Tóm tắt Luận án Nghiên cứu đánh giá hợp lý các giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh
Tp. Hồ Chí Minh đã trải qua hơn 300 năm hình thành - phát triển và
là trung tâm đầu tàu về kinh tế, thương mại, khoa học - công nghệ, giáo
dục của cả nước. Hiện nay, với hơn 10 triệu dân, mật độ dân cư đông
đúc, hệ thống giao thông thường xuyên ùn tắc, chưa đáp ứng được như
cầu phát triển, còn tồn tại nhiều vấn đề về quy hoạch, đầu tư xây dựng,
tổ chức giao thông nói chung và đặc biệt là tại các nút giao thông trọng
yếu trong đô thị. Do vậy, nhu cầu về đầu tư xây dựng các nút giao thông
khác mức là rất lớn nhưng phải đáp ứng các yêu cầu về thời gian thi
công nhanh, ít cản trở giao thông, đảm bảo các yêu cầu kinh tế - kỹ
thuật, mỹ quan cũng như thuận tiện trong quá trình khai thác, bảo
dưỡng, sửa chữa. Tuy nhiên, việc phân tích, đánh giá lựa chọn phương
án đầu tư xây dựng còn mang định tính và chủ quan, chưa áp dụng các
phương pháp tiên tiến trong đánh giá, nên nhiều quyết định đầu tư chưa
thật sự hợp lý và hiệu quả trong đầu tư xây dựng ở Việt Nam nói chung
và ở Tp. Hồ Chí Minh nói riêng.
Một trong những xu hướng hiện nay trên thế giới là nghiên cứu áp
dụng phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) kết hợp phương pháp phân
tích mạng lưới tiên tiến (ANP) và các phương pháp khác để xây dựng
mô hình đánh giá với hệ thống tiêu chí được lượng hoá bằng phần mềm
chuyên dụng. Do đó, việc áp dụng phương pháp này vào hệ thống giao
thông Việt Nam đang là vấn đề thời sự được các nhà khoa học quan tâm.
Đó chính là lý do mà nghiên cứu sinh chọn đề tài này để nghiên cứu.
Tên đề tài luận án “Nghiên cứu đánh giá hợp lý các giải pháp xây
dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh”.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Tóm tắt Luận án Nghiên cứu đánh giá hợp lý các giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI BÙI XUÂN CƯỜNG NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ HỢP LÝ CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÚT GIAO KHÁC MỨC TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình đặc biệt Mã số: 958.02.06 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT Hà Nội - 2019 Luận án được hoàn thành tại: Trường Đại học Giao thông vận tải Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Nguyễn Viết Trung 2. PGS.TS. Nguyễn Ngọc Long Phản biện 1: . Phản biện 2: . Phản biện 3: . Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Trường họp tại: Trường Đại học Giao thông vận tải vào hồi . giờ ..ngày . tháng . năm 2019 Có thể tìm luận án tại: - Thư viện Quốc gia - Trung tâm Thông tin Thư viện Trường Đại học GTVT 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Tp. Hồ Chí Minh đã trải qua hơn 300 năm hình thành - phát triển và là trung tâm đầu tàu về kinh tế, thương mại, khoa học - công nghệ, giáo dục của cả nước. Hiện nay, với hơn 10 triệu dân, mật độ dân cư đông đúc, hệ thống giao thông thường xuyên ùn tắc, chưa đáp ứng được như cầu phát triển, còn tồn tại nhiều vấn đề về quy hoạch, đầu tư xây dựng, tổ chức giao thông nói chung và đặc biệt là tại các nút giao thông trọng yếu trong đô thị. Do vậy, nhu cầu về đầu tư xây dựng các nút giao thông khác mức là rất lớn nhưng phải đáp ứng các yêu cầu về thời gian thi công nhanh, ít cản trở giao thông, đảm bảo các yêu cầu kinh tế - kỹ thuật, mỹ quan cũng như thuận tiện trong quá trình khai thác, bảo dưỡng, sửa chữa. Tuy nhiên, việc phân tích, đánh giá lựa chọn phương án đầu tư xây dựng còn mang định tính và chủ quan, chưa áp dụng các phương pháp tiên tiến trong đánh giá, nên nhiều quyết định đầu tư chưa thật sự hợp lý và hiệu quả trong đầu tư xây dựng ở Việt Nam nói chung và ở Tp. Hồ Chí Minh nói riêng. Một trong những xu hướng hiện nay trên thế giới là nghiên cứu áp dụng phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) kết hợp phương pháp phân tích mạng lưới tiên tiến (ANP) và các phương pháp khác để xây dựng mô hình đánh giá với hệ thống tiêu chí được lượng hoá bằng phần mềm chuyên dụng. Do đó, việc áp dụng phương pháp này vào hệ thống giao thông Việt Nam đang là vấn đề thời sự được các nhà khoa học quan tâm. Đó chính là lý do mà nghiên cứu sinh chọn đề tài này để nghiên cứu. Tên đề tài luận án “Nghiên cứu đánh giá hợp lý các giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh”. 2. Mục đích nghiên cứu của luận án Nghiên cứu xây dựng hệ thống tiêu chí và mô hình đánh giá các giải pháp xây dựng nút giao thông khác mức phù hợp với quy hoạch; giai đoạn đầu tư và điệu kiện đặc thù của Tp. Hồ Chí Minh. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Tiêu chí đánh giá, lựa chọn phương án đầu tư xây dựng. 2 - Phạm vi nghiên cứu: Hệ thống tiêu chí, mô hình, quy trình đánh giá giải pháp kết cấu nhịp cho xây dựng nút giao thông khác mức ở cấp độ 3 (Đánh giá lựa chọn giải pháp xây dựng nút giao khác mức) trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh. 4. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết như: phân tích và tổng hợp lý thuyết; phương pháp sơ đồ và phương pháp thống kê toán học; Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Sử dụng kết hợp các phương pháp điều tra, phương pháp chuyên gia, phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm. 5. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và những đóng góp mới của luận án - Ý nghĩa khoa học của luận án: Luận án có ý nghĩa khoa học tốt trong việc đánh giá được tính hợp lý của các giải pháp công nghệ, đã xây dựng và đề xuất được mô hình đánh giá các giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh theo bộ chỉ tiêu được lượng hoá, từ đó có thể đưa ra quyết định lựa chọn theo tiêu chí và mô hình đánh giá trên. - Ý nghĩa thực tiễn của luận án: Mô hình đánh giá theo bộ chỉ tiêu được lượng hoá trong luận án có ý nghĩa thực tiễn cao vì có thể sử dụng ngay và kịp thời để đánh giá một số dự án mới xây dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh cũng như những dự án cụ thể đã được xây dựng nhằm xem xét tính hợp lý của chúng. - Những đóng góp mới của luận án: + Luận án đã ứng dụng lý thuyết tiên tiến của phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) kết hợp phương pháp phân tích mạng lưới tiên tiến (ANP) để nghiên cứu xây dựng bộ chỉ tiêu được lượng hoá trong đánh giá toàn diện và các giải pháp kết cấu công nghệ và tổ chức thi công các nút giao thông khác mức trong điều kiện cụ thể ở thành phố Hồ Chí Minh. + Luận án đã xây dựng mô hình đánh giá và lựa chọn ứng dụng phần mềm mở Super Decisions cho phép đánh giá các dự án nút giao khác mức tại Tp. Hồ Chí Minh theo ba cấp độ: 1) Đánh giá quy hoạch, lựa chọn danh sách dự án đầu tư; 2) Đánh giá lựa chọn danh mục dự án 3 trọng điểm theo giai đoạn; 3) Đánh giá chi tiết giải pháp, công nghệ của phương án thiết kế cho xây dựng nút giao khác mức. + Luận án đã ứng dụng mô hình đánh giá theo bộ tiêu chí đã xây dựng và phần mềm mở Super Decisions để đánh giá một số dự án nút giao khác mức đã thực hiện tại Tp. Hồ Chí Minh. Kết quả đánh giá bước đầu cho thấy tính hiệu quả của bộ công cụ được đề xuất. + Một số kết quả nghiên cứu của luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong công tác đánh giá phương án xây dựng nút giao khác mức tại Tp. Hồ Chí Minh và tại các đô thị khác có điều kiện tương tự. 6. Bố cục của luận án Bao gồm phần mở đầu, 4 chương, phần kết luận và kiến nghị như sau: Chương 1: Tổng quan. Chương 2: Nghiên cứu cơ sở lý luận đánh giá lựa chọn hợp lý các giải pháp xây dựng nút giao khác mức Chương 3: Xây dựng hệ thống tiêu chí và mô hình đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh. Chương 4: Áp dụng đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng nút giao khác mức cho một số dự án đã đầu tư tại thành phố Hồ Chí Minh. Kết luận và kiến nghị của luận án. 4 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN 1.1. Tổng quan về điều kiện đặc thù, hiện trạng và quy hoạch các nút giao khác mức tại thành phố Hồ Chí Minh Thành phố Hồ Chí Minh có tọa độ 10°10' – 10°38' Bắc và 106°22' – 106°54' Đông, phía bắc giáp tỉnh Bình Dương, Tây Bắc giáp tỉnh Tây Ninh, Đông và Đông Bắc giáp tỉnh Đồng Nai, Đông Nam giáp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Tây và Tây Nam giáp tỉnh Long An và Tiền Giang. Nằm trong vùng chuyển tiếp giữa miền Đông Nam Bộ và Tây Nam Bộ, Tp.HCM ngày nay bao gồm 19 quận và 5 huyện, tổng diện tích 2.095,06 km². Dân số chính thức (vào 1/4/2009) thành phố là 7.162.864 người (chiếm 8,34% dân số Việt Nam), mật độ trung bình 3.419 người/km²; đến năm 2019 thì dân số thành phố đạt 8.993.082 người, nếu tính những người cư trú không đăng ký thì dân số thực tế năm 2018 của thành phố này gần 14 triệu người. Giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, Tp.HCM chiếm 21,3% tổng sản phẩm (GDP) và 29,38% tổng thu ngân sách của cả nước. Nhờ điều kiện tự nhiên thuận lợi, Tp.HCM trở thành một đầu mối giao thông quan trọng của Việt Nam và Đông Nam Á, bao gồm cả đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường không [1], [2]. Tuy vậy, Tp.HCM đang phải đối diện với những vấn đề của một đô thị lớn có dân số tăng quá nhanh. Trong nội đô thành phố, đường bộ trở nên quá tải, thường xuyên ùn tắc. Hệ thống giao thông công cộng kém hiệu quả. Môi trường thành phố cũng đang bị ô nhiễm do phương tiện giao thông, các công trường xây dựng và công nghiệp sản xuất [1]. 1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu lựa chọn giải pháp xây dựng nút giao khác mức Triết lý thiết kế - thi công và hướng nghiên cứu phát triển của công nghệ này là chế tạo sẵn các bộ phận cầu có kích thước thanh mảnh, nhẹ, bền... dễ vận chuyển và lắp ghép nhanh tại công trường; hoặc kết cấu nhịp cầu lắp sẵn hoàn toàn tại nơi khác ngoài công trường, sau đó chở cả nhịp bằng xe đặc chủng mô-đun (SPMTs) rồi lắp vào vị trí nhịp đã xây dựng mố trụ cầu [5], [6], [7]. 5 Công nghệ thi công sử dụng các cấu kiện, kết cấu lắp ghép đã trở nên phổ biến ở Mỹ và Châu Âu trong hơn 20 năm qua. Đến những năm gần đây, nhiều quốc gia đang nghiên cứu, xem xét áp dụng công nghê thi công nhằm giải quyết các vấn đề xây dựng cầu trong các đô thị. Tại Việt Nam, khoảng 15 năm gần đây, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và nhu cầu xây dựng công trình cầu phục vụ phát triển kinh tế xã hội, cũng có một số hồ sơ thiết kế mẫu và thiết kế bản vẽ thi công cho dự án xây dựng theo tiêu chuẩn 22 TCN 272-05; một số luận văn cao học, luận án tiến sĩ, đề tài nghiên cứu khoa học các cấp và bài báo đã bước đầu nghiên cứu ứng dụng, cải tiến, phân tích đánh giá và lựa chọn giải pháp, công nghệ hợp lý cho công trình cầu đường bộ nói chung và công trình cầu vượt, cầu cạn trong đô thị nói riêng. Theo số liệu của các dự án nút giao khác mức đã và đang xây dựng tại Tp.HCM lưu trữ tại Phòng Quản lý xây dựng của Sở Giao thông vận tải Tp.HCM [41], tổng quát dạng kết cấu chính của nút giao được tổng hợp trong luận án. Bảng 1.1. Thống kê các dạng kết cấu chính đã áp dụng cho các nút giao khác mức ở TP.HCM TT Nút giao Kết cấu nhịp Kết cấu phần dưới Kết cấu chắn giữ đường đầu cầu Mố Trụ Móng SGT và TC Móng 1 Cộng Hòa – Hoàng Hoa Thám Hộp thép BTCT Thép Cọc ống 500 2 Cây gõ Hộp thép BTCT Thép Cọc nhồi 1200 3 Hoàng Văn Thụ - Trường Sơn – Cộng Hòa Dầm thép I BTCT Thép Cọc ống 500 Sàn giảm tải “U” và tường chắn “L” BTCT Cọc ống 500 4 Hàng Xanh Dầm thép I BTCT Thép Cọc ống 500 Sàn giảm tải “U” và tường chắn “L” BTCT Cọc ống 300 5 Nguyễn Tri Phương – Ba Tháng Hai – Lý Thái Tổ Hộp thép BTCT Thép Cọc ống 500 Sàn giảm tải “U” và tường chắn “L” BTCT Cọc ống 300 6 Ngã tư Thủ Đức Hộp thép BTCT BTCT Cọc ống 500 Sàn giảm tải dạng hộp Móng nông 6 TT Nút giao Kết cấu nhịp Kết cấu phần dưới Kết cấu chắn giữ đường đầu cầu BTCT 7 Trường Sơn - đường Tân Sơn Nhất – Bình Lợi – Vành đai ngoài Hộp thép BTCT Thép Cọc ống 500 Sàn giảm tải “U” và tường chắn “L” BTCT Cọc ống 300 8 Nguyễn Thái Sơn – Nguyễn Kiệm Hộp thép BTCT Thép Cọc nhồi 1200 Sàn giảm tải “U” và tường chắn “L” BTCT Cọc nhồi 1200 và móng nông 9 Mỹ Thủy – Phần cầu Dầm hộp BTCT BTCT BTCT Cọc nhồi 1500 Mỹ Thủy – Phần cầu Hầm chính dạng kín và hầm dẫn dạng chữ U bằng BTCT, các đốt hầm đặt trên móng cọc đóng BTCT 40x40cm. 10 Đài liệt sỹ Hầm chính dạng kín và hầm dẫn dạng chữ U bằng BTCT, các đốt hầm đặt trên móng cọc nhồi 1200 1.3. Tổng quan về các phương pháp đánh giá lựa chọn giải pháp xây dựng trên thế giới Trong thực tế, rất nhiều quyết định cá nhân hoặc các quyết định của các tổ chức được đưa ra dựa trên nhiều căn cứ. Chính vì thế, mô hình đánh giá lợi ích đa chỉ tiêu (MAUT) đươc tạo ra để để hỗ trợ những người đưa ra quyết định trong quá trình đầu tư dự án. MAUT có hai loại vấn đề: vấn đề về các tiêu chí thay thế rời rạc và vấn đề về các tiêu chí tối ưu (multiple criteria discrete alternative problems and multiple criteria optimization problems). Phân tích, đánh giá các công trình khoa học có liên quan ở Việt Nam như sau: - Đề tài: “Nghiên cứu đánh giá đa chỉ tiêu các giải pháp thiết kế và thi công công trình cầu bê tông đáp ứng yêu cầu pháp triển bền vững” của PGS.TS Bùi Trọng Cầu có đưa ra cách thức thực hiện và trình tự thực hiện việc ứng dụng AHP (Analytic Hierachy Process) vào trong việc đánh giá đa chỉ tiêu các giải pháp thiết kế của công trình cầu Lại Xuân [43]. - Đề tài “Ứng dụng GIS và AHP xác định vị trí trạm dừng xe buýt nhanh: Tuyến Võ Văn Kiệt – Mai Chí Thọ, Tp. Hồ Chí Minh”, Đề tài 7 tập trung vào việc xác định những vị trí tối ưu để thành lập các trạm dừng của một tuyến buýt nhanh (BRT) - Bài báo Ứng dụng GIS và phương pháp phân tích thứ bậc (AHP) thành lập bản đồ nguy cơ trượt lở huyện Xín Mần, tỉnh Hà Giang, Việt Nam [45]. 1.4. Những vấn đề luận án có thể kế thừa và cần giải quyết Để nghiên cứu áp dụng kết cấu và công nghệ thi công nhanh cho khu vực Tp.HCM luận án có thể kế thừa các thành tựu của những nghiên cứu, ứng dụng trước đây ở trên thế giới và Việt Nam đó là: bằng nhiều phương pháp, các công trình nghiên cứu trước đây đã thu được những kết quả đáng kể về giải pháp kết cấu và công nghệ thi công nhanh có thể áp dụng cho xây dựng nút giao khác mức tại Tp.HCM mà luận án có thể kế thừa. Tuy nhiên để áp dụng công nghệ này vào đặc thù của Tp.HCM, cần phải nghiên cứu điều chỉnh, bổ sung và đánh giá lựa chọn cho phù hợp, giúp cho chủ đầu tư, đơn vị thẩm định có được công cụ đánh giá nhằm lựa chọn được phương án hợp lý để đầu tư xây dựng các nút giao khác mức của Tp.HCM. 1.5. Mục tiêu của luận án Nghiên cứu xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá nhằm lựa chọn giải pháp xây dựng phù hợp nút giao thông khác mức trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh phù hợp với quy hoạch, giai đoạn đầu tư và đặc thù của thành phố có mật độ giao thông cao, mặt bằng xây dựng chật hẹp, nền đất yếu; đáp ứng yêu cầu thi công nhanh, an toàn, mỹ quan, giảm ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm môi trường, có phương án tài chính và giá thành hợp lý, công tác bảo trì thuận tiện. Từ đó đề xuất mô hình đánh giá với hệ thống tiêu chí được lượng hóa để đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại Tp. Hồ Chí Minh và tại các đô thị khác có cùng tính chất tương tự. 1.6. Nội dung và phương pháp nghiên cứu Sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý thuyết như: phân tích và tổng hợp lý thuyết; phương pháp sơ đồ để nghiên cứu tổng quan và nghiên cứu cơ sở lý luận cho xây dựng hệ thống tiêu chí và mô hình hoá cấu trúc của quy trình đánh giá, lựa chọn lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng; 8 Sử dụng kết hợp các phương pháp điều tra, phương pháp chuyên gia, phương pháp phân tích và tổng kết kinh nghiệm để nghiên cứu thực tiễn về mô hình đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng nút giao thông khác mức trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh. 9 CHƯƠNG 2. NGHIÊN CỨU CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐÁNH GIÁ LỰA CHỌN HỢP LÝ CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÚT GIAO KHÁC MỨC 2.1. Mô hình toán học của đánh giá các giải pháp xây dựng [42] Việc đánh giá các giải pháp thiết kế nhằm lựa chọn giải pháp thiết kế tốt nhất cho các công trình xây dựng được mô tả một cách chính xác và ngắn gọn bằng mô hình toán học. C¸c gi¶i ph¸p thiÕt kÕ {A1=(Q1,C1), A2= (Q2,C2),,An=(Qn,Cn)} C¸c m« h×nh hay phư¬ng ph¸p to¸n häc lưîng ho¸ hç trî viÖc ®¸nh gi¸ §¸nh gi¸ Lùa chän ®îc gi¶i ph¸p tèt nhÊt vµ ®iÒu chØnh ®Ó lµm tèt h¬n gi¶i ph¸p ®· chän Nhãm chuyªn gia ph©n tÝch, Nh÷ng ngưêi ra quyÕt ®Þnh, C«ng chóng. ThiÕt kÕ l¹i - + Hình 2-1. Mô hình đánh giá các giải pháp xây dựng [44] Một trong nhưng phương pháp nổi bật nhất và được ứng dụng nhiều nhất trên thế giới là phương pháp phân tích hệ thống thứ bậc - Analytic Hierarchy Process (AHP). Các bước thực hiện AHP bao gồm 6 bước chính: Bước 1: Thành lậ ... công và chủ trương đầu tư C3.1.2.3 Sự tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kĩ thuật công nghệ thi công C3.1.2.4 Phù hợp với giải pháp kết cấu C3.1.2.5 Sự sẵn sàng của công nghệ C3.1.2.6 Phù hợp với điều kiện thi công thực tế tại TP.HCM C3.1.2.7 Tiến độ thi công C3.1.3 Giải pháp thiết kế đảm bảo an toàn xây dựng C3.1.3.1 Trang bị bảo hộ lao động C3.1.3.2 An toàn khi sử dụng máy móc, vật liệu, hóa C3.1.4 Giải pháp thiết kế đảm bảo vệ sinh môi trường C3.1.4.1 Bụi C3.1.4.2 Tiếng ồn C3.1.4.3 Xử lý phế thải C3.2 Phương án tài chính Chuyên gia tài chính kinh tế, kế toán, dự toán E02 15 C3 Đánh giá chi tiết, lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng Chuyên gia quản lý dự án đầu tư xây dựng EQL C3.2.1 Tổng mức đầu tư C3.2.2 Chi phí khai thác vận hành C3.2.3 Đánh giá tính khả thi của dự án C3.2.3.1 NPV C3.2.3.2 IRR C3.3 Tác động giao thông trong giai đoạn thi công Chuyên gia quy hoạch, quản lý điều hành giao thông đô thị E03 C3.3.1 Ảnh hưởng tới dân cư xung quanh C3.3.2 Khả năng hỗ trợ của các phương án điều tiết C3.3.3 Mức độ chiếm dụng mặt đường C3.4 Đảm bảo mỹ quan đô thị Chuyên gia quy hoạch kiến trúc đô thị E01 C3.4.1 Tính hài hòa thống nhất của công trình C3.4.1.1 Màu sắc C3.4.1.2 Kết cấu C3.4.1.3 Kiểu dáng kiến trúc C3.4.1.4 Chất lượng thi công C3.4.1.5 Ánh sáng chiếu sáng C3.4.1.6 Vật liệu thi công C3.4.1.7 Thiết bị phụ trợ C3.4.2 Tận dụng khoảng trống để trồng cây xanh C3.4.4 Điểm nhấn mỹ quan đô thị C4 Ra quyết định trong trường hợp có điều chỉnh thay đổi Chuyên gia quản lý dự án đầu tư xây dựng EQL C4.1 Tiến độ sát theo kế hoạch Chuyên gia về quản lý thi công, quản lý giao thông E03 C4.2 Điều chỉnh Kỹ thuật Chuyên gia thiết kế kỹ thuật E04 C4.3 Tác động giao thông Chuyên gia quy hoạch, quản lý E04 16 C3 Đánh giá chi tiết, lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng Chuyên gia quản lý dự án đầu tư xây dựng EQL điều hành giao thông đô thị C4.4 Chi phí phát sinh Chuyên gia tài chính kinh tế, kế toán, dự toán E02 3.3. Xử lý số liệu trên nền tảng phần mềm Super Decisions Luận án đề xuất mô hình đánh giá “Rating model”. Về bản chất “Rating model” đều dựa trên thuật toán của AHP nhưng được cải biên để hỗ trợ người đánh giá trong việc đánh giá chỉ tiêu với số lượng lớn. Người đưa ra quyết định chỉ cần lựa chọn những đánh giá cảm tính được đề xuất từ trước (Scale) bởi nghiên cứu sinh và các chuyên gia. Sau đó, việc xử lý số liệu còn lại sẽ được phần mềm hỗ trợ xử lý. Việc thực hiện đánh giá qua mô hình rating model được thực hiện như sau: - Giai đoạn chuẩn bị: - Giai đoạn đánh giá: CHUYÊN GIA Đánh giá tiêu chí qua mẫu phiếu có sẵn Kết quả đánh giá Lượng hóa đánh giá Các đánh giá đã được số hóa Xử lý tầm quan trọng bằng AHP Xử lý sự phụ thuộc, ảnh hưởng bằng ANP Tầm quan trọng giữa các tiêu chí với nhau IC < 0.1 Tầm quan trọng của mỗi phương án với các tiêu chí phụ Rating model Các chuyên g ia đề xuất Category, Mức độ và Thang điểm cho mức độ Tầm quan trọng giữa các tiêu chí với nhau IC < 0.1 Nhập số liệu vào phần mền Super Decisions Trọng số tổng quát cho từng phương án Yes Yes Kết quả: Phương án tốt nhất đẻ thực hiện Xử lý số liệu Kết quả No No Xử lý nhiễu Dữ liệu đầu vào Dữ liệu đầu vào Xử lý nhiễu Đánh giá tiêu chí Hình 3.2. Sơ đồ khối đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng bằng phần mềm SuperDecisions 17 3.4. Kết quả thu được từ mô hình Sau khi thực hiện đúng quy trình đánh giá và áp dụng mô hình xử lý số liệu kết hợp giữa AHP và ANP để đánh giá phương án thi công các nút giao tại TP.HCM, luận án thu được trọng số tổng quát cho từng phương án, từ đó so sánh và rút ra được phương án tốt nhất, phù hợp nhất với từng nút giao cụ thể. 3.5. Kết quả nghiên cứu chương Trước đây, các tiêu chí đánh giá về mặt thiết kế kỹ thuật trong các phương án đánh giá lựa chọn dự án có tính độc lập, không có mối liên kết chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng, việc đánh giá các chỉ tiêu độc lập khó khăn so với khi có sự tương tác lẫn nhau. Vì vậy, trong mô hình này cho phép các chỉ tiêu tương tác, có mối tương quan với nhau để tạo nên thống nhất trong kết cấu. Việc đánh giá các giải pháp thiết kế thi công cũng là bài toán ra quyết định đa thuộc tính mờ nên phương pháp luận đánh giá các giải pháp thiết kế công trình đó trình bày hoàn toàn có thể áp dụng để đánh giá các giải pháp thiết kế thi công nhằm lựa chọn giải pháp tốt nhất. Do việc đánh giá các giải pháp thiết kế thi công có một số đặc điểm riêng nên việc áp dụng phương pháp đánh giá cũng có những điểm đặc thù riêng của đánh giá các giải pháp thiết kế thi công, chỉ tiêu lựa chọn giải pháp tốt nhất, các chỉ tiêu đánh giá điển hình và qui trình áp dụng phương pháp để đánh giá. 18 CHƯƠNG 4. ÁP DỤNG ĐÁNH GIÁ LỰA CHỌN HỢP LÝ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÚT GIAO KHÁC MỨC CHO MỘT SỐ DỰ ÁN Đà ĐẦU TƯ TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Luận án đã thực hiện đánh giá thí điểm các các giải pháp thi công trong các dự án nút giao Hàng Xanh, Trường Sơn và Hoàng Hoa Thám tại TP.HCM. Kết quả đánh giá được thu thập trong buổi họp ngày 31/3/2018 tại Sở Giao Thông Vận Tải TP.HCM. Các ý kiến đánh giá của chuyên gia được đánh giá qua mẫu phiếu có sẵn, việc đánh giá được thực hiện trong cấp 3: Đánh giá chi tiết, lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng. Phương án được lựa chọn được dưa trên các tiêu chí đã được lấy ý kến đánh giá từ các chuyên gia. 4.1. Giới thiệu các giải pháp thi công của luận án Phương án 1: Dầm chữ I thông thường Phương án 2: Dầm SCP (Steel-Confined Pre-Stressed Beam) Phương án 3: Dầm thép liên hợp Phương án 4: Dầm chữ I chiều cao thấp (cánh rộng) Phương án 5: Dầm bản 4.2. Ứng dụng mô hình và phần mềm để đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng nút giao khác mức tại TP. HCM Để có một đánh giá đúng đắn các giải pháp thi công công trình nút giao khác mức tại TP.HCM thì mỗi phương án cần được đánh giá đầy đủ các chỉ tiêu về kinh tế - kỹ thuật cần thiết nhất có thể. luận án đề xuất bảng chỉ tiêu đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng công trình nút giao khác mức tại TP.HCM. Bảng 4.1: Bảng thang điểm so sánh mức độ ưu tiên THANG ĐIỂM SO SÁNH MỨC ĐỘ ƯU TIÊN Đánh giá Điểm Vô cùng ít quan trọng 1/9 1/8 Rất ít quan trọng 1/7 1/6 Ít quan trọng nhiều hơn 1/5 ¼ 19 Ít quan trọng hơn 1/3 ½ Quan trọng như nhau 1 Quan trọng hơn 2 3 Quan trọng nhiều hơn 4 5 Rất quan trọng hơn 6 7 Vô cùng quan trọng 8 9 Giả thiết để xây dựng mô hình AHP là các tiêu chí phải độc lập với nhau. Chính vì thế, để giải quyết vấn đề này ta sẽ áp dụng ANP model. Việc xây dựng mô hình ANP trong Super Decisions v2.8 là rất dễ dàng và trực quan. Do số lượng phương án lớn, cũng như tiêu chí phụ để đánh giá các phương án rất nhiều, điều đó kiến quá trình đánh giá phải lặp đi lặp lại gây nhàm chán và mất nhiều thời gian, vì vậy luận án đề xuất mô hình đình đánh giá “Rating model” để xử lý các chỉ tiêu. Từ các phiếu đánh giá của các chuyên gia và người đưa ra quyết định, tổng hợp kết quả, sau đó nhập liệu vào trong phần mền Super Decisions. 4.3. Ứng dụng mô hình đánh giá vào nút giao Hàng Xanh Hình 4.1. Cầu vượt Hàng Xanh nhìn từ trên cao Hình 4.2. Vị trí cầu vượt Hàng Xanh trên bản đồ 20 Kết quả tổng hợp thu được sau khi đánh giá lựa chọn hợp lý giải pháp xây dựng theo mô hình và phần mềm: Bảng 4.2. Bảng thống kê đánh giá cảm tính cho hệ thống chỉ tiêu cho các phương án đầu tư tại nút giao Hàng Xanh Phần mềm Superdecision tự động tính trọng số khi nhập các số liệu đầu vào Hình 4.3. Kết quả tổng hợp cho 5 phương án thiết kế tại nút giao Hàng Xanh Khi đánh giá các biện pháp thi công tại nút giao Hàng Xanh – TP HCM. Các tiêu chí về kĩ thuật được coi trọng hơn cả, chiếm hơn một nửa trọng số so tổng trọng số bình quân. Các tiêu chí về mỹ quan cũng chiếm một trọng số lớn trong kết quả đánh giá. Các tiêu chí về tính kinh tế, và tác động giao thông chiếm một phần không đáng kể trong tổng 21 trọng số bình quân. Từ kết quả đánh giá, Phương án A3- Thép liên hợp được xem xét là phương án tối ưu nhất và có sự khác biệt so với phương án được áp dụng ngoài thực tế là sử dụng dầm I thường. 4.4. Ứng dụng mô hình đánh giá vào nút giao Cộng Hòa - Hoàng Hoa Thám Hình 4.4. Cầu vượt Cộng Hòa – Hoàng Hoa Thám Hình 4.5. Vị trí cầu vượt trên bản đồ Hình 4.6. Phân tích độ nhạy cho nút giao Hoàng Hoa Thám Khi đánh giá các biện pháp thi công tại nút giao Hoàng Hoa Thám – TP HCM. Các tiêu chí về kĩ thuật được coi trọng hơn cả, chiếm hơn một nửa trọng số so với tổng trọng số bình quân. Các tiêu chí về mỹ quan và tác động giao thông chiếm cũng một trọng số lớn trong kết quả đánh giá. 22 Các tiêu chí về tính kinh tế chiếm một phần không đáng kể trong tổng trọng số bình quân. Từ kết quả đánh giá, Phương án A1- dầm SCP được xem xét là phương án tối ưu nhất và có sự khác biệt so với phương án được áp dụng ngoài thực tế là sử dụng dầm hộp thép liên hợp. 4.5. Ứng dụng mô hình đánh giá vào nút giao Trường Sơn Khi đánh giá các biện pháp thi công tại nút giao Trường Sơn – TP.HCM, các tiêu chí về kĩ thuật vẫn có trọng số cao, tuy nhiên ở nút giao này tính thẩm mỹ và tác động tới giao thông trong quá trình thi công được xem xét coi trọng cao. Sau đó mới xét về các tiêu chí về kinh tế. Từ kết quả đánh giá, Phương án A3 - Thép liên hợp được xem xét là phương án tối ưu nhất và có sự đồng nhất so với phương án được áp dụng ngoài thực tế là sử dụng dầm hộp thép liên hợp. Hình 4.7. Kết quả tổng hợp 23 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Với mục tiêu nghiên cứu xây dựng hệ thống tiêu chí và mô hình đánh giá các giải pháp xây dựng nút giao thông khác mức phù hợp với quy hoạch; giai đoạn đầu tư và điệu kiện đặc thù của TP. HCM, Luận án đã sử dụng phương pháp nghiên cứu lý thuyết kết hợp phương pháp nghiên cứu thực tiễn để phân tích tìm ra được những vấn đề còn tồn tại. Cụ thể là Luận án đã nghiên cứu áp dụng phương pháp phân tích thứ bậc (gọi tắt là AHP-Analytic Hierarchy Process) kết hợp phương pháp phân tích mạng lưới tiên tiến (gọi tắt là ANP-Analytic Network Process) và các phương pháp khác trong lĩnh vực đầu tư xây dựng công trình nhằm đề xuất mô hình đánh giá với hệ thống tiêu chí được lượng hoá để đánh giá lựa chọn phương án xây dựng nút giao khác mức tại TP. HCM theo ba cấp độ: 1) Đánh giá quy hoạch, lựa chọn danh sách dự án đầu tư; 2) Đánh giá lựa chọn danh mục dự án trọng điểm theo giai đoạn; 3) Đánh giá chi tiết giải pháp, công nghệ của phương án thiết kế cho xây dựng nút giao khác mức. Từ kết quả nghiên cứu, có thể nêu ra một số kết luận chung trong luận án như sau: Luận án đã hệ thống hóa các lý thuyết có liên quan đến phạm vi nghiên cứu của đề tài. Hệ thống nền tảng các nghiên cứu lý thuyết được đã được kết hợp với các nền tảng kiến thức thực tiễn để xây dựng thành công một mô hình mới cho phép đánh giá toàn diện các giải pháp kết cấu công nghệ và tổ chức thi công các nút giao khác mức trong điều kiện cụ thể ở TP. HCM. Ứng dụng của mô hình mà luận án đề xuất trong việc thực hiện đánh giá một số công trình điển hình tại TP. HCM cho thấy những điểm rất đáng chú ý, cụ thể là: - Khi đánh giá các biện pháp thi công tại nút giao Hàng Xanh, các tiêu chí về kĩ thuật được coi trọng hơn cả, chiếm hơn một nửa trọng số so với tổng trọng số bình quân. Các tiêu chí về mỹ quan cũng chiếm một trọng số lớn trong kết quả đánh giá. Các tiêu chí về tính kinh tế, và tác động giao thông chiếm một phần không đáng kể trong tổng trọng số bình quân. Từ kết quả đánh giá, Phương án A3- Thép liên hợp được xem 24 xét là phương án tối ưu nhất và có sự khác biệt so với phương án được áp dụng ngoài thực tế là sử dụng dầm I thường. - Khi đánh giá các biện pháp thi công tại nút giao Hoàng Hoa Thám, các tiêu chí về kĩ thuật được coi trọng hơn cả, chiếm hơn một nửa trọng số so với tổng trọng số bình quân. Các tiêu chí về mỹ quan và tác động giao thông chiếm cũng một trọng số lớn trong kết quả đánh giá. Các tiêu chí về tính kinh tế chiếm một phần không đáng kể trong tổng trọng số bình quân. Từ kết quả đánh giá, Phương án A1- dầm SCP được xem xét là phương án tối ưu nhất và có sự khác biệt so với phương án được áp dụng ngoài thực tế là sử dụng dầm hộp thép liên hợp. - Trong trường hợp của nút giao Trường Sơn, các tiêu chí về kĩ thuật vẫn có trọng số cao. Tuy nhiên, ở nút giao này tính thẩm mỹ và tác động tới giao thông trong quá trình thi công được xem xét coi trọng cao, xếp trên các tiêu chí về kinh tế. Từ kết quả đánh giá, Phương án A3- Thép liên hợp được xem xét là phương án tối ưu nhất và có sự đồng nhất so với phương án được áp dụng ngoài thực tế là sử dụng dầm hộp thép liên hợp. Các kết quả ứng dụng tại 03 nút giao điển hình trên cho thấy khả năng của mô hình, đặc biệt là cho thấy tính độc lập của mô hình trong việc đưa ra kết quả đánh giá. Chính vì vậy, kết quả nghiên cứu của luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong công tác đánh giá lựa chọn phương án xây dựng nút giao khác mức tại TP. HCM và tại các đô thị khác có điều kiện tương tự. Trong tương lai, kết quả nghiên cứu của luận án hoàn toàn có thể được hoàn thiện hơn đáp ứng thêm các yêu cầu về độ chính xác trong các đánh giá của mô hình được đề xuất, trên cơ sở đó nhân rộng và tăng tính ứng dụng trong thực tế. Các vấn đề đặt ra trong nghiên cứu của luận án cho thấy tính cấp thiết đồng thời cũng chỉ ra tính khả thi trong việc phát triển các hướng nghiên cứu mang tính định lượng có cơ sở khoa học cao nhằm hoàn thiện quy trình đánh giá lựa chọn phương án đầu tư xây dựng công trình, công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư tại TP. HCM cũng như tại các địa phương khác của Việt Nam./. DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ [1]. Bùi Xuân Cường (2015), “Ngành Giao thông vận tải thành phố Hồ Chí Minh: 40 năm xây dựng và phát triển, tiếp bước 70 năm đi trước mở đường của toàn ngành Giao thông vận tải đất nước” - Hội thảo khoa học và thực tiễn với chủ đề Giao thông vận tải Tp. Hồ Chí Minh: 40 năm nhìn lại và hướng đến tương lai, Sách Hình thành và phát triển bền vững giao thông vận tải Tp. Hồ Chí Minh (ISBN:978-604-73-3698-2), tr. 11-19, NXB: Đại học Quốc gia Tp.HCM, năm 2015; [2]. Bùi Ngọc Toàn, Nguyễn Thị Hậu, Bùi Xuân Cường (2015), “Đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội công nghệ thi công nhanh công trình cầu trong đô thị”, Tạp chí Cầu đường Việt Nam (8/2015), tr. 33-36, Hội Khoa học kỹ thuật Cầu đường Việt Nam, Hà Nội, năm 2015; [3]. Ngô Châu Phương, Nguyễn Trọng Sơn Hà, Bùi Xuân Cường (2016), “Phương pháp xây dựng bộ trọng số cho bộ tiêu chí đánh giá thi công nhanh công trình cầu”, Tạp chí Cầu đường Việt Nam ((6/2016), tr.11-15, Hội Khoa học kỹ thuật Cầu đường Việt Nam, Hà Nội. năm 2016.
File đính kèm:
- tom_tat_luan_an_nghien_cuu_danh_gia_hop_ly_cac_giai_phap_xay.pdf
- 12.19. Tom tat luan an Bui Xuan Cuong -ENG.pdf
- LA Bui Xuan Cuong 12.2019.pdf
- Thong tin de tai (tieng Anh - Viet)_12.2019.docx