Luận án Nghiên cứu thiết kế chế tạo vi cảm biến vận tốc góc âm thoa và cảm biến gia tốc kiểu tụ
Ngày nay, vấn đề đánh dấu vị trí của một vật thể là một kỹ thuật rất được quan
tâm bởi khả năng ứng dụng to lớn trong các lĩnh vực như quân sự, công nghiệp, y
học và dân dụng. Vấn đề trên có thể giải quyết một cách hiệu quả trên cơ sở ứng
dụng hệ thống dẫn đường quán tính (IMU). Hệ IMU thường có cấu hình bao gồm
ba cảm biến gia tốc và ba cảm biến vận tốc góc được đặt vuông góc với nhau. Hệ
thống này được gắn lên vật thể chuyển động và cho phép xác định gia tốc và vận tốc
góc của vật thể đó.
Các cảm biến quán tính MEMS, vi cảm biến vận tốc góc và cảm biến gia tốc, đã
được quan tâm nghiên cứu bởi có các ưu điểm nổi trội như giá thành thấp, kích
thước nhỏ, năng lượng sử dụng thấp, có thể chế tạo hàng loại và dễ dàng tích hợp
với các mạch điện tử. Để ứng dụng trong quân sự, hệ thống IMU cần đáp ứng các
yêu cao về tính năng kỹ thuật vì vậy các cảm biến cần có độ chính xác và độ ổn
định cao chẳng hạn như độ trôi của của cảm biến vận tốc góc phải nhỏ hơn 0,1
o/giờ. Khi đó các cảm biến quán tính quang thường được sử dụng. Đối với các ứng
dụng trong công nghiệp robot, công nghiệp ô tô, và thiết bị dân dụng, các cảm biến
quán tính MEMS hoàn toàn đáp ứng các yêu cầu về tiêu chí kỹ thuật nên đã được sử
dụng trong một số ứng dụng chẳng hạn như hệ thống túi khí bảo vệ, hệ thống IMU
xác định vị trí của vật thể, hệ thống camera,.
Các cảm biến quán tính sau khi chế tạo thường được đóng vỏ trong chân không
nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của các hiệu ứng suy hao chẳng hạn như hiệu ứng suy
hao nén (squeeze damping) và hiệu ứng suy hao trượt (slide damping) là những yếu
tố ảnh hưởng mạnh tới hoạt động của linh kiện. Các hiệu ứng suy hao đó làm giảm
hệ số phẩm chất Q của linh kiện cũng như độ nhạy của linh kiện. Tuy nhiên, đóng
vỏ chân không là một công nghệ phức tạp đòi hỏi đầu tư thiết bị rất tốn kém. Mặt
khác, các công bố khoa học về nghiên cứu thiết kế chế tạo cảm biến quán tính có
thể hoạt động trong môi trường áp suất khí quyển vẫn còn hạn chế. Chính vì vậy,
định hướng nghiên cứu thiết kế và chế tạo vi cảm biến vận tốc góc MEMS có khả
năng hoạt động trong môi trường áp suất khí quyển đã được quan tâm.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Luận án Nghiên cứu thiết kế chế tạo vi cảm biến vận tốc góc âm thoa và cảm biến gia tốc kiểu tụ
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của GS.TS Vũ Ngọc Hùng. Các số liệu, kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa từng được tác giả khác công bố. Người hướng dẫn khoa học GS. TS Vũ Ngọc Hùng Tác giả Nguyễn Ngọc Minh ii LỜI CÁM ƠN Trước hết tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến GS.TS Vũ Ngọc Hùng người thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình thực hiện luận án. Những lúc gặp khó khăn trong công việc cũng như trong cuộc sống, thầy luôn ở bên quan tâm, động viên, khích lệ tôi kịp thời. Là nhà khoa học mẫu mực, thầy đã truyền cảm hứng, truyền lửa cho tôi giúp tôi vượt qua mọi thử thách, khó khăn để học tập, để nghiên cứu khoa học và vươn tới đỉnh cao của trí thức. Tôi xin chân thành cảm ơn Viện ITIMS, Phòng đào tạo, trường ĐH Bách khoa Hà Nội đã tạo điều kiện về thời gian, vật chất và tinh thần giúp tôi hoàn thành luận án. Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Phúc Dương, PGS.TS Nguyễn Văn Quy, PGS.TS Mai Anh Tuấn, PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn, PGS.TS Nguyễn Văn Duy, PGS.TS Trịnh Quang Thông, TS Nguyễn Văn Toán và cán bộ Viện ITIMS đã dạy bảo và động viên giúp tôi hoàn thành luận án Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Chu Mạnh Hoàng, TS Vũ Thu Hiền, TS. Ngô Đức Quân, TS Nguyễn Quang Long, ThS Hà Sinh Nhật, ThS Lê Văn Tâm cùng các anh chị và các bạn trong phòng thí nghiệm MEMS, Viện ITIMS, trường ĐH Bách Khoa Hà Nội đã hướng dẫn, động viên chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu khoa học và có những thảo luận đóng góp bổ ích giúp tôi hoàn thiện luận án. Tôi cũng xin được gửi lời cảm ơn tới anh em, bạn bè, đồng nghiệp và người thân đã luôn ở bên, động viên khích lệ tôi trong thời gian qua. Tôi xin cảm ơn các anh chị đồng nghiệp ở bộ môn Điều khiển & Tự động hóa, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên đã quan tâm, hỗ trợ tôi trong công việc để tôi có điều kiện hoàn thành luận án. Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn vô hạn tới những người thân yêu trong gia đình tôi. Sự động viên và hy sinh thầm lặng của bố mẹ, vợ con, các anh chị và các cháu là tình cảm vô giá, là động lực tinh thần lớn lao khích lệ tôi vượt qua mọi khó khăn trở ngại trong học tập và cuộc sống để đạt kết quả cuối cùng. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả Nguyễn Ngọc Minh iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ........................................... vi DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... vii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ .............................................................. viii MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của luận án .................................................................................... 1 2. Mục tiêu của luận án ............................................................................................. 2 3. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................... 2 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án ......................................................... 2 5. Những đóng góp mới của luận án ........................................................................ 3 6. Cấu trúc của luận án ............................................................................................. 4 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ..................................................................................... 5 I.1. Công nghệ vi cơ điện tử MEMS ........................................................................ 5 I.1.1. Giới thiệu chung .......................................................................................... 5 I.1.2. Lịch sử phát triển ......................................................................................... 6 I.1.3. Phân loại công nghệ MEMS ....................................................................... 8 I.2. Cảm biến vận tốc góc .......................................................................................... 9 I.2.1 Cảm biến vận tốc góc cổ điển ...................................................................... 9 I.2.2 Cảm biến vận tốc góc quang học ............................................................... 11 I.2.3 Cảm biến vận tốc góc vi cơ điện tử (MEMS Gyroscopes - MG) .............. 12 I.2.4 Cảm biến vận tốc góc kiểu dao động ......................................................... 13 I.2.4.1 Nguyên lý hoạt động ............................................................................. 13 I.2.4.2 Phương trình động lực học của cảm biến vận tốc góc vi cơ điện tử kiểu dao động ........................................................................................................... 14 I.2.4.3 Quá trình phát triển, phân loại cảm biến vận tốc góc. .......................... 17 I.2.5 Tình hình nghiên cứu phát triển cảm biến ................................................. 18 I.2.5.1 Cảm biến vận tốc góc Drapper (Gimbals Gyroscope) .......................... 18 I.2.5.2 Cảm biến dao động kiểu mâm tròn (Vibrating Ring gyroscopes) ........ 19 I.2.5.3 Cảm biến vận tốc góc đa trục (Multi – axis input gyroscope) .............. 21 I.2.5.4 Cảm biến vận tốc góc kiểu âm thoa (Tuning Fork Gyroscope TFG) ... 21 I.3 Cảm biến gia tốc ................................................................................................ 26 iv I.3.1 Bối cảnh lịch sử .......................................................................................... 27 I.3.2 Phân loại cảm biến gia tốc ......................................................................... 28 I.3.2.1 Nguyên lý hoạt động ............................................................................. 28 I.3.2.2 Cảm biến gia tốc cân bằng lực (Force balance accelerometer) ............ 29 I.3.2.3 Cảm biến gia tốc kiểu lệch (Deflection accelerometer) ........................ 30 I.3.3 Các đặc trưng của cảm biến gia tốc............................................................ 31 I.3.4 Cảm biến gia tốc MEMS ............................................................................ 32 I.3.4.1 Cảm biến gia tốc áp điện ....................................................................... 32 I.3.4.2 Cảm biến gia tốc áp điện trở ................................................................. 33 I.3.4.3 Cảm biến gia tốc điện dung ................................................................... 34 I.3.4.4 So sánh đánh giá hoạt động của ba loại cảm biến gia tốc ..................... 35 I.3.5 Cảm biến gia tốc điện dung MEMS ........................................................... 35 Kết luận Chương 1 .................................................................................................. 39 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ MÔ PHỎNG VÀ THỰC NGHIỆM ................................. 40 II.1 Phương pháp phần tử hữu hạn và phần mềm ANSYS ................................ 40 II.2 Công nghệ chế tạo vi cảm biến vận tốc góc và cảm biến gia tốc .................. 44 II.2.1 Quy trình công nghệ chế tạo vi cảm biến vận tốc góc .............................. 44 II.2.2 Quy trình công nghệ chế tạo vi cảm biến gia tốc ..................................... 45 II.2.3 Thông tin kỹ thuật đối với các bước công nghệ chế tạo cảm biến ........... 47 II.3 Phương pháp đo đáp ứng tần số của vi cảm biến ........................................ 51 II.3.1 Phương pháp đo đáp ứng tần số của vi cảm biến gia tốc .......................... 51 II.3.2 Phương pháp đo đáp ứng tần số của vi cảm biến vận tốc góc .................. 53 II.4 Xây dựng hệ đo vận tốc góc ............................................................................. 54 II.5. Xây dựng hệ đo gia tốc ................................................................................... 59 Kết luận Chương 2 .................................................................................................. 63 CHƯƠNG 3: NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ CHẾ TẠO VI CẢM BIẾN VẬN TỐC GÓC MEMS KIỂU ÂM THOA ................................................................... 64 III.1 Thiết kế mô phỏng vi cảm biến vận tốc góc kiểu âm thoa .......................... 64 III.1.1 Thiết kế vi cảm biến vận tốc góc ............................................................. 64 III.1.2 Cấu trúc thanh dầm sử dụng trong thiết kế cảm biến .............................. 69 III.1.3 Kết quả tính toán mô phỏng .................................................................... 73 III.1.3.1 Tính toán tối ưu kích thước tụ vi sai cảm ứng ................................... 73 III.1.3.1.1 Cấu hình tụ điện MEMS ................................................................ 73 III.1.3.1.2 Tính toán tối ưu khoảng cách điện cực của tụ vi sai cảm ứng ...... 77 III.1.3.2 Tính toán hệ số suy hao và hệ số phẩm chất của cảm biến ................ 80 III.1.3.3 Mô phỏng phân tích mode của cảm biến ............................................ 83 v III.1.3.4 Mô phỏng các đặc trưng của cảm biến ............................................... 87 III.2 Chế tạo vi cảm biến vận tốc góc ................................................................... 93 III.2.1 Thiết kế mặt nạ ........................................................................................ 93 III.2.2 Kết quả chế tạo vi cảm biến vận tốc góc ................................................. 95 III.2.3 Khảo sát các đặc trưng của vi cảm biến vận tốc góc ............................... 99 III.2.3.1 Đặc trưng tần số .................................................................................. 99 III.2.3.1 Đặc trưng điện áp-vận tốc góc ......................................................... 100 Kết luận Chương 3 ................................................................................................ 102 CHƯƠNG 4: NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ CHẾ TẠO VI CẢM BIẾN GIA TỐC BA BẬC TỰ DO .................................................................................................... 103 IV.1 Thiết kế vi cảm biến gia tốc ba bậc tự do ................................................... 103 IV.1.1 Thiết kế cảm biến gia tốc ...................................................................... 103 IV.1.2 Kết quả mô phỏng cảm biến gia tốc ...................................................... 105 IV.1.2.1 Mô phỏng phân tích mode................................................................ 105 IV.1.2.2 Mô phỏng các đặc trưng của cảm biến ............................................. 107 IV.2 Chế tạo vi cảm biến gia tốc .......................................................................... 110 IV.2.1 Thiết kế mặt nạ ...................................................................................... 110 IV.2.2 Kết quả chế tạo vi cảm biến gia tốc ...................................................... 111 IV.3 Khảo sát các đặc trưng của vi cảm biến gia tốc ......................................... 113 IV.3.1 Đặc trưng tần số .................................................................................... 113 IV.3.2 Khảo sát đặc trưng điện áp – gia tốc của cảm biến ............................... 114 Kết luận Chương 4 ................................................................................................ 118 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................................. 119 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN .............. 120 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 121 vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT MEMS (Micro Electro-Mechanical System): Hệ thống vi cơ điện tử. TFG (Tuning Fork Gyroscope): Vi cảm biến vận tốc góc. SOI (Silicon On Insulator): Đế silic có lớp SiO2 mỏng nằm giữa đế silic và lớp silic linh kiện. DRIE (Deep Reactive Ion Etching): Ăn mòn sâu ion hoạt hóa. BHF (Buffered HF): Dung dịch HF pha thêm NH4F theo tỷ lệ nhất định. SEM (Scanning Electronic Microscope): Hiển vi điện tử quét. IMU (Inertial Measurement Units): Đo lường quán tính. IC (Integrated Circuit): Mạch tích hợp. vii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Tiến trình phát triển một số linh kiện MEMS điển hình. ............................ 7 Bảng 1.2 Các thông số cơ bản của cảm biến vận tốc góc. ........................................ 17 Bảng 2.1 Thông số kỹ thuật của thiết bị AVT-CZ. .................................................. 62 Bảng 3.1 Thông số thiết kế của vi cảm biến vận tốc góc. ......................................... 68 Bảng 3.2: Thông số dầm dẫn động và cảm ứng. ....................................................... 72 Bảng 3.3 Hệ số suy hao và hệ số phẩm chất của vi cảm biến vận tốc góc loại đế tấm và đế khung. .............................................................................................................. 82 Bảng 3.4 Kết quả phân tích mode của vi cảm biến vận tốc góc âm thoa. ............... 85 Bảng 3.5: Thông số kỹ thuật của vi cảm biến vận tốc góc được chế tạo. ............... 101 Bảng 4.1 Thông số thiết kế của cảm biến gia tốc. .................................................. 104 Bảng 4.2 Kết quả phân tích mode của cảm biến gia tốc. ........................................ 107 Bảng 4.3: Thông số kỹ thuật của vi cảm biến gia tốc. ............................................ 117 viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ Hình 1.1 Kích thước vật lý trong thế giới tự nhiên. ................................................... 5 Hình 1.2 Sơ đồ nguyên lý của hệ vi cơ điện tử (MEMS). .......................................... 5 Hình 1.3: Cấu trúc tiêu biểu hệ vi cơ - điện tử tích hợp trong một chip. .................... 6 Hình 1.4 Cấu trúc và nguyên lý chuyển động của con quay cơ học cổ điển. ........... 10 Hình 1.5 Mô hình con quay dẫn hướng sử dụng trong lĩnh vực hàng hải. ............... 10 Hình 1.6 Cấu hình cảm biến vận tốc góc loại sợi quang........................................... 11 Hình 1.7 Cảm biến RLG. .......................................................................................... 11 Hình 1.8 Một số ứng dụng của MG trong dân dụng. ................................................ 12 Hình 1.9 Giản đồ nguyên lý xác định gia tốc coriolis.............................................. 13 Hình 1.10 Nguyên lý cấu trúc và hoạt động của cảm biến vận tốc góc vi cơ điện tử kiểu dao động. ......... ... Long, Chu Mạnh Hoàng, Vũ Ngọc Hùng (2017), “Vi cảm biến gia tốc kiểu điện dung hai bậc tự do với độ nhạy chéo trục thấp”, Hội nghị Vật lý Chất rắn và Khoa học Vật liệu Toàn quốc lần thứ 10– SPMS2017, ISBN: 978-604-95-0325-2, pp. 396-399. [7] Nguyễn Ngọc Minh, Nguyễn Quang Long, Chu Mạnh Hoàng, Vũ Ngọc Hùng (2017), “Con quay vi cơ trục z kiểu âm thoa có độ suy hao thấp trong môi trường không khí”, Hội nghị Vật lý Chất rắn và Khoa học Vật liệu Toàn quốc lần thứ 10– SPMS2017, ISBN: 978-604-95-0325-2, pp. 365-368. [8] Minh Ngoc Nguyen, Long Quang Nguyen, Nhat Sinh Ha, Hoang Manh Chu, Hung Ngoc Vu, Trinh Duc Chu (2018), “Z-axis tuning fork gyroscope having a controlled anti-phase and freestanding architecture: design and fabrication”, International Journal of Nanotechnology (IJNT), Vol. 15, pp.14- 23 (ISI). [9] Nguyễn Ngọc Minh, Nguyễn Quang Long, Chu Mạnh Hoàng, Vũ Ngọc Hùng (2018), “Hệ đo đặc trưng điện của vi cảm biến vận tốc góc kiểu Tuning Fork”, Tạp chí Nghiên cứu KH & CN Quân sự, ISSN 1859 – 1043, pp. 354-369. [10] Minh Ngoc Nguyen, Long Quang Nguyen, Hoang Manh Chu, Hung Ngoc Vu (2019), “A two degrees of freedom comb capacitive-type accelerometer with low cross-axis sensitivity”, Journal of Mechanical Engineering and Sciences (JMES), Vol. 13, Issue 3, pp. 5334-5346. (Scopus Q2) 121 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] M. J. Madou (2001), “Microfabrication”, CRC Press, Boca Raton, Florida. [2] N. P. Mahalik (2006), “Micromanufacturing and Nanotechnology”, Springer Verlag, Berlin-Heidenberg. [3] Mohamed Gas-El-Hak (2002), “The MEMS Handbook”, CRC Press. [4] S.Walsh, J.Linton, R.Grace, Marshall, S.Knutti (2000), “MEMS and MOEMS Technology and Applications”, edited by Rai Choudry, P.SPIE, The International Society for Optical Engineering, Bellingham, WA, Ch. 8, 2000. [5] F. Dickson (2005), “MEMS Industry Overview and Forecast”, Research Report IN0502565ESCA, Publication Date: August 2005. [6] C. Acar, A. Shkel (2009), “MEMS Vibratory Gyroscopes Structural Approaches to Improve Robustness”, Springer. [7] N. Yazdi, F. Ayazi, K. Najafi (1998), “Micromachined inertial sensors”, Proceedings of the IEEE/Inertial sensors, University of Michigan, Vol 86, No.8, 1640 – 1659. [8] K. T. V. Grattan, T. Sun (2000), “Fiber optic sensor technology: an overview”, Sensor and Actuators A, Vol. 82, No 1-3, pp. 40-61. [9] K. Liu, W. Zhang, W. Chen, K. Li, F. Dai, F. Cui, X. Wu, G. Ma, Q. Xiao (2009), “The development of microgyrocopes technology”, J. Micromech. Microeng, 19, 113001 (29pp). [10] Hervé C. Lefèvre (1997), “Fundamentals of the Interferometric Fiber-Optic Groscope”, Pptical review, Vol.4, No.1A, 20-27. [11] https://www.ion.org/museum/item_view.cfm?cid=5&scid=4&iid=8 [12] K. M. et al.( 2003), “Proc. Commercialization of Microsystems”, COMS 2003. [13] Y. Mochida, M. Tamura and K. Ohwada (2000), “A Micromachined Vibrating Rate Gyroscope with independent beams for the drive and detection modes” Sensors Actuators A, Vol. 80, pp.170-178. [14] Tatyana Sviridova, Yuriy Kushnir, Mykhaylo Lobur, Dmytro Korpyljov (2008), “A Description of Electrostatic Ring Gyroscope”, MEMSTECH’2008, May 21-24, Polyana, UKRAINE. [15] P. Greiff, B. Boxenhorn, T. King (1991), “Silicon monolithic micromechanical gyrocopes”, Solid State Sensor and Actuators Transducer’91, pp. 966-968. [16] S. E. Alper, T. Akin (2000), “A planar Gyroscopes using a standard surface micromechanical process”, 14th European Conf. on Solid State Transducer, Eurosensor XIV, Copenhagen, Aug.27-30, 2000. 122 [17] M. W. Putty, K. Najafi (1994), “A micromachined vibrating ring gyroscope”, Tech. Dig. Solid-State Sens. Actuator Workshop, Hilton Head Island, SC, June 1994, pp. 213-220. [18] F. Ayazi, K. Najafi (2001), “A HARPSS polysilicon vibrating ring gyroscopes”, Microelectromech. Syst, 10, pp. 169-179. [19] G. He, K. Najafi (2002), “A single crystal silicon vibrating ring gyrocopes”, 15 th IEEE Int. Conf. on Micro Electro Mechanical Systems, Las Vegas, NV, USA, USA, pp. 718-721. [20] F. Ayazi, K. Najafi (1998), “Design and fabrication of a high performance polysilicon vibrating ring gyrocopes”, Proc,IEEE microelectromechanical Systems Workshop (MEMS98), Heideberg, Germany, pp. 621-626. [21] A. Selvakumar, K. Najafi (1994), “High density vertical comb array microactuators fabricated using a novel bulk/ poly-silicon trench refill technology”, Tech. Dig. Solid-State sensor and Actuator Workshop, Hilton Head Island, SC, USA , pp. 138-141. [22] T. Juneau, A. P. Pisano, J. H. Smith (1997), “Dual axis operation of a micromachined rate gyroscopes”, Solid-State Sensor and Actuator, 2, pp. 833-6. [23] J. Berstein, S. Cho, A. T. King, A. Kourepenis, P. Maciel, M. Weinberg (1993), “A micromachined comb-drive tuning fork rate gyrocopes”, Proc. IEEE microelectromechanical Systems, Fort Lauderdale, FL , pp. 143-148. [24] A. Sharma, F. M. Zaman, B. V. Amini (2004), “A high Q in plan SOI tuning fork gyroscopes”, Proc. IEEE, Vienna, Austria,1, pp. 467-470. [25] A. A. Trusov, A. R. Schofield, A. M. Shkel (2008), “New architectural design of a temperature robust MEMS gyroscope with improved gain-bandwidth characteristics”, Hilton Head Workshop in Solid State Sensors Actuators and Microsystems, pp. 14-17. [26] J. Cui, Z. Y. Guo, Z. C. Yang, Y. L. Hao, G. Z. Yan (2011), “Electrical coupling suppression and transient response improvement for a microgyroscope using ascending frequency drive with a 2-DOF PID controller”, J. Micromech. Microeng, 21, 095020. [27] Z. Y. Guo, Z. C. Yang, Q. C. Zhao, L. T. Lin, H. T. Ding, X. S.Liu, J. Cui, H. Xie, G. Z. Yan (2010), “A lateral-axis micromachined tuning fork gyroscope with torsional Z-sensing and electrostatic force-balanced driving”, Journal of Micromechanics and Microengineering, Volume 20, Issue 2, 025007, 7 pp. [28] A. A. Trusov, A. R. Schofield, A. M. Shkel (2009), "Performance Characterization of a New Temperature-Robust Gain-Bandwidth Improved 123 MEMS Gyroscope Operated in Air", Sensors and Actuators A: Physical, Volume 155, Issue 1, pp. 16-22. [29] A. R. Schofield, A. A. Trusov, A. M. Shkel (2011), "Micromachined Gyroscope Concept Allowing Interchangeable Operation in Both Robust and Precision Modes", Sensors and Actuators A: Physical, Vol. 165, pp. 35-42. [30] A. A. Trusov, I. P. Prikhodko, S. A. Zotov, A. M. Shkel (2009), “Low- Dissipation Silicon Tuning Fork Gyroscopes for Rate and Whole Angle Measurements”, Sensors and Actuators A: Physical, Volume 155, Issue 1, pp. 16-22. [31] A. A. Trusov, A. R. Schofield, A. M. Shkel (2011), "Micromachined rate gyroscope architecture with ultra-high quality factor and improved mode ordering", Sensors and Actuators A: Physical, Vol. 165, Issue 1, pp. 26-34. [32] S. A. Zotov, B. R. Simon, I. P. Prikhodko, A. A. Trusov, A. M. Shkel (2014), "Quality Factor Maximization through Dynamic Balancing of Tuning Fork Resonator", IEEE Sensors Journal, Vol. 14 (8), pp. 2706-2714. [33] Thang Nguyen Van, Tran-Duc Tan, Hung Vu Ngoc, Trinh Chu Duc (2016), “Improvement of Tuning Fork Gyroscope Drive-mode Oscillation Matched using a Differential Driving Suspension Frame”, International Journal of Electrical and Computer Engineering (IJECE), Vol. 6, No. 6, pp. 2716-2729. [34] Thong Quang Trinh, Long Quang Nguyen, Dzung Viet Dao, Hoang Manh Chu, Hung Ngoc Vu (2014), “Design and analysis of a lateral axis tuning fork gyroscope with guided-mechanical coupling”, Microsystem Technologies, 20, pp. 281-289. [35] B. McCollum, O. S. Peters (1924), “A new electrical telemeter”, US Government Printing Office. [36] P. L. Walter (1999), "Review: Fifty years plus of accelerometer history for shock and vibration (1940–1996)”, Shock and Vibration, Vol. 6, No. 4, pp. 197-207. [37] R. P. Feynman (1960), "There's plenty of room at the bottom", Engineering and science, Vol. 23, No. 5, pp. 22-36. [38] J. A. Pelesko, D. H. Bernstein (2002), “Modeling Mems and Nems”, CRC press. [39] L. M. Roylance, J. B. Angell (1979), "A batch-fabricated silicon accelerometer", IEEE Transactions on Electron Devices, Vol. 26, No. 12, pp. 1911-1917. [40] B. Riedel (1993), "Surface-machined Monolithic Accelerometer", Analog Dialogue, Vol. 27, No. 2, pp. 3-7. 124 [41] B. Bhushan (2010), “Springer handbook of nanotechnology”, Springer Science & Business Media. [42] Tran Duc Tan (2008), “Design, simulation, fabrication and performance analysis of a piezoresistive micro accelerometer”, Doctor thesis, College of Technology, VietNam National University, Ha Noi. [43] D. M. Stefanescu (2011), “Handbook of force transducers: principles and components”, Springer Science & Business Media. [44] Z. Zhou, Z. Wang, L. Lin (2012), “Microsystems and nanotechnology”, Springer. [45] J. J. Allen (2005), “Micro electro mechanical system design”, CRC Press. [46] M. J. Madou (2002), “Fundamentals of microfabrication: the science of miniaturization”, CRC press. [47] IEEE Std 528-2001, "IEEE Standard for Inertial Sensor Terminology", 2001,. [48] J. G. Webster and H. Eren (2014), “Measurement, instrumentation, and sensors handbook: electromagnetic, optical, radiation, chemical, and biomedical measurement”, CRC press. [49] T. Li, Z. Liu (2017), “Outlook and Challenges of Nano Devices”, Sensors and MEMS, Springer. [50] S. Beeby (2004), “MEMS Mechanical Sensors”, Artech House. [51] X. Jiang, K. Kim, S. Zhang, J. Johnson, G. Salazar (2013), "High-temperature piezoelectric sensing", Sensors, Vol. 14, No. 1, pp. 144-169. [52] M. Vijaya (2012), “Piezoelectric Materials and Devices: Applications in Engineering and Medical Sciences”, CRC Press. [53] J. C. Doll, B. L. Pruitt (2013), “Piezoresistor Design and Applications”, Springer. [54] M. H. Bao (2000), “Micro Mechanical Transducers: Pressure Sensors, Accelerometers and Gyroscopes”, Elsevier. [55] W. Y. Du (2014), “Resistive, Capacitive, Inductive, and Magnetic Sensor Technologies”, CRC Press. [56] M. Bao (2005), “Analysis and Design Principles of MEMS Devices”, Elsevier. [57] Colibrys (2015), "Advantage of capacitive MEMS accelerometers vs other technologies". [58] Yole Développement (2015), "High-End Gyroscopes, Accelerometers and IMUs for Defense”, Aerospace & Industrial Report. [59] Yole Développement (2014), "6&9-Axis Sensors Consumer Inertial Combos", Aerospace & Industrial Report. 125 [60] E. K. Chan, R. W. Dutton (2000), "Electrostatic micromechanical actuator with extended range of travel", Journal of Microelectromechanical Systems, Vol. 9, No. 3, pp. 321-328. [61] V. Kempe (2011), “Inertial MEMS: Principles and Practice”, Cambridge University Press. [62] A. Selvakumar, F. Ayazi, K. Najafi (1996), "A high sensitivity z-axis torsional silicon accelerometer", IEDM'96 IEEE, pp.765-768. [63] J. Yubin, H. Yilong, Z. Rong (2005), “Bulk silicon resonant accelerometer”, J. Semicond, 26, pp.281-286. [64] K. S. Kumar, P. Chatterjee, B. Mukherjee, K.B.M. Swamy, S. Sen (2018), “A Differential Output Interfacing ASIC for Integrated Capacitive Sensors”, IEEE Transactions on Instrumentation and Measurement, 67 (1), pp. 196-203. [65] R. Tirupathi, K.S. Kumar (2018), “A Differential Output Switched Capacitor based Capacitive Sensor Interfacing Circuit”, Region 10 Conference TENCON 2018-2018 IEEE, pp.0565-0569. [66] B. V. Amini, R. Abdolvand, F. Ayazi (2006), “A 4.5-mW Closed-Loop ∑ Micro-Gravity CMOS SOI Accelerometer”, IEEE Journal of Solid-State Circuits, 41, pp. 2983-2991. [67] X. Zhou, L. Che, J. Wu, X. Li, Y. Wang (2012), “A novel sandwich capacitive accelerometer with a symmetrical structure fabricated from a D-SOI wafer”, J. Micromech. Microeng, 22, 085031 (8pp). [68] K. K. Mistry, K. B. M. Swamy, S. Sen (2010), “Design of an SOI-MEMS high resolution capacitive type single axis accelerometer”, Microsyst Technol, 16, pp. 2057-2066. [69] Z. Xiaofeng, C. Lufeng, J. Wu, X. Li, Y. Wang (2012), “A novel sandwich capacitive accelerometer with a symmetrical structure fabricated from a D- SOI wafer”, J. Micromech. Microeng. 22 (8), 085031. [70] S. H. Tseng, M. S. C. Lu, P. C. Wu, Y. C. Teng, H. H. Tsai, Y. Z. Juang (2012), “Implementation of a monolithic capacitive accelerometer in a wafer- level 0.18 µm CMOS MEMS process”, J. Micromech. Microeng, 22, 055010. [71] Y. Matsumoto, M. Nishimura, M. Matsuura, M. Ishida (1999), “Three-axis SOI capacitive accelerometer with PLL C-V converter”, Sens. Actuat. A, 75, pp. 77-85. [72] J. S. Lee, S. S. Lee (2008), “An isotropic suspension system for a biaxial accelerometer using electroplated thick metal with a HAR SU-8 mold”, J. Micromech. Microeng,18, 025036. 126 [73] J. Xie, D. Agarwal, R. Y. Liu, J. M. Tsai, N. Ranganathan, J. Singh (2011), “Compact electrode design for an in-plane accelerometer on SOI with refilled isolation trench”, J. Micromech. Microeng, 21, 095005. [74] Trần Ích Thịnh, Ngô Như Khoa (2007), “Giáo trình Phương pháp Phần tử hữu hạn”, NXB Khoa học & Kỹ thuật. [75] Irvine Sensors Cor (2009), “Evaluation/Programming Board and Support Software-Operating Specifications and Users Manual” [76] M. A. Erismis (2004), “MEMS accelerometers and gyroscopes for inertial measurement units”, Thesis, Middle East Technical University, Turkey. [77] M. Weinberg, A. Kourepenis (2006), “Error Sources in in-plane silicon tuning-fork MEMS gyroscopes”, J. Microelectromech. Syst., Vol. 15, No. 3, pp. 479-491. [78] S. E. Alper (2000), “Silicon Surface Micromachined Gyroscopes Using MEMS Technology” , Thesis, Middle East Technical University, Turkey. [79] R. J. Roark, W. C. Young (1983), “Formulas for Stress and Strain”, McGraw- Hill, USA. [80] R. F. Yazıcıoğlu (2003), “Surface Micromachined Capacitive Accelerometers Using MEMS Technology”, Thesis, Middle East Technical University, Turkey. [81] T. Veijola, M. Turowski (2001), “Compact damping models for laterally moving microstructures with gas-rarefaction effects”, J. Microelectromech Syst., 10, pp. 263-273. [82] T. Veijola, H. Kuisma, J. Lahdenpera, T. Ryhenen (1995), “Equivalent circuit model of the squeezed gas film in a silicon accelerator”, Sen Actuators A Physical, 48, pp. 239-248. [83] N. Lobontiu, E. Garcia (2005), “Mechanics of microelectromechanical systems”, Kluwer Academic Publishers, New York 2. [84] A. A. Trusov, A. R. Schofield, A. M. Shkel (2009), “Gyroscope Architecture with Structurally Forced Anti-Phase Drive-Mode and linearly coupled Anti- Phase Sense-Mode”, Transducers 2009: the 15th International Conference on Solid-State Sensor, Actuators & Microsystems, pp. 660-663. [85] K. Jono, M. Hashimoto, M. Esashi (1994), “Electrostatic servo system for multi-axis accelerometers”, Proceeding IEEE MEMS, pp. 251-256.
File đính kèm:
- luan_an_nghien_cuu_thiet_ke_che_tao_vi_cam_bien_van_toc_goc.pdf
- Thong tin Web - TA.pdf
- Thong tin Web - TV.pdf
- TomTat LA.pdf