Tiểu luận Học thuyết Mac về hình thái kinh tế, xã hội và sự vận dụng của đảng ta trong thời kì đổi mới gắn với hoạt động ngân hàng

 A.GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI
 Mọi người đều biết, trong lịch sử tư tưởng nhân loại trước Mác đã có không ít cách tiếp cận khi nghiên cứu sự phát triển của xã hội. Xuất phát từ những nhận thức khác nhau, với những ý tưởng khác nhau mà có sự phân chia lịch sử tiến hóa của xã hội theo những cách khác nhau. Chẳng hạn, nhà xã hội học Vi – cô ở Italia (1668-1744) đã phân chia các thời kì phát triển của xã hội giống như phân chia các giai đoạn của một đời người: thơ ấu, thanh niên, thành niên và tuổi già. Nhà triết học duy tâm Hê-ghen (1770 -1831) phân chia lịch sử xã hội loài người thành ba thời kì chủ yếu: thời kì phương Đông, thời kì cổ đại và thời kì Giéc- ma- ni . Nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng Pháp Phu- ri- ê (1722-1837) chia lịch sử xã hội thành bốn giai đoạn: giai đoạn mông muội, giai đoạn dã man, giai đoạn gia trưởng, giai đoạn văn minh. Còn nhà nhân chủng Mỹ Hang- ri Moóc- găng ( 1818-1881 ) lại phân chia xã hội thành ba thời đại : thời đại mông muội , thời đại dã man và thời đại văn minh..
 Mọi người cũng đã quen với những khái niệm : thời đại đồ đồng , thời đại cối xay gió, thời đại máy hơi nước, và gần đây là các nền văn minh : văn minh nông nghiệp, văn minh hậu công nghiệp.
 Mỗi cách tiếp cận nêu trên có những điểm hợp lí nhất định, và do đó đều có ý nghĩa nhất định, nhưng chưa nói lên bản chất sự phát triển của xã hội một cách toàn diện, tổng thể, do đó mà còn hạn chế.
 Dựa trên những kết quả nghiên cứu lí luận và tổng kết quá trình lịch sử đã hình thành nên học thuyết về hình thái kinh tế -xã hội. Hình thái kinh tế- xã hội là một khái niệm của chủ nghĩa duy vật lịch sử dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định với một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó phù hợp với một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất và một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây dựng trên những mối quan hệ sản xuất.
 Là sự biểu hiện tập trung của quan niệm duy vật lịch sử, lí luận về hình thái kinh tế – xã hội nghiên cứu lịch sử xã hội trên cơ sở xem xét cả lực lượng sản xuất, cả cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng, tức toàn bộ các yếu tố cấu thành bộ mặt của một thời đại: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật. Do đó, nó cắt nghĩa xã hội được sáng tỏ hơn, toàn diện hơn, chỉ ra cả bản chất và quá trình phát triển của xã hội.
 Trong sự nghiệp đổi mới của Đảng ta hiện nay, Đảng ta đã vạch ra con đường phát triển của đất nước: "Đảng lấy Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động..."
 Đề tài "Học thuyết Mac về hình thái kinh tế – xã hội và sự vận dụng của đảng ta trong thời kì đổi mới gắn với hoạt động ngân hàng" là một đề tài mang tính chất sâu rộng và có ý nghĩa vô cùng to lớn trong nhận thức, đánh giá về đường lối chính sách. Nghiên cứu vấn đề đó là một tất yếu khách quan vì nó không chỉ có ý nghĩa về phương pháp luận mà còn có giá trị lớn trong thực tiễn.
B.NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I.TIỀN ĐỀ LÝ LUẬN
 Chủ nghĩa duy vật lịch sử của Mác như Lênin đánh giá là thành tựu vĩ đại nhất của tư tưởng khoa học, trong đó cốt lõi là học thuyết hình thái kinh tế-xã hội. Giai cấp tư bản không thể chấp nhận được học thuyết này vì trong đó đã luận chứng một cách khoa học chặt chẽ chế độ tư bản sẽ bị thay thế bằng chế độ cộng sản chủ nghĩa theo quy luật chung của tiến hóa xã hội, mà chủ nghĩa duy vật lịch sử của Mác đã tìm ra.
 Bằng sự nghiêm túc khoa học, chúng ta thấy rằng cho đến nay chưa có học thuyết nào về tiến hóa xã hội có thể thay thế được học thuyết Mác về hình thái kinh tế-xã hội. Học thuyết này đem đến cho chúng ta cơ sở phương pháp luận để nhận thức quy luật phát triển xã hội và một niềm tin khoa học vào lý tưởng cộng sản chủ nghĩa.
 Như vậy, chủ nghĩa duy vật của Mác đã nhìn nhận học thuyết hình thái kinh tế-xã hội là một quy luật phát triển của xã hội.
 Từ đó ta đi tới khái niệm: hình thái kinh tế-xã hội
 “ Hình thái kinh tế-xã hội là một phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử dùng để chỉ xã hội ở từng giai đoạn lịch sử nhất định, với một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó phù hợp với một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất và với một kiến trúc thượng tầng tương ứng được xây dựng trên những quan hệ sản xuất ấy”
 Khi nghiên cứu lịch sử phát triển của xã hội xuất phát từ những nhận thức khác nhau, với những ý tưởng khác nhau mà có sự phân lịch sử tiến hóa của xã hội theo những cách khác nhau.
 Đơn cử như triết gia duy tâm Hê-ghen(1770-1831) phân kì lịch sử xã hội loài người thành ba thời kì chủ yếu:Thời kì Phương Đông, thời kì cổ đại và thời kì Grec-mani. Và như nhà xã hội không tưởng của Pháp là Phu-ri-ê(1772-1831) chia lịch sử xã hội thành bốn giai doạn: giai đoạn mông 
 Dựa trên những kết quả nghiên cứu lý luận và tổng thể quá trình lịch sử, các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác đã vận dụng phép biện chứng duy vật để nghiên cứu lịch sử xã hội, đưa ra quan điểm duy vật về lịch sử và hình thành nên học thuyết về hình thái kinh tế-xã hội.
 Học thuyết hình thái kinh tế-xã hội với tư cách là: " Hòn đá tảng" của xã hội học Mác Xít nói chung cho phép chúng ta hình dung quá trình phát triển của lịch sử là quá trình lịch sử tự nhiên.
 Loài người đã trải qua năm hình thái kinh tế-xã hội theo thứ tự hình thái kinhtế-xã hội cộng sản nguyên thủy, chiếm hữu nô lệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa và hình thái kinh tế-xã hội cộng sản chủ nghĩa.
 Hình thái kinh tế-xã hội có tính lịch sử, có sự ra đời và diệt vong. Chế độ xã hội lạc hậu sẽ mất đi, chế độ xã hội mới cao hơn sẽ thay thế nó. Đó là khi phương thức sản xuất cũ đã trở nên lỗi thời, khủng hoảng do mâu thuẫn của quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất.
 Lực lượng sản xuất là nền tảng vật chất kĩ thuật của mỗi hình thài kinh tế-xã hội. Sự hình thành và phát triển của mỗi hình thái kinh tế, xét cho cùng do lực lượng sản xuất quyết định. Lực lượng sản xuất qua các hình thái kinh tế- xã hội nối tiếp nhau từ thấp lên cao.
 Quan hệ sản xuất, quan hệ giữa người với người trong quá trình sản xuất- là những quan hệ cơ bản ban đầu và quyết định tất cả mọi quan hệ xã hội khác. Mỗi hình thái kinh tế- xã hội lại có một kiểu quan hệ sản xuất của nó tương ứng với một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất. Quan hệ sản xuất là một tiêu chuẩn khách quan để phân biệt xã hội cụ thể này với xã hội khác, đồng thời tiêu biểu cho một giai đoạn phát triển nhất định của của lịch sử. 
Xuyên tạc, cắt xén nội dung học thuyết để phủ nhận học thuyết. 
Điển hình của loại quan điểm này là quy lý luận của Mác thành quyết định luật kinh tế với nghĩa coi kinh tế là yếu tố duy nhất quyết định sự vận động và phát triển của xã hội. Điều này đã bị chính Ăng Ghen bác bỏ- Dùng chính lý luận hình thái kinh tế- xã hội để bác bỏ sự ra đời của các nước xã hội chủ nghĩa, cho rằng nó trái với quá trình lịch sử- tự nhiên rằng cách mạng tháng Mười "Đẻ non"...do chỗ dựa chưa có ''tất yếu kinh tế" cứ để qua chế độ tư bản chủ nghĩa rồi tiến lên chủ nghĩa xã hội rồi chủ nghĩa cộng sản theo đúng quy luật". Lúc còn sống Lênin đã bác bỏ quan điểm này, song đến nay vẫn tồn tại, kể cả biến thể của nó là loại quan điểm cho rằng chế độ xã hội chủ nghĩa sụp đổ ở Liên Xô và các nước Đông Âu là do hệ tư tưởng Mác-Lênin sai trong đó có"lý luận hình thái kinh tế-xã hội". Đối với nước ta những năm gần đây cũng có một số ý kiến tương tự, cho rằng ta chưa có"tất yếu kinh tế" để lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa và để bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa.
 Bác bỏ gián tiếp: Loại quan điểm này thể hiện dưới dạng: Chứng minh chủ nghĩa xã hội không có tương lai, tất yếu bị diệt vong. Chủ nghĩa tư bản là nấc thang cao nhất của lịch sử xã hội, nó tồn tại vĩnh viễn.
 Muốn thay thế học thuyết hình thái kinh tế xã hội bằng học thuyết khác. Điển hình cho loại quan điểm này là tiếp cận theo nền văn minh. Xã hội phát triển từ nền văn minh nông nghiệp đến văn minh công nghiệp và văn minh hậu công nghiệp. Sai lầm căn bản của cách tiếp cận này là "coi trình độ phát triển khoa học, công nghệ, lực lượng sản xuất là yếu tố quyết định duy nhất bỏ qua vai trò của quan hệ kinh tế, giai cấp, chế độ chính trị".
 Qua đó chúng ta rút ra: ý nghĩa của học thuyết hình thái kinh tế- xã hội và vấn đề quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
 Học thuyết hình thái kinh tế- xã hội vạch ra nguồn gốc, động lực bên trong của sự phát triển xã hội, tìm ra nguyên nhân và cơ sở của sự xuất hiện và biến đổi những hiện tượng xã hội đặt ra cơ sở lý luận cho khoa học và xã hội học nâng nó lên thành khoa học thực sự. Chống lại quan điểm duy tâm về lịch sử, coi xã hội là sự kết hợp có tính chất máy móc của nhiều cá nhân và gia đình, coi sự vận động và phát triển của xã hội là lý do ý chí của những nhà cầm quyền chi phối, coi kỹ thuật là cái chung quyết định tính chất chế độ xã hội, là tiêu chuẩn khách quan phân biệt các hình thái kinh tế-xã hội.
 Học thuyết hình thái kinh tế-xã hội vũ trang cho chúng ta phương pháp khoa học để nghiên cứu sự phát triển xã hội qua các chế độ xã hội khác nhau, hiểu rõ cơ cấu chung của hình thái kinh tế-xã hội và những quy luật phổ biến tác động, chi phối sự vận động và phát triển của xã hội
.
 Rõ ràng, học thuyết Mác về hình thái kinh tế -xã hội là một thành tựu vĩ đại của khoa học xã hội, là một bước tiến khổng lồ trong lịch sử tư tưởng nhân loại. Sự ra đời của học thuyết này là một cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm về lịch sử xã hội.
 Học thuyết Mác về hình thái kinh tế- xã hội đối lập với quan niệm trừu tượng, duy tâm về xã hội. Nó bác bỏ cách miêu tả xã hội nói chung, một xã hội cấu thành chỉ bởi những con người tự nhiên sinh vật. Nó đánh đổ hẳn quan niệm cho rằng xã hội là một tổ hợp có tính máy móc, có thể biến đổi tùy ý theo đủ mọi kiểu, một tổ hợp sinh ra và biến hóa một cách ngẫu nhiên.
 Các- Mác đã vận dụng lý luận hình thái kinh tế-xã hội và phân tích xã hội tư bản, vạch ra các quy luật vận động và phát triển của nó. Từ đó dự báo về sự ra đời của hình thái kinh tế-xã hội cao hơn là: Cộng sản chủ nghĩa mà giai đoạn thấp là chủ nghĩa xã hội.
 Trong công cuộc đổi mới ở nước ta, chúng ta vẫn giữ vững mục tiêu xã hội chủ nghĩa. Đi lên chủ nghĩa xã hội là phù hợp với xu hướng của thời đại,và tuy nhiên chúng ta tiến lên chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế phổ biến là sản xuất nhỏ, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa nên phải trải qua nhiều khâu trung gian, nhiều bước quá độ. Chúng ta phải trải qua những bước đi tất yếu mà không thể bỏ qua được. Chúng ta phải kế thừa và phát triển để tạo ra những tiền đề cần thiết cho chủ nghĩa xã hội trên tất cả các mặt: từ lực lượng sản xuất đến quan hệ sản xuất, từ cơ sở hạ tầng đến kiến trúc thượng tầng.
 II. SỰ NGHIỆP ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG HIỆN NAY GẮN VỚI HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG
 1. Thực trạng kinh tế:
Những thành tựu và tiến bộ
:
 Nền kinh tế nước ta tiếp tục phát triển và đạt mức tăng trưởng khá.
 Năm 1997, GDP tăng 9% cao hơn bình quân của năm trước là 8,2%. Năm 1999, tăng 4,7%- 5%.
 Theo số liệu Ban chấp hành Trung ương Đảng- Hội nghị lần thứ VIII- khóa 8 thì mức độ thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu của nền kinh tế nước ta năm 1999 như sau:
 - Tổng sản phẩm trong nước(GDP) tăng 4,7%- 5%
 - Giá trị sản xuất nông nghiệp tăng 5,2%- 5,5%
 - Sản lượng lương thực quy thóc đạt 33,8 triệu tấn.
	 - Giá trị sản lượng công nghiệp tăng 10,3%- 10,5%
	 - Giá trị các ngành dịch vụ tăng 3,5%- 3,8%
	 - Kim ngạch xuất khẩu tăng 14,3%
	 - Lạm phát 2%
	 - Bội chi ngân sách 4,9%(so với GDP)
 	 - Số hộ đói nghèo giảm 40 vạn hộ.
	 - Tạo việc làm mới cho 1,2 triệu người.
	 - Số tỉnh hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học và xóa mù chữ là 58/61 tỉnh.
	 -Trong hoàn cảnh có nhiều khó khăn và thách thức nhưng nền kinh tế vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng. Mặc dù GDP năm 1999 tăng 5% so với năm 1998 có kém hơn so với tốc độ của các năm trước nhưng mức tăng trưởng đã nhích dần từng tháng, từng quý: Quý I, GDP tăng 4,2%- Quý II tăng 4,5%- Quý III tăng 5%... làm xuất hiện khả năng chặn đà giảm sút, tuy còn phải phấn đấu rất cao mới biến khả năng đó thành hiện thực.
 Đặc biệt giá trị sản xuất nông nghiệp tăng 5,2% so với năm 1998, mức tăng cao nhất từ trước tới nay và vượt mục tiêu Quốc hội đề ra. Với sản lượng lương thực 33,8 triệu tấn đủ khẳng định khả năng của ngành nông nghiệp với nền kinh tế quốc dân là rất lớn. Cùng với nông nghiệp trồng trọt các ngành khác như chăn nuôi, đánh bắt thủy sản, hải sản đều có mức tăng trưởng khá và ổn định. 
 Về công nghiệp, mặc dù chịu ảnh hưởng của các cuộc khủng hoảng trên thế giới, cũng như khu vực, thị trường bị thu hẹp, đầu tư nước ngoài giảm nhưng mức tăng trưởng vẫn duy trỳ trên 10%, đó là một sự cố gắng lớn của toán ngành công nghiệp. Nhất là sản phẩm quan trọng có nhu cầu lớn và thị trường đạt mức tăng trưởng khá so với năm 1998: Dầu thô tăng 20,5%, điện tăng 8,2%, thép tăng 11,8%, may mặc tăng 12%, xe đạp tăng 16,3%, động cơ Diêzen tăng 31%...
 Các cân đối kinh tế vĩ mô được duy trỳ tạo điều kiện cho phát triển.
 Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao hơn kế hoạch dự kiến, thu hẹp đáng kể chênh lệch xút nhập khẩu.
 Trong điều kiện, bối cảnh kinh tế thế giới giảm sút, thị trường tiêu thụ bị thu hẹp, giá hầu hết các mặt hàng giảm mạnh nhưng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước năm 1999 vẫn đạt 10,7 tỷ USD, vượt hai lần so với kế hoạch dự kiến.
 Kim ngạch xuất khẩu cả năm đạt 11,3 tỷ USD giảm 2% so với năm 1998 làm cho mức nhập siêu khoảng 600 triệu USD, bằng 5,6% so với kim ngạch xuất khẩu. Đây là mức thấp nhất trong nhiều năm qua, nhờ có cán cân thanh toán quốc tế cả năm có được cải thiện, bội thu khá làm cho dự trữ ngoại tệ được tăng lên.
 Trong bối cảnh đầu tư nước ngoài giảm do hậu quả của khủng hoảng kinh tế, tài chính trong khu vực và trên thế giới, với tư tưởng chỉ đạo của TW4 và nghị quyết TW6 lần 1, chúng ta đã có một bước tiến trong việc phát huy nội lực để bù đắp và bổ xung một phần thiếu hụt cho đầu tư phát triển do sự giảm sút của đầu tư trực tiếp từ nước ngoài.
 Đánh giá sơ bộ cho thấy tổng đầu tư xã hội năm 1999 đạt 105 ngàn tỉ (tăng 9% so với năm 1998), đây là một sự cố gắng lớn. Nét nổi bật là trong khi vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài giảm từ 24,3 ngàn tỉ (năm 1998) xuống còn 18,8 ngàn tỉ đồng (năm 1999) nhưng tổng vốn đầu tư phát triển vẫn tăng 9%. Điều đó nói lên tư tưởng phát huy nội lực của các Nghị quyết Trung ương bước đầu đi vào cuộc sống.
 Nguồn vốn đầu tư phát triển xã hội đã được tập trung đầu tư nhiều hơn cho nông nghiệp và kinh tế nông thôn, phát triển công nghiệp chế biến và các ngành công nghiệp then chốt, xây dựng cơ sở hạ tầng, giao thông, bưu điện, giáo dục, khoa học công nghệ, y tế, văn hóa...
 Thu ngân sách có nhiều cố gắng đạt dự toán năm. Việc thông qua và đưa vào áp dụng lần đầu tiên ở nước ta thuế V.A.T là một cố gắng lớn, bước đầu có sự chuyển biến tích cực ở một số lĩnh vực sản xuất, kinh doanh.
 Như vậy, mặc dù đứng trước hoàn cảnh kinh tế thế giới giảm sút, khủng hoảng kinh tế thế giới và khu vực, nhưng nền kinh tế nước ta cơ bản có sự phát triển và đổi sắc, góp phần nâng cao cuộc sống của người dân, ổn định xã hội. Thành tựu đó là phần góp của mọi người dân lao động, công nhân sản xuất và sự lãnh đạo tài tình của Đảng về mọi mặt của xã hội.
 1.2 ... thực tiễn và lý luận nhằm phát triển nền kinh tế nước ta.
 2.1 Đổi mới cơ chế quản lý kinh tế ở việt nam 
 Những nhược điểm và sai lầm của cơ chế quản lý kinh tế theo mô hình kinh tế hóa tập trung thật ra đã được Đảng và Nhà nước ta phát hiện từ lâu. Ngay từ 1972 Hội nghị TW Lần thứ 20( khóa III )đã dề ra “Xóa bỏ lối quản lý hành chính cung cấp”. Đặc biệt từ sau khi thống nhất đất nước, những ý đồ chủ quan , duy ý chí , muốn áp đặt cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp trên cả nước đã gặp không ít những phản ánh từ cơ sở ,địa phương , nhất là ở các tỉnh miền Nam. Các cấp lãnh đạo của Đảng và nhà nước, các nhà nghiên cứu và quả lý kinh tế đều nhận thức được rằng trong suốt một thời gian quá dài chúng ta điều hành nền kinh tế chỉ bằng những mệnh lệnh hành chính ,bằng bằng những Nghị quyết của Đảng là chủ yếu mà không coi trọng đầy đủ các quy luật khách quan, coi nhẹ lợi ích kinh tế, quan hệ thị trường, quan hệ hàng hóa tiền tệ. Chúng ta từ lâu cũng đã nhìn thấy tính chất bao cấp tràn lan trong cơ chế quản lý kinh tế kế hoạch hóa tập trung, đơn thuần dựa vào chế độ cấp phát và giao nộp, hạch toán kinh tế chỉ là giả tạo hình thức chính vì vậy mà các cơ sở kinh doanh luôn ở trong tình thế bị gò bó, thụ động và ỷ lại mất hết động lực kinh tế, không quan tâm tới năng suất lao động, chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế. Chính vì vậy đỏi mơí chính sách kinh tế ở việt nam là một yếu tố cấp thiết cần sớm được thực hiện.
 2.2. Đổi mới quản lý kinh tế tất yếu phải đổi mới hệ thống tiền tệ, tín dụng ngân hàng
 Nền kinh tế hiện đại thực chất là nền kinh tế tiền tệ nền kinh tế đã được tiền tệ hóa cao độ. Những công trình nghiên cứu về các nước công nghiệp mới trong khu vực trong những năm gần đây để đi đến một kết luận thống nhất là nền kinh tế nào được tiền tệ hóa cao thì nền kinh tế đó có điều kiện tăng trưởng tốt nhất.
 Nền kinh tế nước ta đang trong quá trình chuyển đổi sang một nền kinh tế thị trường về thực chất cũng là một quá trình tiền tệ hóa mọi hoạt động của đất nước.
 Trong cơ chế quản lý hành chính tập trung quan liêu bao cấp như văn kiện đại hội VI đã vạch rõ: “ Cơ chế đó chưa chú ý đầy đủ đến quan hệ hàng hóa- tiền tệ và hiệu quả kinh tế, dẫn tới cách quản lý và kế hoạch hóa thông qua chế độ cấp phát và giao nộp theo quan hệ hiện vật là chủ yếu”. Cơ chế bao cấp ở nước ta thể hiện qua bao cấp qua giá, bao cấp qua chế độ lương hiện vật, bao cấp qua chế độ cấp phát vốn, kể cả vốn tín dụng ngân hàng với lãi suất rất thấp. 
 Rõ ràng là trong một cơ chế quản lý như vậy mọi động lực kinh tế đều bị triệt tiêu, các hoạt động kinh tế không thể điều tiết và kiểm soát được, tính năng động và sáng tạo bị tê liệt, và hiệu quả kinh tế thật sự thấp kém, mọi hiện tượng tiêu cực và rối ren trong xã hội đều phát sinh từ đó. Quan hệ hàng hóa tiền tệ trong điều kiện đó, dù có khơi dậy và áp đạt bằng mệnh lệnh hành chính cũng không thể nào phát huy được hiệu quả. 
Như vậy, quá trình đổi mới cơ chế quản lý đã tạo điều kịên cho quan hệ hàng hóa phát sinh và phát triển tạo quá trình đổi mới hệ thống tiền tệ ,tín dụng, ngân hàng. Nhưng ngược lại quá trình đổi mới hệ thống tiền tệ, tín dụng, ngân hàng lại đóng vai trò “bà đỡ” trong tiến trình đối mới kinh tế. 
 Chính vì vậy, trong điều kiện kinh tế của ta hiện nay, như trong nhiều Nghị quyết của Đảng đã đánh giá, còn ở trong tình trạng phân tán, chia cắt, cơ chế thị trường đang ở dạng hoang sơ , quá trình đổi mới kinh tế còn phải tiến hành trong một thời gian tương đối dài mới trở nên tương đối hoàn chỉnh, quá trình đổi mới hệ thống tiền tệ tín dụng, ngân hàng nhất thiết phải được coi như một khâu quan trọng và có ý nghĩa quyết định trong công cuộc đổi mới cơ chế kế hoạch và quản lý kinh tế trong giai đoạn hiện nay. Ngân hàng phải thực sự là một tác nhân thúc đẩy mạnh mẽ quá trình hoàn thiện cơ chế thị trường hội nhập vào nền kinh tế khu vực và trên thế giới, thực sự là “bà đỡ” của tiến trình đổi mới kinh tế theo những định hướng mà Đảng đã đề ra.
 2.3. Tiếp tục đổi mới và chấn chỉnh hệ thống ngân hàng
 Trong nhiệm vụ chấn chỉnh và lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng, cùng với việc xúc tiến mạnh hơn các biện pháp theo chương trình đã đề ra, cần giả quyết vấn đề bức xúc hiện nay là tỉ lệ quá cao của nợ quá hạn đang gây ách tắc, ứ đọng vốn trong hoạt động tín dụng. Giải pháp cơ bản và lâu dài là đổi mới cơ chế lãi suất, đồng thời đòi hỏi các doanh nghiệp phải làm ăn có lãi, trả được nợ, nếu mất khả năng thanh tóan thì áp dụng luật phá sản, kể cả với doanh nghiệp nhà nước. Hệ thống ngân hàng thương mại mà hạt nhân là các ngân hàng phải được chấn chỉnh và tổ chức lại để kinh doanh có hiệu quả, thực hiện đầy đủ quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong hoạt động tín dụng, chấm dứt việc ngân hàng thương mại cho vay cho vay theo lệnh hành chính. Chính phủ tạo nguồn vốn để hỗ trợ việc giải quyết các khoản nợ quá hạn, có cơ chế xử lý tài sản thế chấp bị xiết nợ đồng thời triển khai xây dựng công ty mua bán nợ, tạo cơ sở để sớm hạ thấp tỷ lệ nợ quá hạn xuống giới hạn cho phép, tăng khối lượng và vòng quay vốn qua ngân hàng.
 2.4.Xây dựng chiến lược cải tổ hệ thống ngân hàng.
 Để công cuộc cải tổ thu được nhiều kết quả mong muốn đòi hỏi không chỉ thực hiện cải tổ toàn bộ hệ thống tài chính nói chung mà còn phải cải tổ hoạt động của các ngân hàng riêng lẻ.
 2.4.1.Đánh giá:
 Để xây dựng một chiến lược hoạt động và xác định công cụ nhằm đạt được các mục tiêu của nó, các nhà hoạch định chính sách cần phải đánh giá điều kện tài chính và hoạt động của các ngân hàng riêng lẻ và những vấn đề trong hệ thống ngân hàng nói chung. Trong đánh giá cần phân loại các ngân hàng có khả năng đứng vững, có thể đưa vào chương trình cải tổ và những ngân hàng không đứng vững cần phải đóng cửa. 
 2.4.2.Phân bổ thiệt hại:
Các khoản thiệt hại của các ngân hàng vỡ nợ trong những giai đoạn đầu của quá trình cải tổ cần được phân bổ một cách rõ ràng và công bằng đến mức có thể. Các khoản thệt hại trước tiên phải được bù đắp bằng vốn tự có để có thể nâng cao động cơ bảo toàn vốn của giới chủ ngân hàng tương lai.
 2.4.3.Hoạch định chiến lược: 
 Những thiếu sót trong quản lý và điều hành ngân hàng là những nguyên nhân chủ yếu gây nên các vấn đề của hệ thống ngân hàng. Do đó cải tổ hoạt động các ngân hàng riêng lẻ phải là một bộ phận không thể tách biệt của chiến lược.
 Đối với hệ thống ngân hàng như một thực thể thống nhất, điều đó có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động của ngân hàng là phải xây dựng khung pháp lý, thể chế đầy đủ và đồng bộ tăng cường cơ chế điều tiết giám sát và cơ cấu của khu vực ngân hàng không dược ngăn cản sự cạnh tranh và tìm kiếm lợi nhuận trong kinh doanh.
 2.4.4. Các công cụ thực hiện cải tổ:
 Mục tiêu cải tổ tài chính nhằm phục hồi khả năng thanh toán của các ngân hàng bằng cách lành mạnh hóa bảng cân đối tài sản và báo cáo thu nhập để đảm bảo các tiêu chuẩn về vốn, khả năng sinh lời, tăng cường khả năng thanh toán, quản lý rủi ro. 
 3/ ý nghĩa rút ra đối với bản thân:
 Nhận thức được vai trò to lớn của “hoạt động đổi mới hệ thống ngân hàng” Đảng và Nhà nước ta luôn ra sức phát triển và xây dựng, nhằm phục vụ lý tưởng xã hội chủ nghĩa cao cả là: Vì con người, do con người. Chính vì lẽ đó phát huy nhân tố con người, luôn là mục tiêu hàng đầu và thiết thực nhất. Đảng và Nhà nước ta đã luôn cố gắng không mệt mỏi để đấu tranh vì nhân quyền và nhân lợi đi đôi với giáo dục đào tạo vì một tương lai tươi sáng hơn.
 Là một sinh viên khoa Ngân Hàng Tài Chính, KTQD, em hiểu ý nghĩa của học thuết kinh tế-xã hội có tác dụng như thế nào đối với bản thân và luôn tự nhủ mình phải làm gì để học thuyết hình thái kinh tế - xã hội đi sâu hơn vào cuộc sống.
 Sống và học tập dưới mái trường xã hội chủ nghĩa, mỗi sinh viên chúng ta được thừa hưởng những thành quả to lớn mà chế độ đã mang tới. Đó là một cơ sở hạ tầng tương đối hoàn chỉnh với một hệ thống trường lớp từ thấp đến cao. Cộng với một đội ngũ thầy cô giáo được đào tạo căn bản và chuyên sâu là một nguồn tài sản vô giá của quốc gia bởi nguồn nhân lực của một nước mạnh hay yếu là phụ thuộc vào giáo dục và đào tạo.
 Thoát khỏi các cuộc chiến tranh liên miên, đặc biệt là sau chiến thắng năm 1975 cả nước ta đi lên xây dựng xã hội chủ nghĩa với một cơ sở hạ tầng bị tàn phá gần hết. Nhưng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân chúng ta từng bước xây dựng lại đất nước: " Đàng hoàng hơn, to đẹp hơn" theo như mong muốn của Bác và toàn thể mọi người dân Việt Nam.
 Được thừa hưởng thành quả to lớn mà Đảng đã mang lại cho mỗi sing viên chúng em được sống và học tập trong điều kiện hòa bình của đất nước và chứng kiến sự đổi thay từng ngày, từng giờ trên mọi mặt của đời sống, kinh tế - xã hội. Hơn bao giờ hết chúng em tự hỏi mình đã làm gì để góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp đổi mới đó.
 Là sinh viên năm thứ nhất, tư duy lý luận và tư duy thực tế chưa hoàn chỉnh nên nhận định về thực tiễn của em chưa thật sát thực, nhưng với sự giảng dạy nhiệt tình của thầy cô em thấy được cái bản chất tốt đẹp của chế độ mà Đảng ta xây dựng và phát triển. Thấy được vấn đề cốt yếu của quá trình xây dựng và phát triển và để góp phần nhỏ bé của mình vào quá trình đó, em cũng như bao bạn bè khác, phải cố gắng phấn đấu học tập trong trường nhằm tiếp thu những kiến thức để sau này có thể đứng vào hàng ngũ của Đảng nhằm xây dựng lý tưởng xã hội chủ nghĩa.
 Học tập là vấn đề trọng tâm nhưng đi đôi với nó, chúng ta phải biết hòa vào thực tế để không bị lạc hậu với nền văn hóa hiện tại. Đồng thời phải biết "Gạn đục khơi trong " tiếp thu những văn minh tiên tiến của nhân loại và chống những tư tưởng phản động, làm tổn hại đến nền hòa bình dân tộc, phá vỡ nền sản xuất xã hội chủ nghĩa. Nhiệm vụ đó thật là lớn lao, nhưng đặt ra trách nhiệm đối với mỗi con người, mỗi học sinh, sinh viên mà là sinh viên Kinh tế quốc dân thì trách nhiệm lại càng lớn hơn. Vì khi ra trường, với tấm bằng cử nhân kinh tế sẽ đi vào mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Là những nhà kinh tế trong tương lai thì tất nhiên phải hiểu kinh tế mà những việc cần làm trước mắt là trau dồi kiến thức đã học, chịu khó nghiên cứu tìm hiểu tài liệu và đón nhận thông tin cập nhật về các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội.
 Cùng với chủ trương "Phát triển lực lượng sản xuất đi đôi với xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp theo định hướng xã hội chủ nghĩa ". Trong sự nghiệp đổi mới của Đảng ta hiện nay, nhiều vấn đề cũng đượcđặt ra, mà giải quyết được nó phải có sự đồng lòng, đồng sức của tất cả mọi người như: Vấn đề nổi cộm là tình trạng phân biệt chủng tộc, khác biệt tôn giáo..., vấn đề môi sinh môi trường và đặc biệt là hòa bình và ổn định thế giới, ổn định trong nước. Nhưng chúng ta tin rằng với chủ trương và đường lối chíng sách của Đảng, mọi vấn đề sẽ được giải quyết, tạo mọi hành lang pháp lý thuận lợi cho cả xã hội phát triển.
 C. KẾT LUẬN.
 Thực tế đã khẳng định rằng, cho đến nay học thuyết của Mác về hình thái kinh tế -xã hội vẫn là quan niệm duy nhất khoa học và cách mạng để nghiên cứu phân tích lịch sử và nhận thức các vấn đề trong xã hội . Bởi vì học thuyết đó đòi hỏi phải phân tích sự phát triển của các xã hội như một quá trình lịch tổng hợp các nhân tố và quy luật khách quan, nó là cơ sở phương pháp luận của sự phân tích khoa học về xã hội, là hòn đá tảng của khoa học xã hội. Là nguyên lý để nước ta áp dụng vào phát triển kinh tế.
 Phát triển kinh tế không những là đòi hỏi cho mỗi Đảng mỗi Nhà nước mà còn là nhiệm vụ trọng tâm của toàn xã hội. Nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam "Lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho hành động " đã lãnh đạo nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, đi từ khó khăn ban đầu đến vẻ vang độc lập như ngày hôm nay.
 Dưới ánh sáng chủ nghĩa xã hội, Đảng ta với tư cách là thành viên của giai cấp vô sản trên thế giới đã đồng tâm, đồng sức cùng với nhân dân cả nước, nhân dân tiến bộ trên thế giới mãi mãi dương cao ngọn cờ cách mạng phấn đấu không mệt mỏi vì ''Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng và văn minh ".
 Cùng với các chủ trương đường lối chíng sách phát triển kinh tế đất nước, Đảng luôn ra sức để phát huy nhân tố con người là yếu tố quyết định cho sự tồn tại của đất nước.
 Trong sự nghiệp đổi mới của Đảng hiện nay, Đất nước ta đã đạt được những thành tựu rất đáng khích lệ. Nền kinh tế chuyển từ "Kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước " đã đánh dấu một chấm son trong lịch sử kinh tế - xã hội. Đi từ khó khăn ban đầu Đảng đã nỗ lực không mệt mỏi cải cách sửa đổi những đường lối chính sách cho phù hợp với tình hình đất nước và xu thế của thời đại.
 Với vấn đề "đổi mới hoạt động hệ thống ngân hàng " đã làm cho bộ mặt nền kinh tế nước ta có sự đổi sắc. Nó được đánh dấu bằng các chỉ tiêu kinh tế đạt được, mà theo nhận định của Đại hội đại biểu toàn quốc khóa VII thì: Đó là một sự chuyển mình của kinh tế đất nước.
 Đổi mới hoạt động hệ thống ngân hàng trong điều kiện đất nước ta hiện nay không gì khác là cải tiến kỹ thuật, nâng cao trình độ công nghệ khoa học vì trong một thời gian dài chúng ta đã đóng cửa kinh tế làm cho máy móc công nghệ cũng như trình độ khoa học lạc hậu quá xa so với thế giới và khu vực. Vấn đề đặt ra là chúng ta phải biết đào tạo chiến lược con người, vì chính con người là chủ thể của xã hội, chủ thể của sản xuất. Đi liền với nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật, công nghệ chúng ta phải biết chú trọng các ngành công nghệ mũi nhọn, những ngành có khả năng và tiềm năng.
 Trong thực tế hiện nay chúng ta đang xây dựng một nền kinh tế mở có sự tham gia của mọi thành phần kinh tế. Đó cũng là biện pháp tốt nhằm phát huy sức mạnh toàn diện và phát huy những mặt mạnh của xã hội.
 Trên con đường đi lên xã hội chủ nghĩa quan hệ sản xuất mặc dù bị chi phối bởi lực lượng sản xuất nhưng nó cũng có tác động rất lớn tới lực lượng sản xuất, tới sự phát triển của xã hội. Xây dựng cơ chế "Thị trường " mà sản phẩm là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần và đa dạng hóa các loại hình sản xuất kinh doanh.
 Như vậy sự nghiệp đổi mới hoạt động hệ thống ngân hàng của Đảng ta hiện nay là phù hợp. Đó cũng là sự vận dụng phù hợp quy luật của các phương thức sản xuất xã hội. Và cũng là sự vận dụng hình thái kinh tế xã hội vào thực tế của đất nước ta.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
 1. C. Mác và Ph Ăng Ghen toàn tập - Nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội 1993
 2. Một số vấn đề về chủ nghĩa Mác - Lenin trong thời đại ngày nay (nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội 1996)
 3. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Nhà xuất bản sự thật Hà Nội 1991) 
 4. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, VII, VIII (nhà xuất bản sự thật Hà Nội 1991)
 5. Văn kiện hội nghị lần thứ 2,3,5 ban chấp hành trung ương khóa VIII (nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội 1999)
 6. Tạp chí nghiên cứu trao đổi số 5 (tháng 3 năm 1999) 
 7. Tạp chí nghiên cứu lý luận số 1 năm 2000
 8. Giáo trình triết học Mác-Lênin (nhà xuất bản chính trị quốc gia Hà Nội 2004)
 9.Tạp chí Cộng sản số 5 năm 1997
 10. Tạp chí Cộng sản số 561 năm 1999 
 11. Tạp chí Cộng sản số 622 năm 2001