Luận án Đặc điểm môi trường trầm tích và lịch sử phát triển địa chất holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long
Sông Cửu Long là phần hạ lưu của sông Mekong chảy trên lãnh thổ
Việt Nam. Sông Mekong là một trong những con sông lớn nhất thế giới, bắt
nguồn từ Trung Quốc, chảy qua Lào, Myanma, Thái Lan, Campuchia và đổ ra
biển Đông ở Việt Nam.
Trong giai đoạn Holoxen – hiện đại, quá trình bồi đắp của sông Cửu
Long đã hình thành nên châu thổ sông Cửu Long, châu thổ có diện tích lớn
nhất nước ta chứa đựng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú như thủy hải
sản, nông sản và tài nguyên khoáng sản. Châu thổ sông Cửu Long là vựa lúa
lớn nhất nước ta, sản lượng hàng năm chiếm hơn 50% tổng sản lượng lúa và
đóng góp khoảng 90% sản lượng gạo xuất khẩu của cả nước. Vùng đồng bằng
sông Cửu Long cũng là một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước,
tập chung nhiều thành phố lớn, có mạng lưới giao thông phát triển cả về
đường bộ và đường thủy, nơi giao thương của các nước trong khu vực và
quốc tế.
Bên cạnh sự ưu đãi về tài nguyên vị thế, vùng châu thổ sông Cửu Long
cũng chịu nhiều tác động do thiên nhiên gây ra như lũ lụt, hạn hán, hoạt động
của thủy triều Trong những thập niên gần đây, biến đổi khí hậu đang là vấn
đề nóng bỏng trên toàn cầu, nhiều tác động xấu được dự báo có thể xảy ra như
hiện tượng nước biển dâng kéo theo quá trình ngập úng, xói lở, sạt lở gây tác
động nghiêm trọng đến vùng cửa sông ven biển. Vùng cửa sông ven biển của
hệ thống sông Cửu Long cũng được dự báo là vùng chịu ảnh hưởng nặng nhất
của châu thổ sông Cửu Long
Tóm tắt nội dung tài liệu: Luận án Đặc điểm môi trường trầm tích và lịch sử phát triển địa chất holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long
i VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VŨ VĂN HÀ ĐẶC ĐIỂM MÔI TRƯỜNG TRẦM TÍCH VÀ LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN ĐỊA CHẤT HOLOXEN VÙNG CỬA SÔNG VEN BIỂN CỦA HỆ THỐNG SÔNG CỬU LONG LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT HÀ NỘI – 2015 ii VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VŨ VĂN HÀ ĐẶC ĐIỂM MÔI TRƯỜNG TRẦM TÍCH VÀ LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN ĐỊA CHẤT HOLOXEN VÙNG CỬA SÔNG VEN BIỂN CỦA HỆ THỐNG SÔNG CỬU LONG Chuyên ngành: Địa chất học Mã số: 62 44 02 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT Cán bộ hướng dẫn: PGS.TSKH Nguyễn Địch Dỹ TS. Đinh Văn Thuận HÀ NỘI – 2015 iii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác. Tác giả Vũ Văn Hà iv LỜI CẢM ƠN Luận án được thực hiện tại Phòng Địa chất Đệ tứ, Viện Địa chất – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam dưới sự hướng dẫn của PGS.TSKH. Nguyễn Địch Dỹ và TS. Đinh Văn Thuận. Trong quá trình thực hiện luận án NCS đã được Lãnh đạo Phòng Địa chất Đệ tứ và Lãnh đạo Viện tạo điều kiện tốt nhất để tập trung hoàn thành luận án. Dưới sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của các thầy hướng dẫn NCS đã hình thành được bản luận án. NCS cũng nhận được nhiều sự giúp đỡ và góp ý sâu sắc trong quá trình thực hiện luận án và tại Hội thảo luận án của các nhà khoa học như: PGS.TS. Doãn Đình Lâm, PGS.TS Phạm Huy Tiến, GS.TS. Trần Nghi, TS. Nguyễn Xuân Huyên, GS.TSKH Lê Đức An, PGS.TS Nguyễn Xuân Khiển, TS. Mai Thành Tân, TS. Ngô Quang Toàn, TS. Vũ Quang Lân, TS. Phan Đông Pha, TS. Đinh Xuân Thành... Nhân dịp này, NCS xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy hướng dẫn, các nhà khoa học và các đồng nghiệp trong và ngoài cơ quan đã giúp đỡ và góp ý kiến để NCS hoàn thành bản luận án này. NCS xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh đạo Viện Địa chất và Phòng Địa chất Đệ tứ đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho NCS trong suốt thời gian làm luận án. Tác giả luận án Vũ Văn Hà v MỤC LỤC MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................................................ 7 1.1. Lịch sử nghiên cứu ............................................................................. 7 1.2. Hệ phương pháp nghiên cứu ............................................................. 22 1.2.1. Phương pháp luận........................................................................ 22 1.2.2. Các phương pháp nghiên cứu ...................................................... 23 CHƯƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA MẠO – ĐỊA CHẤT VÙNG CỬA SÔNG VEN BIỂN HỆ THỐNG SÔNG CỬU LONG ............................................. 29 2.1. Đặc điểm địa mạo............................................................................. 29 2.1.1. Địa hình nguồn gốc sông ............................................................. 29 2.1.2. Địa hình nguồn gốc hỗn hợp sông – biển..................................... 32 2.1.3. Địa hình nguồn gốc biển.............................................................. 33 2.2. Đặc điểm địa chất ............................................................................. 36 2.2.1. Địa tầng ....................................................................................... 36 2.2.2. Kiến tạo ....................................................................................... 53 CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM TƯỚNG TRẦM TÍCH HOLOXEN VÙNG CỬA SÔNG VEN BIỂN CỦA HỆ THỐNG SÔNG CỬU LONG ............... 61 3.1. Cơ sở lý luận .................................................................................... 61 3.1.1. Khái niệm về châu thổ (Delta) ..................................................... 61 3.1.2. Khái niệm về estuary ................................................................... 62 3.1.3. Khái niệm về thung lũng cắt xẻ ................................................... 63 3.1.4. Định nghĩa về tướng trầm tích. .................................................... 63 3.1.5. Tổ hợp tướng trầm tích. ............................................................... 64 3.1.6. Định luật Walther ........................................................................ 64 3.2. Nhóm tướng bồi lấp thung lũng cắt xẻ .............................................. 65 3.2.1. Tướng cát sạn sỏi lòng sông ........................................................ 65 3.2.2. Tướng bột cát đê tự nhiên ............................................................ 66 3.2.3. Tướng sét bột đầm lầy nước ngọt................................................. 67 3.2.4. Tướng bột sét đồng bằng ngập lụt................................................ 68 vi 3.2.5. Tướng bột sét trên triều................................................................ 69 3.3. Nhóm tướng trầm tích estuary – vũng vịnh....................................... 73 3.3.1. Tướng sét bột cát bãi triều .......................................................... 73 3.3.2. Tướng cát bột lạch triều............................................................... 74 3.3.3. Tướng sét bột vũng vịnh .............................................................. 74 3.3.4. Tướng bar cát chắn cửa vịnh........................................................ 76 3.3.5. Tướng cát bột sét sau bờ .............................................................. 77 3.3.6. Tướng cát bột sét tiền bờ ............................................................. 79 3.4. Nhóm tướng trầm tích châu thổ ........................................................ 84 3.4.1. Tướng sét bột chân châu thổ ........................................................ 84 3.4.2. Tướng bột sét tiền châu thổ.......................................................... 85 3.4.3. Tướng cát bột cửa phân lưu ......................................................... 86 3.4.4. Tướng cát bột lòng phân lưu........................................................ 87 3.4.5. Tướng bột sét vụng gian lưu ........................................................ 88 3.4.6. Tướng cát-bột-sét đới gian triều.................................................. 89 3.4.7. Tướng cát bột lạch triều............................................................... 91 3.4.8. Tướng bột sét đới trên triều ......................................................... 93 3.4.9. Tướng cồn cát ven biển................................................................ 94 CHƯƠNG 4: LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN ĐỊA CHẤT HOLOXEN VÙNG CỬA SÔNG VEN BIỂN CỦA HỆ THỐNG SÔNG CỬU LONG ............. 105 4.1. Giai đoạn bồi lấp thung lũng cắt xẻ................................................. 106 4.2. Giai đoạn estuary – vũng vịnh ........................................................ 115 4.3. Giai đoạn châu thổ.......................................................................... 120 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 129 CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .............. 132 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 134 vii DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG Bảng 1.1. Tuổi tuyệt đối các bậc thềm biển trên đảo ở Việt Nam ................. 13 Bảng 2.1. Bảng liên hệ địa tầng Holoxen vùng đồng bằng sông Cửu Long .. 40 Bảng 3.1. Đặc điểm thạch học, khoáng vật nhóm tướng bồi lấp thung lũng cắt xẻ ................................................................................................................. 71 Bảng 3.2. Đặc điểm cổ sinh và hóa – lý môi trường nhóm tướng bồi lấp thung lũng cắt xẻ .................................................................................................... 72 Bảng 3.3. Đặc điểm thạch học, khoáng vật nhóm tướng estuary – vũng vịnh82 Bảng 3.4. Đặc điểm cổ sinh và hóa – lý môi trường nhóm tướng estuary - vũng vịnh ..................................................................................................... 83 Bảng 3.5. Đặc điểm thạch học, khoáng vật nhóm tướng châu thổ................. 96 Bảng 3.6. Đặc điểm cổ sinh và hóa – lý môi trường nhóm tướng châu thổ ... 97 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1. Sơ đồ vị trí vùng nghiên cứu....6 Hình 1.1. Phân loại châu thổ (theo Galloway, 1975) ...................................... 8 Hình 1.2. Dao động mực nước biển trong Holoxen (Nguyễn Ngọc và Nguyễn Thế Tiệp, 1998)............................................................................................ 13 Hình 1.3. Cấu tạo độ hạt mịn dần (graded bedding)...................................... 24 Hình 2.1. Sơ đồ địa mạo vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long ..................................................................................................................... 35 Hình 2.2. Cột địa tầng tổng hợp Holoxen vùng nghiên cứu .......................... 51 Hình 2.3. Sơ đồ địa chất Holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long ..................................................................................................... 52 Hình 2.4. Sơ đồ tân kiến tạo và địa động lực hiện đại vùng nghiên cứu và khu vực lân cận ................................................................................................... 59 Hình 3.1. Mặt cắt phân chia các vùng biển (theo Reading H.G. 1996).......... 79 viii Hình 3.2. Mặt cắt tướng trầm tích lỗ khoan Sóc Trăng (LKST).................... 98 Hình 3.3. Mặt cắt tướng trầm tích lỗ khoanTrà Vinh (LKTV). ..................... 99 Hình 3.4. Mặt cắt tướng trầm tích lỗ khoan Bến Tre 1 (LKBT1). ............... 100 Hình 3.5. Mặt cắt tướng trầm tích lỗ khoan Bến Tre 2 (LKBT2). ............... 101 Hình 3.6. Mặt cắt tướng trầm tích lỗ khoan Bến Tre 3 (LKBT3). ............... 102 Hình 3.7. Mặt cắt tướng đá cổ địa lý Holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long. ................................................................................ 103 Hình 4.1. Sơ đồ dao động mực nước biển trong Holoxen tại thềm Sunda Hanebuth và nnk (2000) ............................................................................ 108 Hình 4.2. Mặt cắt địa chấn nông phân giải cao tuyến cửa Đại - cửa Hàm Luông......................................................................................................... 111 Hình 4.3. Mặt cắt địa tầng phân tập – tướng trầm tích Holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long........................................................ 112 Hình 4.4. Mặt cắt 3D địa tầng phân tập Holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long. ........................................................................... 113 Hình 4.5. Sơ đồ tướng đá cổ địa lý thời kỳ giữa Holoxen sớm ................... 114 Hình 4.6. Sơ đồ dao động mực nước biển trong Holoxen (Lê Đức An, 1996) ................................................................................................................... 115 Hình 4.7. Estuary do sóng thống trị (Gary Nichol, 2009) ........................... 116 Hình 4.8. Sơ đồ tướng đá cổ địa lý thời kỳ đầu Holoxen giữa .................... 119 Hình 4.9. Sơ đồ dịch chuyển đường bờ giai đoạn biển lùi Holoxen vùng cửa sông ven biển của hệ thống sông Cửu Long ............................................... 126 Hình 4.10. Sơ đồ tướng đá cổ địa lý thời kỳ cuối Holoxen muộn ............... 127 DANH MỤC ẢNH Ảnh 3.1. Trầm tích cát sạn sỏi lòng sông trong lỗ khoan LKBT2 ................. 66 Ảnh 3.2. Trầm tích cát bột đê tự nhiên trong lỗ khoan LKBT2..................... 67 ix Ảnh 3.3. Trầm tích sét bột đầm lầy nước ngọt .............................................. 68 Ảnh 3.4. Trầm tích bột sét đồng bằng ngập lụt tại lỗ khoan LKBT3 .............. 69 Ảnh 3.5. Trầm tích bột sét đới trên triều trong lỗ khoan LKBT2 .................. 70 Ảnh 3.6. Trầm tích cát bột sét bãi triều trong lỗ khoan LKBT2.................... 73 Ảnh 3.7. Trầm tích cát bột lạch triều tại lỗ khoan LKBT3............................ 74 Ảnh 3.8. Trầm tích sét bột estuary – vũng vịnh trong lỗ khoan LKBT3........ 76 Ảnh 3.9. Trầm tích bar cát chắn cửa vịnh trong lỗ khoan LKBT2 ................ 77 Ảnh 3.10. Trầm tích cát bột sét sau bờ tại lỗ khoan LKTV ............................ 78 Ảnh 3.11. Trầm tích cát bột tiền bờ (phần cao) tại lỗ khoan LKTV.............. 80 Ảnh 3.12. Trầm tích cát bột sét tiền bờ (phần thấp) trong lỗ khoan LKTV... 81 Ảnh 3.13. Trầm tích sét bột chân châu thổ trong lỗ khoan LKBT1............... 84 Ảnh 3.14. Trầm tích sét bột tiền châu thổ trong lỗ khoan LKBT1 ................ 85 Ảnh 3.15. Trầm tích cát bột cửa phân lưu tại lỗ khoan Trà Vinh .................. 86 Ảnh 3.16. Trầm tích cát bột lòng phân lưu tại lỗ khoan LKBT1................... 88 Ảnh 3.17. Trầm tích bột sét vụng gian lưu trong lỗ khoan LKBT3............... 89 Ảnh 3.18. Trầm tích cát bột sét đới gian triều trong lỗ khoan LKBT2.......... 91 Ảnh 3.19. Trầm tích cồn cát ven biển trong lỗ khoan LKTV........................ 95 x DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BP : Before present - Trước ngày nay BTPH : Bào tử phấn hoa ĐBNB : Đồng bằng Nam Bộ ĐB : Đông bắc ĐB-TN : Đông bắc – Tây nam ĐN : Đông nam HST : Highstand systems tract - Hệ thống trầm tích biển cao LST : Lowstand systems tract - Hệ thống trầm tích biển thấp NCS : Nghiên cứu sinh TB : TB TB-ĐN : TB - ĐN TN : TN TST : Transgressive systems tract - Hệ thống trầm tích biển tiến 1 MỞ ĐẦU Sông Cửu Long là phần hạ lưu của sông Mekong chảy trên lãnh thổ Việt Nam. Sông Mekong là một trong những con sông lớn nhất thế giới, bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy qua Lào, Myanma, Thái Lan, Campuchia và đổ ra biển Đông ở Việt Nam. Trong giai đoạn Holoxen – hiện đại, quá trình bồi đắp của sông Cửu Long đã hình thành nên châu thổ sông Cửu Long, châu thổ có diện tích lớn nhất nước ta chứa đựng nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú như thủy hải sản, nông sản và tài nguyên khoáng sản. Châu thổ sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất nước ta, sản lượng hàng năm chiếm hơn 50% tổng sản lượng lúa và đóng góp khoảng 90% sản lượng gạo xuất khẩu của cả nước. Vùng đồng bằng sông Cửu Long cũng là một trong những trung tâm kinh tế lớn của cả nước, tập chung nhiều thành phố lớn, có mạng lưới giao thông phát triển cả về đường bộ và đường thủy, nơi giao thương của các nước trong khu vực và quốc tế. Bên cạnh sự ưu đãi về tài nguyên vị thế, vùng châu thổ sông Cửu Long cũng chịu nhiều tác động do thiên nhiên gây ra như lũ lụt, hạn hán, hoạt động của thủy triều Trong những thập niên gần đây, biến đổi khí hậu đang là vấn đề nóng bỏng trên toàn cầu, nhiều tác động xấu được dự báo có thể xảy ra như hiện tượng nước biển dâng kéo theo quá trình ngập úng, ... ễn Địch Dỹ, Đinh Văn Thuận, Nguyễn Trọng Tấn, Mai Thành Tân, Vũ Văn Hà, Nguyễn Văn Tạo (2009), “Dao Động mực nước biển trong Holocen hiện đại vùng ven biển châu thổ sông Cửu Long”. Hội thảo khoa học Địa chất và Công trình biển. Chương trình trọng điểm khoa học cấp Nhà nước KC09/06.10, tr327-338. Hòa Bình 2009. [5] Nguyễn Thị Thu Cúc, Đào Thị Miên, Vũ Văn Hà (2010), “Diatomeae và ý nghĩa cổ sinh thái trong trầm tích Holocen – hiện đại vùng cửa sông ven biển sông Tiền”. Tạp chí Khoa học và Công nghệ. Tập 48, số 2A, tr856-866, Hà Nội. 133 [6] Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Đặng Minh Tuấn, Nguyễn Minh Quảng (2010), “Vị thế và dự báo xu thế phát triển vùng cửa sông châu thổ sông Cửu Long”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T32, Vol. 2, tr122-127, Hà Nội. [7] Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Phạm Quang Sơn, Vũ Văn Hà, Vũ Văn Vĩnh, Nguyễn Công Quân, Đặng Minh Tuấn (2010), “Nghiên cứu biến động bờ biển vùng châu thổ Cửu Long”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T32, Vol. 3, tr211-218, Hà Nội. [8] Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Đặng Minh Tuấn, Nguyễn Minh Quảng, Nguyễn Thị Thu Cúc (2010), “Phân vị địa tầng mới – hệ tầng Bình Đại, tuổi Holoxen sớm vùng cửa sông ven biển châu thổ sông Cửu Long”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T32, Vol. 4, tr335-342, Hà Nội. [9] Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Phạm Quang Sơn, Vũ Văn Vĩnh, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Đặng Minh Tuấn (2012), “Biến động cửa sông và môi trường trầm tích Holoxen – hiện đại vùng ven biển châu thổ sông Cửu Long”. Nhà xuất bản Khoa học tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội, 242tr. 134 TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT 1. Lê Đức An, và nnk (1982), "Bản đồ địa mạo Việt Nam tỷ lệ 1/500.000", Tổng cục địa chất Việt Nam. 2. Lê Đức An (2004), "Về địa tầng và kiểu tích đọng trầm tích Holocen ở đồng bằng sông Cửu Long. Tuyển tập Địa tầng hệ Đệ tứ các châu thổ ở Việt Nam. Hội thảo khoa học tại Hà Nội. 2/2004. Tr.124-133. 3. Nguyễn Biểu và nnk (2000), "Điều tra địa chất và tìm kiếm khoáng sản rắn biển ven bờ Việt Nam (0 - 30m nước) tỉ lệ 1/500.000", Lưu trữ tại Trung tâm Địa chất và Khoáng sản biển, Hà Nội. 4. Nguyễn Thị Thu Cúc, Đào Thị Miên, Vũ Văn Hà (2010), "Diatomeae và ý nghĩa cổ sinh thái trong trầm tích Holocen – hiện đại vùng cửa sông ven biển sông Tiền". Tạp chí Khoa học và Công nghệ. Tập 48, số 2A, tr856-866, Hà Nội. 5. Nguyễn Thị Thu Cúc (2015), “Địa tầng và môi trường trầm tích Holocen vùng ven biển sông Tiền” Luận án tiến sĩ, Đại học Khoa học và Tự Nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. 6. Nguyễn Huy Dũng, Ngô Quang Toàn và nnk (2004), "Địa tầng trầm tích Đệ tứ vùng đồng bằng Nam Bộ", Tuyển tập Địa tầng hệ Đệ tứ các châu thổ ở Việt Nam. Hội thảo khoa học tại Hà Nội.2/2004.Tr.133-148. 7. Nguyễn Địch Dỹ, và nnk (1995), "Địa chất Đệ tứ và đánh giá tiềm năng khoáng sản liên quan", Đề tài cấp nhà nước KT01-07, Bộ Khoa học công nghệ và Môi trường. 8. Nguyễn Địch Dỹ, Đinh Văn Thuận (2004), "Các giai đoạn phát triển của thực vật ngập mặn với các đợt biển tiến, biển thoái trong kỷ Đệ tứ ở đồng bằng Sông Cửu Long", Tạp chí Các khoa học về Trái đất. 135 9. Nguyễn Địch Dỹ, Đinh Văn Thuận (2005), "Những nét chính về cổ địa lý kỷ Đệ tứ ở đồng bằng Nam Bộ", Tạp chí Các khoa học về Trái đất. 10. Nguyễn Địch Dỹ, Đinh Văn Thuận, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Lê Đức Lương, Nguyễn Công Quân (2008), “Khái quát về cổ địa lý trong kỷ Đệ tứ ở đồng bằng Nam Bộ”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T30, Vol. 4, tr438-444, Hà Nội. 11. Nguyễn Địch Dỹ, Đinh Văn Thuận, Nguyễn Trọng Tấn, Mai Thành Tân, Vũ Văn Hà, Nguyễn Văn Tạo (2009), “Dao Động mực nước biển trong Holocen hiện đại vùng ven biển châu thổ sông Cửu Long”. Hội thảo khoa học Địa chất và Công trình biển. Chương trình trọng điểm khoa học cấp Nhà nước KC09/06.10, tr327-338. Hòa Bình 2009. 12. Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Đặng Minh Tuấn, Nguyễn Minh Quảng (2010), “Vị thế và dự báo xu thế phát triển vùng cửa sông châu thổ sông Cửu Long”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T32, Vol. 2, tr122-127, Hà Nội. 13. Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Phạm Quang Sơn, Vũ Văn Hà, Vũ Văn Vĩnh, Nguyễn Công Quân, Đặng Minh Tuấn (2010), “Nghiên cứu biến động bờ biển vùng châu thổ Cửu Long”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T32, Vol. 3, tr211-218, Hà Nội. 14. Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Đặng Minh Tuấn, Nguyễn Minh Quảng, Nguyễn Thị Thu Cúc (2010), “Phân vị địa tầng mới – hệ tầng Bình Đại, tuổi Holoxen sớm vùng cửa sông ven biển châu thổ sông Cửu Long”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T32, Vol. 4, tr335-342, Hà Nội. 15. Nguyễn Địch Dỹ, và nnk (2010), "Nghiên cứu biến động cửa sông và môi trường trầm tích Holocen – hiện đại vùng ven biển châu thổ sông Cửu Long, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội", mã số KC09.06/06-10. Bộ Khoa học và Công nghệ. 136 16. Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Phạm Quang Sơn, Vũ Văn Vĩnh, Vũ Văn Hà, Nguyễn Trọng Tấn, Đặng Minh Tuấn (2012), “Biến động cửa sông và môi trường trầm tích Holoxen – hiện đại vùng ven biển châu thổ sông Cửu Long”. Nhà xuất bản Khoa học tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội, 242tr. 17. Vũ Văn Hà, Nguyễn Địch Dỹ, Doãn Đình Lâm, Nguyễn Trọng Tấn, Nguyễn Thị Thu Cúc (2009), “Đặc điểm tướng đá – cổ địa lý Holocen hiện đại vùng cửa sông ven biển châu thổ sông Cửu Long. Hội thảo khoa học Địa chất và Công trình biển”. Chương trình trọng điểm khoa học cấp Nhà nước KC09/06.10, tr313-326. Hòa Bình 2009. 18. Nguyễn Tiến Hải, Statteger (2005), "Tiến hóa đới ven biển, dao động mực nước và quá trình tích tụ vật liệu lục nguyên (phù sa) trong Holocen thềm lục địa ven biển giữa châu thổ sông MeKong và Nha Trang ĐN Việt Nam", Viện Địa chất và Địa vật lý biển. 19. Trịnh Thế Hiếu (2003), "Trầm tích Đệ tứ thềm lục địa Việt Nam", Tuyển tập báo cáo HNKH Công trình và Địa chất Biển, tập III, tr 169 – 185, 23-26/702003, tr265-276, Đà Lạt. 20. Nguyễn Ngọc Hoa, (chủ Biên). (1991), "Bản đồ và thuyết minh bản đồ địa chất tờ Mỹ Tho tỷ lệ 1/200.000", Cục Địa chất Việt Nam. 21. Nguyễn Ngọc Hoa, Nguyễn Huy Dũng và nnk (1991), "Báo cáo kết quả đo vẽ địa chất và tìm kiếm khoáng sản đồng bằng Nam Bộ", Tổng cục địa chất Việt Nam. 22. Hoàng Ngọc Kỷ, Vũ Đình Lưu (2005), "Loess nguồn gốc gió ở Việt Nam và Đông Nam Á", Địa chất – Tài nguyên – Môi trường Việt Nam, Thành phố Hồ Chí Minh. 23. Doãn Đình Lâm (2003), "Lịch sử tiến hóa trầm tích Holocen châu thổ sông Hồng", Luận án tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội. 137 24. Doãn Đình Lâm (2004), "Tiến hóa trầm tích Holocen châu thổ sông Hồng", TT Địa tầng hệ Đệ tứ các châu thổ ở Việt Nam, Hà Nội, Tr. 199-215. 25. Doãn Đình Lâm, Phạm Huy Tiến Trần Nghi (2001), "Các kiểu đồng bằng Holocen ở đồng bằng Bắc Bộ", Tạp chí Các khoa học về trái đất, ( 4), T23, tr. 319-329. 26. Vũ Quang Lân (2004) “Sự thay đổi mực nước biển trong Pleistocen muộn – Holocen ở đồng bằng sông Hồng”. Tuyển tập Hội nghị Địa tầng Đệ tứ các châu thổ ở Việt Nam, tr 167-176. Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam. 27. Nguyễn Văn Lập, Tạ Thị Kim Oanh (2006), "Tướng trầm tích Holocen tương ứng với dao động mực nước biển vùng Vĩnh Long - Trà Vinh, đồng bằng sông Cửu Long", Tạp chí Các khoa học về Trái Đất. 28. Nguyễn Văn Lập, và Tạ Thị Kim Oanh (2010), "Các kiểu trầm tích tương ứng thay đổi mực nước biển Pleistocen muộn - Holocen ở châu thổ sông Cửu Long", Hội nghị Khoa học và Công nghệ biển toàn quốc lần thứ 5, Tr. 78 - 84. 29. Trần Nghi, và nnk (2000), "Tiến hoá trầm tích và cổ địa lí giai đoạn Pliocen-Đệ tứ lãnh thổ và lãnh hải Việt Nam", Tạp chí Địa chất, (Loạt A), Phụ chương 2000, tr. 19-29. 30. Trần Nghi, và nnk (2001), "Đặc điểm tướng đá cổ địa lí trong Pliocen- Đệ tứ tại thềm lục địa Việt Nam", Tạp chí Các khoa học về trái đất, (2/2001), tr. 105-117. 31. Trần Nghi (2003), "Sự thay đổi mực nước biển trên cơ sở nghiên cứu trầm tích vùng ven biển và biển nông ven bờ từ Nha Trang đến Bạc Liêu", Tuyển tập báo cáo HNKH Công trình và Địa chất Biển, tập III, tr 169 – 185, Nxb KH&KT, Hà Nội. 138 32. Trần Nghi (2012), "Trầm Tích Học", Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội. 33. Tạ Thị Kim Oanh, Nguyễn Văn Lập (2004), "Các phức hệ Diatomeaee và môi trường trầm tích Pleistocen muộn- Holocen ở Bến Tre- Vĩnh Long, đồng bằng sông cửu Long", Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ, 7/10, 46-50. 34. Tạ Thị Kim Oanh, và Nguyễn Văn Lập (2006), "Tướng trầm tích Holocen tương ứng với dao động mực nước biển vùng Vĩnh Long - Trà Vinh, đồng bằng sông Cửu Long", Tạp chí Các khoa học về Trái Đất. 35. Trần Đức Thạnh, Nguyễn Cẩn, Đặng Đức Nga (2000). "Bản chất cấu trúc estuary của vùng cửa sông Bạch Đằng". Tuyển tập Tài nguyên và Môi trường biển, tập VII, tr 35-50. NXB Khoa học và Kỹ thuật 36. Đinh Văn Thuận (2005), "Các phức hệ sinh thái bào tử phấn hoa trong trầm tích Đệ tứ ở đồng bằng Nam Bộ", Luận án Tiến sĩ Địa chất, 150tr, Đại học Mỏ - Địa chất Hà Nội. 37. Đinh Văn Thuận, Nguyễn Địch Dỹ, Vũ Văn Hà (2006), “Vai trò các phức hệ Bào tử phấn hoa trong nghiên cứu địa tầng, cổ địa lý kỷ Đệ tứ đồng bằng Nam Bộ”. Tạp chí Các Khoa học về Trái đất. T28, Vol. 1, tr66-71, Hà Nội. 38. Nguyễn Thế Tiệp (1989), "Lịch sử phát triển các mực nước biển cổ ở Việt Nam", Địa chất biển Đông và các miền kế cận, tr 50-54, Viện Khoa học Việt Nam, Hà Nội. 39. Nguyễn Thế Tiệp (1997), "Liên hệ các bậc địa hình với các thời kỳ biển dừng trên thềm lục địa Việt Nam", Các công trình nghiên cứu Địa chất và Địa vật lý biển, tập III, tr 192-198, NXB KH&KT, Hà Nội. 139 TIẾNG NƯỚC NGOÀI 40. Allen G.P, Posamentier H.W (1993), "Sequence stratigraphy and facies model of an incised valley fill: the Gironde Estuary, France", Sedimentary Petrology, 63 (3), 378-391. 41. Cuc N.T.T, Lam D.D (2013), “Diatom Responses to Holocene Environmental Changes in the Tiền Delta- Mekong River System”, VNU Journal of Earth and Environmental Sciences, 29 (3), pp.14-25. 42. Fairbanks R.G (1989), "A 17,000-year glacio-eustatic sea level record: influence of glacial melting rates on the Younger Dryas event and deep-ocean circulation", Nature 342, 637. 43. Hanebuth T, Stattegger K, Grootes P.M (2000), "Rapid flooding of the Sunda Shelf: a late- Glacial sea-level record", Science 288, 1033–1035. 44. Lap N.V, Tateishi M, Oanh T.T.K (2000), "Late Holocene depositional environments and coastal evolution of the Mekong river delta southern Vietnam", Journal of Asian Earth Sciences, (18), 427- 439. 45. Lap N.V, Oanh T.T.K (2008), "Depositional facies and radiocarbon ages from DT1 core in the Mekong river delta: Evidence of incised- vallay filling in Holocene ransgression", Tạp chí Khoa học và Công nghệ biển, T8, số 1, Tr 24 - 34. 46. Lap N.V, Oanh T.T.K, Saito Y (2010), "Early Holocene initiation of the Mekong river delta, Vietnam, and the response to Holocen sea-level changes detected from DT1 core anlyses", Sedimentery Geology, 230, 146 - 155. 47. Mathers S, Zalasiewicz J (1999), "Holocene sedimentary architecture of the Red River Delta, Vietnam", Journal of Coastal research, Vol. 15, (2), 314-325. 140 48. Newell R.C (1979), "Biology of Intertidal Animals", Marine Ecological Surveys Ltd., Favershem, Kent, 781 pp. 49. Nichols G (2009), "Sedimentology and stratigraphy", United Kingdom. 50. Oanh T.T.K et al (2001), "Holocene delta evolution and sediment discharge of the Mekong River, sounthern Vietnam", Quaternary Science Review, 21, 1807 - 1819. 51. Oanh T.T.K et al (2001), "Sedimentary facies, diatom and foraminifer assemblages in a late Pleistocene - Holocene incised-valley sequence from the Mekong river delta, Bentre province, southern Vietnam: the BT2 core", Journal of Asian Sciences, 20, 83 - 94. 52. Oanh T.T.K et al (2002), "Sediment facies and Late Holocene progradation of the Mekong River Delta in Bentre Province, southern Vietnam: an example of evolution from a tide-dominated to a tide- and wave-dominated delta", Sedimentery Geology, 152, 313 - 325. 53. Pritchard D.W (1976), "What is an estuary, Estuaries", Pub. N083, 3-5, AAAS Washinton. 54. Proske U et al (2010), "Paleoenviromental development of the northeastern Vietnamese Mekong River delta since the mid Holocene", Research paper, 1-12. 55. Proske U et al (2010), "The Paleoenviromental development of the northeastern Vietnamese Mekong River delta since the mid Holocene", Research paper, 2010, page 1-12. 56. Reading H.G (1996), "Sedimentary environments and facies", Blackwell Scientific, Paris-New York-London. 57. Reise K (1985), "Tidal Flat Ecology", An Experimental Approach to Species Interactions. Ecological Studies 54. Springer, Berlin, 191 pp. 58. Richard A, Davis J.R (1985), "Coastal sedimentary environment", 2 rivised, Springer-Verlag, Paris-New York-London. 141 59. Rukhin (Pухин Л.Б) (1962), "Основы общей Палеогеографий, Готоптехиздат, Ленинград.". 60. Saurin E (1973), "Présence du Norien fossilifère sur la côta du Sud. CR. Acad. Sci France", 205, 618-619. Paris. 61. Schimanski A, Stattegger K (2005), "Deglacial and Holocene evolution of the Vietnam shelf: stratigraphy, sediments and sea-level change", Marine Geology, 214 (4), 365–387. 62. Statteger K at al (1997), "Sequence stratigraphy, late Pleistocen – Holocen sealevel fluctuations and hight resolution record of post – Pleistocen trangression on the Sunda shelf", Cruise report SONNE 115, Unv. Kiel, august 1997, pp.211, Germany. 63. Tamura T, et al (2009), "Initiation of the Mekong River delta at 8 ka: evidence from the sedimentary succession in the Cambodian lowland", Quaternary Science Review, 28, 327 - 344. 64. Tamura T, et al (2012), "Origin and evolution of interdistributary delta plains; insights from Mekong river delta", Geology, 40, 303 - 306. 65. Woodroffe C.D (1993), "Late Quaternary evolution of coastal and lowland riverine plains of Southeast Asia and northern Australia: an overview", Sedimentary Geology, 83, 163-175. . 66. Woodroffe C.D (2000), "Deltaic and estuarine environments and their Late Quaternary dynamics on the Sunda and Sahul shelves", Journal of Asian Earth Sciences, 18, 393. 67. Xue Z, Dave D.M, Liu J.P, Lap N.V, Oanh T.T.K (2010), "Late Holocene evolution of the Mekong Subaqueous Delta, Southern Vietnam", Marine Geology, 269, 46 - 60. 68. Zaitlin B.A, Dalrymple R.W. and Boyd R. (1994), "The stratigraphic organization of incised valley systems associated with relative sea-level 142 changes. In“Incised-valley systems: Origin and sedimentary sequences”", SEPM special Publ. No 51. 45-63. 69. Zaitlin B.A, Dalrymple R.W (2010), "Tidal depositional systems", In: James, N., Dalrymple, R. (Eds.), Facies Models 4. Geol. Ass. Can., St. John’s, Geotext 6, pp. 201–231.
File đính kèm:
- luan_an_dac_diem_moi_truong_tram_tich_va_lich_su_phat_trien.pdf