia nghiên cứu của các khoa phòng tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương và đặc 
biệt là tập thể Khoa Sản Bệnh viện đa khoa Quảng Ninh và các Phòng khám 
ngoại trú Nhi các tỉnh phía Bắc. 
 Tôi cũng gửi lời cám ơn chân thành tới các thầy cô, các chuyên gia và 
các nhà quản lý chương trình về những bình luận và góp ý khoa học, có tính 
xây dựng cho luận án này. 
 Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến bố mẹ, chồng, hai con, các anh 
chị em và những người thân trong gia đình, bạn bè và các bạn nghiên cứu sinh 
đã hết lòng ủng hộ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và là động lực 
giúp tôi vượt qua những khó khăn để đạt được kết quả khoa học và hoàn 
thành luận án. 
 Tác giả luận án 
Dương Lan Dung 
MỤC LỤC 
Lời cam đoan 
Lời cảm ơn 
Danh mục bảng 
Danh mục biểu đồ, hình, sơ đồ 
Danh mục các chữ viết tắt 
ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 
Chương 1. TỔNG QUAN ............................................................................... 4 
1. 1. Diễn biến tự nhiên HIV/AIDS và các đường lây truyền của HIV. ...............4 
1.1.1 Diễn biến tự nhiên của nhiễm HIV/AIDS .............................................. 4 
1.1. 2 Các đường lây truyền của HIV ............................................................... 6 
1.2 Thực trạng nhiễm HIV ở phụ nữ mang thai và các can thiệp dự phòng lây 
truyền HIV từ mẹ sang con............................................................................ 13 
1.2.1. Tình hình dịch HIV ở phụ nữ mang thai trên thế giới và Việt Nam . 13 
1.2.2. Chương trình PLTMC tại Việt Nam. ................................................... 16 
1.3 Các can thiệp phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con. ................................... 18 
1.3.1 Tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai. ................................... 18 
1.3.2 Điều trị PLTMC bằng các thuốc kháng retro virút (ARV). ............... 18 
1.3.3. Thực hành sản khoa cho sản phụ nhiễm HIV ..................................... 25 
1.3.4 Nuôi dưỡng và xét nghiệm HIV cho trẻ phơi nhiễm. ......................... 27 
1.4 Các kết quả nghiên cứu về PLTMC tại Việt Nam ......................................... 31 
Chương 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 35 
2.1 Nghiên cứu mô tả (từ năm 2006-2010). .......................................................... 35 
2.1.1 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 35 
2.1.2 Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 35 
2.1.3 Địa điểm nghiên cứu .............................................................................. 35 
2.1.4 Thiết kế và cỡ mẫu nghiên cứu ............................................................. 36 
2.1.5 Các biến số và chỉ số nghiên cứu ........................................................... 37 
2.1.6 Quá trình thu thập số liệu ....................................................................... 39 
2.2. Nghiên cứu theo dõi dọc (2009-2013) ........................................................... 41 
2.2.1 Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 41 
2.2.2 Phương pháp nghiên cứu ....................................................................... 41 
2.2.3 Địa điểm và thời gian nghiên cứu ......................................................... 41 
2.2.4 Thiết kế và cỡ mẫu nghiên cứu ............................................................. 41 
2.2.5 Các biến số và chỉ số nghiên cứu .......................................................... 42 
2.2.6 Quy trình thu thập số liệu ..................................................................... 43 
2.2.7 Phác đồ điều trị dự phòng LTMC cho mẹ và con trong nghiên cứu. 45 
2.2.8 Xét nghiệm chẩn đoán tình trạng HIV cho trẻ phơi nhiễm ................. 46 
2.3 Thu thập, nhập, phân tích và xử lý số liệu ...................................................... 49 
2.3.1. Số liệu định lượng .................................................................................. 49 
2.3.2. Số liệu định tính ...................................................................................... 49 
2.3.3. Hạn chế của nghiên cứu: sai số và các biện pháp khắc phục sai số .. 49 
2.4. Đạo đức trong nghiên cứu. ............................................................................. 50 
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................ 53 
3.1. Thực trạng của phụ nữ mang thai nhiễm HIV đến sinh con tại 8 cơ sở sản 
khoa khu vực phía Bắc và một số yếu tố liên quan (2006 đến 2010). ....... 53 
3.1.1. Một số đặc điểm của các bà mẹ nhiễm HIV đến sinh con và con của 
họ tại 8 cơ sở nghiên cứu. ................................................................................ 53 
3.1.2. Kết quả của các biện pháp can thiệp PLTMC với bà mẹ nhiễm HIV 
và con của họ. .................................................................................................... 66 
3.2. Đánh giá kết quả thực hiện dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con tại 
Bệnh viện Phụ sản Trung ương và Khoa sản Bệnh viện đa khoa Quảng 
Ninh (2009-2013). .......................................................................................... 69 
3.2.1. Đặc điểm chung của bà mẹ nhiễm HIV sinh con tại 2 cơ sở. ............ 69 
3.2.2. Kết quả công tác tư vấn xét nghiệm cho PNMT tại 2 cơ sở .............. 73 
3.2.2 Các phác đồ điều trị ARV và thái độ xử trí sản khoa ......................... 74 
3.2.3. Hiệu quả can thiệp phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (tỷ lệ 
LTMC) tại 2 cơ sở sản khoa và các yếu tố liên quan. .................................. 76 
Chương 4. BÀN LUẬN ................................................................................. 84 
4.1. Mô tả thực trạng phụ nữ mang thai nhiễm HIV đến sinh con tại 8 cơ sở 
sản khoa khu vực phía Bắc và một số yếu tố liên quan (2006 - 2010) .... 84 
4.1.1. Tình hình thu nhận đối tượng nghiên cứu tại các cơ sở. ..................... 84 
4.1.2. Một số đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu. .............. 86 
4.1.3. Thời điểm phát hiện nhiễm HIV ........................................................... 88 
4.1.4. Đặc điểm lâm sàng HIV/AIDS và CD4 của sản phụ .......................... 94 
4.1.5. Đặc điểm trẻ sinh ra từ sản phụ nhiễm HIV ........................................ 96 
4.1.6. Thực trạng xử trí sản khoa và sử dụng thuốc kháng HIV .................. 98 
4.2. Đánh giá kết quả thực hiện dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con 
tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương và Khoa sản Bệnh viện đa khoa 
Quảng Ninh (2009-2013). ......................................................................... 104 
4.2.1. Tình hình chung và đặc điểm của các đối tượng nghiên cứu ........... 104 
4.2.2 Kết quả thực hiện các can thiệp PLTMC tại 2 cơ sở sản khoa ......... 107 
4.2.3. Đánh giá kết quả các can thiệp PLTMC qua xác định tỷ lệ LTMC 114 
4.3. Những điểm mạnh và điểm yếu của nghiên cứu ......................................... 129 
KẾT LUẬN .................................................................................................. 132 
KHUYẾN NGHỊ .......................................................................................... 134 
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 136 
PHỤ LỤC ..................................................................................................... 150 
DANH MỤC BẢNG 
1.1. Các yếu tố liên quan đến tỷ lệ LTMC ...................................................... 12 
1.2. Các nghiên cứu về phác đồ điều trị ARV để PLTMC trên thế giới. ... 22 
1.3. Hướng dẫn bổ sung chẩn đoán và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ 
sang con ................................................................................................... 24 
1.4. Nguy cơ lây nhiễm HIV ở những em bé bú mẹ hoàn toàn trên một tháng .. 27 
1.5. Tỷ lệ phụ nữ mang thai nhiễm HIV đến đẻ tại một số cơ sở sản khoa qua 
các năm. ................................................................................................... 32 
3.1. Phân bố hồ sơ nghiên cứu theo các cơ sở nghiên cứu ............................. 53 
3.2. Tỷ lệ sản phụ nhiễm HIV trong số sản phụ đến sinh con tại 8 cơ sở sản 
khoa, từ 2006 đến 2010 ........................................................................... 54 
3.3. Tiền sử sản khoa của các đối tượng nghiên cứu ...................................... 56 
3.4. Thời điểm phát hiện nhiễm HIV của đối tượng nghiên cứu .................... 57 
3.5. Các yếu tố liên quan đến thời điểm xét nghiệm HIV của PNMT nhiễm 
HIV .......................................................................................................... 59 
3.6. Phân bố giai đoạn lâm sàng và CD4 ........................................................ 64 
3.7. Đặc điểm con sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV .............................................. 65 
3.8. Thực hành xử trí sản khoa với 1093 bà mẹ nhiễm HIV. ........................ 67 
3.9. Thời điểm mổ lấy thai của bà mẹ nhiễm HIV .......................................... 68 
3.10. Sử dụng thuốc kháng HIV cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm ........................ 68 
3.11. Yếu tố liên quan và tình trạng nhiễm của người chồng (bạn tình) qua 
phỏng vấn người vợ .............................................................................. 70 
3.12. Thời điểm phát hiện nhiễm HIV của các bà mẹ .................................... 71 
3.13. Thời gian điều trị PLTMC ..................................................................... 72 
3.14. Số lượng CD4 của thai phụ điều trị PLTMC và AIDS ......................... 73 
3.15 Số PNMT được tư vấn về XN HIV, được xét nghiệm khi mang thai, và 
sinh con tại hai cơ sở (2009 – 2011) .................................................... 73 
3.16. Phác đồ điều trị ARV của bà mẹ và xử trí sản khoa ............................. 74 
3.17. Tỷ lệ theo dõi được trẻ phơi nhiễm tại 2 cơ sở nghiên cứu ................... 76 
3.18. Tỷ lệ LTMC tại từng cơ sở tại thời điểm xét nghiệm chẩn đoán sớm 
(PCR) ........................................................................................... 77 
3.19. Tỷ lệ theo dõi trẻ làm xét nghiệm HIV qua các năm ............................ 78 
3.20. Thời gian trung bình để trẻ có kết quả xét nghiệm HIV ........................ 78 
3.21. Mối liên quan giữa các đặc điểm của mẹ nhiễm HIV với tỷ lệ lây truyền 
tại thời điểm xét nghiệm PCR ............................................................... 79 
3.22. Mối liên quan giữa cách đẻ với tỷ lệ LTMC tại thời điểm PCR ................ 80 
3.23. Liên quan giữa tình trạng sử dụng ARV với tỷ lệ trẻ nhiễm tại thời điểm 
xét nghiệm kháng thể ............................................................................ 81 
3.24. Tỷ lệ nhiễm HIV của trẻ tại thời điểm XN kháng thể theo các phác đồ 
ARV ...................................................................................................... 82 
4.1. Tỷ lệ sản phụ nhiễm HIV mổ lấy thai qua các nghiên cứu .................... 100 
4.2. Tỷ lệ sản phụ nhiễm HIV sử dụng ARV qua các nghiên cứu................ 102 
4.3 Một số kết quả nghiên cứu về tỷ lệ xét nghiệm tình trạng nhiễm của trẻ 
phơi nhiễm............................................................................................... 118 
4.4. So sánh tỷ lệ LTMC tại một số nghiên cứu tại Việt Nam gần đây ................120 
DANH MỤC BIỂU ĐỒ 
1.1. Tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con sau 10 năm thực hiện chương trình 
PLTMC ở trên thế giới từ 1994-2004 ..................................................... 15 
3.1. Phân bố độ tuổi của đối tượng nghiên cứu .............................................. 54 
3.2. Phân bố theo địa chỉ của đối tượng nghiên cứu ....................................... 55 
3.3. Phân bố địa chỉ sinh sống của 1093 phụ nữ nhiễm HIV sinh con (từ 2006-
2010), theo địa bàn tỉnh/thành phố. ................................................. ... transmission of 
human immunodeficiency virus type 1 with zidovudine treatment", New 
England Journal of Medicine,, 331(18), pp. 1173-1180. 
60. Cooper, E. R., Charurat, M., Mofenson, L., Hanson, I. C., Pitt, J., Diaz, 
C., et all (2002), "Combination antiretroviral strategies for the treatment 
of pregnant HIV-1-infected women and prevention of perinatal HIV-1 
142 
transmission", J Acquir Immune Defic Syndr, 29(5), pp. 484-494. 
61. Coutsoudis, A., Pillay, K., Kuhn, L., Spooner, E., Tsai, et all (2001), 
"Method of feeding and transmission of HIV-1 from mothers to 
children by 15 months of age: prospective cohort study from Durban, 
South Africa", AIDS, 15(3), pp. 379-387. 
62. Chaisilwattana, P. (2002), "Short-course therapy with zidovudine plus 
lamivudine for prevention of mother-to-child transmission of human 
immunodeficiency virus type 1 in Thailand", Clinical Infectious 
Diseases, 35(11), pp. 1405-1413. 
63. Dabis, F., Bequet, L., Ekouevi, D. K., Viho, et all (2005), "Field efficacy 
of zidovudine, lamivudine and single-dose nevirapine to prevent 
peripartum HIV transmission", AIDS, 19(3), pp. 309-318. 
64. Dabis, F. et all (1999), "6-month efficacy, tolerance, and acceptability of a 
short regimen of oral zidovudine to reduce vertical transmission of HIV in 
breastfed children in Cote d'Ivoire and Burkina Faso: a double-blind 
placebo-controlled multicentre trial. DITRAME Study Group. DIminution 
de la Transmission Mere-Enfant", Lancet, 353(9155), pp. 786-792. 
65. De Cock, K. M., Fowler, M. G., Mercier, E., de Vincenzi et all (2000), 
"Prevention of mother-to-child HIV transmission in resource-poor 
countries: translating research into policy and practice", JAMA, 283(9), 
pp. 1175-1182. 
66. Ekouevi DK, Coffie P.A et all (2008),"Antiretroviral therapy in 
pregnant women with advanced HIV disease and pregnancy outcomes 
in Abidjan, Cote d'Ivoire", AIDS 22, pp. 1815 - 1820. 
67. European Collaborative (2005), "Mother-to-child transmission of HIV 
infection in the era of highly active antiretroviral therapy", Clin Infect 
Dis, 40(3), pp. 458-65. 
68. Ferrero S & Bentivoglio G (2003), "Post-oprerative complication after 
cesarean in HIV-infected women”, Arch Gynecol Obstet, 268 (4), 
 pp. 268-273. 
143 
69. Ferrero S, Gotta G et all (2002), "162 HIV- 1 infected pregnant and 
vertical transmission. Results of a prospective study", Minerva 
Gynecolgy, 54(5), pp. 373- 385. 
70. Gaillard P et all, (2004), "Use of antiretroviral drugs to prevent HIV-1 
transmission through breast-feeding: from animal studies to randomized 
clinical trials", Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes, 
35(2), pp. 178-187. 
71. Giuliano, M. et all (2007) "Triple antiretroviral prophylaxis administered 
during pregnancy and after delivery significantly reduces breast milk 
viral load: a study within the Drug Resource Enhancement Against 
AIDS and Malnutrition Program", J.AIDS Journal of acquired immune 
deficiency syndromes 44(3), pp 286-291 
72. Gray, G. E. & Saloojee, H. (2008), "Breast-feeding, antiretroviral 
prophylaxis, and HIV", N Engl J Med, 359(2), pp. 189-191. 
73. Group, D. A. S. (1999), "15-month efficacy of maternal oral zidovudine 
to decrease vertical transmission of HIV-1 in breastfed African 
children", Lancet, 354 (91-95), pp. 2050-2051. 
74. Guay, L. A., Nakabiito, C., Sherman, J., Mofenson, L., Miotti, et all 
(1999), "Intrapartum and neonatal single-dose nevirapine compared 
with zidovudine for prevention of mother-to-child transmission of HIV-
1 in Kampala, Uganda: HIVNET 012 randomised trial", Lancet, 
354(91-81), pp. 795-802. 
75. Hoffman, R. M., Black, V., Technau, K., Van der Merwe et all (2010), 
"Effects of highly active antiretroviral therapy duration and regimen on 
risk for mother-to-child transmission of HIV in Johannesburg, South 
Africa", J Acquir Immune Defic Syndr, 54(1), pp. 35-41. 
76. Homsy J, Bunnell R et all (2009), Reproductive intentions and outcomes 
among women on antiretroviral therapy in rural Uganda: a prospective 
cohort study, PLoS ONE 2009. 
77. Horrath T, M. B., Iuppa IM, et all (2009), Interventions for preventing 
144 
late postnatal mother-to-child transmission of HIV, Cochrane Database 
of systemic Reviews 2009. 
78. Hussain, A., Moodley, D., Naidoo, S. & Esterhuizen, T. M. (2011), 
"Pregnant women's access to PMTCT and ART services in South 
Africa and implications for universal antiretroviral treatment", PLoS 
One, 6(12), pp. 279-307. 
79. International HIV Group (2001), "Duration of ruptured membranes and 
vertical transmission of HIV-1: a meta-analysis from 15 prospective 
cohort studies", AIDS, 15(3), pp. 357-368. 
80. Jackson J.R, Fleming.J & Sherman (2003), "Intrapartum and neonatal single-
dose nevirapine compared with zidovudine for prevention of mother-to-
child transmission of HIV-1 in Kampala, Uganda: 18-month follow-up of 
the HIVNET 012 randomised trial", Lancet, 562(9387), pp. 859-868. 
81. Jamieson, D. J., Chasela, C. S., Hudgens, M. G., King, C. C., Kourtis, et 
all "Maternal and infant antiretroviral regimens to prevent postnatal 
HIV-1 transmission: 48-week follow-up of the BAN randomised 
controlled trial", Lancet, 379(9835), pp. 2449-2458. 
82. Johnson, J. A., N., Gray, G., McIntyre, J. et all (2005), "Emergence of drug-
resistant HIV-1 after intrapartum administration of single-dose nevirapine 
is substantially underestimated", J Infect Dis, 192(1), pp. 16-23. 
83. Kesho Bora, De Vincenzi I et all (2009), "Triple-antiretroviral 
prophylaxis during pregnancy and breasfeeding compared to short-
ARV prophylaxis to PMTCT in Burkina Faso, Kenya and South Africa. 
", Abstract LBPEC01 in the 5th IAS Conference on HIV pathogenesis 
and treatment. 2009 Cape Town, South Africa 
84. Kim M.H, A. S., Preidis G.A et all (2013), "Low rates of mother to child 
HIV transmission in a routine programmatic setting in Lilongwe, 
Malawi", PLos One, 8(5), pp. 649- 679. 
85. Lallemant, M., Jourdain, G., Le Coeur, S., Kim, S. & Koetsawang, S. 
(2000), "A trial of shortened zidovudine regimens to prevent mother-to-
145 
child transmission of human immunodeficiency virus type 1. Perinatal 
HIV Prevention Trial (Thailand) Investigators", N Engl J Med, 343(14), 
pp. 982-991. 
86. Lallemant M., Jourdain G., Le Coeur S et all (2004), "Single-dose 
perinatal nevirapine plus standard zidovudine to prevent mother-to-
child transmission of HIV-1 in Thailand", The New England Journal of 
Medecine, 351 (3), pp. 217-228. 
87. Limpongsanurak, S., Thaithumyanon, P., Thisyakorn, U., Ruxrungtham 
et all (2001), "Intrapartum zidovudine infusion alone failed to reduce 
both maternal HIV-1 viral load and HIV-1 infection in infant", J Med 
Assoc Thai, 84(5), pp. 611-616. 
88.Louisirirotchanakul, S., Kanoksinsombat, C., Thongput, A., 
Puthavathana, P. et all (2001), "Anti-HIV-1 antibody testing using 
modified gelatin particle agglutination: a large field study", J Med 
Assoc Thai, 84(12), pp. 1708-1713. 
89. Machado ES, Hofer CB & et all (2009), "Pregnancy outcome in women 
infected with HIV -1 receiving combination antiretroviral therapy 
before versus a combination of Zidovudine and Lamivudine to reduce 
intra- partum and early post- partum mother to child transmission of 
human immunodeficincy virus type 1", Journal of Infectious Diseases, 
187(5), pp. 725- 735. 
90. Maiques, V., Garcia-Tejedor, A., Diago et all (2010), "Perioperative 
cesarean delivery morbidity among HIV-infected women under highly 
active antiretroviral treatment: a case-control study", Eur J Obstet 
Gynecol Reprod Biol, 153(1), pp. 27-31. 
91. McIntyre, J. (2005), "Preventing mother-to-child transmission of HIV: 
successes and challenges", BJOG, 112(9), pp. 1196-1203. 
92. Miotti, P. G., Taha, T. E, Kumwenda, N. I., Broadhead, R., Mtimavalye 
et all (1999), "HIV transmission through breastfeeding: a study in 
Malawi", JAMA, 282(8), pp. 744-749. 
146 
93. Mofenson, L. M. et all (1999), "Risk factors for perinatal transmission 
of human immunodeficiency virus type 1 in women treated with 
zidovudine", New England Journal of Medicine, 341(6), pp. 385-393. 
94. Moodley (2003), "A multicenter randomized controlled trial of 
nevirapine versus a combination of zidovudine and lamivudine to 
reduce intrapartum and early postpartum mother-to-child transmission 
of human immunodeficincy virus type 1", Journal of Infectious 
Diseases, 187(5), pp. 725-735. 
95. Najera, R. & Herrera, M. I. (1988), The biology of the virus, Servir, 
1988/07/01. 
96. Newell, M. L., Dunn, D., De Maria, A., Ferrazin, A., De Rossi, A. et 
all (1996), "Detection of virus in vertically exposed HIV-antibody-
negative children", Lancet, 347(8996), pp. 213-215. 
97. Ngongo, N., Borja, M. C. & McDermott, P. (2007), "Estimating the number 
of vertically HIV-infected children eligible for antiretroviral treatment in 
resource-limited settings", Int J Epidemiol, 36(3), pp. 679-687. 
98. Palombi, L., Marazzi, M. C., Voetberg, A. & Magid, N. A. (2007), 
"Treatment acceleration program and the experience of the DREAM 
program in prevention of mother-to-child transmission of HIV", AIDS, 
21 Suppl 4, pp. 65-71. 
99. Pantaleo, G. & Fauci, A. S. (1996), "Immunopathogenesis of HIV 
infection", Annu Rev Microbiol, 50, pp. 825-854. 
100.Patricia M. Garcia, H. M. (2001), "Study PMTCT in England". 
101.PETRA Study Team (2002), "Efficacy of three short course regimens of 
zidovudine and lamivudine in preventing early and late transmission of HIV-
1 from mother to child in Tanzania, South Africa, and Uganda: a randomized 
double-blind, placebo-controlled trial", Lancet, 359(9313), pp. 1178-1186. 
102.Phanuphak, N., Pattanachaiwit, S., Pankam, T., Pima, W., Phanuphak, P et 
all (2010), "Active voluntary counseling and testing with integrated CD4 
count service can enhance early HIV testing and early CD4 count 
147 
measurement: experiences from the Thai Red Cross Anonymous Clinic in 
Bangkok, Thailand", J Acquir Immune Defic Syndr, 56(3), pp. 244-252. 
103.Read J & group, T. I. P. H. (1999), "The mode of delivery and the risk 
of vertical transmission of Human Immunodeficiency Virus Type 1 - a 
meta analysis of 15 prospective", New English Journal Medecine, 340, 
pp. 977 - 987. 
104.Rochat T J, Richter L M et all (2006), "Depression among pregnant 
rural South African women undergoing HIV testing ", JAMA 2006, 295, 
pp. 1371-1378. 
105.Schneider, K., Puthanakit, T., Kerr, S., Law, M. G., Cooper, D. 
A.,Donovan et all (2011), "Economic evaluation of monitoring 
virologic responses to antiretroviral therapy in HIV-infected children in 
resource-limited settings", AIDS, 25(9), pp. 1143-1151. 
106.Shaffer N et all (1999), "Short-course zidovudine for perinatal HIV-1 
transmission in Bangkok, Thailand: a randomised controlled trial", 
Lancet, 353(9155, pp. 773-780. 
107. Stanton CK & Holtz SA (2006), "Levels and trends in cesarean birth in 
the developing world", Studies in Family Planning, 31(7), pp. 41-48. 
108.Stephensen. C. B (2003), "Vitamin A, beta-carotene, and mother-to-
child transmission of HIV", Nutr Rev, 61(8), pp. 280-284. 
109. Taha, T. E., Kumwenda, N. I., Gibbons, A., Broadhead, R. L., et all 
(2003), "Short postexposure prophylaxis in newborn babies to reduce 
mother-to-child transmission of HIV-1: NVAZ randomised clinical 
trial", Lancet, 362(9391), pp. 1171-1177. 
110. Technau, K. G., Kalk. E., Coovadia. A., Black. V., Pickerill et all. 
"Timing of maternal HIV testing and uptake of prevention of mother-to-
child transmission interventions among women and their infected 
infants in Johannesburg, South Africa", J Acquir Immune Defic Syndr, 
65(5), pp. 170-178. 
111.Thaithumyanon,P., Thisyakorn, U., Limpongsanurak, S., 
148 
Chaithongwongwatthana et all (2001), "Intrapartum and neonatal 
zidovudine treatment in reduction of perinatal HIV-1 transmission in 
Bangkok", J Med Assoc Thai, 84(9), pp. 1229-1234. 
112.Townsend, C. L., Cortina-Borja, M., Peckham, C. S. Ruiter, Tookey. P. 
A et all. (2008), "Low rates of mother-to-child transmission of HIV 
following effective pregnancy interventions in the United Kingdom and 
Ireland, 2000-2006", AIDS, 22(8), pp. 973-981. 
113.Urbani G, et all (2001), "Complication associated with cesarean section 
in HIV- infected patients", International Journal of Gynecology and 
Obstetrics,7/2001, 74(1), pp. 9- 15. 
114.Volmink, J., Siegfried, N. L., Van der Merwe, L. & Brocklehurst, P. 
(2007), Antiretrovirals for reducing the risk of mother-to-child 
transmission of HIV infection, Cochrane Database Syst Rev, (4), 
2007/01/27. 
115.Vongsheree, S., Sri-Ngam, P., Ruchusatsawat, N., Thaisri, H., 
Puangtabtim et all (2001) "High HIV-1 prevalence among 
metamphetamine users in central Thailand, 1999-2000", J Med Assoc 
Thai, 84(9), pp. 1263-1267. 
116.Warszawski, J., Tubiana, R., Le Chenadec, J., Blanche, S., Teglas, J. et all 
(2008), "Mother-to-child HIV transmission despite antiretroviral therapy 
in the ANRS French Perinatal Cohort", AIDS, 22(2), pp. 289-299. 
117.Weiss R.A (2001) "Guilliver's travel in HIV land", Nature. 410 (6831), 
pp 963-967 
118.WHO (2004), Gender Dismensions of HIV Status Disclosure to Sexual 
Partners. 
119. WHO (2006), Antiretroviral Drugs for Treating Pregnant Women and 
Preventing HIV Infection in Infants: Towards Universal Access - 
Recommendations for a public health approach. 
120.WHO, UNAIDS & UNICEF (2011), Towards universal access: Scaling 
up priority HIV/AIDS intervention in the health sector. 
149 
121.WHO, UNICEF & UNAIDS (2014), Global update on HIV treatment 
2013: Results, impact and opportunities. 
122. WHO, UNDP & UNAIDS (2009), Technical guide for countries to set 
targets for universal access to HIV prevention, Treatment and care for 
injecting drug users. 
123.WHO (2009), "Rapid advice: use of antiretroviral drugs for treating 
pregnant women and preventing HIV infection in infants", World 
Health Organization, Geneva- Switzerland. 
124. Wiktor, S. Z., Ekpini, E., Karon, J. M., Nkengasong, J., Maurice, C. et 
all (1999), "Short-course oral zidovudine for prevention of mother-to-
child transmission of HIV-1 in Abidjan, Cote d'Ivoire: a randomised 
trial", Lancet, 353(9155), pp. 781-785 
 PHỤ LỤC 
1. Phụ lục 1 Phiếu đồng ý tham gia nghiên cứu 
2. Phụ lục 2 Phiếu điều tra nghiên cứu 
 2.1 Bộ phiếu điều tra mẹ và con 
 2.2 Phiếu báo cáo tháng về PLTMC dành cho cán bộ quản lý 
chương trình 
3. Phụ lục 3 Câu hỏi phỏng vấn sâu 
 3.1 Danh sách các đối tượng tham gia phỏng vấn sâu và thảo luận 
nhóm 
 3.2 Dành cho cán bộ tại Ban quản lý tiểu dự án 
 3.3 Dành cán bộ tham gia chương trình PLTMC tại tuyến cơ sở 
 3.4 Câu hỏi hướng dẫn thảo luận nhóm cho phụ nữ mang thai 
4. Phụ lục 4 Sơ đồ quy trình xét nghiệm phát hiện nhiễm HIV cho trẻ dưới 
18 tháng tuổi