Chủ nghĩa xã hội khoa học - Chương VI: Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và nhà nước xã hội chủ nghĩa

CH ƯƠ NG VIINỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VÀ NHÀ N Ư ỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 
NỘI DUNG TỰ HỌC 
Quan niệm về dân chủ 
Hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa 
Đổi mới hệ thống chính trị nhằm nâng cao hiệu quả hoạt đ ộng của nhà n ư ớc Việt Nam hiện nay 
CÂU HỎI THẢO LUẬN 
Có dân chủ phi giai cấp không ? Vì sao ? 
Dân chủ phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Vì sao ? 
Bằng lý luận và thực tiễn phân tích câu nói của Lênin: “ Dân chủ vô sản dân chủ gấp triệu lần dân chủ t ư sản” 
Giữa t ă ng c ư ờng sự lãnh đ ạo của Đảng Cộng sản với xây dựng nhà n ư ớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa có mâu thuẫn nhau không ? Vì sao ? 
I. NỀN DÂN CHỦ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 
1. Quan niệm về dân chủ 	 Khái l ư ợc lịch sử : 
VIII---VI------CN-----V--------------XVI-------1917--- > 	CHÍNH QUYỀN NHÀ N Ư ỚC ( Lập pháp – Hành pháp – T ư pháp ) 
	Chủ nô---Phong kiến--- T ư sản---Vô sản 
	Kratos: Quyền lực 
 Demos: Dân 
	“ Dân vi bang bản, bản cố bang minh” 
	- Nhân dân là cội gốc của N ư ớc và nhân dân có quyền lực làm chủ nhà n ư ớc có gì khác nhau ? 
Vị anh quân Pê-Ri-X ơ th ư c thi chế đ ộ dân chủ ở A Ten tại quốc gia đ ô thị Hy Lạp cổ đ ại: - Vua do dân chúng bầu trong số hàng ngũ qúy tộc đ ề cử. - Nguyên lão nghị viện cử ra vị toàn quyền. - Hội đ ồng nhân dân cử hai vị tổng tài: Cầm quyền pháp chế và quân sự. Tổng tài cử hai quan: Tổng tr ư ởng kinh tế và tài chính. - Hội đ ồng nhân dân chấp thuận các đ iều luật. - Hội đ ồng nhân dân kiểm soát và phế truất quan lại. - T ư pháp do tòa án đ ảm nhiệm do nhân dân cử chủ tọa và thẩm phán. 
A Ristote: “Vì quyền lợi và hạnh phúc của công dân, chính phủ phải lo tổ chức nh ư thế nào đ ể đ áp ứng lại những quyền lợi đ ó, phải lo cho mọi ng ư ời công dân đ ều biết luật và giữ luật, công bằng, bác ái Vì vậy chính phủ phải có quyền đ iều khiển và th ư ởng phạt”. 	Có ba chính thể: 	Quân chủ, dân chủ, quý tộc chủ.A Ristote, nghiêng về dung hòa giữa dân chủ và quý tộc chủ. 
	“ Chế đ ộ dân chủ là chế đ ộ nhà n ư ớc trong các giai đ oạn lịch sử khác nhau thì phải xem xét theo tính hiện thực của nó, tới con ng ư ời hiện thực, nhân dân hiện thực và đư ợc xác đ ịnh là sự nghiệp của bản thân nhân dân, là sản phẩm tự do của con ng ư ời”	 - Dân chủ là một nhu cầu khách quan của nhân dân lao đ ộng; dân chủ là quyền lực của nhân dân. - Khi xã hội có giai cấp và nhà n ư ớc, quyền lực nhà n ư ớc mang bản chất của giai cấp thống trị xã hội. Do đ ó, dân chủ là một phạm trù lịch sử, phạm trù chính trị, “ không có dân chủ phi giai cấp, siêu g/c”. - Dân chủ là một hình thức tổ chức nhà n ư ớc, gắn liền với hệ thống chuyên chính của giai cấp thống trị xã hội. - Với một chế đ ộ dân chủ và nhà n ư ớc t ươ ng ứng, giai cấp thống trị chi phối tất cả các lĩnh vực của toàn xã hội. 
Quan đ iểm của chủ nghĩa Mác - Lênin 
2. Bản chất nền dân chủ xã hội chủ nghĩa 
	T Ư T Ư ỞNG – VĂN HÓA 
	CHÍNH TRỊ 
NỀN SẢN XUẤT VẬT CHẤT CỦA XÃ HỘI 
Bản chất kinh tế 
	 Lênin đ ịnh nghĩa “ chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế”. 	Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dựa trên chế đ ộ công hữu về những t ư liệu sản xuất chủ yếu của toàn xã hội, và đ ể t ă ng thật nhanh số l ư ợng những lực l ư ợng sản xuất lên trên c ơ sở khoa học – công nghệ hiện đ ại; nhằm thỏa mãn ngày càng cao những nhu cầu vật chất và tinh thần của toàn thể nhân dân lao đ ộng. 
Bản chất t ư t ư ởng – v ă n hóa 
 	Hệ t ư t ư ởng của chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng, chủ đ ạo đ ối với mọi hình thái ý thức xã hội khác. 	Kế thừa, phát huy những tinh hoa v ă n hóa truyền thống các dân tộc; tiếp thu những giá trị t ư t ư ởng – v ă n hóa, v ă n minh mà nhân loại đ ã tạo ra. 
II. NHÀ N Ư ỚC XÃ HỘI CHỦ NGHĨA 
1. Quan niệm về nhà n ư ớc xã hội chủ nghĩa 
 	Nhà n ư ớc xã hội chủ nghĩa là một trong những tổ chức chính trị c ơ bản nhất của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa, một công cụ quản lý xã hội về mọi mặt do Đảng Cộng sản lãnh đ ạo nhân dân tổ chức ra đ ể qua đ ó là chủ yếu, nhân dân lao đ ộng thực hiện quyền lực và lợi ích của mình. 
	 HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ XHCN - Mối quan hệ hoạt đ ộng chính trị. 	 -Thiết chế quyền lực thống nhất.  ĐẢNG NHÀ N Ư ỚC TỔ CHỨCCỘNG SẢN QUẦN CHÚNG (lãnh đ ạo) ( Quản lý XH ) ( Làm chủ )	 Để quyền lực thuộc về nhân dân, hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa phải thực hiện nhất nguyên về chính trị. Đặt d ư ới sự lãnh đ ạo của Đảng Cộng sản.  
2. Bản chất, chức n ă ng, nhiệm vụ của nhà n ư ớc xã hội chủ nghĩa. 
a) Bản chất:  Bản chất của nhà n ư ớc XHCN vừa có bản chất của giai cấp công nhân, vừa có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc. Đảng Cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh quan niện: Nhà n ư ớc của dân, do dân, vì dân 
b) Chức n ă ng, nhiệm vụ: 
 - Bạo lực trấn áp đ ể bảo vệ thành quả cách mạng xã hội chủ nghĩa. - Tổ chức xây dựng, quản lý toàn diện đ ời sống xã hội mới. C.Mác-Ph. Ăngghen: “ Quyền lực chính trị, theo nghĩa đ úng của nó, là bạo lực có tổ chức của một giai cấp đ ể trấn áp một giai cấp khác”.  Giai cấp công nhân giành lấy quyền lực mhà n ư ớc mời chỉ làgiai đ oạn đ ầu tiên. Dùng sự thống trị chính trị đ ể tập trung tất cả những công cụ sản xuất vào trong tay nhà n ư ớc , và đ ể t ă ng thật nhanh số l ư ợng những lực l ư ợng sản xuất lên. 
10/1917--1918-------------1921---------------1924-- >  (Nội chiến+can thiệp) TC,XDXH mới  V.I. Lênin: “ Không có kỹ thuật hiện đ ại TBCN đư ợc xây dựng trên những phát minh mới nhất của khoa học hiện đ ại, không có một tổ chức nhà n ư ớc có kế hoạch khiến cho hàng chục triệu ng ư ời phải tuân thủ hết sức nghiêm ngặt một tiêu chuẩn thống nhất trong công việc sản xuất và phân phồi sản phẩm, thì không thể nói đ ến chủ nghĩa xã hội đư ợc”. Nhiệm vụ c ă n bản của nhà n ư ớc XHCN là: phải đ ạt đư ợc chiến thắng giai cấp t ư sản trong lĩnh vực tổ chức kinh tế quốc dân, tổ chức sản xuất, trong lĩnh vực kiểm kê và kiểm soát có tính chất toàn dân. 
III. ĐỔI MỚI HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ N Ư ỚC VIỆT NAM GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 
1945---1954---1975---1986---1992-1994-------2007 
	 NHÀ N Ư ỚC PHÁP QUYỀN XHCN 
	“ Nhà n ư ớc là công cụ chủ yếu đ ể thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, có sự phân công và phối hợp giữa các c ơ quan nhà n ư ớc trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và t ư pháp”. 
	 ( V ă n kiện đ ại hội đ ại biểu toàn quốc ĐCSVN lần thứ 9 ) 
	VẤN ĐỀ ĐẶT RA LÀ: - Tại sao phải đ ổi mới hệ thống chính trị ? - Nội dung cụ thể của đ ổi mới hệ thống chính trị ?- Mỗi ng ư ời chúng ta cần phải làm gì đ ể thực thi đ ổi mới hệ thống chính trị ở Việt Nam hiện nay ? 
 	 Mối quan hệ hoạt đ ộng của hệ thống chính trị  ĐẢNG CS NHÀ N Ư ỚC MẶT TRẬN TỔ QUỐCVIỆT NAM 	 XHCN TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ   CHÍNH PHỦ = QUỐC HỘI = TÓA ÁN, VIỆN KIỂM SÁT Thiết chế quyền lực thống nhất từ TW đ ến đ ịa ph ươ ng	( Nền hành chính quốc gia bốn cấp )	 TỈNH, THÀNH PHỐ 	QUẬN, HUYỆN	XÃ, PH Ư ỜNG, THỊ TRẤN 		NHÂN DÂN LÀM CHỦ