Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam

3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 1/9
Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát
triển thị trường công nghệ ở Việt Nam
Phát  triển khoa học và công nghệ  (KH&CN) nói chung và phát  triển  thị  trường công nghệ nói
riêng có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam. Phát triển thị trường
công nghệ đã được coi là một trong tám giải pháp cơ bản thúc đẩy phát triển KH&CN, tạo môi trường để
KH&CN gắn với sản xuất, kinh doanh [1] và là một trong những vấn đề cốt yếu cần tập trung giải quyết
để thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu của hoạt động KH&CN từ nay đến năm 2010 [4]. Chương trình hành
động của Chính phủ về phát  triển KH&CN xác định phát  triển  thị  trường công nghệ  là một  trong bốn
nhóm nhiệm vụ trọng điểm [14]. Chính phủ cũng đã xây dựng đề án "Phát triển thị trường công nghệ"
[15], trong đó đã đề cập đến nhiều giải pháp phát triển thị trường này. Tổ chức các Techmart, phát triển
các tổ chức trung gian, hình thành các trung tâm giao dịch công nghệ là một số giải pháp được đề cập
trong Đề án. Để  triển khai các giải pháp nói  trên, các  trung  tâm thông  tin KH&CN đóng vai  trò quan
trọng. Trong thực tế nhiều năm qua, nhiều trung tâm thông tin KH&CN đã tích cực tham gia và có những
đóng góp to lớn vào sự phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam. Những đóng góp đó được thể hiện
thông qua việc tổ chức các Chợ Công nghệ và Thiết bị (Techmart), hình thành các sàn giao dịch công
nghệ, tiến hành nhiều hoạt động xúc tiến thị trường khác.
Trong bài này,  chúng  tôi  trình bày vai  trò  của một  số  trung  tâm  thông  tin KH&CN  trong việc
tham gia phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam.
1. Thị trường công nghệ: khái niệm và những thành phần cơ bản
Phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là một chủ trương lớn của Đảng và
Nhà nước Việt Nam. Nghị quyết Đại hội Đảng IX đã khẳng định "Đảng và Nhà nước chủ trương thực
hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo cơ
chế  thị  trường, có sự quản  lý của Nhà nước  theo định hướng xã hội chủ nghĩa" [3]. Nền kinh  tế định
hướng thị trường này do một số loại thị trường bộ phận hợp thành trong đó có thị trường công nghệ. Đại
hội Đảng lần thứ IX đã xác định cần "khẩn trương tổ chức thị trường khoa học và công nghệ, thực hiện
tốt bảo hộ sở hữu trí tuệ; đẩy mạnh và phát triển các dịch vụ về thông tin, chuyển giao công nghệ".
1.1. Khái niệm "Thị trường công nghệ"
Hiện nay, trong những tài liệu khác nhau, người ta thấy có việc sử dụng các cụm từ khác nhau để
chỉ thị trường công nghệ. Nhiều văn bản sử dụng cụm từ "Thị trường khoa học và công nghệ" trong khi
một số tài liệu lại dùng cụm từ "Thị trường công nghệ". Quyết định 214/2005/QĐ­TTg của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển thị trường công nghệ sử dụng cụm từ "Thị trường công nghệ". Có
một số quan điểm cho rằng chúng ta chỉ nên sử dụng khái niệm "thị trường công nghệ" mà không nên nói
"thị trường khoa học và công nghệ" bởi không tồn tại "thị trường khoa học" [13, 16]. Theo quan niệm
này, "thị trường công nghệ” có thể được hiểu là những thể chế đảm bảo việc mua bán công nghệ được
thực hiện  trên  cơ  sở  lợi  ích  của  các bên  tham gia"  [13,  16]. Có  tác giả  cho  rằng  "theo nghĩa hẹp,  thị
trường công nghệ là nơi giao dịch hàng hoá công nghệ. Còn theo nghĩa rộng thì thị trường là tổng hoà
các mối quan hệ trao đổi mua bán, môi giới, giám định, thưởng phạt, khiếu kiện giữa các bên giao dịch
công nghệ"  [7]. Chúng  ta có  thể  thấy  rằng,  trong  thị  trường công nghệ  theo nghĩa  rộng, không chỉ có
công nghệ là hàng hoá để trao đổi mua bán mà có thể có cả tri thức, thông tin KH&CN cũng có thể được
trao đổi như là những hàng hoá công nghệ đặc biệt. Như vậy khái niệm "thị trường công nghệ" sẽ bao
quát rộng hơn. Nó bao quát cả thị trường thông tin, tri thức, dịch vụ và lao động KH&CN chứ không chỉ
thuần tuý là việc mua bán, chuyển giao công nghệ. Từ những lý giải trên, chúng tôi cho rằng thị trường
công nghệ có thể được hiểu là những thể chế đảm bảo việc mua bán sản phẩm, kết quả, dịch vụ, tri thức
và thông tin KH&CN trên cơ sở lợi ích của các bên tham gia.
1.2 Thành phần của thị trường công nghệ
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng để thị trường công nghệ vận hành được cần có ít nhất bốn thành
phần cơ bản là: (1) Hàng hoá công nghệ, (2) Bên cung và bên cầu (nói cách khác là bên bán và bên mua),
(3) Các tổ chức môi giới, trung gian, dịch vụ, tài chính và (4) Khuôn khổ pháp lý [5, 6, 10].
Một số nghiên cứu về thị trường công nghệ cho thấy trong thị trường công nghệ có những dạng
hàng hoá cơ bản được lưu thông như sau: sáng chế và giải pháp hữu ích, t iết bị có chứa đựng công nghệ,
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 2/9
hàng hoá cơ bản được lưu thông như sau: sáng chế và giải pháp hữu ích, thiết bị có chứa đựng công nghệ,
công nghệ  thuần  tuý  (như quy  trình,  bí  quyết,  bản vẽ, mô  tả,...),  dịch vụ kỹ  thuật  nói  chung,  dịch vụ
nghiên cứu và phát triển thương mại, thông tin KH&CN và tri thức, hàng hoá công nghệ khác [9, 10, 13,
16, 17].
Hàng hoá trong thị trường công nghệ được coi là loại hàng hoá đặc biệt thể hiện qua một số đặc
điểm như [9,10]:
­ Hàng hoá công nghệ hướng vào đáp ứng nhu cầu kế hoạch cho tương lai, dài hạn hơn, dự kiến
phát huy tác dụng để giải quyết các vấn đề sau này trong khi hàng hoá thông thường được sử dụng để đáp
ứng nhu cầu cụ thể trước mắt;
­ Độ tin cậy của hàng hóa công nghệ có thể chưa cao; Giá trị hàng hoá công nghệ chỉ thực sự bộc
lộ trong quá trình sử dụng để sản xuất ra các sản phẩm và dịch vụ;
­ Tồn tại sự bất bình đẳng về thông tin giữa bên mua và bên bán hàng hoá công nghệ. Trong khi
người bán có nhiều thông tin về công nghệ và thiết bị cần bán, thì người mua có ít thông tin về nó.
­ Người có hàng hoá công nghệ dễ bị  tổn  thương về sở hữu  trí  tuệ. Khi một người sử dụng  tri
thức, thì tri thức không mất đi, mà ngược lại, nó có thể được bộc lộ và có thể được nguời khác sử dụng.
­ Khó khăn trong định giá bán và thoả thuận giá cả đối với hàng hoá công nghệ. Giá cả của hàng
hoá công nghệ thường không do giá trị quy định mà do giá trị sử dụng quy định.
Do những đặc điểm của hàng hoá công nghệ như trên nên thị  trường công nghệ không thể vận
hành đơn giản và tương tự như thị trường hàng hoá nói chung. Để hàng hoá trong thị trường công nghệ
lưu thông một cách thuận lợi, cần có sự tham gia tích cực của bên cung, bên cầu và các bên trung gian,
môi giới.
Thành phần quan trọng thứ hai trong thị trường công nghệ là bên cung và bên cầu. Các nhà cung
cấp hàng hoá công nghệ có thể là Nhà nước, các doanh nghiệp, các tổ chức KH&CN (bao gồm các tổ
chức nghiên cứu và phát triển ­ NC&PT, các trường đại học, học viện, các tổ chức dịch vụ KH&CN), các
nhà phát triển công nghệ độc lập, v.v.. Có những nhà cung cấp công nghệ thực hiện việc phát triển công
nghệ để phục vụ cho chính nhu cầu phát triển của mình và bán các hàng hoá công nghệ đó như một dẫn
xuất của việc tạo ra các sản phẩm đó. Một số tổ chức cung cấp hàng hoá công nghệ lại thực hiện NC&PT
để tạo ra các hàng hoá công nghệ để bán. Bên có nhu cầu về công nghệ có thể là nhà nước, các doanh
nghiệp,  trường đại học, các cá nhân, nông dân, v.v.. Doanh nghiệp có nhu cầu công nghệ để đổi mới,
nâng cao năng  lực sản xuất, kinh doanh,  tăng cường năng  lực cạnh  tranh và phát  triển. Nhà nước cần
công nghệ để thực hiện tốt chức năng của Nhà nước, đảm bảo phát triển các dịch vụ công, đáp ứng một
số yêu cầu của xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng, bảo vệ môi trường, v.v.. Các trường đại học, học
viện có nhu cầu mua bán hàng hoá KH&CN để đáp ứng nhu cầu về dạy và học của mình. Ngoài ra, một
bên “cầu” đông đảo khác rất quan trọng là các cá nhân, nông dân có nhu cầu về ứng dụng KH&CN để
nâng cao năng suất lao động, tạo sản phẩm mới, mở rộng ngành nghề sản xuất.
Một  thành phần quan  trọng khác của  thị  trường công nghệ  là các  tổ chức  trung gian, môi giới.
Hoạt động mua bán trong thị  trường công nghệ có thể xảy ra một cách trực tiếp (không qua môi giới)
giữa bên cung và bên cầu công nghệ, hoặc gián tiếp (qua tổ chức môi giới); vật lý (mặt đối mặt) hay ảo
(thông qua phương tiện truyền thông). Các tổ chức trung gian, môi giới có vai trò quan trọng trong việc
đảm bảo thông tin, kết nối các bên cung cầu, hỗ trợ các hoạt động giao dịch công nghệ.
Để thị trường công nghệ vận hành tốt, cần thiết phải có hệ thống pháp luật phù hợp. Những pháp
luật cơ bản cần có đối với thị trường công nghệ bao gồm pháp luật về sở hữu trí tuệ, pháp luận về chuyển
giao công nghệ, pháp luật về hoạt động tư vấn, thẩm định giám định công nghệ, pháp luật về lao động
KH&CN, v.v..
2. Vai trò của các trung tâm thông tin KH&CN trong thị trường công nghệ ở Việt Nam
Như đã trình bày ở trên, thị trường công nghệ là một dạng thị trường đặc biệt. Trong thị trường
công nghệ  tồn  tại sự bất bình đẳng về  thông tin giữa bên mua và bên bán hàng hoá công nghệ [9,10].
Những  nhà  cung  cấp  hàng  hoá  công  nghệ  (bao  gồm  các  viện  nghiên  cứu,  các  trường  đại  học,  doanh
nghiệp, cá nhân,...) có ít kinh nghiệm trong việc chào bán các hàng hoá công nghệ, có ít thông tin về nhu
cầu của xã hội. Bên cầu lại có ít thông tin về nguồn cung cấp hàng hoá công nghệ. Trong tình hình như
vậy, các trung tâm thông tin KH&CN có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sự vận hành của thị trường
thông qu  các hoạt động  thông  tin đặc biệt,  giúp cho hàng hoá công nghệ có  thể  lưu  thông một  cách
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 3/9
thông qua các hoạt động  thông  tin đặc biệt,  giúp cho hàng hoá công nghệ có  thể  lưu  thông một  cách
thuận lợi giữa bên cung và bên cầu. Các trung tâm thông tin KH&CN có thể tham gia một cách tích cực
vào những hoạt động quan trọng của thị trường công nghệ như cung cấp thông tin, tổ chức các Techmart,
tổ chức các sàn giao dịch công  nghệ thường xuyên, các sàn giao dịch công nghệ trên mạng, v.v.. Những
hoạt động hỗ trợ như vậy vượt ra ngoài khuôn khổ hoạt động nghiệp vụ thông tin ­  thư viện KH&CN
truyền thống. Sau đây là một số hoạt động như vậy:
2.1 Tổ chức các Techmart
Techmart được coi là một trong những bước đột phá để hình thành và phát triển thị trường công
nghệ. Techmart là hoạt động giao dịch được tiến hành tại một địa điểm nhất định và trong một thời gian
nhất  định,  tập  trung  triển  lãm,  trưng  bày  những  thành  quả  nghiên  cứu  và  phát  triển,  tổ  chức  các  bên
thương thảo với nhau và ký kết các hợp đồng chuyển giao công nghệ [11, 12]. Nội dung giao dịch bao
gồm: Trưng bày và giao dịch các thành quả công nghệ; mời thầu các dự án công nghệ; công bố các thông
tin công nghệ; bán các sản phẩm mới từ kết quả nghiên cứu khoa học; thương thảo, ký kết các hợp đồng
công nghệ và các hoạt động khác liên quan đến thị trường KH&CN.
Ở Việt Nam, nhiều trung tâm thông tin KH&CN được xác định là những tổ chức có vai trò quan
trọng  trong  tổ  chức  thực  hiện  các  Techmart. Những  hoạt  động  của  các  trung  tâm  thông  tin KH&CN
thông qua các Techmart có vai trò hỗ trợ các bên tham gia một cách thiết thực như:
­ Đối với bên “cung” công nghệ:  tạo cơ hội hiểu rõ hơn nhu cầu của bên mua và những khách
hàng tiềm năng để hoạch định chiến lược, định hướng sản phẩm công nghệ phù hợp với nhu cầu thực
tiễn, chủ động phát triển các giải pháp công nghệ mới đáp ứng đòi hỏi của doanh nghiệp.
­ Đối với bên cầu công nghệ: tạo điều kiện đánh giá trực tiếp năng lực của nhà cung cấp sản phẩm
công nghệ để đặt hàng giải quyết các vấn đề công nghệ cụ thể; thiết lập các quan hệ hợp tác chiến lược,
lựa chọn hình thức liên kết nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm.
­ Đối với các tổ chức dịch vụ/môi giới: tạo điều kiện tìm hiểu, nắm bắt nhu cầu tham gia giao dịch
công nghệ, nâng cao trình độ nghiệp vụ và tư vấn cho các bên “cung ­ cầu công nghệ”.
­ Đối với các tổ chức tài chính (Quỹ đầu tư, ngân hàng, tổ chức tín dụng...): giúp thu nhận các
thông tin bổ ích, cân nhắc các dự án đầu tư đổi mới công nghệ có triển vọng, các khách hàng tiềm năng
nhằm nâng cao hiệu quả các giao dịch tài chính trong tương lai.
­ Đối với các cơ quan quản lý nhà nước: có thêm kênh thông tin để nhận biết tốt hơn những nhu
cầu  thực  tiễn,  điều  chỉnh hướng ưu  tiên,  phát  hiện những khó khăn,  vướng mắc  trong giao dịch  công
nghệ, nhận biết xu hướng phát triển công nghệ, thúc đẩy quá trình thương mại hóa các sản phẩm công
nghệ và đánh giá hiệu quả hoạt động KH&CN phục vụ cho điều chỉnh các định hướng chiến lược, mục
tiêu, nhiệm vụ phát triển KH&CN.
­ Đối với các  tầng  lớp dân cư: giúp cảm nhận rõ nét hơn vai  trò,  tầm quan  trọng của KH&CN
trong  đời  sống,  góp  phần  “hậu  thuẫn  xã  hội  cần  thiết”  cho  việc  ứng  dụng  và  phổ  cập  các  thành  tựu
KH&CN sớm vào thực tiễn.
Hình thức tạo lập thị trường KH&CN thông qua Techmart đã được Trung tâm Thông tin KH&CN
Quốc gia (Bộ KH&CN), phối hợp với Tổ chức phát  triển Công nghiệp của Liên Hiệp Quốc (UNIDO)
triển khai lần đầu tiên ở Việt Nam từ năm 1994 [21]. Trung tâm Thông tin KH&CN Quốc gia coi việc
tiến hành các hoạt động  thông  tin hướng vào phát  triển  thị  trường công nghệ  là một định hướng quan
trọng  [2].     Hiện nay, những  trung  tâm  thông  tin KH&CN  lớn ở Việt Nam như Trung  tâm Thông  tin
KH&CN Quốc  gia  (Bộ Khoa  học  và  Công  nghệ),  Trung  tâm  Thông  tin KH&CN Tp. Hồ Chí Minh,
Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hà Nội, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng, và nhiều trung
tâm thông tin tỉnh/thành phố khác là những đơn vị chủ trì tổ chức các Techmart.
Để tiến hành các Techmart, các trung tâm thông tin KH&CN phải tiến hành các nghiệp vụ thông
tin quan trọng như:
­ Thu  thập  thông  tin về nguồn cung công nghệ và  thiết bị  từ  các  tổ  chức KH&CN, các doanh
nghiệp và từ xã hội nói chung;
­ Thu thập thông tin về nhu cầu công nghệ từ các doanh nghiệp, nhà nước, cá nhân,...
­ Thực hiện việc kết nối cung cấu bằng cách gửi các thông tin về nguồn cung công nghệ và thiết
bị p ù hợp đến các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cơ nhu cầu công nghệ và thiết bị;
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHI ... rọng trong việc xây dựng và hình thành một số trung tâm giao dịch công nghệ. Từ năm 2006 đến nay đã
hình  thành được 3  trung  tâm giao dịch dịch công nghệ:  tại Hà Nội  (do Trung  tâm Thông  tin KH&CN
Quốc gia thành lập), tại Tp. Hồ Chí Minh (do Trung tâm Thông tin KHCN Tp. Hồ Chí Minh thành lập)
và tại Hải Phòng (do Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng thành lập).
Tại  Trung  tâm Giao  dịch  Công  nghệ  của  Trung  tâm  Thông  tin  KH&CN Quốc  gia,  giai  đoạn
2006­2008, đã thực hiện được hơn 1500 giao dịch trực,  trong đó có hơn 50 hợp đồng được ký kết với
tổng giá trị là trên hơn 20 tỷ đồng.  Ngoài ra, còn có hàng trăm mua bán thiết bị đơn lẻ cũng được thực
hiện từ Sàn giao dịch.
Trung tâm Thông tin KH&CN thuộc Sở KH&CN Tp. Hồ Chí Minh hợp tác với Công ty Cổ phần
Công nghệ & Thương mại Vinh Nam triển xây dựng và đưa vào hoạt động từ tháng 10/2006 Sàn Giao
dịch Công nghệ  theo kiểu Techmart  thường xuyên. Tại Sàn giao dịch này, có  trên 70 đơn vị  tham gia
chào bán, trưng bày giới thiệu trên 150 chủng loại CN&TB. Thông qua các giao dịch tại Chợ, đã  thực
hiện được hàng chục hợp đồng chuyển giao công nghệ và thiết bị với tổng trị giá là hơn 4 tỷ đồng.
Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng đã thành lập Sàn Giao dịch Công nghệ Hải Phòng
từ giữa năm 2008. Sàn đã đi vào hoạt động, tạo điều kiện để hàng chục đơn vị trực tiếp giới thiệu một
cách thường xuyên công nghệ và thiết bị cho các bên quan tâm.
Các trung tâm giao dịch công nghệ do những trung tâm Thông tin KH&CN thành lập còn tổ chức
các hội nghị, hội thảo về các công nghệ, thiết bị. Trung tâm Giao dịch Công nghệ của Trung tâm Thông
tin KH&CN Quốc gia chỉ  riêng  trong năm 2008 đã  tổ chức hoặc phối hợp  tổ chức  thành công 18 hội
thảo, hội nghị, diễn đàn trình diễn công nghệ, thiết bị, như:
­ Phối hợp với Vườn ươm các doanh nghiệp Hà Nội thuộc chương trình hợp tác của Liên minh
Châu Âu tổ chức Hội thảo Công nghệ chế biến thịt, cá, Hội thảo Công nghệ chế biến rau, quả;
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 6/9
Châu Âu tổ chức Hội thảo Công nghệ chế biến thịt, cá, Hội thảo Công nghệ chế biến rau, quả;
­ Phối hợp với VCCI tổ chức các Diễn đàn Hợp tác khoa học và kỹ thuật trong chế biến nông sản
tại Hưng Yên (10/2008) và Tây Ninh (11/2008); Hội thảo giới thiệu công nghệ cho chăn nuôi và chế biến
thức ăn chăn nuôi; Thực phẩm an toàn; Thủ công, mỹ nghệ; Tuần lễ doanh nghiệp nhỏ và vừa.
­ Phối hợp với Công ty HanTech (Hàn Quốc) tổ chức 02 diễn đàn­triển lãm công nghệ.
­ Phối hợp với Đại sứ quán Israel  tổ chức thành công hội nghị  truyền hình về quản lý nước và
công nghệ xử lý nước thải nông nghiệp vơí sự tham gia của các chuyên gia ở Israel và các nhà khoa học,
doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực quản lý và xử lý nước thải.
Các sàn giao dịch công nghệ đó tổ chức các lớp đào tạo các thành viên tham gia sàn giao dịch về
các kỹ năng khai thác Techmart trên mạng, khai thác thông tin công nghệ.
2.3. Xây dựng các Techmart trên mạng
Bên cạnh các hình thức hoạt động nói trên, các trung tâm thông tin KH&CN còn có vai trò quan
trọng  trong việc xây dựng hệ  thống  thông  tin công nghệ phục vụ đảm bảo  thông  tin một cách  thường
xuyên trên mạng cho các bên có nhu cầu. Cùng với việc tổ chức các Techmart vào thời gian và địa điểm
cụ  thể  trong năm, nhiều  trung  tâm  thông  tin KH&CN còn xây dựng các Techmart  trên mạng,  thường
được gọi là Techmart ảo để cung cấp một cách liên tục, thường xuyên không phụ thuộc vào thời gian và
không gian cho các bên có nhu cầu.
Một số Techmart ảo do những trung tâm thông tin KH&CN xây dựng như:
Trung tâm Thông tin KH&CN Quốc gia xây dựng ( [18]
Trung  tâm Thông  tin KH&CN Tp. Hồ Chí Minh  xây  dựng  (
[19];
Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng xây dựng (
[20].
Techmart Vietnam  trên mạng  do Trung  tâm Thông  tin KH&CN Quốc  gia  xây  dựng  cung  cấp
thông   tin về hơn 7.000 công nghệ thiết bị và công nghệ, hơn 1.000 dịch vụ KH&CN của các tổ chức
KH&CN, khoảng 1.000 giải pháp phần mềm ứng dụng, thông tin về gần 2.000 thành viên của Techmart
ảo, khoảng 1.200 văn bản pháp quy về KH&CN, chính sách về đổi mới và CGCN, thị trường công nghệ.
Ngoài ra Techmart Vietnam trên mạng còn cung cấp thông tin về về nhu cầu tìm mua công nghệ, thiết bị
và dịch vụ KH&CN, thông tin về chuyên gia công nghệ. Chỉ riêng trong năm 2008, Techmart Vietnam
trên mạng đã thu hút được trên 460.000 lượt truy cập, gấp 3 lần so với năm 2007(145.696 lượt truy cập).
Năm 2008 đã thống kê được 1.500 giao dịch mua bán công nghệ trên website Techmart Vietnam, tăng
gấp 3 lần so với năm 2007.
Techmart ảo của Trung tâm Thông tin KH&CN Hồ Chí Minh (
có trên 5.300 thông tin về các thiết bị, công nghệ, 1.400 sản phẩm và giải pháp phần mềm, 342 dịch vụ
giới thiệu chào bán hoặc tìm mua luôn được cập nhật thường xuyên và được phân loại theo từng nhóm
ngành nghề khác nhau.
3. Kết luận
Phát triển thị trường công nghệ là một định hướng quan trọng để phát triển kinh tế xã hội của Việt
Nam. Có  thể  thấy  rằng  trong  thời gian qua,  thị  trường công nghệ ở nước  ta đã được hình  thành,  từng
bước mở rộng về quy mô, nội dung và hình thức hoạt động, trong đó các trung tâm thông tin KH&CN có
vai trò không nhỏ.
Techmart được coi là một trong những hình thức hoạt động quan trọng của thị trường công nghệ.
Các  trung  tâm  thông  tin KH&CN,  trong  đó  có  những  trung  tâm  hàng  đầu  như  Trung  tâm Thông  tin
KH&CN Quốc gia, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hồ Chí Minh, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp.
Hà Nội, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng đã đóng vai  trò chủ yếu trong việc tổ chức các
Techmart. Thông qua Techmart, thông tin về nhu cầu công nghệ của thị trường đã được chuyển tải đến
các  viện  nghiên  cứu,  các  trường đại  học,  các  cơ quan quản  lý  để  có  những định hướng  cho  công  tác
nghiên cứu khoa học và công nghệ cũng như cho công tác quản lý. Đồng thời thông tin về nguồn cung
cấp hàng hoá công nghệ cũng được tiếp cập dễ dàng hơn và nhiều hơn.
Các  r ng tâm thông tin KH&CN còn tham gia vào việc phát triển thị trường công nghệ thông qua
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 7/9
Các trung tâm thông tin KH&CN còn tham gia vào việc phát triển thị trường công nghệ thông qua
việc thành lập các trung tâm giao dịch công nghệ hoặc sàn giao dịch công nghệ. Trung tâm Giao dịch
Công nghệ của Trung tâm Thông tin KH&CN Quốc gia xây dựng hoặc các sàn giao dịch công nghệ của
Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hồ Chí Minh và  Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng đã tạo
cơ hội để các đối tác công nghệ có thể cung cấp thông tin và tìm kiếm thông tin về công nghệ cũng như
nhu cầu công nghệ. Các  trung  tâm giao dịch công nghệ này  thực sự  là một kênh  thông  tin quan  trọng
trong thị trường công nghệ.
Trong thời đại Internet, những hình thức thông tin trực tuyến là không thể thiếu. Nhiều trung tâm
thông tin KH&CN đã có vai trò quan trọng trong việc xây dựng các hình thức Techmart trên mạng. Với
bản chất thông tin, chợ ảo về  công nghệ và thiết bị hỗ trợ các bên tham gia hoạt động giao dịch mua bán
một cách thường xuyên, liên tục, không phụ thuộc vào Techmart được tổ chức vào thời gian, địa điểm cụ
thể nào đó. Hiện nay đã có nhiều Techmart trên mạng được các trung tâm thông tin KH&CN xây dựng
và vận hành có hiệu quả.
Có thể thấy trong thời gian tới, các trung tâm thông tin KH&CN cần phát triển thêm nhiều hình
thức  hoạt  động  nữa  như  tham  gia  nhiều  hơn  nữa  vào  các  hoạt  động  trung  gian, môi  giới  công  nghệ,
chuyển giao công nghệ. Một số hoạt động nghiệp vụ mới như tình báo cạnh tranh, tư vấn công nghệ cần
được nghiên cứu và phát triển. Điều này đòi hỏi sự năng động hơn nữa của các trung tâm thông tin trong
tình hình toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế.
Tài liệu tham khảo
1. Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương. Tài liệu học tập Nghị quyết Trung ương Hai (khoá VIII)
của Đảng (Dành cho đảng viên và cán bộ cơ sở). H.: NXB Chính trị quốc gia. 1997. 66 tr.
2. Cao Minh Kiểm. Trung tâm Thông tin KH&CN Quốc gia ­ Định hướng hoạt động giai đoạn
2006­2010. Kỷ yếu Hội nghị ngành Thông tin KH&CN lần thứ V, tổ chức tại Hà Nội, 11/2005.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX. H.: Sự thật, 2001.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam. Văn kiện Hội nghị lần thứ Sáu Ban chấp hành Trung ương khoá IX.
H.: NXB Chính trị quốc gia. 2002. 251 tr.
5. Đỗ Nguyên Phương. Phát triển thị trường KH&CN ở Việt Nam. Tạp chí Hoạt động Khoa học,
2004, số 3.
6.  Đỗ Nguyên  Phương.  Phát  triển  thị  trường KH&CN  ở Việt  Nam.    Thông  tin KH&CN  (An
Giang),  2004, Số 3, tr.2­5 .
7. Đỗ Văn Vĩnh. Bàn về phát triển thị trường công nghệ ở nước ta. TC Hoạt động khoa học, 2002,
no.12, 40­41
8. Hồ Ngọc Luật. Về phát  triển  thị  trường KH&CN ở nước  ta. TC Hoạt động khoa học, 2003,
no.12, tr.44­47
9. Hoàng Xuân Long. Lao động khoa học với việc phát triển thị trường KH&CN. Thông tin khoa
học xã hội,  2005, Số 5 tr. 30­39.
10. Hoàng Xuân Long. Thị trường KH&CN ở Việt Nam. Nghiên cứu kinh tế,  2005, Số 5. tr14­25
.
11. Lê Khánh Vân. Báo cáo trình bày tại Hội nghị Ngành Thông tin KH&CN lần thứ V. Kỷ yếu
Hội nghị ngành Thông tin KH&CN lần thứ V
12. Nguyễn Văn Tri. Tổ chức tốt chợ công nghệ là giải pháp phát triển thị trường công nghệ ở
Việt Nam. TC Hoạt động khoa học, 2005, Số 2 . 26­28.
13. Nguyễn Võ Hưng. Báo cáo đề tài "Nghiên cứu cơ chế và chính sách phát triển thị trường công
nghệ ở Việt Nam". Viện NCCLCSKH&CN, Bộ KH&CN. 2002. 122 tr.
14. Quyết định số 188/2002/QĐ­TTg ngày 31/12/2002 của Thủ  tướng Chính phủ về Phê duyệt
Chương  trình hành động của Chính phủ  thực hiện Kết  luận  của Hội nghị Trung ương VI khoá  IX về
KH&CN.
15. Quyết định số 214/2005/QĐ­TTg ngày 30/8/2005 của Thủ tướng Phê duyệt Đề án phát triển
thị  rường công nghệ.
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 8/9
thị trường công nghệ.
16. Viện chiến lược và chính sách KH&CN. Công nghệ và phát triển thị trường công nghệ ở Việt
Nam. H.: NXB Khoa học và Kỹ thuật, 2003.
17. Vũ Đình Cự. Thị trường KH&CN, đặc trưng của nền kinh tế tri thức.  TC Cộng sản, , 2004,
Số 20, tr 22­25.
18. Chợ Công nghệ và Thiết bị Việt Nam. 
19. Chợ công nghệ thiết bị ­ Techmart online. 
20. Sàn giao dịch công nghệ Hải Phòng. 
21. UNIDO. Vietnam Techmart. Hanoi,  1­4 November 1994. Compendium of Technology and
Joint Venture Partnership opportunities. 221 pp.
Tóm tắt:
VAI TRò CủA CáC TRUNG TÂM THÔNG TIN KHOA HọC Và CÔNG NGHệ TRONG VIệC HìNH
THàNH Và PHáT TRIểN THị TRƯờNG CÔNG NGHệ ở VIệT NAM
Cao Minh Kiểm và Lê Thị Khánh Vân
Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia, Việt Nam
Hình thành và phát triển thị trường công nghệ được coi là một trong những biện pháp quan trọng
để phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. Các trung tâm thông tin KH&CN  của Việt Nam có thể tham
gia  tích  cực  vào  quá  trình  này.  Bài  này  trình  bày  một  số  hoạt  động  mà  những  trung  tâm  thông  tin
KH&CN trong nước đã thực hiện để đóng góp vào phát triển thị trường công nghệ. Một trong những vai
trò đó là tham gia tổ chức các Techmart. Trong những năm qua, nhiều Techmart ở các quy mô khác nhau
đã được tổ chức và chứng tỏ đây là một biện pháp quan trọng phát triển thị trường công nghệ. Vai trò của
các trung tâm thông tin như Trung tâm Thông tin KH&CN Quốc gia, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp.
Hồ Chí Minh, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hà Nội, Trung tâm Thông tin KH&CN Tp. Hải Phòng,
v.v. đã được thảo luận. Tổ chức các trung tâm giao dịch công nghệ là một hình thức hỗ trợ thị  trường
công nghệ. Một số trung tâm hoặc sàn giao dịch công nghệ đã được một số trung tâm thông tin KH&CN
hàng đầu thành lập. Hoạt động của các trong tâm này đã có tác động tích cực trong phát triển thị trường
công nghệ. Techmart trên mạng là một hình thức mà nhiều trung tâm thông tin KH&CN đã triển khai để
hỗ trợ phát triển thị trường công nghệ. Có thể kết luận rằng các trung tâm thông tin KH&CN có thể mở
rộng các hoạt động ra ngoài hoạt động thông tin KH&CN truyền thống để tham gia tích cực hơn vào phát
triển kinh tế xã hội đất nước.
Summary:
THE ROLE OF SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL INFORMATION CENTERS IN VIETNAM’S
TECHNOLOGY MARKET DEVELOPMENT
Cao Minh Kiem and Le Thi Khanh Van
National Center for Scientific and Technological Information, Vietnam
Establishment and development of technology market is seen as one of  important measures for
enhancing socio­economic development of Vietnam. Information centers in Vietnam could actively take
part  in  this  process. The  paper  presents  various  activities  that  scientific  and  technological  information
centers  in  Vietnam  carrying  out  to  contribute  to  the  development  of  technology    market.  One  of  the
activities for technology market is organizing the so­called Techmarts. During recent years, a number of 
Techmarts  of  different  scales  including  national,  regional  and  provincial  techmarts  were  organized.
Techmarts were proved to be a very important measure in developing the technology market. The role of
information centers such as NACESTI, CESTI, Hanoi S&T Information Center, etc. in the organization
of  Techmarts  is  summarized  and  analyzed.  Other  form  for  supporting  the  technology  market  is
organization of technology transaction centers. Some such centers were established at large information
centers  including NACESTI, CESTI, Hai Phong S&T Information Center. The activities of  technology
transaction  centers  were  discussed.  It  is  concluded  that  S&T  information  centers  could  expand  their
activities  beyond  the  traditional  operation  and  contribute  actively  in  socio­economic  development  of
Vietnam.
Cao Minh Kiểm
[1]
, Lê Thị Khánh Vân
[2]
: Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia
(Nguồn: Tạp chí Thư viện Việt Nam)
3/11/2015 Vai trò của các trung tâm thông tin khoa học và công nghệ trong việc hình thành và phát triển thị trường công nghệ ở Việt Nam | NGHIỆP VỤ THƯ VIỆN
data:text/html;charset=utf­8,%3Ch2%20class%3D%22contentheading%22%20style%3D%22font­family%3A%20Tahoma%2C%20Arial%2C%20Helvetica%2 9/9
(Nguồn: Tạp chí Thư viện Việt Nam)
[1] Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia
[2] Trưởng phòng, Trung tâm Thông tin Khoa học và Công nghệ Quốc gia